Baby Bag

როგორ ვასწავლოთ ბავშვს მოთმინება?

როგორ ვასწავლოთ ბავშვს მოთმინება?

მოთმინება ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი უნარია, რომლის შეძენა ბავშვისთვის ადრეული ასაკიდანვე საჭიროა. მისი დახმარებით ადამიანები არამხოლოდ კარიერულ წინსვლას, არამედ ჯანმრთელობის შენარჩუნებას და ჯანსაღი ურთიერთობების ჩამოყალიბებასაც ახერხებენ. მართალია, ბავშვისთვის მოთმინების უნარის გამომუშავება საკმაოდ რთული საქმეა, თუმცა არსებობს გარკვეული სტრატეგიები, რომელთა დახმარებით მიზნის მიღწევას აუცილებლად შეძლებთ.

  • პოზიტიური გამოცდილების დახმარებით ბავშვი მოთმინებას სწავლობს

ბავშვებს გამოუცდელობის გამო უჭირთ იმის გააზრება, თუ რა სარგებლობა მოაქვს მათთვის მოთმინების უნარის განვითარებას. ისინი კარგად ვერ აცნობიერებენ დროის მნიშვნელობას და ვერ ხვდებიან, რას ნიშნავს, როდესაც გარკვეული მსხვერპლის ფასად ჯილდოს იღებ. როდესაც ბავშვს დაპირდებით, რომ მას ტკბილეულს უყიდით, ან მგზავრობისას ეტყვით, რომ მალე პარკს მიუახლოვდებით, ბავშვი ძალიან ბევრჯერ გკითხავთ, მალე უყიდით თუ არა ტკბილეულს, ან მალე მიხვალთ თუ არა პარკთან. მის კითხვებს ყოველთვის თბილად და მოთმინებით უპასუხეთ, თუნდაც მან ერთი და იგივე კითხვა ოცჯერ დაგისვათ. როდესაც ბავშვი კითხვას განმეორებით გისვამთ, ის ამით ეგოიზმს არ ავლენს, არამედ ცნობისმოყვარეობას გამოხატავს. მას უბრალოდ არ ესმის დროის მნიშვნელობა და ვერ ხვდება, რამდენი დრო დარჩა თქვენ მიერ მიცემული პირობის შესრულებამდე. თუ ბავშვს უხეშად უპასუხებთ ან ფიზიკურად დასჯით იმის გამო, რომ მან ბევრი კითხვა დაგისვათ, ის ჩათვლის, რომ ლოდინი ნეგატიური გამოცდილებაა. თუ მას თბილად უპასუხებთ, ბავშვი გადაწყვეტს, რომ ლოდინი ცუდი სულაც არ არის.

  • ბავშვმა დროის მსვლელობა უნდა იგრძნოს

თანამედროვე ბავშვები დროის უდიდეს ნაწილს ეკრანთან ატარებენ. ისინი თამაშობენ ან ფილმებს უყურებენ, რის გამოს დროის მსვლელობას საერთოდ ვერ გრძნობენ. ბავშვს ისეთი გასართობი გამოუძებნეთ, რომელიც მას რეალურ დროსთან კავშირს არ გააწყვეტინებს. ბავშვმა სიამოვნებაც უნდა მიიღოს და დროის მსვლელობაც უნდა იგრძნოს, რათა მოთმინების სწავლა შეძლოს.

  • ბავშვისთვის მიცემული დაპირებები ყოველთვის უნდა შეასრულოთ

მშობლები ბავშვებს დაპირებებს აძლევენ და იმედოვნებენ, რომ ბავშვი მიცემულ პირობას დაივიწყებს. პატარები კი ყველაფერს იმახსოვრებენ. ისინი ელოდებიან, როდის შეასრულებს მშობელი დაპირებას, რის გამოც ფიქრობენ, რომ დრო ძალიან ნელა გადის. მათ ლოდინის პროცესი არ სიამოვნებთ და ნეგატიურ გამოცდილებას იღებენ. ბავშვი, რომელიც ელოდა, რომ დედა ათ წუთში ტკბილეულს უყიდიდა, თვეობით ელის პირობის შესრულებას, რის გამოც ის თვლის, რომ ლოდინი ძალიან ხანგრძლივი და მოსაწყენი პროცესია. როდესაც ბავშვს პირობას აძლევთ, რომ რამეს გაუკეთებთ, დანაპირები უნდა შეასრულოთ.

