რა უარყოფით ზეგავლენას ახდენს ბავშვზე ჯანჯღარით დაძინება და როგორი უნდა იყოს ძილის წინა რუტინა, რათა ბავშვს სწორი ძილის რეჟიმი ჩამოუყალიბდეს? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ბავშვთა ნევროლოგი ნინო თარხნიშვილი.
- ქალბატონო ნინო, ხშირად მშობლები პატარებს ჯანჯღარით აძინებენ, რამდენად მიზანშეწონილია ეს ბავშვის ჯანმრთელობისთვის?
- ბავშვების ჯანჯღარით, ზედმეტი რწევით დაძინება აბსოლუტურად მიუღებელია, განსაკუთრებით ჩვილ ბავშვთა ასაკში. აღნიშნულ ასაკში კისრის კუნთები სუსტია, ხოლო თავის ტვინი მყიფე. თუ ბავშვი ძლიერად ირყევა, მყიფე ტვინი იწყებს წინ და უკან მოძრაობას თავის ქალის შიგნით, რაც იწვევს სისხლჩაქცევის განვითარებას - ეს მდგომარეობა ცნობილია ე.წ. ნანჯღრევი ბავშვის სინდრომის სახელწოდებით ( Shaken baby syndrome). სამწუხაროდ, აღნიშნული მოქმედება ხორციელდება მშობლების ან/და აღმზრდელების მიერ, როდესაც ცდილობენ მტირალი ბავშვის გაჩუმებას და რეალურად წარმოადგენს ძალადობის ფაქტს. ამ ტიპის დაზიანება ვითარდება არა მხოლოდ მიზანმიმართული ნჯღრევა-რყევით, არამედ თავის დარტყმით ან მიჯახებით რაიმე მყარ ზედაპირზე. 6 თვემდე ასაკის ბავშვებში ტიპიურად ვითარდება სუბდურული ან/და სუბარაქნოიდული ჰემატომა და ბილატერალური რეტინული ჰემორაგია, შესაძლებელია თანხლებული იყოს სხვადასხვა ლულოვანი ძვლების მოტეხილობით.
- შესაძლოა თუ არა ჯანჯღარით დაძინებამ შეაფერხოს ბავშვის სწორი განვითარება და რაიმე დაუზიანოს?
- მშობლებს და აღმზრდელებს აუცილებლად უნდა ახსოვდეთ, რომ თუნდაც მცირე რყევამ შეიძლება გამოიწვიოს თავის ტვინის შეუქცევადი დაზიანება, შესაძლებელია ფატალური გამოსავალიც - ლეტალობა საშუალოდ 20-25 %-ია. ბავშვებს შესაძლებელია განუვითარდეთ ნაწილობრივი ან სრული სიბრმავე, ლეთარგია, აგზნება, რესპირაციული პრობლემები, ცნობიერების დათრგუნვა. საბოლოო გამოსავალი დამოკიდებულია ტვინის დაზიანების ხარისხზე და შემდგომში შესაძლებელია გამოიხატოს განვითარების შეფერხება, დასწავლისა და ქცევის პრობლემები, ეპილეფსიური გულყრები, მძიმე უნარშეზღუდულობა/ცერებრული დამბლა, ჰიდროცეფალია, სმენის დაკარგვა.
სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია აღნიშნული საკითხის შესახებ ინფორმაციის ფართოდ გავრცელება, განსაკუთრებით ახალგაზრდა მშობლებმა აუცილებლად უნდა იცოდნენ ბავშვის ძლიერი რყევის რისკებისა და საფრთხის შესახებ.
- ეტლით რწევაზე რომ ვისაუბროთ...
- რაც შეეხება ძილის დროს ეტლით რწევას, მსუბუქი რწევა დასაშვებია, თუმცა აუცილებლად უნდა გვახსოვდეს რისკების შესახებ. ძილის სწორი რეჟიმის ჩამოყალიბება ძალიან მნიშვნელოვანია, განვახორციელოთ ჩვილობის ასაკიდან და შევეცადოთ მივაჩვიოთ თანდათანობით დამოუკიდებლად დაძინებას, ძილის შებრუნებას. სასურველია ძილის განრიგი იყოს რეგულარული, დავნერგოთ ე.წ. ძილის რუტინა - თანმიმდევრული მოქმედებები, ძილის წინა პერიოდში.
