როგორ გადავაჩვიოთ ბავშვი საფენს, რა ხერხებით არის შესაძლებელი, რომ მივაჩვიოთ ქოთანზე დასმას და რა ასაკიდან უნდა მივიჩნიოთ პრობლემად შარდის ან განავლის შეუკავებლობა? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პედიატრი, ბავშვთა ნეფროლოგი ქეთევან ქვათაძე.
- ქალბატონო ქეთევან, მშობლებისთვის პრობლემას წარმოადგენს პატარას საფენისგან გადაჩვევა. რა ასაკიდან უნდა დავსვათ ბავშვი ქოთანზე?
- ყველა ბავშვის განვითარება ინდივიდუალურია. ამის გათვალისწინებით განსხვავდება საფენის გახდის და ტუალეტის უნარ-ჩვევების შესწავლის ასაკი. ზოგიერთი კვლევით დასტურდება, რომ ბავშვების უმეტესობა ტუალეტის უნარ-ჩვევების შესწავლისთვის მზად არის 18-24 თვის ასაკისთვის. მიუხედავად ამისა, ასაკი არ არის ერთადერთი გასათვალისწინებელი ფაქტორი.
- რა უნდა გაითვალისწინოს მშობელმა იმ დროს, როცა ქოთანზე დასმას გადაწყვეტს?
- წარმოგიდგენთ რამდენიმე ზოგად რჩევას და მითითებას, რომელიც შეიძლება გამოიყენოს ან გაითვალისწინოს მშობელმა.
პირველ რიგში, უნდა მოიმარაგოთ: კომფორტული დასაჯდომი ქოთანი და ტუალეტზე დასამაგრებელი რბილი ადაპტერი, დასადგომი სკამი ხელების დასაბანად, ილუსტრირებული წიგნი ან ვიდეორგოლები, სადაც არის გზამკვლევი ტუალეტის ტრენინგის შესახებ, პამპერსი ტრუსები, რამდენიმე ცალი ნაჭრის საცვალი, მატრასის დამცავი პამპერსი საფენი და წამახალისებელი სტიკერები.
ნაბიჯი პირველი:
ყურადღების მიპყრობა - ბავშვი მხოლოდ პამპერსით ან საცვლით ქოთანზე დასვით და წაუკითხეთ წიგნი ან აყურებინეთ ვიდეორგოლი, სადაც ტუალეტის ტრენინგის შესახებ არის მოთხრობილი.
ნაბიჯი მეორე:
შეარჩიეთ „კარგი დრო“ - სასურველია, იყოს თბილი ამინდები, რომ იოლად შეძლოთ ხშირად გამოცვლა. ოჯახის წევრები, რომლებიც ამ პროცესში მონაწილეობენ უნდა იყვნენ მაქსიმალურად ორიენტირებულები. არ დაამთხვიოთ მოგზაურობას ან საცხოვრებელი სახლის ცვლილებას.
ნაბიჯი მესამე:
დააწესეთ რუტინა - ბავშვი ქოთანზე ერთი და იმავე დროს დასვით, მაგალითად, სადილის ან ბანაობის შემდეგ, ძილის წინ. თავდაპირველად შესაძლებელია დაჯდეს ჩაცმული ან საფენით.
გახადე პერსონალური - შეეცადეთ პირადი პასუხისმგებლობა აუმაღლოთ. ქოთანში ან საფენში მოთავსებული ფეკალიები თქვენი დახმარებით გადააგდებინეთ ტუალეტში.
ნაბიჯი მეექვსე:
წაახალისეთ - მოტივაციის ამაღლებისთვის აუცილებელია წახალისება. ტუალეტის ჩვევებთან დაკავშირებით, ყოველი ახალი წინ გადადგმული ნაბიჯისთვის დააჯილდოვეთ, მაგალითად, აწარმოეთ დღიური, კალენდარი, სადაც ყოველდღიურად წებოვან ილუსტრირებულ სტიკერებს ბავშვი თავად ჩააკრავს.
ნაბიჯი მეშვიდე:
საცვალი - თავდაპირველად ადაპტაციამდე გამოიყენეთ პამპერსი ტრუსი, რომელსაც დამოუკიდებლად და იოლად თავად გაიხდის და ჩაიცვამს.
ნაბიჯი მერვე:
მარცხი - ჩასველებისას არ გაუბრაზდეთ და არ დასაჯოთ, შეხვდით ამას პოზიტიურად, გამოუცვალეთ და აუხსენით, რომ შემდეგ ჯერზე უფრო მეტად ყურადღება მიაქციოს მოშარდვის ან დეფეკაციის სურვილს.
