Baby Bag

​რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ?

​რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ?

რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი ლელი ყიფიანი.

- ქალბატონო ლელი, რას ნიშნავს პატარებისთვის ჩახუტება?

- ადამიანები სამყაროს აღიქვამენ 5 გრძნობის ორგანოს მეშვეობით, როგორებიცაა: მხედველობა, სმენა, გემო, ტაქტილური შეხება და ყნოსვა. ფიზიკური შეხება წარმოადგენს ერთ-ერთ მნიშვნელოვან კომპონენტს, რომელიც ხელს უწყობს გარე სამყაროსთან ურთიერთობას. მიუხედავად იმისა, რომ ადამიანები საკუთარ მდგომარეობას სიტყვებით გადმოვცემთ, შეხებით ვაწვდით სხვა ადამიანებს ინფორმაციას საკუთარი ემოციებისა და განწყობის შესახებ. მუცლად ყოფნის პერიოდშიც კი ნაყოფს ესმის დედის ხმა და შეხებაზე რეაგირებს მოძრაობით. როდესაც არის ემოციური კონტაქტი, ბავშვი უფრო მშვიდი იბადება. რა თქმა უნდა, ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია იმ საჭიროებების დაკმაყოფილება, როგორებიცაა: ჭამა, ჩაცმა, განათლების მიცემა და სხვა, თუმცა გაცილებით მნიშვნელოვანია ბავშვის ემოციურ განვითარებაზე ზრუნვა. მან უნდა იგრძნოს, რომ უყვართ.

ჩახუტება - ეს არის ფიზიკური სიახლოვის ფორმა, რომლის მეშვეობითაც ადამიანები ერთმანეთის მიმართ გამოხატავენ დადებით ემოციებს - სიყვარულს და სითბოს, ეს სჭირდება, როგორც ბავშვს, ისე ზრდასრულ ადამიანს იმისათვის, რომ თავი იგრძნოს კომფორტულად, მშვიდად და ჰქონდეს პოზიტიური განწყობა.
ჩახუტება გავლენას ახდენს ადამიანის ფიზიკურ და ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე.
ჩახუტების დროს აქტიურდება თავის ტვინის ქერქქვეშა სტრუქტურები. ხდება ოქსიტოცინის და დოფამინის გამოყოფა, რომელიც პასუხისმგებელია ემოციურ და ფიზიკურ მდგომარეობაზე, შესაბამისად, მცირდება ტკივილის, სტრესის და შფოთვის დონე. ამ დროს სტაბილურდება გულ-სისხლძარღვთა და სასუნთქი სისტემის მუშაობა.
​ბავშვები, რომლებიც იზრდებიან თბილ და მშვიდ გარემოში, სადაც ერთმანეთს ეფერებიან, ეხუტებიან, გამოხატავენ სიყვარულს, უფრო მეტად ემპათიურები არიან, აქვთ მაღალი თვითშეფასება, უადვილდებათ განცდებთან და სტრესთან გამკლავება, შეუძლიათ საკუთარი ემოციების რეგულაცია. ჩახუტება და შეხება იწვევს უსაფრთხოების და დაცულობის განცდას, ბავშვი ფიქრობს, რომ ის მნიშვნელოვანი, სასურველი ადამიანია და უყვართ.

​- თუკი მშობელი არასდროს ეხუტება ბავშვს, რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება ჰქონდეს ამას ბავშვზე?

​- ბავშვს, რომელსაც აქვს სიყვარულის და სითბოს ნაკლებობა, უუარესდება ნერვული სისტემის მუშაობა, ორგანიზმში გამოეყოფა სტრესის ჰორმონი კორტიზოლი. თუ ბავშვს უწევს დიდი ხნის განმავლობაში ნეგატიურ ემოციებში ყოფნა, აღნიშნული ჰორმონი გავლენას ახდენს მის ფიზიკურ და ფსიქიკურ მდგომარეობაზე, ქვეითდება იმუნური სისტემა, გავლენას ახდენს მეხსიერებაზე და ვერბალურ უნარებზე. თავს გრძნობს მარტოსულად, არის ჩაკეტილი და შესაძლებელია მომავალში გაუჭირდეს ურთიერთობები ან დაკარგოს რეალობის შეგრძნება. მათ არ შეუძლიათ გასცენ სიყვარული სხვის მიმართ, არიან აგრესიულები, გაღიზიანებულები, ზრდასრულობაში შესაძლებელია, ჰქონდეთ სიცარიელის შეგრძნება ან განუვითარდეთ ადამიანების შიში, რაც შეიძლება იყოს დეპრესიის გამომწვევი მიზეზი. ამიტომ მნიშვნელოვანია, რომ მშობლები, რაც შეიძლება ხშირად ჩაეხუტონ თავიანთ შვილებს, ყველა ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია თბილი, მეგობრული გარემო, რომ მასზე ზრუნავდნენ და უყვარდეთ.

