Baby Bag

უსაფრთხოების 10 წესი, რომელიც ბავშვს აუცილებლად უნდა ასწავლოთ - ევგენი კომაროვსკი

უსაფრთხოების 10 წესი, რომელიც ბავშვს აუცილებლად უნდა ასწავლოთ - ევგენი კომაროვსკი

​ცნობილმა პედიატრმა ევგენი კომაროვსკიმ სოციალურ ქსელში პოსტი გამოაქვეყნა, რომელშიც მშობლებს უსაფრთხოების ის წესები გააცნო, რომელთა შესახებ ბავშვმა აუცილებლად უნდა იცოდეს. მართალია, მშობლებს სურთ, რომ ისინი ყოველთვის შვილების გვერდით იყვნენ, მაგრამ ეს შეუძლებელია. მნიშვნელოვანია, რომ ბავშვი დამოუკიდებლობას მიაჩვიოთ და მას საკუთარ უსაფრთხოებაზე ზრუნვისთვის აუცილებელი წესები ადრეული ასაკიდანვე გააცნოთ.

წესი 1. ბავშვმა ზეპირად უნდა იცოდეს თავისი სახელი, გვარი, მშობლების პირადი მონაცემები, რომელიმე ოჯახის წევრის მობილურის ნომერი და სახლის მისამართი. შესაძლოა, ბავშვი ასაკით პატარა იყოს, მაგრამ იზრუნეთ, რომ მან ნელ-ნელა დაიმახსოვროს პირადი მონაცემები. ძალიან კარგია, თუ მას ოჯახის რომელიმე წევრის მობილურის ნომერი ზეპირად ეცოდინება, თუმცა უკეთესია, თუ რომელიმე სხვა ოჯახის წევრის ნომერსაც დაიმახსოვრებს.

წესი 2. ბავშვმა უნდა იცოდეს, რომ უცხო ადამიანს არაფერი გამოართვას. მას უნდა აუხსნათ, რომ როგორი მიმზიდველიც უნდა იყოს საჩუქარი, უცხო ადამიანისგან მისი აღება მაინც არ არის სასურველი. ბავშვმა უნდა იცოდეს, რომ უცხო ადამიანის მიერ შემოთავაზებული ​საკვები ან სასმელი, შესაძლოა, საფრთხის შემცველი აღმოჩნდეს. ბავშვმა უცხო ადამიანისგან არც სათამაშოები უნდა მიიღოს.

წესი 3. ბავშვმა უნდა იცოდეს, რომ ღობეზე გადაძრომა უსაფრთხო აქტივობა არ არის. შესაძლოა, ფეხბურთის თამაშის დროს ბურთი ეზოდან გადავარდეს, ბავშვმა კი მის მოსატანად წასვლა და ღობეზე გადაძრომა სცადოს. ბავშვს ასწავლეთ, რომ თუ მსგავსი რამ მოხდა, მან დახმარება ნაცნობ უფროს ადამიანს უნდა სთხოვოს.

წესი 4. ბავშვს უნდა აუხსნათ, რომ სასეირნოდ მარტო წასვლა არ შეიძლება. ​თუ ბავშვს სახლიდან გასვლა უნდა, მას მშობელი ან სანდო უფროსი ადამიანი უნდა ახლდეს თან.

წესი 5. ბავშვმა უნდა იცოდეს, რომ ცეცხლთან თამაში სახიფათოა. მას უნდა აუხსნათ, რომ არ აქვს მნიშვნელობა სახლში უფროსები იმყოფებიან თუ არა, ცეცხლთან მისვლა მას კატეგორიულად ეკრძალება. ბავშვი ცეცხლს მხოლოდ მაშინ უნდა მიუახლოვდეს, თუ მის გვერდით მშობელია და ის ამის წინააღმდეგი არ არის.

წესი 6. ბავშვმა უნდა იცოდეს, რომ უცნობ ადამიანთან ერთად არსად წასვლა არ შეიძლება. მაშინაც კი, თუ ბავშვს უცხო ადამიანი ეტყვის, რომ ის ბავშვთან დედამ ან მამამ გამოგზავნა, ბავშვი მას არ უნდა გაყვეს და დახმარება ითხოვოს. ბავშვი გააფრთხილეთ, რომ თუ მასთან მისვლას ვერ ახერხებთ, მის წასაყვანად მხოლოდ ნაცნობ ადამიანს გაგზავნით.