ნაბიჯი მეცხრე:
ღამე - საწოლში დაუფინეთ დამცავი პამპერსი საფენი, რომელიც მატრასს დასველებისგან დაიცავს. თუ ღამით ტუალეტის ტრენინგის მცდელობა იქნება წარუმატებელი, არ იღელვოთ, ღამით ჩასველება 5 წლის ასაკამდე პათოლოგიასთან არ ასოცირდება.
ნაბიჯი მეათე:
ჯილდო - ტუალეტის ტრენინგის ყოველი მისი წარმატება სიხარულით აღნიშნეთ. სიტყვიერად შეაქეთ და დემონსტრაციულად აღნიშნეთ.
გაითვალისწინეთ, რომ თითოეული ნაბიჯის შესრულების და ადაპტაციისთვის შესაძლოა, მოგიწიოთ რამდენჯერმე განმეორება.
აუცილებელია გაითვალისწინოთ თქვენი ბავშვის სხვადასხვა ინდივიდუალური გარემოება და დეტალური ინფორმაციისთვის შეათანხმოთ ბავშვის პირად ექიმთან.
- რა ასაკიდან არის პრობლემა, თუ ბავშვს არ ჩამოუყალიბდა ეს ჩვევა და ვერ გადაეჩვია საფენს?
- როდესაც ბავშვი 4 წელზე მეტია და არ აქვს ჩამოყალიბებული დღისით ტუალეტის ჩვევები - აქვს შარდის და განავლის შეუკავებლობა, რეკომენდებულია, კონსულტაცია ექიმთან გაიაროთ.
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
ბავშვების 40 % თვლის, რომ მშობლები ტელეფონისა და კომპიუტერის ეკრანთან მეტისმეტად ბევრ დროს ატარებენ
მშობლები ძალიან ღელავენ, როდესაც ამჩნევენ, რომ მათი შვილები ეკრანთან დიდ დროს ატარებენ. როგორც აღმოჩნდა, ბავშვებსაც არ სიამოვნებთ, როდესაც მშობლები მობილურისა და კომპიუტერის მიმართ ზედმეტ ყურადღებას იჩენენ. უახლესი კვლევებით დგინდება, რომ ბავშვებს არ მოსწონთ მშობლების ეკრანდამოკიდებულება. ბავშვების 40 % ფიქრობს, რომ მშობლები ეკრანთან ძალიან დიდ დროს ატარებენ.
2016 წელს გამოკითხული მშობლების 27 % აღნიშნავდა, რომ მობილურზე ზედმეტად იყო მიჯაჭვული. 2019 წელს ჩატარებული კვლევით დადგინდა, რომ აღნიშნული რიცხვი 45 %-მდე იყო გაზრდილი, ხოლო მოგვიანებით ჩატარებულმა გამოკითხვებმა უფრო ცუდი შედეგი აჩვენა. უკანასკნელი კვლევების მიხედვით, მშობლების 52 % თავს ეკრანდამოკიდებულად თვლის.
უახლესი კვლევის შედეგებს ბავშვებიც იზიარებენ. გამოკითხული თინეიჯერების 40 % თვლის, რომ მშობლები ტელეფონისა და კომპიუტერის ეკრანთან მეტისმეტად ბევრ დროს ატარებენ. ბავშვების 39 % ოცნებობს, რომ მათი მშობლები ტელეფონის ეკრანს ცოტა ხნით მაინც მოშორდნენ. 2016 წლის გამოკითხვის შედეგებთან შედარებით მშობლების ეკრანდამოკიდებულებით უკმაყოფილო ბავშვების რიცხვი 28 %-ით არის გაზრდილი.
მშობლების 25 % აცხადებს, რომ დაძინებამდე 5 წუთით ადრე მობილურ ტელეფონს იყენებს, ხოლო მათი 23 % აღნიშნავს, რომ მობილურს ხელში გაღვიძებიდან 5 წუთის შემდეგ იღებს. თინეიჯერების 40 % დაძინებამდე მობილური ტელეფონით ერთობა, მათი 32 % კი გაღვიძებისთანავე მობილურს იყენებს. მოზარდების 29 %-ს ღამით მობილურ ტელეფონთან ერთად ძინავს, რასაც ზრდასრულების მხოლოდ 12 % აკეთებს.
მშობლები მობილურ ტელეფონებზე იმაზე მეტად არიან დამოკიდებული, ვიდრე ოდესმე. მათი დიდი ნაწილი აცნობიერებს, რომ ეკრანზე მიჯაჭვულობა ძალიან დიდი პრობლემაა და მისგან თავის დაღწევას ცდილობს.
დედებო, მობილური ტელეფონებისადმი დამოკიდებულებისგან თავის დაღწევა რთული სულაც არ არის, მით უმეტეს, როდესაც თქვენი შვილები ამის გამო თქვენდამი უკმაყოფილებას გამოხატავენ.