როგორ გადავაჩვიოთ ბავშვი საფენს, რა ხერხებით არის შესაძლებელი, რომ მივაჩვიოთ ქოთანზე დასმას და რა ასაკიდან უნდა მივიჩნიოთ პრობლემად შარდის ან განავლის შეუკავებლობა? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პედიატრი, ბავშვთა ნეფროლოგი ქეთევან ქვათაძე.
- ქალბატონო ქეთევან, მშობლებისთვის პრობლემას წარმოადგენს პატარას საფენისგან გადაჩვევა. რა ასაკიდან უნდა დავსვათ ბავშვი ქოთანზე?
- ყველა ბავშვის განვითარება ინდივიდუალურია. ამის გათვალისწინებით განსხვავდება საფენის გახდის და ტუალეტის უნარ-ჩვევების შესწავლის ასაკი. ზოგიერთი კვლევით დასტურდება, რომ ბავშვების უმეტესობა ტუალეტის უნარ-ჩვევების შესწავლისთვის მზად არის 18-24 თვის ასაკისთვის. მიუხედავად ამისა, ასაკი არ არის ერთადერთი გასათვალისწინებელი ფაქტორი.
- რა უნდა გაითვალისწინოს მშობელმა იმ დროს, როცა ქოთანზე დასმას გადაწყვეტს?
- წარმოგიდგენთ რამდენიმე ზოგად რჩევას და მითითებას, რომელიც შეიძლება გამოიყენოს ან გაითვალისწინოს მშობელმა.
პირველ რიგში, უნდა მოიმარაგოთ: კომფორტული დასაჯდომი ქოთანი და ტუალეტზე დასამაგრებელი რბილი ადაპტერი, დასადგომი სკამი ხელების დასაბანად, ილუსტრირებული წიგნი ან ვიდეორგოლები, სადაც არის გზამკვლევი ტუალეტის ტრენინგის შესახებ, პამპერსი ტრუსები, რამდენიმე ცალი ნაჭრის საცვალი, მატრასის დამცავი პამპერსი საფენი და წამახალისებელი სტიკერები.
ნაბიჯი პირველი:
ყურადღების მიპყრობა - ბავშვი მხოლოდ პამპერსით ან საცვლით ქოთანზე დასვით და წაუკითხეთ წიგნი ან აყურებინეთ ვიდეორგოლი, სადაც ტუალეტის ტრენინგის შესახებ არის მოთხრობილი.
ნაბიჯი მეორე:
შეარჩიეთ „კარგი დრო“ - სასურველია, იყოს თბილი ამინდები, რომ იოლად შეძლოთ ხშირად გამოცვლა. ოჯახის წევრები, რომლებიც ამ პროცესში მონაწილეობენ უნდა იყვნენ მაქსიმალურად ორიენტირებულები. არ დაამთხვიოთ მოგზაურობას ან საცხოვრებელი სახლის ცვლილებას.
ნაბიჯი მესამე:
დააწესეთ რუტინა - ბავშვი ქოთანზე ერთი და იმავე დროს დასვით, მაგალითად, სადილის ან ბანაობის შემდეგ, ძილის წინ. თავდაპირველად შესაძლებელია დაჯდეს ჩაცმული ან საფენით.
გახადე პერსონალური - შეეცადეთ პირადი პასუხისმგებლობა აუმაღლოთ. ქოთანში ან საფენში მოთავსებული ფეკალიები თქვენი დახმარებით გადააგდებინეთ ტუალეტში.
ნაბიჯი მეექვსე:
წაახალისეთ - მოტივაციის ამაღლებისთვის აუცილებელია წახალისება. ტუალეტის ჩვევებთან დაკავშირებით, ყოველი ახალი წინ გადადგმული ნაბიჯისთვის დააჯილდოვეთ, მაგალითად, აწარმოეთ დღიური, კალენდარი, სადაც ყოველდღიურად წებოვან ილუსტრირებულ სტიკერებს ბავშვი თავად ჩააკრავს.
ნაბიჯი მეშვიდე:
საცვალი - თავდაპირველად ადაპტაციამდე გამოიყენეთ პამპერსი ტრუსი, რომელსაც დამოუკიდებლად და იოლად თავად გაიხდის და ჩაიცვამს.
ნაბიჯი მერვე:
მარცხი - ჩასველებისას არ გაუბრაზდეთ და არ დასაჯოთ, შეხვდით ამას პოზიტიურად, გამოუცვალეთ და აუხსენით, რომ შემდეგ ჯერზე უფრო მეტად ყურადღება მიაქციოს მოშარდვის ან დეფეკაციის სურვილს.
