როგორ გადავაჩვიოთ ბავშვი საფენს, რა ხერხებით არის შესაძლებელი, რომ მივაჩვიოთ ქოთანზე დასმას და რა ასაკიდან უნდა მივიჩნიოთ პრობლემად შარდის ან განავლის შეუკავებლობა? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პედიატრი, ბავშვთა ნეფროლოგი ქეთევან ქვათაძე.
- ქალბატონო ქეთევან, მშობლებისთვის პრობლემას წარმოადგენს პატარას საფენისგან გადაჩვევა. რა ასაკიდან უნდა დავსვათ ბავშვი ქოთანზე?
- ყველა ბავშვის განვითარება ინდივიდუალურია. ამის გათვალისწინებით განსხვავდება საფენის გახდის და ტუალეტის უნარ-ჩვევების შესწავლის ასაკი. ზოგიერთი კვლევით დასტურდება, რომ ბავშვების უმეტესობა ტუალეტის უნარ-ჩვევების შესწავლისთვის მზად არის 18-24 თვის ასაკისთვის. მიუხედავად ამისა, ასაკი არ არის ერთადერთი გასათვალისწინებელი ფაქტორი.
- რა უნდა გაითვალისწინოს მშობელმა იმ დროს, როცა ქოთანზე დასმას გადაწყვეტს?
- წარმოგიდგენთ რამდენიმე ზოგად რჩევას და მითითებას, რომელიც შეიძლება გამოიყენოს ან გაითვალისწინოს მშობელმა.
პირველ რიგში, უნდა მოიმარაგოთ: კომფორტული დასაჯდომი ქოთანი და ტუალეტზე დასამაგრებელი რბილი ადაპტერი, დასადგომი სკამი ხელების დასაბანად, ილუსტრირებული წიგნი ან ვიდეორგოლები, სადაც არის გზამკვლევი ტუალეტის ტრენინგის შესახებ, პამპერსი ტრუსები, რამდენიმე ცალი ნაჭრის საცვალი, მატრასის დამცავი პამპერსი საფენი და წამახალისებელი სტიკერები.
ნაბიჯი პირველი:
ყურადღების მიპყრობა - ბავშვი მხოლოდ პამპერსით ან საცვლით ქოთანზე დასვით და წაუკითხეთ წიგნი ან აყურებინეთ ვიდეორგოლი, სადაც ტუალეტის ტრენინგის შესახებ არის მოთხრობილი.
ნაბიჯი მეორე:
შეარჩიეთ „კარგი დრო“ - სასურველია, იყოს თბილი ამინდები, რომ იოლად შეძლოთ ხშირად გამოცვლა. ოჯახის წევრები, რომლებიც ამ პროცესში მონაწილეობენ უნდა იყვნენ მაქსიმალურად ორიენტირებულები. არ დაამთხვიოთ მოგზაურობას ან საცხოვრებელი სახლის ცვლილებას.
ნაბიჯი მესამე:
დააწესეთ რუტინა - ბავშვი ქოთანზე ერთი და იმავე დროს დასვით, მაგალითად, სადილის ან ბანაობის შემდეგ, ძილის წინ. თავდაპირველად შესაძლებელია დაჯდეს ჩაცმული ან საფენით.
გახადე პერსონალური - შეეცადეთ პირადი პასუხისმგებლობა აუმაღლოთ. ქოთანში ან საფენში მოთავსებული ფეკალიები თქვენი დახმარებით გადააგდებინეთ ტუალეტში.
ნაბიჯი მეექვსე:
წაახალისეთ - მოტივაციის ამაღლებისთვის აუცილებელია წახალისება. ტუალეტის ჩვევებთან დაკავშირებით, ყოველი ახალი წინ გადადგმული ნაბიჯისთვის დააჯილდოვეთ, მაგალითად, აწარმოეთ დღიური, კალენდარი, სადაც ყოველდღიურად წებოვან ილუსტრირებულ სტიკერებს ბავშვი თავად ჩააკრავს.
ნაბიჯი მეშვიდე:
საცვალი - თავდაპირველად ადაპტაციამდე გამოიყენეთ პამპერსი ტრუსი, რომელსაც დამოუკიდებლად და იოლად თავად გაიხდის და ჩაიცვამს.
ნაბიჯი მერვე:
მარცხი - ჩასველებისას არ გაუბრაზდეთ და არ დასაჯოთ, შეხვდით ამას პოზიტიურად, გამოუცვალეთ და აუხსენით, რომ შემდეგ ჯერზე უფრო მეტად ყურადღება მიაქციოს მოშარდვის ან დეფეკაციის სურვილს.
ნაბიჯი მეცხრე:
ღამე - საწოლში დაუფინეთ დამცავი პამპერსი საფენი, რომელიც მატრასს დასველებისგან დაიცავს. თუ ღამით ტუალეტის ტრენინგის მცდელობა იქნება წარუმატებელი, არ იღელვოთ, ღამით ჩასველება 5 წლის ასაკამდე პათოლოგიასთან არ ასოცირდება.
ნაბიჯი მეათე:
ჯილდო - ტუალეტის ტრენინგის ყოველი მისი წარმატება სიხარულით აღნიშნეთ. სიტყვიერად შეაქეთ და დემონსტრაციულად აღნიშნეთ.
