რა უარყოფით ზეგავლენას ახდენს ბავშვზე ჯანჯღარით დაძინება და როგორი უნდა იყოს ძილის წინა რუტინა, რათა ბავშვს სწორი ძილის რეჟიმი ჩამოუყალიბდეს? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ბავშვთა ნევროლოგი ნინო თარხნიშვილი.
- ქალბატონო ნინო, ხშირად მშობლები პატარებს ჯანჯღარით აძინებენ, რამდენად მიზანშეწონილია ეს ბავშვის ჯანმრთელობისთვის?
- ბავშვების ჯანჯღარით, ზედმეტი რწევით დაძინება აბსოლუტურად მიუღებელია, განსაკუთრებით ჩვილ ბავშვთა ასაკში. აღნიშნულ ასაკში კისრის კუნთები სუსტია, ხოლო თავის ტვინი მყიფე. თუ ბავშვი ძლიერად ირყევა, მყიფე ტვინი იწყებს წინ და უკან მოძრაობას თავის ქალის შიგნით, რაც იწვევს სისხლჩაქცევის განვითარებას - ეს მდგომარეობა ცნობილია ე.წ. ნანჯღრევი ბავშვის სინდრომის სახელწოდებით ( Shaken baby syndrome). სამწუხაროდ, აღნიშნული მოქმედება ხორციელდება მშობლების ან/და აღმზრდელების მიერ, როდესაც ცდილობენ მტირალი ბავშვის გაჩუმებას და რეალურად წარმოადგენს ძალადობის ფაქტს. ამ ტიპის დაზიანება ვითარდება არა მხოლოდ მიზანმიმართული ნჯღრევა-რყევით, არამედ თავის დარტყმით ან მიჯახებით რაიმე მყარ ზედაპირზე. 6 თვემდე ასაკის ბავშვებში ტიპიურად ვითარდება სუბდურული ან/და სუბარაქნოიდული ჰემატომა და ბილატერალური რეტინული ჰემორაგია, შესაძლებელია თანხლებული იყოს სხვადასხვა ლულოვანი ძვლების მოტეხილობით.
- შესაძლოა თუ არა ჯანჯღარით დაძინებამ შეაფერხოს ბავშვის სწორი განვითარება და რაიმე დაუზიანოს?
- მშობლებს და აღმზრდელებს აუცილებლად უნდა ახსოვდეთ, რომ თუნდაც მცირე რყევამ შეიძლება გამოიწვიოს თავის ტვინის შეუქცევადი დაზიანება, შესაძლებელია ფატალური გამოსავალიც - ლეტალობა საშუალოდ 20-25 %-ია. ბავშვებს შესაძლებელია განუვითარდეთ ნაწილობრივი ან სრული სიბრმავე, ლეთარგია, აგზნება, რესპირაციული პრობლემები, ცნობიერების დათრგუნვა. საბოლოო გამოსავალი დამოკიდებულია ტვინის დაზიანების ხარისხზე და შემდგომში შესაძლებელია გამოიხატოს განვითარების შეფერხება, დასწავლისა და ქცევის პრობლემები, ეპილეფსიური გულყრები, მძიმე უნარშეზღუდულობა/ცერებრული დამბლა, ჰიდროცეფალია, სმენის დაკარგვა.
სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია აღნიშნული საკითხის შესახებ ინფორმაციის ფართოდ გავრცელება, განსაკუთრებით ახალგაზრდა მშობლებმა აუცილებლად უნდა იცოდნენ ბავშვის ძლიერი რყევის რისკებისა და საფრთხის შესახებ.
- ეტლით რწევაზე რომ ვისაუბროთ...
- რაც შეეხება ძილის დროს ეტლით რწევას, მსუბუქი რწევა დასაშვებია, თუმცა აუცილებლად უნდა გვახსოვდეს რისკების შესახებ. ძილის სწორი რეჟიმის ჩამოყალიბება ძალიან მნიშვნელოვანია, განვახორციელოთ ჩვილობის ასაკიდან და შევეცადოთ მივაჩვიოთ თანდათანობით დამოუკიდებლად დაძინებას, ძილის შებრუნებას. სასურველია ძილის განრიგი იყოს რეგულარული, დავნერგოთ ე.წ. ძილის რუტინა - თანმიმდევრული მოქმედებები, ძილის წინა პერიოდში.
6 თვის ასაკიდან უნდა შევეცადოთ კვება ამოვიღოთ ძილის წინ რუტინული აქტივობებიდან;
საძინებელში უნდა იყოს ხელსაყრელი გარემო - სუსტი სინათლე, სიგრილე, სიმშვიდე;
ბავშვი დასაძინებლად უნდა დაწვეს მაშინ, როდესაც ეძინება, მაგრამ ფხიზელ მდგომარეობაში;
შევეცადოთ ბავშვმა დამოუკიდებლად დაიძინოს;
საჭიროა დილით დღის სინათლის შეღწევადობა საძინებელ ოთახში;
თუ მშობლისთვის რთულია ბავშვის ტირილისა და პროტესტის მიმართ იყოს ტოლერანტული, თანდათან უნდა შეაჩვიოს ბავშვი დამოუკიდებლად დაძინებას;
საჭიროების შემთხვევაში შესაძლებელია ფსიქოლოგის ჩართულობაც.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური
გააზიარეთ პოსტი
არ დაგავიწყდეთ !!!
