რა უარყოფით ზეგავლენას ახდენს ბავშვზე ჯანჯღარით დაძინება და როგორი უნდა იყოს ძილის წინა რუტინა, რათა ბავშვს სწორი ძილის რეჟიმი ჩამოუყალიბდეს? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ბავშვთა ნევროლოგი ნინო თარხნიშვილი.
- ქალბატონო ნინო, ხშირად მშობლები პატარებს ჯანჯღარით აძინებენ, რამდენად მიზანშეწონილია ეს ბავშვის ჯანმრთელობისთვის?
- ბავშვების ჯანჯღარით, ზედმეტი რწევით დაძინება აბსოლუტურად მიუღებელია, განსაკუთრებით ჩვილ ბავშვთა ასაკში. აღნიშნულ ასაკში კისრის კუნთები სუსტია, ხოლო თავის ტვინი მყიფე. თუ ბავშვი ძლიერად ირყევა, მყიფე ტვინი იწყებს წინ და უკან მოძრაობას თავის ქალის შიგნით, რაც იწვევს სისხლჩაქცევის განვითარებას - ეს მდგომარეობა ცნობილია ე.წ. ნანჯღრევი ბავშვის სინდრომის სახელწოდებით ( Shaken baby syndrome). სამწუხაროდ, აღნიშნული მოქმედება ხორციელდება მშობლების ან/და აღმზრდელების მიერ, როდესაც ცდილობენ მტირალი ბავშვის გაჩუმებას და რეალურად წარმოადგენს ძალადობის ფაქტს. ამ ტიპის დაზიანება ვითარდება არა მხოლოდ მიზანმიმართული ნჯღრევა-რყევით, არამედ თავის დარტყმით ან მიჯახებით რაიმე მყარ ზედაპირზე. 6 თვემდე ასაკის ბავშვებში ტიპიურად ვითარდება სუბდურული ან/და სუბარაქნოიდული ჰემატომა და ბილატერალური რეტინული ჰემორაგია, შესაძლებელია თანხლებული იყოს სხვადასხვა ლულოვანი ძვლების მოტეხილობით.
- შესაძლოა თუ არა ჯანჯღარით დაძინებამ შეაფერხოს ბავშვის სწორი განვითარება და რაიმე დაუზიანოს?
- მშობლებს და აღმზრდელებს აუცილებლად უნდა ახსოვდეთ, რომ თუნდაც მცირე რყევამ შეიძლება გამოიწვიოს თავის ტვინის შეუქცევადი დაზიანება, შესაძლებელია ფატალური გამოსავალიც - ლეტალობა საშუალოდ 20-25 %-ია. ბავშვებს შესაძლებელია განუვითარდეთ ნაწილობრივი ან სრული სიბრმავე, ლეთარგია, აგზნება, რესპირაციული პრობლემები, ცნობიერების დათრგუნვა. საბოლოო გამოსავალი დამოკიდებულია ტვინის დაზიანების ხარისხზე და შემდგომში შესაძლებელია გამოიხატოს განვითარების შეფერხება, დასწავლისა და ქცევის პრობლემები, ეპილეფსიური გულყრები, მძიმე უნარშეზღუდულობა/ცერებრული დამბლა, ჰიდროცეფალია, სმენის დაკარგვა.
სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია აღნიშნული საკითხის შესახებ ინფორმაციის ფართოდ გავრცელება, განსაკუთრებით ახალგაზრდა მშობლებმა აუცილებლად უნდა იცოდნენ ბავშვის ძლიერი რყევის რისკებისა და საფრთხის შესახებ.
- ეტლით რწევაზე რომ ვისაუბროთ...
- რაც შეეხება ძილის დროს ეტლით რწევას, მსუბუქი რწევა დასაშვებია, თუმცა აუცილებლად უნდა გვახსოვდეს რისკების შესახებ. ძილის სწორი რეჟიმის ჩამოყალიბება ძალიან მნიშვნელოვანია, განვახორციელოთ ჩვილობის ასაკიდან და შევეცადოთ მივაჩვიოთ თანდათანობით დამოუკიდებლად დაძინებას, ძილის შებრუნებას. სასურველია ძილის განრიგი იყოს რეგულარული, დავნერგოთ ე.წ. ძილის რუტინა - თანმიმდევრული მოქმედებები, ძილის წინა პერიოდში.
