როგორ გადავაჩვიოთ ბავშვი საფენს, რა ხერხებით არის შესაძლებელი, რომ მივაჩვიოთ ქოთანზე დასმას და რა ასაკიდან უნდა მივიჩნიოთ პრობლემად შარდის ან განავლის შეუკავებლობა? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პედიატრი, ბავშვთა ნეფროლოგი ქეთევან ქვათაძე.
- ქალბატონო ქეთევან, მშობლებისთვის პრობლემას წარმოადგენს პატარას საფენისგან გადაჩვევა. რა ასაკიდან უნდა დავსვათ ბავშვი ქოთანზე?
- ყველა ბავშვის განვითარება ინდივიდუალურია. ამის გათვალისწინებით განსხვავდება საფენის გახდის და ტუალეტის უნარ-ჩვევების შესწავლის ასაკი. ზოგიერთი კვლევით დასტურდება, რომ ბავშვების უმეტესობა ტუალეტის უნარ-ჩვევების შესწავლისთვის მზად არის 18-24 თვის ასაკისთვის. მიუხედავად ამისა, ასაკი არ არის ერთადერთი გასათვალისწინებელი ფაქტორი.
- რა უნდა გაითვალისწინოს მშობელმა იმ დროს, როცა ქოთანზე დასმას გადაწყვეტს?
- წარმოგიდგენთ რამდენიმე ზოგად რჩევას და მითითებას, რომელიც შეიძლება გამოიყენოს ან გაითვალისწინოს მშობელმა.
პირველ რიგში, უნდა მოიმარაგოთ: კომფორტული დასაჯდომი ქოთანი და ტუალეტზე დასამაგრებელი რბილი ადაპტერი, დასადგომი სკამი ხელების დასაბანად, ილუსტრირებული წიგნი ან ვიდეორგოლები, სადაც არის გზამკვლევი ტუალეტის ტრენინგის შესახებ, პამპერსი ტრუსები, რამდენიმე ცალი ნაჭრის საცვალი, მატრასის დამცავი პამპერსი საფენი და წამახალისებელი სტიკერები.
ნაბიჯი პირველი:
ყურადღების მიპყრობა - ბავშვი მხოლოდ პამპერსით ან საცვლით ქოთანზე დასვით და წაუკითხეთ წიგნი ან აყურებინეთ ვიდეორგოლი, სადაც ტუალეტის ტრენინგის შესახებ არის მოთხრობილი.
ნაბიჯი მეორე:
შეარჩიეთ „კარგი დრო“ - სასურველია, იყოს თბილი ამინდები, რომ იოლად შეძლოთ ხშირად გამოცვლა. ოჯახის წევრები, რომლებიც ამ პროცესში მონაწილეობენ უნდა იყვნენ მაქსიმალურად ორიენტირებულები. არ დაამთხვიოთ მოგზაურობას ან საცხოვრებელი სახლის ცვლილებას.
ნაბიჯი მესამე:
დააწესეთ რუტინა - ბავშვი ქოთანზე ერთი და იმავე დროს დასვით, მაგალითად, სადილის ან ბანაობის შემდეგ, ძილის წინ. თავდაპირველად შესაძლებელია დაჯდეს ჩაცმული ან საფენით.
გახადე პერსონალური - შეეცადეთ პირადი პასუხისმგებლობა აუმაღლოთ. ქოთანში ან საფენში მოთავსებული ფეკალიები თქვენი დახმარებით გადააგდებინეთ ტუალეტში.
ნაბიჯი მეექვსე:
წაახალისეთ - მოტივაციის ამაღლებისთვის აუცილებელია წახალისება. ტუალეტის ჩვევებთან დაკავშირებით, ყოველი ახალი წინ გადადგმული ნაბიჯისთვის დააჯილდოვეთ, მაგალითად, აწარმოეთ დღიური, კალენდარი, სადაც ყოველდღიურად წებოვან ილუსტრირებულ სტიკერებს ბავშვი თავად ჩააკრავს.
ნაბიჯი მეშვიდე:
საცვალი - თავდაპირველად ადაპტაციამდე გამოიყენეთ პამპერსი ტრუსი, რომელსაც დამოუკიდებლად და იოლად თავად გაიხდის და ჩაიცვამს.
ნაბიჯი მერვე:
მარცხი - ჩასველებისას არ გაუბრაზდეთ და არ დასაჯოთ, შეხვდით ამას პოზიტიურად, გამოუცვალეთ და აუხსენით, რომ შემდეგ ჯერზე უფრო მეტად ყურადღება მიაქციოს მოშარდვის ან დეფეკაციის სურვილს.
ნაბიჯი მეცხრე:
ღამე - საწოლში დაუფინეთ დამცავი პამპერსი საფენი, რომელიც მატრასს დასველებისგან დაიცავს. თუ ღამით ტუალეტის ტრენინგის მცდელობა იქნება წარუმატებელი, არ იღელვოთ, ღამით ჩასველება 5 წლის ასაკამდე პათოლოგიასთან არ ასოცირდება.