  • ბავშვი ინფორმირებული უნდა იყოს

ბავშვი თუ გეკითხებათ, რამდენ ხანში მიხვალთ გასართობ ცენტრში, მას ინფორმირებული პასუხი უნდა გასცეთ. თქვენს შვილს არ უთხრათ, რომ მალე მიხვალთ. პასუხი უფრო ზუსტი და ბავშვისთვის გასაგები უნდა იყოს. თქვენს შვილს აუხსენით, რომ გასართობ ცენტრამდე მისვლას იმდენი დრო სჭირდება, რამდენიც მისი საყვარელი მულტფილმის ყურებას. ბავშვი ასე უკეთ გაიგებს, რამდენ ხანში მივა დანიშნულების ადგილამდე და ზედმეტი კითხვებითაც არ შეგაწუხებთ.

  • ბავშვის დასამშვიდებლად წამზომისა და ვიზუალური რეპრეზენტაციის გამოყენება შეგიძლიათ

შორ გზაზე თუ მიდიხართ და ბავშვის კითხვებზე ყოველწამიერად პასუხის გაცემას ვერ ახერხებთ, შეგიძლიათ წამზომი გამოიყენოთ. ბავშვს აუხსენით, რომ წამზომის დახმარებით ის თავად გაიგებს, როდის მივა დანიშნულების ადგილამდე. უმჯობესია, თუ მანქანაში რუკაც გექნებათ, რომლის დახმარებითაც თქვენს შვილს ვიზუალურად აჩვენებთ, რა გზა გაქვთ გასავლელი და რა დრო დაგჭირდებათ მანძილის დასაფარად.

მომზადებულია​ kidsvillage.com - ის მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

შეიძლება დაინტერესდეთ

ოჯახის როლი მომავალი თაობის აღზრდაში

ოჯახის როლი მომავალი თაობის აღზრდაში

ოჯახი და ოჯახური აღზრდა ადამიანის სოციალიზაციის მიკროფაქტორთა სიაში უპირველესია და ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანია. იგი მომავალი თაობის სოციალიზაციის ყველაზე მძლავრი ინსტიტუტია, სადაც ხდება მოზარდი თაობის ჩამოყალიბება.

ოჯახი ვალდებულია, ბავშვს მთელი ცხოვრების გზაზე „სამყოფი“ აღზრდა მისცეს. ოჯახის პასუხისმგებლობა ჯერ კიდევ ბავშვის მუცლად ყოფნის პერიოდიდან იწყება და ცხოვრების ბოლომდე გრძელდება. სკოლამდე მთელი პასუხისმგებლობა ოჯახს ეკისრება, თუმცა სკოლის პერიოდში და შემდგომაც ეს ფუნქცია სრულიადაც არ კნინდება, პირიქით, კიდევ უფრო იზრდება. ასე რომ, როგორც უკვე აღვნიშნე, ოჯახი ბავშვისთვის ყველაზე პირველი და უმთავრესი სკოლაა. ცხადია ყველა მშობლის სურვილია, აღვზარდოთ ჯანსაღი შვილები-ჯანსაღი სხეულით, ჯანსაღი ფსიქიკით და ჯანსაღი ურთიერთობებით, რაც დღეისდღეობით საკმაოდ გართულებულია, თუმცა მშობლებს ვურჩევდი, სერიოზულად მოეკიდონ შვილების აზრებს და გრძნობებს, დაინტერესდნენ მათი საქმიანობით, იდეებით, პრობლემებით, აჩვენონ, რომ მათთვის მნიშვნელოვანია ყველაფერი, რასაც ისინი ფიქრობენ და აკეთებენ, წაახალისონ, ხაზი გაუსვან იმას, რაც კარგად გამოსდის და არა იმას, რაც არ გამოსდის, ასწავლონ ბავშვს ზრუნვა, ზრუნვა მშობლებსა და ერთმანეთზე, ასწავლონ თანაგრძნობა, დაეხმარონ იმაში, რომ გაუგონ ადამიანებს და გაუჩნდეთ მათი დახმარების სურვილი, შეეცადონ, ბავშვმა თავი იგრძნოს საჭირო და მნიშვნელოვან პიროვნებად. თუ ადრეული ასაკიდან დავაკისრებთ მისი უნარების შესაბამის მოვალეობებს, ამით საკუთარი ძალების რწმენასაც განუმტკიცებთ და ხელს შევუწყობთ მასში პასუხისმგებლობის გრძნობის განვითარებას და რაც ყველაზე მთავარია ეცადონ, ხშირად აგრძნობინონ შვილს, რომ უყვართ და პატივს სცემენ მის პიროვნებას. რა თქმა უნდა, ეს ყველაფერი არ არის საკმარისი აღზრდისთვის, მაგრამ ზემოთ ჩამოთვლილი დებულებები დაეხმარება მშობლებს შვილებთან ჯანსაღი ურთიერთობის და კომუნიკაციის დამყარებაში, რაც ჩემთვის ყველაზე მთავარია, რადგანაც მშობლებთან გაუცხოვება ბავშვის არასწორი აღზრდის ერთ-ერთი ყველაზე ღრმა საფუძველია, რადგანაც მშობლებთან გაუცხოვებული ბავშვი მარტივად ექცევა სხვა ადამიანთა გავლენის ქვეშ, ეს გავლენა კი შეიძლება დადებითიც იყოს და უფრო მეტ შემთხვევაში უარყოფითიც.