გაითვალისწინეთ, რომ თითოეული ნაბიჯის შესრულების და ადაპტაციისთვის შესაძლოა, მოგიწიოთ რამდენჯერმე განმეორება.
აუცილებელია გაითვალისწინოთ თქვენი ბავშვის სხვადასხვა ინდივიდუალური გარემოება და დეტალური ინფორმაციისთვის შეათანხმოთ ბავშვის პირად ექიმთან.
- რა ასაკიდან არის პრობლემა, თუ ბავშვს არ ჩამოუყალიბდა ეს ჩვევა და ვერ გადაეჩვია საფენს?
- როდესაც ბავშვი 4 წელზე მეტია და არ აქვს ჩამოყალიბებული დღისით ტუალეტის ჩვევები - აქვს შარდის და განავლის შეუკავებლობა, რეკომენდებულია, კონსულტაცია ექიმთან გაიაროთ.
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
„თუ ეს ორი ნიშანი იქნება, დაუყოვნებლივ უნდა ვიფიქროთ კოვიდზე,“ - გიორგი ღოღობერიძე
ექიმმა გიორგი ღოღობერიძემ გრიპის, გაციებისა და კოვიდის ძირითადი განმასხვავებელი ნიშნების შესახებ ისაუბრა. მისი თქმით, ხველისა და ტემპერატურის არსებობის შემთხვევაში დაუყოვნებლივ უნდა გავიკეთოთ კოვიდ-19-ის ტესტი:
„ყველა შემთხვევაში, როდესაც იქნება დამახასიათებელი კლინიკური ნიშნები ხველის თუ ტემპერატურის სახით, დაუყოვნებლივ გავიკეთოთ ტესტი. ზოგჯერ ადამიანი იტარებს ტესტირებას, ჰგონია, რომ კოვიდი აქვს, მაგრამ კოვიდი არ უდგინდება. ამას ბევრი მიზეზი აქვს. ერთ-ერთი მიზეზი შეიძლება იყოს ის, რომ შეიძლება უბრალოდ გაციებულია ადამიანი და ჰგონია, რომ კოვიდი აქვს. გაციება ცნობილია, როგორც მწვავე ვირუსული ნაზოფარინგიტი. ეს არის ზედა სასუნთქი გზების ინფექცია, ეძახიან თავის გაციებას. მას აქვს ოთხი ძალიან ტიპური ნიშანი: ცემინება, კუნთების ტკივილი, სურდო, ყელის ტკივილი. ცემინება სავიზიტო ბარათია გაციებისა. ჩვენ ნაკლებად გვხვდება ცემინება გრიპის დროს და კიდევ უფრო ნაკლებად კოვიდის დროს. თუ ვიღაც აცემინებს, დიდი ალბათობით, ის გაციებულია.“
გიორგი ღოღობერიძემ გაციებისთვის იშვიათად დამახასიათებელი ნიშნებიც დაასახელა:
„იშვიათი ნიშნებია გაციების: თავის ტკივილი, მშრალი ხველა, ტემპერატურა იშვიათად იმატებს, ყურებში ზეწოლა, გემოს და სუნის დაკარგვა ნაკლებად ახასიათებს გაციებას. რაც სულ არ გვხვდება გაციების დროს, ეს არის: ქოშინი, ანუ სუნთქვის გაძნელება და ფაღარათი. თუ ეს ორი ნიშანი იქნება, დაუყოვნებლივ უნდა ვიფიქროთ კოვიდზე ან გრიპზე. გრიპი გაციებისგან განსხვავებით ბევრად აგრესიულია. უეცრად დაარტყამს ადამიანს და მაშინვე მაღალი ტემპერატურით დაიწყება. გრიპს ახასიათებს მთელი სხეულის ტკივილი, დაღლილობის ძალიან მძიმე განცდა აქვს, მშრალი ხველა და თავის ტკივილი.“
„გაციების შემთხვევაში მართვა არის ძალიან მარტივი. როგორც კი ჩვენ გვექნება კონტაქტი ვინმე გაციებულთან, პირველი რასაც ვაკეთებთ, ხელს ვიბანთ. გაციებული ადამიანი სულ ცხვირზე იკიდებს ხელს, რომ სურდო აქვს. ჩვენ ხელს რომ ვართმევთ, სულ სახეზე ვიკიდებთ ხელს. თუ ადამიანს აქვს ძალიან შემაწუხებელი მდგომარეობა, შეუძლია გამოიყენოს იბუპროფენი. რაც კარგად მუშაობს გაციების დროს, ეს არის თუთია. თუთიის მიღება უნდა მოხდეს, როგორც კი ადამიანს გაციების ნიშნები ექნება პირველ 24 საათში. დოზა უნდა იყოს 50-დან 75 მილიგრამამდე. C ვიტამინი ცოტათი ასუსტებს გაციების ნიშნებს, მაინცდამაინც ეფექტიანი არ არის. გრიპის დროს არ შეიძლება ასპირინის გამოყენება, განსაკუთრებით ბავშვებში, იმიტომ, რომ ძალიან მაღალია ღვიძლის დაზიანების რისკი,“ - აღნიშნულ საკითხებზე გიორგი ღოღობერიძემ ტელეკომპანია „რუსთავი 2“-ის გადაცემაში „დილა მშვიდობისა საქართველო“ ისაუბრა.