Baby Bag

​რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ?

​რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ?

რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი ლელი ყიფიანი.

- ქალბატონო ლელი, რას ნიშნავს პატარებისთვის ჩახუტება?

- ადამიანები სამყაროს აღიქვამენ 5 გრძნობის ორგანოს მეშვეობით, როგორებიცაა: მხედველობა, სმენა, გემო, ტაქტილური შეხება და ყნოსვა. ფიზიკური შეხება წარმოადგენს ერთ-ერთ მნიშვნელოვან კომპონენტს, რომელიც ხელს უწყობს გარე სამყაროსთან ურთიერთობას. მიუხედავად იმისა, რომ ადამიანები საკუთარ მდგომარეობას სიტყვებით გადმოვცემთ, შეხებით ვაწვდით სხვა ადამიანებს ინფორმაციას საკუთარი ემოციებისა და განწყობის შესახებ. მუცლად ყოფნის პერიოდშიც კი ნაყოფს ესმის დედის ხმა და შეხებაზე რეაგირებს მოძრაობით. როდესაც არის ემოციური კონტაქტი, ბავშვი უფრო მშვიდი იბადება. რა თქმა უნდა, ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია იმ საჭიროებების დაკმაყოფილება, როგორებიცაა: ჭამა, ჩაცმა, განათლების მიცემა და სხვა, თუმცა გაცილებით მნიშვნელოვანია ბავშვის ემოციურ განვითარებაზე ზრუნვა. მან უნდა იგრძნოს, რომ უყვართ.

ჩახუტება - ეს არის ფიზიკური სიახლოვის ფორმა, რომლის მეშვეობითაც ადამიანები ერთმანეთის მიმართ გამოხატავენ დადებით ემოციებს - სიყვარულს და სითბოს, ეს სჭირდება, როგორც ბავშვს, ისე ზრდასრულ ადამიანს იმისათვის, რომ თავი იგრძნოს კომფორტულად, მშვიდად და ჰქონდეს პოზიტიური განწყობა.
ჩახუტება გავლენას ახდენს ადამიანის ფიზიკურ და ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე.
ჩახუტების დროს აქტიურდება თავის ტვინის ქერქქვეშა სტრუქტურები. ხდება ოქსიტოცინის და დოფამინის გამოყოფა, რომელიც პასუხისმგებელია ემოციურ და ფიზიკურ მდგომარეობაზე, შესაბამისად, მცირდება ტკივილის, სტრესის და შფოთვის დონე. ამ დროს სტაბილურდება გულ-სისხლძარღვთა და სასუნთქი სისტემის მუშაობა.
​ბავშვები, რომლებიც იზრდებიან თბილ და მშვიდ გარემოში, სადაც ერთმანეთს ეფერებიან, ეხუტებიან, გამოხატავენ სიყვარულს, უფრო მეტად ემპათიურები არიან, აქვთ მაღალი თვითშეფასება, უადვილდებათ განცდებთან და სტრესთან გამკლავება, შეუძლიათ საკუთარი ემოციების რეგულაცია. ჩახუტება და შეხება იწვევს უსაფრთხოების და დაცულობის განცდას, ბავშვი ფიქრობს, რომ ის მნიშვნელოვანი, სასურველი ადამიანია და უყვართ.

​- თუკი მშობელი არასდროს ეხუტება ბავშვს, რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება ჰქონდეს ამას ბავშვზე?

​- ბავშვს, რომელსაც აქვს სიყვარულის და სითბოს ნაკლებობა, უუარესდება ნერვული სისტემის მუშაობა, ორგანიზმში გამოეყოფა სტრესის ჰორმონი კორტიზოლი. თუ ბავშვს უწევს დიდი ხნის განმავლობაში ნეგატიურ ემოციებში ყოფნა, აღნიშნული ჰორმონი გავლენას ახდენს მის ფიზიკურ და ფსიქიკურ მდგომარეობაზე, ქვეითდება იმუნური სისტემა, გავლენას ახდენს მეხსიერებაზე და ვერბალურ უნარებზე. თავს გრძნობს მარტოსულად, არის ჩაკეტილი და შესაძლებელია მომავალში გაუჭირდეს ურთიერთობები ან დაკარგოს რეალობის შეგრძნება. მათ არ შეუძლიათ გასცენ სიყვარული სხვის მიმართ, არიან აგრესიულები, გაღიზიანებულები, ზრდასრულობაში შესაძლებელია, ჰქონდეთ სიცარიელის შეგრძნება ან განუვითარდეთ ადამიანების შიში, რაც შეიძლება იყოს დეპრესიის გამომწვევი მიზეზი. ამიტომ მნიშვნელოვანია, რომ მშობლები, რაც შეიძლება ხშირად ჩაეხუტონ თავიანთ შვილებს, ყველა ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია თბილი, მეგობრული გარემო, რომ მასზე ზრუნავდნენ და უყვარდეთ.