ოჯახის როლის მნიშვნელობაში ისიც კი გვარწმუნებს, რომ მისი როლის უგულებელყოფა თვით სპარტის დესპოტურმა სკოლამაც კი ვერ შეძლო. დიახ, სწორედ ოჯახში სწავლობს ბავშვი ფუნდამენტურ ღირებულებებს, ბავშვი ოჯახში ვითარდება, იზრდება და საზოგადოების წევრად ყალიბდება. სწორედ ოჯახში, ამ პატარა ორგანიზმში უყალიბდება ბავშვს ზრდილობა, ზნეობა, ეტიკეტი და კარგი ქცევა. ოჯახში სწავლობენ უფროსებისადმი პატივისცემას, პატარებისადმი გულისხმიერებას, მეგობრებისადმი გულითად და ჰუმანურ მოპყრობას. თუ ადამიანი ოჯახში სათნოებას არის მოკლებული და არ იღებს შესაბამის აღზრდას, საზოგადოებას პრობლემებს უქმნის. მგრძნობიარე და სხვების პატივისმცემელი ადამიანი მხოლოდ ჰარმონიულ, სიყვარულითა და ზრუნვით სავსე ოჯახურ გარემოში შეიძლება აღიზარდოს. ბავშვის აღზრდაზე მნიშვნელოვან გავლენას ახდენს მშობლების როლი და მათი დამოკიდებულება. ასეთ გარემოში აღზრდილი თაობები არიან გაწონასწორებული და საზოგადოებისათვის სასარგებლო. არაჯანსაღ ოჯახში აღზრდილი ბავშვი კი შესაძლოა სოციალიზაციის მსხვერპლიც კი გახდეს, რაც, სამწუხაროდ, არც თუ ისე იშვიათია, ამას, რა თქმა უნდა, მრავალი ფაქტორი განაპირობებს, მაგრამ ერთ-ერთი მიზეზი შემდეგია: დღევანდელი თანამედროვე ოჯახი ჩართულია საზოგადოებრივი ცხოვრების მრავალ სფეროში. სამწუხაროდ, ოჯახის შიდა ფსიქოლოგიურ კლიმატზე მოქმედებს როგორც პოლიტიკური, ისე სოციალურ-ეკონომიკური ფაქტორები, თავისუფალი დროის უქონლობა, მუდმივი აუცილებლობა დამატებითი შემოსავლის ძიებისა, დაძაბულობა და სტრესი. ფსიქოლოგიური გადატვირთვა გამოიხატება იმაში, რომ მშობლები ხშირად არიან გაღიზიანებული, დაღლილი და ზოგჯერ უარყოფითი ემოციების მსხვერპლნი არიან ბავშვები. ამგვარად, ბავშვების განწყობა, ხასიათი მთლიანად დამოკიდებული ხდება მშობლების განწყობაზე და ხასიათზე, რაც საბოლოო ჯამში ცუდად აისახება ბავშვის ფსიქოლოგიაზე და მის ურთიერთობებზე მშობლებთან, მეგობრებთან და ა.შ.