წესი 7. ბავშვმა უნდა იცოდეს, რომ მშობლების ან ძალიან ახლობელი ადამიანების გარდა არავის აქვს უფლება მას ჩაეხუტოს, მოეფეროს ან სხვა სახის ფიზიკური სიახლოვე ჰქონდეს. თუ ბავშვი ხედავს, რომ მას ვინმე ავიწროვებს, აუცილებლად უნდა ითხოვოს დახმარება.

წესი 8. თუ ბავშვი დაიკარგება, ის უნდა დარჩეს იმ ადგილზე, რომელზეც იმყოფება. ბავშვს აუხსენით, რომ მსგავს შემთხვევაში ის ადგილიდან შორს არ უნდა წავიდეს და უფროსებს სთხოვოს ხმამაღლა გამოაცხადონ მისი დაკარგვის შესახებ (თუ ეს ხდება ჰიპერმარკეტში, თეატრში ან სხვა მსგავს დაწესებულებაში).

წესი 9. ბავშვს აუხსენით, რომ უცნობ ადამიანს პირადი ინფორმაცია არ უნდა გაანდოს. დაუშვებელია უცხო ადამიანისთვის საკუთარი მისამართის, ტელეფონის ნომრის ან ფოტოების გაზიარება. თუ ვინმე ბავშვისგან მსგავსი სახის ინფორმაციის მიღებას ითხოვს, მან ამის შესახებ დაუყოვნებლივ უ​ნდა აცნობოს მშობლებს.

წესი 10. ბავშვმა უნდა იცოდეს, რომ მან არასდროს უნდა გააკეთოს ისეთი რამ, რაც დისკომფორტს უქმნის. თუ მას სთხოვენ, რომ სხვების თანდასწრებით გამოიცვალოს ტანსაცმელი, იბანაოს აუზში ​ან მიირთვას რამე, რაც არ მოსწონს, ბავშვს უფლება აქვს მსგავსი მოთხოვნა გააპროტესტოს.

​წყარო

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

რჩევები ბავშვებში საკვების გადაცდენის რისკის შესამცირებლად - ევგენი კომაროვსკი
​ცნობილმა პედიატრმა ევგენი კომაროვსკიმ სოციალურ ქსელში პოსტი გამოაქვეყნა, რომელშიც მშობლებს ბავშვის უსაფრთხო კვების წესები გააცნო:„მშობლები ​სამედიცინო დახმარებას ძალიან ხშირად ითხოვენ ბავშვის სა...

შეიძლება დაინტერესდეთ

,,როცა ბავშვმა იცის, რას რის მერე გააკეთებს და მას უკვე აქვს მოლოდინი, წინასწარგანწყობა, უფრო მეტად განახორციელებს რუტინის აქტივობებს და ჩაერთვება''

,,როცა ბავშვმა იცის, რას რის მერე გააკეთებს და მას უკვე აქვს მოლოდინი, წინასწარგანწყობა, უფრო მეტად განახორციელებს რუტინის აქტივობებს და ჩაერთვება''
ბავშვებისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია დღის რუტინის ჩამოყალიბება ყოველდღიური უნარების განმტკიცებისთვის. რა სარგებელი მოაქვს ამას პატარებისთვის, როგორ მივაჩვიოთ და რა ხდება მათ ფსიქიკაში, თუ უკვე ჩამოყალიბებული დღის რუტინა დაირღვა? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ბავშვთა ადრეული განვითარების სპეციალისტი, სოფო მელაძე.

- სოფო, რომ განვმარტოთ, რა მნიშვნელობა აქვს დღის რუტინას ბავშვისთვის?

