Baby Bag

​რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ?

​რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ?

რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი ლელი ყიფიანი.

- ქალბატონო ლელი, რას ნიშნავს პატარებისთვის ჩახუტება?

- ადამიანები სამყაროს აღიქვამენ 5 გრძნობის ორგანოს მეშვეობით, როგორებიცაა: მხედველობა, სმენა, გემო, ტაქტილური შეხება და ყნოსვა. ფიზიკური შეხება წარმოადგენს ერთ-ერთ მნიშვნელოვან კომპონენტს, რომელიც ხელს უწყობს გარე სამყაროსთან ურთიერთობას. მიუხედავად იმისა, რომ ადამიანები საკუთარ მდგომარეობას სიტყვებით გადმოვცემთ, შეხებით ვაწვდით სხვა ადამიანებს ინფორმაციას საკუთარი ემოციებისა და განწყობის შესახებ. მუცლად ყოფნის პერიოდშიც კი ნაყოფს ესმის დედის ხმა და შეხებაზე რეაგირებს მოძრაობით. როდესაც არის ემოციური კონტაქტი, ბავშვი უფრო მშვიდი იბადება. რა თქმა უნდა, ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია იმ საჭიროებების დაკმაყოფილება, როგორებიცაა: ჭამა, ჩაცმა, განათლების მიცემა და სხვა, თუმცა გაცილებით მნიშვნელოვანია ბავშვის ემოციურ განვითარებაზე ზრუნვა. მან უნდა იგრძნოს, რომ უყვართ.

ჩახუტება - ეს არის ფიზიკური სიახლოვის ფორმა, რომლის მეშვეობითაც ადამიანები ერთმანეთის მიმართ გამოხატავენ დადებით ემოციებს - სიყვარულს და სითბოს, ეს სჭირდება, როგორც ბავშვს, ისე ზრდასრულ ადამიანს იმისათვის, რომ თავი იგრძნოს კომფორტულად, მშვიდად და ჰქონდეს პოზიტიური განწყობა.
ჩახუტება გავლენას ახდენს ადამიანის ფიზიკურ და ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე.
ჩახუტების დროს აქტიურდება თავის ტვინის ქერქქვეშა სტრუქტურები. ხდება ოქსიტოცინის და დოფამინის გამოყოფა, რომელიც პასუხისმგებელია ემოციურ და ფიზიკურ მდგომარეობაზე, შესაბამისად, მცირდება ტკივილის, სტრესის და შფოთვის დონე. ამ დროს სტაბილურდება გულ-სისხლძარღვთა და სასუნთქი სისტემის მუშაობა.
​ბავშვები, რომლებიც იზრდებიან თბილ და მშვიდ გარემოში, სადაც ერთმანეთს ეფერებიან, ეხუტებიან, გამოხატავენ სიყვარულს, უფრო მეტად ემპათიურები არიან, აქვთ მაღალი თვითშეფასება, უადვილდებათ განცდებთან და სტრესთან გამკლავება, შეუძლიათ საკუთარი ემოციების რეგულაცია. ჩახუტება და შეხება იწვევს უსაფრთხოების და დაცულობის განცდას, ბავშვი ფიქრობს, რომ ის მნიშვნელოვანი, სასურველი ადამიანია და უყვართ.

​- თუკი მშობელი არასდროს ეხუტება ბავშვს, რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება ჰქონდეს ამას ბავშვზე?

​- ბავშვს, რომელსაც აქვს სიყვარულის და სითბოს ნაკლებობა, უუარესდება ნერვული სისტემის მუშაობა, ორგანიზმში გამოეყოფა სტრესის ჰორმონი კორტიზოლი. თუ ბავშვს უწევს დიდი ხნის განმავლობაში ნეგატიურ ემოციებში ყოფნა, აღნიშნული ჰორმონი გავლენას ახდენს მის ფიზიკურ და ფსიქიკურ მდგომარეობაზე, ქვეითდება იმუნური სისტემა, გავლენას ახდენს მეხსიერებაზე და ვერბალურ უნარებზე. თავს გრძნობს მარტოსულად, არის ჩაკეტილი და შესაძლებელია მომავალში გაუჭირდეს ურთიერთობები ან დაკარგოს რეალობის შეგრძნება. მათ არ შეუძლიათ გასცენ სიყვარული სხვის მიმართ, არიან აგრესიულები, გაღიზიანებულები, ზრდასრულობაში შესაძლებელია, ჰქონდეთ სიცარიელის შეგრძნება ან განუვითარდეთ ადამიანების შიში, რაც შეიძლება იყოს დეპრესიის გამომწვევი მიზეზი. ამიტომ მნიშვნელოვანია, რომ მშობლები, რაც შეიძლება ხშირად ჩაეხუტონ თავიანთ შვილებს, ყველა ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია თბილი, მეგობრული გარემო, რომ მასზე ზრუნავდნენ და უყვარდეთ.

