Baby Bag

„თუ ბავშვი ჯიუტია, აი, რა უნდა გააკეთოთ...“ - შალვა ამონაშვილის რჩევები მშობლებს

„თუ ბავშვი ჯიუტია, აი, რა უნდა გააკეთოთ...“ - შალვა ამონაშვილის რჩევები მშობლებს

აკადემიკოსმა შალვა ამონაშვილმა ამონაშვილის აკადემიის პირდაპირ ეთერში მშობლებს ბავშვის სიჯიუტესთან გამკლავების სტრატეგიები გააცნო. მან უფროსებს ურჩია კარგად გააანალიზონ, როდის და რატომ ჯიუტდება ბავშვი, რადგან, შესაძლოა, სინამდვილეში სწორედ მშობელი იყოს გაჯიუტებული და არა ბავშვი:

„თქვენ რომ მეუბნებით ბავშვი გაჯიუტებულიაო, ბევრი პირობა უნდა მითხრათ კიდევ, რომ გავიგო, მართლა გაჯიუტებულია თუ თქვენ ხართ თვითონ გაჯიუტებული. ​ზოგიერთი დედა თვითონ ჩააფრინდება ხოლმე ბავშვს, თვითონ გაჯიუტდება, რაღაც პრინციპს მიჰყვება და ბავშვს უკვე აღარ უყურებს, ბავშვს აბრალებს იმას, რასაც თვითონ იჩენს. გაიხსენეთ ერთ-ერთი შემთხვევა ბავშვის ჯიუტობის, რის გამო, რაზე გაჯიუტდა ბავშვი? შეხედეთ ამ სიუჟეტებს და თქვით, მართლა უნდა გეიძულებინათ ბავშვი, რომ ეს გაეკეთებინა? ეს ამდენად აუცილებელი რაღაც იყო? აუცილებელი იყო ამის ქმნა მისი აღზრდისთვის თუ თქვენი ჭია დაიკმაყოფილეთ? როდესაც ამას გააანალიზებთ, დაინახავთ: ან მართლა თქვენი მშობლური ძალაუფლების დამტკიცება გინდოდათ, ან შეგეშალათ, ბავშვი მართალია, მაგრამ აღიარება არ გინდათ. თქვენ ხომ უნდა გაამართლოთ თქვენი მშობლის ძალაუფლება?! ხან მშობელია ჯიუტი, ხან ბავშვია მართლა ჯიუტი. ყველაფერ ამას გაანალიზება უნდა.“

შალვა ამონაშვილის თქმით, თუ ბავშვი გაჯიუტდება, უმჯობესია მშობელი ამ დროს განზე გადგეს და ბავშვს ყვირილი არ დაუწყოს:

„თუ ბავშვი ჯიუტია, აი, რა უნდა გააკეთოთ: ​გადექი განზე, არ აუტყდე ბავშვს, არც ხმას აუწიო, არც ყვირილი დაუწყო. ამით მისი სიჯიუტე ხვალ კიდევ უფრო მტკიცე გახდება. ან უნდა დაიმორჩილო ბავშვი და ჩვარივით აქციო. რად გინდათ ბავშვი, რომელიც ყველაფერს გიჯერებთ? ყველაფრის დამჯერი ბავშვი პიროვნება ვერ გახდება. გადექით განზე, ცოტათი ვითომ გაიბუტეთ. თუ ბავშვი ხუთისაა, რვისაა, ცხრისაა, შეიძლება მოგეტმასნოთ, გითხრათ: „დედა, მაპატიე რა.“ ცოტა ხანს გაბუტული იყავით, ნაწყენივით იყავით. შვილის არასდროს არ უნდა გაუნაწყენდე, მაგრამ ვითომ განაწყენებული ხართ.“

