Baby Bag

ძვირადღირებული საჩუქრების ინტენსიურად ჩუქების შემთხვევაში, არსებობს მუდმივ მოთხოვნილებაში გადაზრდის რისკი

ძვირადღირებული საჩუქრების ინტენსიურად ჩუქების შემთხვევაში, არსებობს მუდმივ მოთხოვნილებაში გადაზრდის რისკი

სკოლის დამთავრების ან გამოცდების ჩაბარების შემდეგ ძვირადღირებული ნივთების ჩუქებით, ვუკარგავთ თუ არა მოტივაციას შვილებს, თვითონ მიაღწიონ მიზანს, ხომ არ წარმოადგენს ეს დამოუკიდებლობის შეზღუდვას? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პრაქტიკოსი ქცევითი თერაპევტი, სუპერვაიზერი, ფსიქოლოგიის მაგისტრი, მაკო გაგნიძე.

- ხშირად, როდესაც შვილი ამთავრებს სკოლას, ან წარმატებით ასრულებს გამოცდებს, მშობლები ასაჩუქრებენ ძვირადღირებული ნივთებით (მაგალითად, მანქანა) რამდენად მიზანშეწონილია ეს მათთვის, ვუკარგავთ თუ არა მოტივაციას, თვითონ მიაღწიონ მიზანს?

- როგორ ფიქრობთ, რატომ ვჩუქნით ერთმანეთს საჩუქრებს? რას ვასწავლით ბავშვებს, როდესაც მათ სიურპრიზს ვუმზადებთ, ან ვაძლევთ შესაძლებლობას საჩუქარი გაუკეთონ ოჯახის წევრებს და მეგობრებს? აღნიშნულის გაცემა სოციალური ცხოვრების განუყოფელი ნაწილია, ამით გვინდა ვაჩვენოთ, რომ ადამიანი ჩვენთვის ძვირფასია, ვზრუნავთ მასზე და შეძლებისდაგვარად ვაძლევთ იმას, რაც მისთვის სასურველია, რაზეც ოცნებობს. ეს არის ის, რასაც საკუთარი სურვილით ვჩუქნით ადამიანებს, რათა გავახაროთ და ვასიამოვნოთ, ეს ნიშნავს ერთმანეთისთვის ბედნიერების, სიხარულის, აღფრთოვანების მინიჭებას, ყოველგვარი დამსახურების და პირობების გარეშე.
თავის მხრივ, რა თქმა უნდა, მისი ემოციური არსი ხშირად უფრო მნიშვნელოვანი და ღრმაა, ვიდრე მატერიალური. მშობლებსა და შვილებს შორის ფსიქოლოგია გარკვეულწილად პირობების და წესების არსებობას ითვალისწინებს, ასე ვთქვათ, ურთიერთშეთანხმებითი ფორმით, რომელთა შესრულების შემდეგ ბავშვი იღებს ჯილდოს. ეს გარკვეულწილად დაკავშირებულია მოტივაციასთან. არსებობს ორი სახის მოტივაცია: შინაგანი და გარეგანი. როცა მშობელი ბავშვს ეუბნება - „თუ გამოცდას ჩაბარებ, გიყიდი მანქანას“, ეს არის მოტივაციის ყველაზე გავრცელებული ფორმა, გარეგანი მოტივაცია, როცა ადამიანი ამა თუ იმ ქმედებას ასრულებს გარეგანი ზემოქმედების, ჯილდოს მიღების გამო. ასეთი მოტივაცია არის ხანმოკლე და არაეფექტური. წარმატების მიღწევა მხოლოდ ამით ვერ ხერხდება, ან თუ ხერხდება ხანმოკლე დროით. შინაგანი მოტივაციის საყრდენ ფაქტორებს წარმოადგენს: მოთხოვნილება, ინტერესი, შინაგანი განწყობა. წარმმართველი პროცესია ადამიანის შინაგანი მდგომარეობა.
სწორედ ამიტომ მშობლის მიზანი უნდა იყოს შინაგანი მოტივაციის ამაღლება, რაც არის ხანგრძლივ დროზე ორიენტირებული, მიზნობრივი, რითიც ადამიანი სწავლობს საკუთარი ინტერესებისა და სურვილების დაკმაყოფილებას.
ის, თუ რისი ჩუქება შეიძლება და რისი არა, ეს ერთმნიშვნელოვნად ინდივიდუალური საკითხია, მთავარია, რომ საჩუქარი იყოს საჩუქარი და არა მანიპულირების საშუალება, ვალის მოხდა ან რაღაცის კომპენსირება. ძვირადღირებული საჩუქრების ინტენსიურად ჩუქების შემთხვევაში, არსებობს მუდმივ მოთხოვნილებაში გადაზრდის რისკი.
- როგორ უნდა ვაჩუქოთ შვილს საჩუქარი, რომ მასზე დადებითად აისახოს და არა პირიქით, დამოუკიდებლობა დავუკარგოთ?
- ზოგადად საჩუქრის ჩუქების აქტი არის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი, ცხოვრების კმაყოფილებისა და კეთილდღეობის განცდის თვალსაზრისით. ადამიანები, რომლებიც ხშირად აკეთებენ საჩუქრებს, თავს უფრო ბედნიერებად გრძნობენ. რაც შეეხება შვილისთვის საჩუქრის სწორად შერჩევას, დღეს რთულია თანამედროვე მოზარდების გაოცება, თუმცა თუ დეტალურად შევისწავლით მის ხასიათს, ინტერესებს, ჰობის, მისთვის ისეთი ძვირფასი საჩუქრის შერჩევასაც შეძლებთ, რომელიც არ საჭიროებს მნიშვნელოვან მატერიალურ ხარჯებს. საჩუქარი შესაძლოა, არ იყოს მატერიალურად ძვირი, თუმცა, როგორც ზემოთ აღვნიშნე, ჰქონდეს დიდი ემოციური მნიშვნელობა. ასევე მნიშვნელოვნად მიიჩნევა, მას ჰქონდეს გარკვეულწილად სიმბოლური დატვირთვა და რა თქმა უნდა, შერჩეული იყოს საჭიროების, ასაკის გათვალისწინების მიხედვით.
- ზოგიერთ მშობელს სჩვევია ფრაზა - ჩემს ხარჯზე ცხოვრობ და რასაც გეტყვი, ისე უნდა გააკეთო. როგორ აისახება ეს მათ ფსიქიკაზე?