​- როდესაც ბავშვს უცნობები ეხუტებიან, ამ დროს როგორ უნდა დავარიგოთ, მივცეთ ჩახუტების უფლება თუ არა?
- ზრდასრულისთვისაც და ბავშვისთვისაც, რა თქმა უნდა, უსიამოვნოა უცხო ადამიანის მხრიდან ჩახუტება, განსაკუთარებით, ბავშვებში, ამ დროს, გამოიყოფა სტრესის ჰორმონი კორტიზოლი. ისედაც ჩახუტება გვსიამოვნებს ახლოებლი და ჩვენთვის ნაცნობი ადამიანისგან.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგ​უფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

„შეიძლება ბავშვის შიში მანიპულაციის საშუალება იყოს, მაგრამ უფლება არ გვაქვს, რომ ამას არ გამოვეხმაუროთ,“ - ლელა ტყეშელაშვილი

„შეიძლება ბავშვის შიში მანიპულაციის საშუალება იყოს, მაგრამ უფლება არ გვაქვს, რომ ამას არ გამოვეხმაუროთ,“ - ლელა ტყეშელაშვილი

ფსიქოლოგმა ლელა ტყეშელაშვილმა ბავშვებში შიშის მართვისა და შიშების გამომწვევი მიზეზების შესახებ ისაუბრა. მან აღნიშნა, რომ შიშმა ბავშვს არ უნდა შეუშალოს ხელი ყოველდღიურ ცხოვრებაში:

„ბავშვი ჩაკეტილი არ უნდა იყოს, ურთიერთობაზე უარს არ უნდა ამბობდეს, სწავლაში ხელი არ უნდა ეშლებოდეს, გარეთ გასვლის პრობლემა არ უნდა ჰქონდეს.​ შეიძლება ბავშვის შიში მანიპულაციის საშუალება იყოს. ბავშვი დედას ვერ ხედავს ხშირად და შეიძლება, უნდა, რომ მასთან ერთად იყოს, მაგრამ ჩვენ არავითარი უფლება არ გვაქვს, რომ ამას არ გამოვეხმაუროთ. ბავშვების შემთხვევაში ძალიან კარგია ხელოვნების ნებისმიერი დარგის გამოყენება, განსაკუთრებით ხატვა.“

ლელა ტყეშელაშვილის თქმით, შიში არ უნდა დავივიწყოთ, ის პოზიტიური მეხსიერებით უნდა ჩავანაცვლოთ:

​ბავშვებს ეშინიათ, რომ საწოლის ქვეშ ვინმე არ იყოს, არის გუდიანი კაცი და ა.შ. იმის ნაცვლად, რომ ეს გავაჩეროთ, კომუნიკაციაში შევიყვანოთ ბავშვი. ხუმრობით წერილები მივაწერინოთ, რომ კარგი სიზმრები გამოუგზავნოს. კარგად დავათვალიერებინოთ ბავშვს გარემო, სადაც ის ცხოვრობს. შიში მეხსიერებაა, ეს მეხსიერება ჩვენ კი არ უნდა დავივიწყოთ, ის უნდა ჩავანაცვლოთ პოზიტიური მეხსიერებით. ხანდახან საჭიროა, რომ ადამიანმა ფიქრი ბოლომდე მიიყვანოს, არ შეეშინდეს შიშის განცდის ბოლომდე მიყვანის. შეჩერებული განცდები არსად არ მიდიან და გვახსენებენ თავს.“

„ფსიქოლოგები ამბობენ, რომ ჩვენ იმიტომ კი არ ვტირით, რომ გვეშინია, იმიტომ გვეშინია, რომ ვტირით. ხანდახან შიშის გამოხატვა მეორადად აძლიერებს შენს ემოციებს. ხანდახან ბავშვებს ვეუნებით: „მოიქეცი ისე, რომ გარეგნულად შენი შიშის გამოხატულებები იყოს ნაკლები.“ ​ზოგჯერ ბავშვებს ვეუბნებით: „ნუ გეშინია, გააკეთე ეს!“ სჯობს, ვუთხრათ, რაც რეალობაა: „გეშინოდეს და მოდი, შიშის ფონზე გაბედე!“ ბავშვს თუ დაავალებ, რომ არ ეშინოდეს, მას ეს არ გამოუვა,“ - აღნიშნულ საკითხებზე ლელა ტყეშელაშვილმა რადიო იმედის ეთერში ისაუბრა.

წყარო: ​რადიო იმედი

წაიკითხეთ სრულად