​- როდესაც ბავშვს უცნობები ეხუტებიან, ამ დროს როგორ უნდა დავარიგოთ, მივცეთ ჩახუტების უფლება თუ არა?
- ზრდასრულისთვისაც და ბავშვისთვისაც, რა თქმა უნდა, უსიამოვნოა უცხო ადამიანის მხრიდან ჩახუტება, განსაკუთარებით, ბავშვებში, ამ დროს, გამოიყოფა სტრესის ჰორმონი კორტიზოლი. ისედაც ჩახუტება გვსიამოვნებს ახლოებლი და ჩვენთვის ნაცნობი ადამიანისგან.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგ​უფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

„აზრი ბავშვს იცავს: როდესაც წარმოვიდგენ, რომ ბავშვს არაფერი ცუდი არ დაემართება, მას მართლა არ დაემართება ცუდი,“ - შალვა ამონაშვილი

„აზრი ბავშვს იცავს: როდესაც წარმოვიდგენ, რომ ბავშვს არაფერი ცუდი არ დაემართება, მას მართლა არ დაემართება ცუდი,“ - შალვა ამონაშვილი

აკადემიკოსმა შალვა ამონაშვილმა მშობლის მხრიდან ბავშვის დაშინების მავნე ჩვევაზე ისაუბრა:

„ბავშვს აქვს ინტუიციური დაცვა. იმანაც იცის, სად არ უნდა წავიდეს, რა არ უნდა აიღოს. როდესაც გვინდა, რომ ბავშვმა ასანთი არ აიღოს ხელში, ვეუბნებით: „ოპ-ოპ, არ შეიძლება!“ ჯერ ერთი არ უნდა დაგვედო იქ, სადაც ხელი მიუწვდებოდა. თუ მაინც ხელი მიუწვდა, კი არ უნდა დააშინო. ან დანა თუ აიღო, უნდა მიხვიდე, წყნარად აიღო და უთხრა: „აი, უყურე ეს დანა რას შვრება, ამას ჭრის. უყურე როგორი წვერი აქვს.“ კი არ უნდა ატკინო ბავშვს, მაგრამ უნდა აგრძნობინო. გათავდა, ბავშვმა გამოცდილება მიიღო, იმის მაგივრად, რომ ეშინოდეს იმის.“

შალვა ამონაშვილის თქმით, ბავშვებს რაც შეიძლება ბევრი გამოცდილება უნდა მივცეთ:

„რაც ბევრს მივცემთ ბავშვებს ამისთანა გამოცდილებას, გვერდით ვეყოლებით, მით უკეთესი. ​ის კი არა: „არ ჩავარდე, ორმოა.“ მიდი და ან ერთად ჩახტით, ან უჩვენე, რატომ არ შეიძლება იქ ჩახტომა, რა შეიძლება მოუვიდეს ან ფეხს, ან ხელს. ეს ცოდნა და გამოცდილება ბავშვის მასწავლებელი ხდება. ჩემი თან დევნა ბავშვს აღარ სჭირდება.“

„დედა ბავშვს თან სდევს, როდესაც ეშინია, ვაითუ რაღაც მოხდეს. რა სჯობს, რომ დედამ გააკეთოს? თუ ბავშვი მისგან შორს არის, იფიქროს, რომ არაფერიც არ მოხდება. აზრი ბავშვს იცავს. მე როდესაც წარმოვიდგენ, რომ ბავშვს არაფერი ცუდი არ დაემართება, მას მართლა არ დაემართება ცუდი. თუ ცუდ წარმოდგენებს გავიჩენ, ეს მოხდება. ახალგაზრდა დედას ვურჩევ, რომ ბავშვზე იმედიანად იფიქროს და მას კარგი შეემთხვევა. ბავშვი კი არ უნდა დავაშინოთ, უნდა გავათამამოთ. თამამი შვილები გვინდა ჩვენ და არა დაშინებული შვილები,“ - აღნიშნა შალვა ამონაშვილმა.

წყარო:​ „ამონაშვილის აკადემია“

წაიკითხეთ სრულად