- ​რა თქმა უნდა, მსგავსი გამონათქვამი მშობლის მხრიდან, შვილის მიმართ ნამდვილად არასასიამოვნოა და არაკეთილგანწყობილ დამოკიდებულებას, უპატივცემულობას გამოხატავს. ხშირად მშობელი უკმაყოფილოა საკუთარი შვილით და სურს მისი ცხოვრების გზა თავად განკარგოს, რაც გაუმართლებელია. აღნიშნული ფაქტი წარმოადგენს მშობლის მიერ შვილის პიროვნებად არაღიარებას. 
რა ასაკისაც არ უნდა იყოს შვილი, შესაძლოა, მშობლის მხარდაჭერა მისთვის ცხოვრების გარკვეულ ეტეპებზე მნიშვნელოვანი გახდეს, როგორც ფსიქოლოგიური ასევე მატერიალური, თუმცა ეს არ ზღუდავს მის ინდივიდუალიზმს. შესაძლოა, მშობლის და შვილის მოსაზრებები და ხედვები ერთმანეთს არ ემთხვეოდეს, რაც სრულიად ნორმალურია. მატერიალური თუ ფსიქოლოგიური მხარდაჭერის სანაცვლოდ მშობლისგან მსგავსი მოთხოვნა ყოველგვარ საფუძველს მოკლებული და უსამართლოა, გარკვეულწილად შეიცავს ფსიქოლოგიური ძალადობის ელემენტებს, რაც შესაძლოა საფუძვლად დაედოს სხვადასხვა სახის ფსიქლოგიურ პრობლემებს.

მიეცით შვილებს შეცდომების დაშვების უფლება, დაე, თავად აგონ პასუხი საკუთარ შეცდომებზე და აიღონ პასუხისმგებლობა გადაწყვეტილებებზე, ამასთან, მშობელთან მეგობრული ურთიერთობა ეხმარება შვილს მომავალი ცხოვრების წარმართვაში. მას უნდა შეეძლოს ნებისმიერ დროს გაუზიაროს მშობელს საკუთარი წუხილი, გულისტკივილი და მისი მხრიდან მიიღოს არა სასჯელი და კრიტიკა, არამედ მხარდაჭერა და თანადგომა. მნიშვნელოვანია გარემო, სადაც არსებობს წესებიც, აკრძალვებიც, მაგრამ მშობლები უსმენენ შვილს, აქვთ მისი უპირობო სიყვარული და მიმღებლობა, ესაუბრებიან მას და აფასებენ, როგორც პიროვნებას.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედებ​ის ჯგუფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

უნდა გავაკონტროლოთ თუ არა თინეიჯერი შვილების სოციალური ქსელები?