„პედაგოგიკა ხელოვნებაა. ერთ მეთოდსაც გაჩუქებთ. ღამე ძილის წინ ბავშვს უნდა მიუჯდე და უთხრა: „შვილო, ჩემო ძვირფასო, შენზე ისეთ იმედებს ვაგებ, რომ არ ვიცი რამდენი ანგელოზი მჭირდება, რომ შემეშველოს ამ იმედების აღსრულებაში. ​შენი ჭირიმე, შემეშველე, რომ მეც შენი გამზრდელი ვიყო. შენი გაზრდა ძალიან უნდა ქვეყანას და ეს მე მაქვს დავალებული. შემეშველე ამაში, ძალიან გთხოვ.“ უნდა სთხოვოთ რაღაცები შვილს წინასწარ. ხვნაში გაურიგდი, რომ მოსავლის აღებაში მართლები იყოთო, ნათქვამია. გაურიგდი ხვნაში ბავშვს წინასწარ, დღეს ხვალისთვის, ხვალ ზეგისთვის. დაინახავთ, რომ ზოგიერთი სიჯიუტე შერბილდება. ბავშვი უკან დაიხევს. თქვენი გული უნდა დაანახვოთ ბავშვს, რა გაწუხებთ, რა გწყინთ. ჯიუტობას მაშინ იოლად დაძლევენ,“ - აღნიშნა შალვა ამონაშვილმა.

წყარო:​ ამონაშვილის აკადემია

შეიძინე საბავშვო პროდუქტების ნაკრები ექსკლუზიურ ფასად ბმულზე 👉 https://www.facebook.com/babybag.momsedu.ge

R.

„ბავშვი მტრად გაზარდეო, რომ ამბობენ, ასე გაზრდილი ბავშვი ამ უხეშ ფორმებს რომ მიიღებს, რას...
​აკადემიკოსმა შალვა ამონაშვილმა ბავშვის სწორი აღზრდის პრინციპებსა და მისი პიროვნების ჩამოყალიბებაში მშობლის შეუცვლელ როლზე ისაუბრა. მან აღნიშნა, რომ მშობლებს ბავშვის აღზრდაზე დიდი საქმე ამქვეყნად არ ა...

შეიძლება დაინტერესდეთ

როგორ ვასწავლოთ ბავშვს ბრაზის გამოხატვა უხეშობის გარეშე?

როგორ ვასწავლოთ ბავშვს ბრაზის გამოხატვა უხეშობის გარეშე?
გაბრაზებული პატარები ხშირად დაგროვილ აგრესიას ძალადობრივი ფორმებით გამოხატავენ, ისინი თავიანთ მეგობრებს, თანატოლებს და მშობლებს კბენით, ყვირილით, მუჯლუგუნების კვრით ან მსუბუქი საგნების სროლით ფიზიკურად უსწორდებიან. ბრაზის მსგავსი ფორმებით გამოხატვა მშობლებს სერიოზულ საფიქრალს ​უჩენს.

პატარებისთვის აგრესიის, რისხვის, აპათიის ან შიშის შეგრძნებები ძალიან ნაცნობია, თუმცა მათ საკუთარი ემოციების და განცდების გადმოსაცემად არასაკმარისი ლექსიკური მარაგი აქვთ. სწორედ ამიტომ ბავშვები დაგროვილ ბრაზს საკმაოდ უხეში ფორმებით გამოხატავენ. მშობლების ერთ-ერთი უმთავრესი მოვალეობაა საკუთარ შვილებს ემოციების სწორად გაგებასა და მართვაში დაეხმარონ. თუ ბავშვი საკუთარ განცდებს სწორად აღიქვამს და სრულყოფილად გააანალიზებს, ის ბრაზის გამოხატვის ნაკლებად აგრესიულ ფორმებს ადვილად გამოძებნის, რათა სხვებს ფიზიკური ტკივილი ან შეუარცხყოფა არ მიაყენოს.

გაბრაზება ნორმალური მოვლენაა

ბავშვებმა აუცილებლად უნდა იცოდნენ, რომ გაბრაზება ნორმალური მოვლენაა. ადამიანები ძალიან ხშირად განიცდიან შიშს, რისხვას, სევდას და ამაში ცუდი არაფერია. აუცილებლად უთხარით თქვენს შვილს, რომ საკუთარი განცდების არ უნდა ეშინოდეს, აუხსენით, რომ გუნება-განწყობის ცვლილებამ სხვების მიმართ აგრესიულად არ უნდა განაწყოს. ნუ წაუკითხავთ პატარებს მორალს. მათთან საუბრისას პრიმიტიული ფრაზებით შემოიფარგლეთ. თუ ბავშვის საქციელი მოსაწონია, უთხარით, რომ მისი ქცევა კარგია, ხოლო თუ ის სხვების მიმართ აგრესიას ავლენს, უთხარით, რომ ეს არ არის კარგი. ბავშვებს ზედმეტი ახსნა-განმარტების მოსმენა არ ხიბლავთ, მათ მარტივი ფრაზები ბევრად უკეთ ესმით. თუ აღმოაჩენთ, რომ თქვენი შვილი თავის ძმას კბენს ან სხვა სახის ფიზიკურ შეურაცხყოფას აყენებს, შემდეგი ფრაზით შემოიფარგლეთ: „სწორია, რომ შენს ძმაზე ბრაზდები, მაგრამ მისი კბენა არ არის კარგი საქციელი.“ ბავშვი თქვენს ნათქვამ სიტყვას აუცილებლად დაიმახსოვრებს.