აგრეთვე, დედ-მამას შორის ურთიერთობა და მათი ზნეობრივი დონე ისეთი ფაქტია, რომელიც ყველაზე მეტად მოქმედებს მოზარდის ჩამოყალიბებაში. იმ შემთხვევაში, თუ მშობლები თავიანთი საქციელით ბავშვის გონებაში ტოვებენ კვალს, როგორც უპასუხისმგებლო ადამიანები, მატყუარები, მოზარდის ცნობიერებიდან ამ კვალის ამოშლა ძალიან ძნელია, ხშირ შემთხვევაში კი სრულიად შეუძლებელიც კი. ამის გამო მშობელი ვალდებულია, იმ უსაზღვრო სითბოსა და სიყვარულთან ერთად ბავშვს კარგი ადამიანობის მაგალითიც უჩვენოს, რადგან მშობელი შვილისთვის გარკვეულ ასაკამდე ავტორიტეტია და ბაძავს მის ყველა ქმედებას, ასე რომ, თავად მშობელმა უნდა გადაწყვიტოს საკუთარი შვილის ცხოვრებაში, იგი გმირი იქნება თუ ანტაგონისტი.

ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია ბავშვის ასაკობრივი თავისებურებების გათვალისწინება, რადგან სწორედ ამაზეა დამოკიდებული ბავშვის ფიზიკური, გონებრივი და სოციო-ვოლიტური განვითარება, ოჯახური აღზრდაც სწორედ ამ ყველაფერს უნდა შევუფარდოთ და გავითვალისწინოთ თითოეული ასაკის შემთხვევაში ბავშვის/მოზარდის შინაგან სამყაროში მიმდინარე პროცესები. აქ კი უკვე მშობლის განათლების მნიშვნელობა იწევს წინა პლანზე, რადგანაც ხშირად მშობლებს არ ესმით მათი შვილის ქცევის მიზეზი, ამისი პასუხი კი მარტივია - მისი ასაკობრივი თავისებურებები.

კიდევ ერთი პრობლემა, რომელიც ცუდ გავლენას ახდენს მოზარდის შემდგომ სოციალურ განვითარებაზე არის მშობელთა ჰიპერმზრუნველობა, მისი გახანგრძლივებული „ბავშვურობა“, ცხოვრების სირთულეებისადმი მოუმზადებლობა, დამოუკიდებლად პრობლემების გადაჭრის უუნარობა, რის შედეგადაც ის ადვილად ექცევა უფრო გამოცდილი მეგობრების გავლენის ქვეშ და არ შესწევს უნარი თავად მიიღოს მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილებები, გაუმკლავდეს ცხოვრების სირთულეებსა და გამოწვევებს, მოახდინოს საკუთარი შესაძლებლობების რეალიზება, რამაც საბოლოო ჯამში უკვე ზრდასრულ ასაკში მისი ლუმპენობაც კი შეიძლება გამოიწვიოს.

საბოლოოდ, ზემოთ აღნიშნული საკითხები ოჯახისა და ოჯახური აღზრდის შესახებ, რა თქმა უნდა, არასრულია და ეს საკითხი ამოუწურავია. მე შევეხე ყველაზე საინტერესო რამდენიმე საკითხს და ვეცადე წარმომედგინა მათი დადებითი და უარყოფითი მხარეები, შევეცადე წარმომედგინა ოჯახის უდიდესი მნიშვნელობა ბავშვის მომავალი სოციალური განვითარების კუთხით. ასე რომ, კიდევ ერთხელ შევაჯამებ და ვიტყვი, რომ ოჯახი შესაძლოა იყოს საუკეთესო და სახიფათო გარემო ბავშვის სოციალიზაციის პროცესში, რაც ყველა მშობელმა უნდა გაიაზროს საკუთარ შვილთან ურთიერთობის პროცესში.

ავტორი: ლიკა ბაბლუანი
წაიკითხეთ სრულად