6 თვის ასაკიდან უნდა შევეცადოთ კვება ამოვიღოთ ძილის წინ რუტინული აქტივობებიდან;
საძინებელში უნდა იყოს ხელსაყრელი გარემო - სუსტი სინათლე, სიგრილე, სიმშვიდე;
ბავშვი დასაძინებლად უნდა დაწვეს მაშინ, როდესაც ეძინება, მაგრამ ფხიზელ მდგომარეობაში;
შევეცადოთ ბავშვმა დამოუკიდებლად დაიძინოს;
საჭიროა დილით დღის სინათლის შეღწევადობა საძინებელ ოთახში;
თუ მშობლისთვის რთულია ბავშვის ტირილისა და პროტესტის მიმართ იყოს ტოლერანტული, თანდათან უნდა შეაჩვიოს ბავშვი დამოუკიდებლად დაძინებას;
საჭიროების შემთხვევაში შესაძლებელია ფსიქოლოგის ჩართულობაც.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური
გააზიარეთ პოსტი
არ დაგავიწყდეთ !!!
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
დედა ჩვეულებრივი ადამიანია, რაც ხშირად გვავიწყდება. ბევრი ადამიანი ფიქრობს, რომ დედა ყოველთვის ბედნიერი, გაღიმებული და მშვიდი უნდა იყოს. რა თქმა უნდა, ეს შეუძლებელია და დედები ყველა იმ ემოციას განიცდიან, რასაც სხვები. დედები ყოველთვის დატვირთულები არიან, რაც ხშირად სტრესის, სევდის, გამოფიტვისა და ბრაზის გამომწვევი ხდება. რა თქმა უნდა, დედებს აქვთ უფლება ჰქონდეთ განსხვავებული ემოციები, თუმცა ისინი ბავშვებისთვის როლურ მოდელებს წარმოადგენენ. მშობლებმა შვილებს ემოციებთან გამკლავება და მათი სწორი ფორმით გამოხატვა უნდა ასწავლონ, რის გამოც დედას უდიდესი სიფრთხილე მართებს, როდესაც შვილების წინაშე უარყოფით ემოციებს მძაფრად გამოხატავს.
მართალია, ბრაზი ადამიანური ემოციაა, თუმცა დედის ბრაზი ბავშვებზე ძლიერ ზეგავლენას ახდენს. მშობლების ემოციები ბავშვებისთვის გადამდებია. ისინი ემოციებთან გამკლავებას სწორედ მშობლების მაგალითზე სწავლობენ. ჩვეულებრივი, ყოველდღიური ემოციები ბავშვზე დიდ გავლენას არ ახდენს, მაგრამ დედის ბრაზი მასზე ძალიან ზემოქმედებს.
დედის ძლიერი ბრაზი ბავშვს კონცენტრაციის უნარს უქვეითებს. მათ უჭირთ სკოლაში სწავლაზე ფოკუსირება და საკუთარი ჰობის მიმართაც ინტერესს კარგავენ. ბავშვებს უძნელდებათ თამაში და სხვა ბავშვებთან კომუნიკაცია. დედის ინტენსიურმა ბრაზმა, შესაძლოა, ბავშვი ჩუმ და მშიშარა ადამიანად აქციოს. რიგ შემთხვევებში ის ბავშვებში ძილის პრობლემების გამომწვევიც ხდება.
ძლიერი ბრაზი დედასა და შვილს შორის კავშირზეც ზემოქმედებს. თუ ბავშვი ხედავს, რომ დედა ბრაზს ყვირილით გამოხატავს, შესაძლოა, თავადაც ყოველთვის იყვიროს, როდესაც ბრაზს იგრძნობს, რაც მშობელსა და შვილს შორის კავშირს აზიანებს. როდესაც დედა გრძნობს, რომ მისი ბრაზი უკონტროლოა და ის ყველაფერზე ღიზიანდება, მან საკუთარ თავზე ზრუნვა უნდა დაიწყოს, საჭიროების შემთხვევაში კი პროფესიონალის დახმარებაც ითხოვოს. თუ დედა გრძნობს, რომ ბრაზის გაკონტროლება უჭირს, ის ცოტა ხნით უნდა მოშორდეს ბავშვს, გავიდეს გვერდით ოთახში, გააკეთოს სუნთქვითი ვარჯიშები, დამშვიდდეს და კვლავ ბავშვთან დაბრუნდეს. ამგვარად, ის უკონტროლო ბრაზის შემოტევისგან დაიცავს თავს და ბავშვის ემოციებსაც გაუფრთხილდება.