ნაბიჯი მეათე:
ჯილდო - ტუალეტის ტრენინგის ყოველი მისი წარმატება სიხარულით აღნიშნეთ. სიტყვიერად შეაქეთ და დემონსტრაციულად აღნიშნეთ.
გაითვალისწინეთ, რომ თითოეული ნაბიჯის შესრულების და ადაპტაციისთვის შესაძლოა, მოგიწიოთ რამდენჯერმე განმეორება.
აუცილებელია გაითვალისწინოთ თქვენი ბავშვის სხვადასხვა ინდივიდუალური გარემოება და დეტალური ინფორმაციისთვის შეათანხმოთ ბავშვის პირად ექიმთან.
- რა ასაკიდან არის პრობლემა, თუ ბავშვს არ ჩამოუყალიბდა ეს ჩვევა და ვერ გადაეჩვია საფენს?
- როდესაც ბავშვი 4 წელზე მეტია და არ აქვს ჩამოყალიბებული დღისით ტუალეტის ჩვევები - აქვს შარდის და განავლის შეუკავებლობა, რეკომენდებულია, კონსულტაცია ექიმთან გაიაროთ.
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
მეცნიერების მტკიცებით, მამები უფრო ბედნიერი მშობლები არიან, ვიდრე დედები
უახლესი კვლევებით დგინდება, რომ მამები დედებთან შედარებით უფრო ბედნიერი მშობლები არიან. მეცნიერები დიდი ხნის განმავლობაში ამტკიცებდნენ, რომ ის ადამიანები, რომლებსაც შვილები ჰყავთ, გაცილებით უკეთ ცხოვრობენ, ვიდრე ისინი, ვისაც ოჯახი არ აქვს და არც ბავშვები ჰყავს. აღნიშნული მოსაზრება სრული სიმართლეა, თუმცა მშობლების ბედნიერების ხარისხი ერთმანეთისგან მნიშვნელოვნად განსხვავდება.
18 000 ადამიანზე ჩატარებულ სამ კვლევაში მეცნიერები მშობლების ბედნიერების ხარისხის შესწავლას ცდილობდნენ. მათ აინტერესებდათ, თუ რომელი მშობელი გრძნობს თავს უფრო კარგად მშობლის ამპლუაში. სამივე კვლევა სიღრმისეულად სწავლობდა მონაწილეების ემოციურ მდგომარეობას, კმაყოფილებისა და ბედნიერების დონეს. მკვლევარებს აინტერესებდათ, რამდენად ისტრესებოდნენ მშობლები დღის განმავლობაში.
ორი კვლევა ერთმანეთს ადარებდა მშობლებისა და დასაოჯახებელი, უშვილო ადამიანების ბედნიერების ხარისხს. ორივე კვლევამ გამოამჟღავნა, რომ მამები საკუთარ ამპლუაში თავს ძალიან ბედნიერად გრძნობენ, მათ გარესამყაროსთან კავშირის დამყარება არ უჭირთ და დღის განმავლობაში სტრესსაც ნაკლებად განიცდიან. მათ დღის განმავლობაში გაცილებით მეტი პოზიტიური ემოცია აქვთ, ვიდრე ნეგატიური. დასაოჯახებელ, უშვილო მამაკაცებთან შედარებით, მამებს დეპრესიული განწყობებიც ნაკლებად აწუხებთ. ამასთან, აღმოჩნდა, რომ დასაოჯახებელ ქალბატონებთან შედარებით დედები გაცილებით უფრო დეპრესიულები არიან.
მესამე კვლევა ერთმანეთს ადარებდა ბედნიერების შეგრძნებას ბავშვებთან ურთიერთობის დროს და სხვა აქტივობებით დაკავებისას. აღმოჩნდა, რომ მამაკაცები თავს გაცილებით ბედნიერად გრძნობენ ბავშვზე ზრუნვისას, ვიდრე ქალბატონები. შვილებთან ყოველდღიური ურთიერთობით დედებიც და მამებიც ბედნიერდებიან. ბავშვებთან ყოფნა მშობლებისთვის გაცილებით სასიხარულოა, ვიდრე სხვა აქტივობებით დაკავება. თუმცა, როგორც გაირკვა, ამ შემთხვევაშიც, მამები თავს გაცილებით ბედნიერად გრძნობენ, ვიდრე დედები. მამები ბავშვებთან ყოფნას და მათზე ზრუნვას თამაშად და გართობად განიხილავენ, მაშინ როდესაც დედებისთვის შვილის მოვლა ყოველდღიური რუტინის განუყოფელი ნაწილია.
მკვლევარების თქმით, მამების ბედნიერების მაღალი ხარისხი იმით არის განპირობებული, რომ ისინი შვილებთან დროს უფრო სასიამოვნოდ ატარებენ, ვიდრე დედები. ფსიქოლოგები, მშობლებს ურჩევენ, რომ შვილებთან ერთად ხშირად ითამაშონ, რადგან ეს მათ განწყობაზე ძალიან დადებითად აისახება.