უნდა გავაკონტროლოთ თუ არა თინეიჯერი შვილების სოციალური ქსელები?
თინეიჯერები სოციალურ ქსელებში საკუთარ ემოციებსა და განწყობებს ხშირად ღიად ​ამჟღავნებენ. მშობლებს შვილების სოციალური მედიის პლატფორმებზე დაკვირვება მათი ყოველდღიური ცხოვრების შესახებ უამრავი ინფორმაციის მიღებაში ეხმარება. მიუხედავად ამისა, ადამიანების ნაწილი თვლის, რომ შვილის სოციალური ქსელის რეგულარული გადამოწმება არაეთიკური ქცევაა და ბავშვის თავისუფლებას ზღუდავს.

თინეიჯერების მშობლების ნახევარზე მეტი საკუთარი შვილის სოციალურ ქსელს ჩუმად აკვირდება და ბავშვის თითოეულ აქტივობას ფარულად აკონტროლებს. ბევრი ცნობილი ადამიანი საჯაროდ აღიარებს, რომ შვილების სოციალურ ქსელებზე წვდომა აქვს და მათ შესახებ ინფორმაციის მოძიებას მალულად ახერხებს. რამდენად გამართლებულია მშობლების მხრიდან ბავშვების სოციალური ქსელების გაკონტროლება? ბავშები სოციალურ ქსელებში ნეგატიურ თუ პოზიტიურ განწყობებს ნაკლებად მალავენ. ისინი საკუთარი განცდების გადმოსაცემად სევდიან ან მხიარულ სტატუსებს წერენ (განწყობის შესაბამისად). 12-15 წლამდე მოზარდები, რომლებიც კომპიუტერის ეკრანთან დღეში 3 საათზე მეტ დროს ატარებენ, ხშირად დეპრესიული განწყობებითა და შფოთვითი აშლილობით იტანჯებიან. სოციალური ქსელების აქტიური მოხმარება ბავშვების ფსიქიკაზე დამთრგუნველად მოქმედებს.

სოციალური მედია პლატფორმები ბავშვის მომავალს მნიშვნელოვნად განსაზღვრავენ. მოზარდები, რომლებიც კომპიუტერთან ბევრ დროს ატარებენ, მომავალ პროფესიას ხშირად სოციალური ქსელების გავლენით ირჩევენ. იშვიათ შემთხვევაში ბავშვები სოციალური მედია პლატფორმების გამოყენებით ნარკოტიკული საშუალებების შეძენასაც ახერხებენ. თინეიჯერების 45 % ხმამაღლა აცხადებს, რომ მათ ინტერნეტზე 24 საათიანი წვდომა აქვთ. ბუნებრივია, ზემოთ დასახელებული საფრთხეების გათვალისწინებით, მშობლებს საკუთარი შვილების ქცევისა და აქტივობების გადამოწმების სურვილი ხშირად უჩნდებათ. მიუხედავად იმისა, რომ ბავშვზე ზრუნვა და მისთვის ნებისმიერი სახის საფრთხის არიდება აუცილებელია, მშობელმა ოქროს შუალედის დაცვა უნდა შეძლოს. როდესაც სოციალური ქსელში თქვენი შვილის აქტივობების გაკონტროლებას ცდილობთ, მის პირად სივრცეში არ უნდა შეიჭრათ. ბავშვის სოციალურ ქსელზე დაკვირვება მისი უფლებების შელახვაში არ უნდა გადაიზარდოს.

რამდენად გამართლებულია შვილის ინტერნეტ აქტივობების ფარულად გადამოწმება?