- დღის რუტინა ბავშვებს აძლევს უსაფრთხოების განცდას. როცა ბავშვმა იცის, რას რის მერე გააკეთებს და მას უკვე აქვს მოლოდინი, წინასწარგანწყობა, უფრო მეტად განახორციელებს რუტინის აქტივობებს და ჩაერთვება. რუტინა გულისხმობს გარკვეული პროცედურების თუ აქტივობების ყოველდღიურ განმეორებას, შესაბამისად, მისთვის უკვე უცხო და „საშიში“ აღარ არის შეთავაზებული საქმიანობა და მეტად ჩართულია.

გარდა ამისა, დღის რუტინაში შედის ისეთი მნიშვნელოვანი ყოველდღიური უნარები, როგორებიცაა: კვება, თავის მოვლა, ჰიგიენა, გახდა, ჩაცმა, თამაშის, მეცადინეობის დრო და ა.შ. რუტინა გვაძლევს საშუალებას, ეს უნარები განვუმტკიცოთ ბავშვს და მივცეთ ყოველდღიური სახე, ამიტომ მნიშვნელოვანია რუტინად ვაქციოთ ის აქტივობები თუ საქმიანობა, რაც ამ ეტაპზე ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია.

რუტინა ასევე ბავშვს აძლევს საშუალებას, გახდეს მეტად დამოუკიდებელი. როცა რაიმე რუტინულ საქმიანობას ის დამოუკიდებლად, უკვე სხვისი დახმარების ან თუნდაც შეხსენების გარეშე აკეთებს, ეს ზრდის მისი კომპეტენციის შეგრძნებას. ბავშვი მეტად აქტიური, დამოუკიდებელი და თავდაჯერებულია.

რუტინა გვეხმარება ემოციურ თვითრეგულაციაში, თვითორგანიზებულობის განვითარებაშიც. როცა ბავშვი ცდილობს რუტინის შეცვლას, მაგრამ ჩვენ ვეუბნებით ჯერ ეს უნდა გავაკეთოთ, რაც რუტინულად არის გათვალისწინებული და შემდგომ დაუკმაყოფილებ მის თხოვნას, ის ახდენს იმპულსების შეკავებას და მის კონტროლს ეუფლება.

- ხშირად პატარებს უჭირთ მიჩვევა, ამა თუ იმ რუტინის, რას ურჩევდით მშობლებს, როგორ მიაჩვიონ?

- რუტინა იწყება ჩვილობის ასაკიდან, რაც გამოიხატება ჩვილის ძილის და კვების რეჟიმში, მაგრამ აქ მშობელს წინააღმდეგობა არ ხვდება. აი, როცა უკვე ბავშვი იწყებს სიარულს და ხდება მეტად აქტიური, საჭიროა გარკვეული რუტინა. სანამ ბავშვს განუვითარდება მეტყველება და მოლაპარაკებების უნარი, ჩვენ ვიყენებთ ვიზუალურ რუტინას, ანუ ბარათებით და ნახატებით კომუნიკაციას. მშობელს ბავშვთან ერთად შეუძლია დახატოს ბავშვის რუტინა. 

მაგალითად, ფურცელი გაყოს რამდენიმე ნაწილად, სადაც იქნება - დილა, შუადღე, საღამო და ღამე. თითოეულ სურათს დაახატოს საქმიანობები რუტინიდან, მარტივად და ბავშვისთვის გასაგები ფორმით. შემდგომ ნახატი გამოვაკრათ ბავშვისთვის თვალსაჩინო ადგილას. დაგვჭირდება ხშირი ინსტრუქცია, ნახატებზე თითის დადება და ვერბალური კომუნიკაციაც. მიუხედავად იმისა, რომ მათ ამ ეტაპზე რთული მოლაპარაკებები არ ესმით, ჩვენ შეგვიძლია ვუთხრათ, რომ ჯერ ბაღში წასვლის დროა და თითი დავადოთ ბაღის შენობას ნახატზე, რომ მოხვალ შემდეგ წავიდეთ შენს მეგობართან. ვიზუალური თვალსაჩინოება ეხმარებათ ყოველდღიურობის უკეთ აღქმაში.