​- როდესაც ბავშვს უცნობები ეხუტებიან, ამ დროს როგორ უნდა დავარიგოთ, მივცეთ ჩახუტების უფლება თუ არა?
- ზრდასრულისთვისაც და ბავშვისთვისაც, რა თქმა უნდა, უსიამოვნოა უცხო ადამიანის მხრიდან ჩახუტება, განსაკუთარებით, ბავშვებში, ამ დროს, გამოიყოფა სტრესის ჰორმონი კორტიზოლი. ისედაც ჩახუტება გვსიამოვნებს ახლოებლი და ჩვენთვის ნაცნობი ადამიანისგან.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგ​უფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ბლენდერი არის ჩვენი თანამედროვეობის ძალიან დიდი პრობლემა. ბავშვებში ღეჭვის უნარის შეფერხება ხდება,“ - ანა წურწუმია

„ბლენდერი არის ჩვენი თანამედროვეობის ძალიან დიდი პრობლემა. ბავშვებში ღეჭვის უნარის შეფერხება ხდება,“ - ანა წურწუმია

ქცევითი თერაპევტი ანა წურწუმია ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „იმედის დღე“ ბავშვის ჯანსაღი კვებითი ჩვევების განვითარების მნიშვნელობაზე საუბრობს. მისი თქმით, მშობლის დამოკიდებულება კონკრეტული საკვების მიმართ უდიდეს როლს ასრულებს:

​ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს მშობლის დამოკიდებულებას საჭმლის მიმართ. რა დამოკიდებულებაც აქვს მშობელს საჭმლის მიმართ, იგივე დამოკიდებულება უყალიბდება ბავშვსაც. თუ მშობელს არ მოსწონს რომელიმე საჭმელი და გამოხატავს უარყოფით ემოციებს, ეს პირდაპირ გადადის ბავშვზე. შეიძლება რაღაც არ გვიყვარს, მაგრამ არ გამოვხატოთ უარყოფითი ემოციები ამ საჭმლის მიმართ.“

ანა წურწუმია გარკვეულ სტრატეგიებს გვთავაზობს, რომელთა დახმარებით ბავშვს არასასურველი პროდუქტის მიღებაში დავეხმარებით:

„თუ ბავშვი უარს ამბობს პომიდორზე, ​ჩვენ შევიმუშავებთ გარკვეულ სტრატეგიებს, რომელთა დახმარებით პომიდორი გახდება მისთვის საყვარელი საკვები. თუ ნახეთ, რომ ბავშვმა გადმოადგო და არ მოეწონა, დავიწყოთ შემდეგნაირად: ბავშვი უბრალოდ შეეხოს ერთი დღე პომიდორს, ითამაშოს. მეორე დღეს შეიძლება შევთავაზოთ, რომ დაყნოსოს პომიდორი, მესამე დღეს შეიძლება გვქონდეს სტრატეგია, რომ უბრალოდ ენა დაადოს პომიდორს. ასე თანდათანობით მივიდეთ იქამდე, რომ პირში ჩაიდოს. ჩემი საბოლოო მიზანი იქნება, რომ ბავშვმა ჩაყლაპოს პროდუქტი. ამის შემდეგ შემიძლია წავახალისო მისთვის სასურველი საჭმლით.“

ანა წურწუმია აღნიშნავს, რომ ბავშვისთვის ქცევით მოდელს განსაკუთრებული მნიშვნელობა აქვს:

„ბავშვები სახლში არ ჭამენ, მაგრამ ბაღში როდესაც ხედავენ, რომ თანატოლები ჭამენ, იწყებენ ჭამას. თ​უ ბავშვს საკვები არ უყვარს, არ მოსწოს, სხვაგანაც არ შეჭამს. მას აქვს მიმღებლობა ამ საჭმლის, მაგრამ სახლის გარემოში არსებული გარკვეული მიზეზების გამო სახლში არ ჭამს. მშობლის ემოციური დამოკიდებულება საჭმლის მიმართ, შესაძლოა, ძალიან კარგად ჩანდეს ბავშვისთვის. საჭმლით თამაში არის აბსოლუტურად გამართლებული, რასაც მშობლები არ ამართლებენ ხოლმე. მათ ეზარებათ ხშირ შემთხვევაში. საჭმლით თამაში არის ერთ-ერთი ეფექტიანი მეთოდი, რომ ბავშვმა შემდგომში საკვები დააგემოვნოს.“

ანა წურწუმიას თქმით, ბავშვს ტკბილეული ჯანსაღი საკვებისადმი ნეგატიურად განაწყობს:

„ხშირად ხდება, რომ ტკბილეული აფუჭებს ბავშვებს. მათ გასინჯეს ტკბილეული და ტკბილეულის ფონზე წვნიანი აღარ ეგემრიელებათ. ბავშვი საჭმელს შიშის გამო არ უნდა ჭამდეს. დაძალება არის აბსოლუტურად გამორიცხული მეთოდი. ​შეიძლება არსებობდეს სხვა მიზეზები, რის გამოც ბავშვი არ ჭამს. შეიძლება იყოს ცუდი გამოცდილებაც. გადამცდა საჭმელი, რის გამოც უარს ვამბობ არამხოლოდ ამ საჭმელზე, არამედ ყველა მასთან მიახლოვებულ და მიმსგავსებულ საკვებზე. შეიძლება იყოს ისიც, რომ ბავშვს აქვს მომატებული მგრძნობელობა ფაქტურის, სუნის, გემოს მიმართ.“

„ბლენდერი არის ჩვენი თანამედროვეობის ძალიან დიდი პრობლემა. ​ბავშვები იმდენად ეჩვევიან დაბლენდერებულ საჭმელს, რომ მყარ საკვებზე გადასვლა ძალიან უჭირთ. ღეჭვის უნარის განვითარების შეფერხება ხდება. ჩვენ გვიწევს მუშაობა ღეჭვის უნარის განვითარებაზე. ერთი წლის ასაკიდან ბლენდერი უნდა გავაქროთ,“ - აღნიშნავს ანა წურწუმია.

წყარო: ​„იმედის დღე“

წაიკითხეთ სრულად