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
„ჰუმანური პედაგოგიკა არანაირად არ არის დაუსჯელობის, „რაც გინდა ქენის“ და „თავზე დამაჯექის“ პედაგოგიკა,“ - პაატა ამონაშვილი
ფსიქოლოგმა პაატა ამონაშვილმა ჰუმანურ პედაგოგიკაში დასჯის მეთოდებზე ისაუბრა და მშობლებს საინტერესო რეკომენდაციები მისცა:
„ჰუმანური პედაგოგიკა არანაირად არ არის დაუსჯელობის, „რაც გინდა ქენის“ და „თავზე დამაჯექის“ პედაგოგიკა. ჰუმანური პედაგოგიკა არ გულისხმობს, რომ თავდაყირა იარე და მე მოგეფერები. ჰუმანურ პედაგოგიკაში, რა თქმა უნდა, არის დასჯა, მაგრამ ის ძირეულად განსხვავდება ავტორიტარული პედაგოგიკის დასჯისგან. მბრძანებლურ პედაგოგიკაში დასჯაში აქვს გარეგნული სახე, მაგალითად, „წადი კუთხეში,“- თავისუფლება მოვაკელით. თუ წამოარტყამს ვინმე ბავშვს, მაშინ ფიზიკური შეურაცხყოფაც მიაყენეს. ჰუმანურ პედაგოგიკაში დასჯას აქვს სინდისის გახსნის ხასიათი. აქ ისეთი ფორმაა დასჯის, როდესაც ბავშვში იხსნება სინდისი. ის თვითონ გრძნობს ხოლმე თავის დანაშაულს. ის თვითონ წუხს ჩადენილის გამო. გარეგნულად შეიძლება საყვედური არავინ არ უთხრას.
ერთხელ მე სახლიდან დაუკითხავად რაღაც ფული ავიღე, იმიტომ, რომ შატალოზე მივდიოდით. 5 მანეთი მოვიპარე. იმ ფულით ნახევარმა კლასმა ვისეირნეთ. ყველა დავპატიჟე კარუსელებზე, ნაყინებზე. სახლში რომ მოვედი, რა თქმა უნდა, დაინახეს, რომ ჩემი აღებული იყო ეს ფული, მაგრამ არც შემარცხვინეს, არც თავში ჩამარტყეს. უბრალოდ საღამოს დედაჩემმა თქვა, დილით რძეზე ვარ წასასვლელი და შენ ხომ არ წახვალო? მე ვუთხარი, წავალ-თქო. მან მითხრა, მაშინ იქ გუშინ დადებული 5 მანეთი დევს და ის აიღეო. აქ დაიწყო ჩემი ტანჯვა. ის 5 მანეთი უკვე დახარჯული მქონდა. მე ვუთხარი, რომ აღარ იდო იქ ფული, მაგრამ არ ვთქვი, რომ მე ავიღე. არავინ არ შემარცხვინა მაინც. ყველამ ერთხმად დაიწყო იმ 5 მანეთის ძებნა. ეძებდნენ უჯრებში და ყველგან. უსინდისოდ მეც ვეძებდი მათთან ერთად, ვითომც არაფერი. ძებნისას შინაგანად ძალიან ვიტანჯებოდი. მოგვიანებით ამ ვითარებას რომ ვაანალიზებდი, ვფიქრობდი, რა იქნებოდა, რომ დავესაჯე სიტყვიერად, გაველანძღე. ბავშვი როდესაც ასე ისჯება, ცხადია, იწყებს თავის მართლებას. არავინ არაფერი მითხრა და ვის შევეწინააღმდეგებოდი? ერთადერთი სინდისი იღვიძებს და სინდისს ხომ ვერ დაემალები? ბოლოს დედაჩემმა თქვა, არაუშავს, მეორე 5 მანეთიც მაქვს, დაანებეთ თავი, ქარის მოტანილს ქარი წაიღებს, ქვიშაა ეგ ფული, სხვა არაფერიო და დადო მეორე 5 მანეთი, ეს აიღეო. იმის მერე ფული რომ დევს, ხელი აღარ გამირბის. ეს არის დასჯის ფორმა. საუკეთესო დასჯა არის დასჯა ბრჭყალებში. დასჯის საუკეთესო ფორმა არის, როდესაც ბრძენი აღმზრდელი კარგ განსჯას ჩაუდებს თავის აღსაზრდელს."