ასევე მშობლებს ვურჩევ, ნუ დაარღვევენ ბავშვის რუტინას, თუნდაც დაღლილობის ან გარკვეული გარემო ფაქტორების გამო. ეს რუტინას დაასუსტებს ბავშვის თვალში. ასევე მნიშვნელოვანია ოჯახის სხვა წევრებიც იზიარებდნენ იგივე ყოველდღიურობას, რასაც მშობელი სთავაზობს ბავშვს. მაგალითად, თუ ბავშვმა იცის, რომ დილას ბაღში უნდა წავიდეს, მაგრამ ოჯახის რომელიმე წევრი ეუბნება, მოდი დავტოვოთ დღეს, ეს ბავშვის აზროვნებაში ბაღში წასვლის რუტინის მნიშვნელობას შეასუსტებს და სხვა დროს თვითონაც გააპროტესტებს.

- ერთი მაგალითი რომ გვითხრათ, როგორი უნდა იყოს დღის რუტინა?

დღის რუტინა იწყება გაღვიძებით და ადაპტური უნარე-ჩვევებით, ანუ ჩაცმით, თავის მოვლით და კვებით. შემდგომ უკვე ინდივიდუალურად ბავშვი მიდის ბაღში ან რაიმე თერაპიაზე. ბაღშიც აქვს თავისი რუტინა, წრეზე ჯდომა, ჯგუფური თამაში თუ ეზოს აქტივობები. საღამოს მშობელს დაწესებული აქვს სეირნობის, კვების და თამაშის დრო. თამაშის დროს ვცდილობთ მივცეთ მას მეტი თავისუფლება, არჩევანის უფლება, თუ რისი გაკეთება სურს, რომელი თამაში უნდა. ბავშვმა იცის, რომ თამაშის შემდეგ ვიძინებთ. უკვე ბაღიდან მოყვანის შემდეგ, ანუ შუადღიდან ვიწყებთ მისთვის იმის თქმას, რომ ახლა ვითამაშოთ, მერე კი დავიძინებთ. ეს ძილის რუტინის შექმნაშიც დაგვეხმარება. განწყობის შექმნას უდიდესი მნიშვნელობა აქვს რუტინის წარმატებულად განხორციელებისთვის.

აქვე მინდა ხაზი გავუსვა ერთ ფაქტორს, რუტინა არ ნიშნავს იმას, რომ ბავშვის ნებისმიერი ინიციატივა დათრგუნულია და მას მხოლოდ წესების მორჩილება ევალება. არა, ჩვენ მას ვთავაზობთ გონივრულ საზღვრებს, რომელშიც ის თავისუფალი იქნება. მაგალითად, კვება შესაძლოა, სულ შუადღის 2 საათზე იყოს, მაგრამ კვების დროს რომელ საკვებს შევარჩევთ, აქ ბავშვიც ჩავრთოთ, მივცეთ საშუალება, საკუთარი სურვილები გაგვიზიაროს.

- მაშინ, როცა უკვე მიეჩვია პატარა თავის ყოველდღიურობას, რა ხდება მის ფსიქიკაში რუტინის დარღვევის შემთხვევაში?

- რუტინის არევა ბავშვის ფსიქიკაში ქაოტურობას და დაბნეულობას იწვევს.

ჩვენ უნდა ვეცადოთ, რომ რუტინის მიუხედავად შევძლოთ, ვიყოთ მრავალფეროვანნი და თავისუფალ დროს განსხვავებული და მისთვის ახალი, საინტერესო აქტივობები შევთავაზოთ. თამაშის დრო ძალიან კარგი შესაძლებლობაა, შევთავაზოთ სხვადასხვა სახის თამაში, განსხვავებული სათამაშოები, ვცვალოთ კვების მენიუ, ჰქონდეს შეხება სხვადასხვა ტექსტურის ტანსაცმელთან, სხვადასხვა გზით დავბრუნდეთ სახლში, არ ვისეირნოთ ერთი და იმავე პარკში და ა.შ.

ასევე შეგვიძლია დასვენების დღეები გამოვიყენოთ მსგავსი სპონტანურობის და განსხვავებული საქმიანობის დღეებად, თუნდაც კვირაში 1 დღე, მაგალითად, კვირა დღე. ეს მას განუვითარებს მზაობას სიახლეების და მრავალფეროვნების მიმართ.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური 

წაიკითხეთ სრულად