Baby Bag

​რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ?

​რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ?

რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი ლელი ყიფიანი.

- ქალბატონო ლელი, რას ნიშნავს პატარებისთვის ჩახუტება?

- ადამიანები სამყაროს აღიქვამენ 5 გრძნობის ორგანოს მეშვეობით, როგორებიცაა: მხედველობა, სმენა, გემო, ტაქტილური შეხება და ყნოსვა. ფიზიკური შეხება წარმოადგენს ერთ-ერთ მნიშვნელოვან კომპონენტს, რომელიც ხელს უწყობს გარე სამყაროსთან ურთიერთობას. მიუხედავად იმისა, რომ ადამიანები საკუთარ მდგომარეობას სიტყვებით გადმოვცემთ, შეხებით ვაწვდით სხვა ადამიანებს ინფორმაციას საკუთარი ემოციებისა და განწყობის შესახებ. მუცლად ყოფნის პერიოდშიც კი ნაყოფს ესმის დედის ხმა და შეხებაზე რეაგირებს მოძრაობით. როდესაც არის ემოციური კონტაქტი, ბავშვი უფრო მშვიდი იბადება. რა თქმა უნდა, ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია იმ საჭიროებების დაკმაყოფილება, როგორებიცაა: ჭამა, ჩაცმა, განათლების მიცემა და სხვა, თუმცა გაცილებით მნიშვნელოვანია ბავშვის ემოციურ განვითარებაზე ზრუნვა. მან უნდა იგრძნოს, რომ უყვართ.

ჩახუტება - ეს არის ფიზიკური სიახლოვის ფორმა, რომლის მეშვეობითაც ადამიანები ერთმანეთის მიმართ გამოხატავენ დადებით ემოციებს - სიყვარულს და სითბოს, ეს სჭირდება, როგორც ბავშვს, ისე ზრდასრულ ადამიანს იმისათვის, რომ თავი იგრძნოს კომფორტულად, მშვიდად და ჰქონდეს პოზიტიური განწყობა.
ჩახუტება გავლენას ახდენს ადამიანის ფიზიკურ და ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე.
ჩახუტების დროს აქტიურდება თავის ტვინის ქერქქვეშა სტრუქტურები. ხდება ოქსიტოცინის და დოფამინის გამოყოფა, რომელიც პასუხისმგებელია ემოციურ და ფიზიკურ მდგომარეობაზე, შესაბამისად, მცირდება ტკივილის, სტრესის და შფოთვის დონე. ამ დროს სტაბილურდება გულ-სისხლძარღვთა და სასუნთქი სისტემის მუშაობა.
​ბავშვები, რომლებიც იზრდებიან თბილ და მშვიდ გარემოში, სადაც ერთმანეთს ეფერებიან, ეხუტებიან, გამოხატავენ სიყვარულს, უფრო მეტად ემპათიურები არიან, აქვთ მაღალი თვითშეფასება, უადვილდებათ განცდებთან და სტრესთან გამკლავება, შეუძლიათ საკუთარი ემოციების რეგულაცია. ჩახუტება და შეხება იწვევს უსაფრთხოების და დაცულობის განცდას, ბავშვი ფიქრობს, რომ ის მნიშვნელოვანი, სასურველი ადამიანია და უყვართ.

​- თუკი მშობელი არასდროს ეხუტება ბავშვს, რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება ჰქონდეს ამას ბავშვზე?

​- ბავშვს, რომელსაც აქვს სიყვარულის და სითბოს ნაკლებობა, უუარესდება ნერვული სისტემის მუშაობა, ორგანიზმში გამოეყოფა სტრესის ჰორმონი კორტიზოლი. თუ ბავშვს უწევს დიდი ხნის განმავლობაში ნეგატიურ ემოციებში ყოფნა, აღნიშნული ჰორმონი გავლენას ახდენს მის ფიზიკურ და ფსიქიკურ მდგომარეობაზე, ქვეითდება იმუნური სისტემა, გავლენას ახდენს მეხსიერებაზე და ვერბალურ უნარებზე. თავს გრძნობს მარტოსულად, არის ჩაკეტილი და შესაძლებელია მომავალში გაუჭირდეს ურთიერთობები ან დაკარგოს რეალობის შეგრძნება. მათ არ შეუძლიათ გასცენ სიყვარული სხვის მიმართ, არიან აგრესიულები, გაღიზიანებულები, ზრდასრულობაში შესაძლებელია, ჰქონდეთ სიცარიელის შეგრძნება ან განუვითარდეთ ადამიანების შიში, რაც შეიძლება იყოს დეპრესიის გამომწვევი მიზეზი. ამიტომ მნიშვნელოვანია, რომ მშობლები, რაც შეიძლება ხშირად ჩაეხუტონ თავიანთ შვილებს, ყველა ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია თბილი, მეგობრული გარემო, რომ მასზე ზრუნავდნენ და უყვარდეთ.