6 თვის ასაკიდან უნდა შევეცადოთ კვება ამოვიღოთ ძილის წინ რუტინული აქტივობებიდან;
საძინებელში უნდა იყოს ხელსაყრელი გარემო - სუსტი სინათლე, სიგრილე, სიმშვიდე;
ბავშვი დასაძინებლად უნდა დაწვეს მაშინ, როდესაც ეძინება, მაგრამ ფხიზელ მდგომარეობაში;
შევეცადოთ ბავშვმა დამოუკიდებლად დაიძინოს;
საჭიროა დილით დღის სინათლის შეღწევადობა საძინებელ ოთახში;
თუ მშობლისთვის რთულია ბავშვის ტირილისა და პროტესტის მიმართ იყოს ტოლერანტული, თანდათან უნდა შეაჩვიოს ბავშვი დამოუკიდებლად დაძინებას;
საჭიროების შემთხვევაში შესაძლებელია ფსიქოლოგის ჩართულობაც.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური
გააზიარეთ პოსტი
არ დაგავიწყდეთ !!!
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
„გადით ეზოში ან ქუჩაში და იქ იჩხუბეთ ბავშვთან დაკავშირებით, ბავშვის თვალწინ ამას ნუ აკეთებთ,“ - თამარ გაგოშიძე
ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის აღზრდისას ოჯახის წევრების შეთანხმებული მოქმედების მნიშვნელობაზე ისაუბრა. მან აღნიშნა, რომ უფროსების შეუთანხმებელი მოქმედებები ბავშვისთვის დამღუპველია:
„ერთი ეჩხუბება და მეორე ეფერება, ერთი უკრძალავს და მეორე აძლევს, ეს არის დამღუპველი ბავშვისთვის. ჩვენ ხშირად ვესაუბრებით ხოლმე ბებიებსაც და ბაბუებსაც, ვეუბნებით, გვესმის, რომ საუკეთესო უნდათ შვილიშვილისთვის. ხანდახან მშობლებსაც აქვთ ხოლმე ასეთი პრობლემები. მათ აქვთ ერთმანეთის საწინააღმდეგო სტრატეგიები ბავშვის აღზრდისას. მოლაპარაკება ძალიან ძნელია.“
თამარ გაგოშიძის თქმით, არავითარ შემთხვევაში არ უნდა განვიხილოთ ბავშვის წინ დედის, მამის ან ბებია-ბაბუის მიერ გამოყენებული აღზრდის წესები:
„თუ ჩვენ პრიმატად დავაყენებთ ბავშვის კეთილდღეობას, ჩვენ უნდა ავიტანოთ ის, რომ შეიძლება არ ვთვლიდეთ სწორად რძლის, ქმრის, ცოლის, დედამთილის წესებს, მაგრამ ბავშვის თვალწინ არავითარ შემთხვევაში არ უნდა ხდებოდეს ამის განხილვა. ხუმრობით ვეუბნებით ხოლმე ოჯახის წევრებს, გადით ეზოში ან ქუჩაში და იქ იჩხუბეთ ბავშვთან დაკავშირებით. სახლში ბავშვის თვალწინ ამას ნუ აკეთებთ. თუ დედამ თქვა, რომ ბავშვი შეჭამს პირველ საათზე და მანამდე ვერ შეჭამს, მამას და ბებიას შეიძლება ეს არ მოსწონდეს, მაგრამ ეს უნდა შესრულდეს. მერე გაურჩიოს მამამ და ბებიამ საქმე დედას.“
„ჩვენ ვცდილობთ, ოჯახის წევრებს გავაგებინოთ, რომ ბავშვისთვის დათვური სამსახურია ეს. ბავშვი ასე სწავლობს მანიპულირებას, განსაკუთრებით ეს ეხებათ არასრული ოჯახის ბავშვებს. როდესაც მშობლები არიან გაშორებულები, მათ აქვთ დანაშაულის განცდა. ბავშვები ამ დანაშაულის განცდით მანიპულირებენ. როდესაც ბავშვი არის დედასთან, დედასთან მანიპულირებს. როდესაც ის არის მამასთან, მამასთან მანიპულირებს. ასე ყალიბდება ძალიან რთული და ოპოზიციური ხასიათი, რაც ხელს უშლის ბავშვსაც და მის გარშემომყოფებსაც,“ - აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.