ჯაშუშობა ადამიანის ნეგატიურ ქმედებასთან ასოცირდება. როდესაც ბავშვის აქტივობებს ფარულად აკვირდებით, ამას მისი ნებართვის გარეშე აკეთებთ, რაც მისი პირადი სივრცის უგულებელყოფაა. თქვენი შვილისთვის სიკეთე თუ გსურთ, მისი ქცევა უნდა გააკონტროლოთ, მაგრამ ჯაშუშური ქმედებებისგან თავი უნდა შეიკავოთ.

კვირაში ერთხელ თქვენი შვილის სოციალური ქსელი აუცილებლად შეამოწმეთ. ბავშვის აქტივობების გასაკონტროლებლად ყალბი ანგარიშები არასდროს შექმნათ. თქვენი შვილი სოციალურ ქსელში დაიმეგობრეთ ან მისი ანგარიშის პაროლი ჰკითხეთ. ნებისმიერი ქმედება, რომელსაც მისი ქცევის გასაკონტროლებლად მიმართავთ, ბავშვთან წინასწარ უნდა შეათანხმოთ. აუცილებლად აუხსენით თქვენს შვილს, რომ მისი სოციალური ქსელის გადამოწმება მისივე ინტერესების დასაცავად გჭირდებათ. ბავშვი უნდა მიახვედროთ, რომ ყველაფერს მისი უსაფრთხოებისთვის აკეთებთ.

ბავშვის პირადი სივრცის უხეში დარღვევა აუცილებელი არ არის, რათა მის შესახებ ბევრი რამ იცოდეთ. თუ თქვენს თინეიჯერ შვილს შეყვარებული ჰყავს, მათ მიმოწერას ნუ წაიკითხავთ. სოციალურ ქსელზე დაკვირვებით მარტივად მიხვდებით, როგორ გრძნობს თავს მოზარდი. თუ შეყვარებულთან რაიმე უსიამოვნება აქვს, ეს მის პირად პროფილზე აუცილებლად აისახება. თუ სოციალურ ქსელში თქვენი შვილი პესიმისტურ სტატუსებს წერს და მისი ყოველდღიური ქცევა უკონტროლო ხდება, თუ გრძნობთ, რომ სუიციდის საფრთხე არსებობს ან ბავშვის სიცოცხლესა და ჯანმრთელობას სერიოზული საფრთხე ემუქრება, ბუნებრივია, საკუთარ თავს თავისუფლად მოქმედების უფლება უნდა მისცეთ. მსგავს შემთხვევაში აუცილებლად გაეცანით ბავშვის პირად მიმოწერას, რათა მისი პრობლემების რეალური მიზეზი დაადგინოთ.

ბავშვებს თანამედროვე ტექნოლოგიების პასუხისმგებლიანი და რაციონალური გამოყენება უნდა ასწავლოთ

ადამიანი მანქანის ტარების უფლების მიღებამდე სპეციალურ საფეხურებს გადის. ის მართვის თეორიულ და პრაქტიკულ გამოცდას აბარებს, მის ცოდნას ოფიციალურად აღიარებენ და მართვის მოწმობას მხოლოდ ამის შემდეგ აძლევენ. ბავშვებს სოციალური ქსელების რაციონალურ მოხმარებას არავინ ასწავლის. ისინი საკუთარ უსაფრთხოებაზე ზრუნვას ნაკლებად ახერხებენ, რადგან სათანადოდ ინფორმირებულები არ არიან.

ბავშვებს თანამედროვე ტექნოლოგიების და ინტერნეტის მოხმარების დადებითი ასპექტები ბაღის ასაკიდანვე უნდა გავაცნოთ. ზოგჯერ კარგად ინფორმირებული ბავშვებიც უშვებენ შეცდომებს. მშობელმა შვილის სოციალური ქსელი ნებისმიერ შემთხვევაში უნდა გადაამოწმოს, რათა ბავშვის შეცდომა არ გამოეპაროს. ყალბი ანგარიშების შექმნით შვილის ქცევის გაკონტროლება დაუშვებელია. თუ ბავშვს თქვენი ნდობა არ აქვს, შესაძლოა, მან თავად შექმნას ისეთი სოციალური ქსელი, რომელზეც თქვენ წვდომა არ გექნებათ. მთავარია, შვილებთან ახლო ურთიერთობა გქონდეთ, რათა მათ წარმატებულ ადამიანებად ჩამოყალიბებაში დაეხმაროთ. 

მომზადებულია parents.com-ის მიერ
თარგმნა ია ნაროუშვილმა 
წაიკითხეთ სრულად