შესთავაზეთ ბავშვს ჯანსაღი ალტერნატივა

კარგი მასწავლებელი ბავშვს დერეფანში სირბილს შემდეგი სიტყვების თქმით უკრძალავს: „მოდი, ყველამ ერთად მშვიდად ვისეირნოთ.“ თუ ბავშვს ეტყვით, რომ მან სირბილი დაუყოვნებლივ უნდა შეწყვიტოს, ის თქვენს მოსმენას არ მოისურვებს. მიმართვის კატეგორიული ტონი ბავშვებში გაღიზიანებას იწვევს. ამა თუ იმ ქცევის აკრძალვის ნაცვლად პატარას უფრო ჯანსაღი ალტერნატივა უნდა შესთავაზოთ.

თუ გაბრაზებულ ბავშვს ეტყვით, რომ თავის ძმას არ დაარტყას, ის ვერაფერს გაიგებს. ბავშვი დაიბნევა და საკუთარი ემოციების მართვა უფრო გაუჭირდება, რადგან დაგროვილი ბრაზის გამოხატვის ერთადერთ საშუალებას წაართმევთ. აუცილებლად შესთავაზეთ ბავშვს აგრესიული ქცევის ჯანსაღი ალტერნატივა. პატარას ემოციების მართვაში ადვილად დაეხმარებით თუ შემდეგ რეკომენდაციებს მისცემთ:

  • ემოციები ვერბალურად გამოხატოს
  • რჩევისთვის უფროსს მიმართოს
  • დასამშვიდებლად სუნთქვითი ვარჯიშები შეასრულოს
  • მოთმინების გამომუშავების მიზნით იცეკვოს, იმღეროს, დაითვალოს მის ირგვლივ არსებული საგნები

გაბრაზებული ბავშვების დასამშვიდებლად სპეციალური აპლიკაციები არსებობს, რომლებიც პატარებს მხიარული სიმღერების დახმარებით ემოციების მართვას ასწავლის. მშობლებს ინტერნეტში მარტივად შეუძლიათ მსგავსი აპლიკაციების მოძიება.

ბავშვს ემპათიის უნარი განუვითარეთ

ბავშვს სხვების განცდებისა და ემოციების გაზიარება ადრეული ასაკიდანვე უნდა ასწავლოთ. თუ ხედავთ, რომ თქვენი შვილი თავის თანატოლს კბენს, ხელით ეხება ან ხმამაღლა უყვირის, აუცილებლად ესაუბრეთ მას ემპათიის შესახებ. როდესაც ბავშვი დამშვიდდება, აუხსენით მას, თუ როგორი ტკივილი მიაყენა თავის მეგობარს, როდესაც მწარედ უკბინა. უთხარით, რომ თავისი თანატოლის ადგილას საკუთარი თავი წარმოიდგინოს და დაფიქრდეს, მოეწონებოდა თუ არა მის მიმართ მსგავსი აგრესიის გამოვლენა. ბავშვი საკუთარი ქცევის შედეგების გაანალიზებას უნდა მიეჩვიოს და სხვა ადამიანების განცდებს პატივი სცეს.

ბავშვის აგრესიულ ქცევას ყოველთვის აქვს გარკვეული მიზეზი. მშობელმა უნდა გაარკვიოს, რა აწუხებს პატარას, ხომ არ ეძინება, ხომ არ გადაიღალა ან შია. შესაძლოა აგრესიული ქცევის მოტივი ეჭვიანობა ან შიშის განცდაც იყოს. ბავშვმა უნდა იგრძნოს, რომ მშობელი მისი განცდებითა და ემოციებით ინტერესდება, რომ ის მშობლის სიყვარულის მთავარი ობიექტია. თუ ბავშვისადმი სათანადო მზრუნველობას გამოიჩენთ, ის სხვებზე ზრუნვას გაცილებით მარტივად ისწავლის. 

ავტორი: ია ნაროუშვილი 
წაიკითხეთ სრულად