​- როდესაც ბავშვს უცნობები ეხუტებიან, ამ დროს როგორ უნდა დავარიგოთ, მივცეთ ჩახუტების უფლება თუ არა?
- ზრდასრულისთვისაც და ბავშვისთვისაც, რა თქმა უნდა, უსიამოვნოა უცხო ადამიანის მხრიდან ჩახუტება, განსაკუთარებით, ბავშვებში, ამ დროს, გამოიყოფა სტრესის ჰორმონი კორტიზოლი. ისედაც ჩახუტება გვსიამოვნებს ახლოებლი და ჩვენთვის ნაცნობი ადამიანისგან.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგ​უფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

„მთავარია, რომ გონივრულობის ფარგლებში მოხდეს შვილიშვილის გათამამება,“- ფსიქოთერაპევტი ნინო ახალაია

„მთავარია, რომ გონივრულობის ფარგლებში მოხდეს შვილიშვილის გათამამება,“- ფსიქოთერაპევტი ნინო ახალაია

ფსიქოთერაპევტი ნინო ახალაია ტელეკომპანია იმედის გადაცემაში „იმედის დღე“ ბებიებისა და ბაბუების შვილიშვილებისადმი დამოკიდებულების თავისებურებებს განიხილავს. მისი თქმით, ბებიებმა და ბაბუებმა მშობლებს ბორკილები არ უნდა დაადონ, რათა ბავშვის თვალში მათი ავტორიტეტი არ შელახონ:

​ბებიას და ბაბუას მთავარი ფუნქციაა, რომ საკუთარი შვილი მისი შვილისთვის არ გახადოს ბორკილდადებული მშობელი. მშობლებს უნდა მიეცეთ მშობლობის საშუალება. რადგან მე შენზე ადრე დავიბადე, ბევრი რამ მინახავს და შენზე მეტი გამოცდილება მაქვს, არ ნიშნავს იმას, რომ მე შენს ნაცვლად ვიცი ყველაფერი. ეს არ ნიშნავს იმას, რომ მშობელს საკუთარ შვილთან მიმართებაში ცდისა და შეცდომის გამოცდილება ავუკრძალოთ. ერთადერთხელ არის ადამიანი მშობელი საკუთარი შვილისთვის. ამიტომ არის მნიშვნელოვანი, რომ ზღვარი იყოს დაცული. ბებია და ბაბუა საკუთარი შვილის მშობლობას უნდა გაუფრთხილდნენ.“

ნინო ახალაია აღნიშნავს, რომ მშობელს ბავშვთან ურთიერთობისთვის სივრცე აუცილებლად უნდა ჰქონდეს:

„მშობელს უნდა მიეცეს სივრცე ბავშვთან ურთიერთობაში.​ ის, რომ ბებიას ან ბაბუას სხვა პრინციპები აქვს, არ ნიშნავს იმას, რომ ის უპირობოდ მართალია. თუ შენ მეკითხები აზრს, მე რჩევას გაძლევ, იმიტომ, რომ შენს ადგილას მე ასე მოვიქცეოდი. რჩევას მაშინ აქვს აზრი, როდესაც გთხოვენ ამ რჩევას. ბებიები და ბაბუები თანმიმდევრულობაში ხელისშემშლელები გამოდიან შვილიშვილისადმი ჰიპერმზრუნველობის გამო. როდესაც ოჯახში რამდენიმე თაობა ერთად ცხოვრობს ზღვარი ძნელი დასაცავია. ყველაზე დიდი შეცდომა ამ დროს არის ის, რომ მშობლის ავტორიტეტს ლახავენ ბავშვის თვალში. მშობელი, შესაძლოა, მართალი არ იყოს, მაგრამ ისეთი ტიპის გამოქომაგება, რომელიც მის ავტორიტეტს შელახავს, მომავალში დამაზიანებელი იქნება თავად ბავშვისთვის. ბავშვმა იცის, რომ თუ რაიმე წესს დაარღვევს, მას თავშესაფარი აქვს ბებიასთან და ბაბუასთან. ამ თავშესაფარში მარტო ბავშვის ნუგეშისცემა კი არ ხდება, არამედ ხდება ბავშვში მშობლის მიმართ დაგროვილი აგრესიის წაქეზებაც.“

„ძალიან კარგია, როდესაც მშობელს არ სჭირდება ძიძა და ბებია-ბაბუას შეუძლია ეს ფუნქცია შეითავსოს, შვილიშვილის ბავშვობა გახადოს უფრო მდიდარი. ​როდესაც მშობლები ბებია-ბაბუასთან ტოვებენ ბავშვს, ნერვიულობენ, რომ ჯანსაღი კვების, ძილის, გაჯეტებთან გატარებული დროის ბალანსი დაერღვეს ბავშვს. ყველაზე მთავარია, რომ გონივრულობის ფარგლებში მოხდეს შვილიშვილის გათამამება. ეს ხომ მოგონებაა ბავშვისთვის. ხისტი წესების დაცვის შემდეგ მას კვირის ბოლოს ბებია-ბაბუასთან განებივრების შესაძლებლობა აქვს. ყველა სახლს თავისი წესი აქვს. ის მურაბა, ის ტკბილეული, გვიან დაძინება, ბევრად სასარგებლოა ბავშვის ფსიქიკისთვის, ვიდრე სახლში ნაჭამი ყოველდღიური ჯანსაღი საკვები,“ - აცხადებს ნინო ახალაია.

წყარო: ​იმედის დღე

წაიკითხეთ სრულად