ნაბიჯი მეცხრე:
ღამე - საწოლში დაუფინეთ დამცავი პამპერსი საფენი, რომელიც მატრასს დასველებისგან დაიცავს. თუ ღამით ტუალეტის ტრენინგის მცდელობა იქნება წარუმატებელი, არ იღელვოთ, ღამით ჩასველება 5 წლის ასაკამდე პათოლოგიასთან არ ასოცირდება.
ნაბიჯი მეათე:
ჯილდო - ტუალეტის ტრენინგის ყოველი მისი წარმატება სიხარულით აღნიშნეთ. სიტყვიერად შეაქეთ და დემონსტრაციულად აღნიშნეთ.
გაითვალისწინეთ, რომ თითოეული ნაბიჯის შესრულების და ადაპტაციისთვის შესაძლოა, მოგიწიოთ რამდენჯერმე განმეორება.
აუცილებელია გაითვალისწინოთ თქვენი ბავშვის სხვადასხვა ინდივიდუალური გარემოება და დეტალური ინფორმაციისთვის შეათანხმოთ ბავშვის პირად ექიმთან.
- რა ასაკიდან არის პრობლემა, თუ ბავშვს არ ჩამოუყალიბდა ეს ჩვევა და ვერ გადაეჩვია საფენს?
- როდესაც ბავშვი 4 წელზე მეტია და არ აქვს ჩამოყალიბებული დღისით ტუალეტის ჩვევები - აქვს შარდის და განავლის შეუკავებლობა, რეკომენდებულია, კონსულტაცია ექიმთან გაიაროთ.
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
რამდენი ენერგია სჭირდება ბავშვის ორგანიზმს საკვების სახით სხვადასხვა ასაკში? - მარი მალაზონიას რეკომენდაცია
ნუტრიციოლოგმა მარი მალაზონიამ მშობლებს სხვადასხვა ასაკში ბავშვისთვის საკვების სახით აუცილებლად მისაღები ენერგიის შესახებ დეტალური ინფორმაცია მიაწოდა:
„რამდენი ენერგია სჭირდება ბავშვს, იმისთვის, რომ მისმა ორგანიზმმა სრულფასოვნად იმუშაოს? ეს ყველა ასაკში არის განსხვავებული. საერთაშორისო რეკომენდაციები დაჯგუფდა ასაკობრივი ნიშნით. ასაკობრივი ჯგუფები არის 2-4 წლამდე, 5-8 წლამდე, 9-13 წლამდე და 14-18 წლამდე ასაკი.
საკვებით მიღებული ენერგია (კკალ)
ასაკი
გოგონები
ვაჟები
2-4 წ.
1000-1400
1000-1600
5-8 წ.
1200-1800
1200-2000
9-13 წ.
1400-2200
1600-2600
14-18 წ.
1800-2400
2000-3200
გოგონებისა და ვაჟების მოთხოვნილება ენერგიაზე განსხვავებულია. უნდა გავითვალისწინოთ, როგორია ბავშვის ზრდის ტემპი. ზოგიერთი უფრო სწრაფად იზრდება და იმატებს პარამეტრებში. ზოგიერთი კი უფრო ნელა მიჰყვება. ასეთ შემთხვევაში მონაცემები განსხვავებულია. მნიშვნელოვანია, როგორია ბავშვის აქტივობის დონე. ზოგიერთ ბავშვს არ უყვარს ფიზიკური აქტივობა, ზოგიერთი ძალიან სპორტულია. ასაკთან ერთად სქესის მიუხედავად ენერგეტიკული მოთხოვნილება იზრდება. ნებისმიერ ასაკობრივ ჯგუფში ვაჟების მოთხოვნილება ენერგიაზე აღემატება გოგონების მოთხოვნილებას. მშობელს არ ევალება, რომ ყოველდღიურად დაითვალოს რამდენი კალორია მისცა ბავშვს ყოველდღიურად. ეს ძნელი დასათვლელია. როდესაც კერძს მოამზადებთ, ეს პრინციპი ულუფის ზომის მიხედვით შეგიძლიათ დაიცვათ. შესაძლოა, ვაჟის ულუფა იყოს ცოტა უფრო მეტი, ვიდრე არის გოგონასი. მინდა, ეს სწორად გაიგოს ყველა ადამიანმა, ვინც ამას უფლედამცველის პოზიციიდან ისმენს. არავითარ შემთხვევაში ეს არ ემსახურება ვინმეს უფლების შელახვას. არც აკნინებს გოგონას სქესობრივი ნიშნით. ჩვენ ვლაპარაკობთ ფიზიოლოგიურ კანონზომიერებაზე, რომელიც გვეუბნება, რომ ბიჭმა შეიძლება უფრო დიდი ულუფა მიირთვას, ვიდრე მიირთმევს გოგონა. ეს არის ლოგიკური გამჟღავნება იმ პროცესებისა, რომელიც ჩვენს ორგანიზმში მიდის,“- მოცემულ საკითხზე მარი მალაზონიამ საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ისაუბრა.