რა უარყოფით ზეგავლენას ახდენს ბავშვზე ჯანჯღარით დაძინება და როგორი უნდა იყოს ძილის წინა რუტინა, რათა ბავშვს სწორი ძილის რეჟიმი ჩამოუყალიბდეს? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ბავშვთა ნევროლოგი ნინო თარხნიშვილი.
- ქალბატონო ნინო, ხშირად მშობლები პატარებს ჯანჯღარით აძინებენ, რამდენად მიზანშეწონილია ეს ბავშვის ჯანმრთელობისთვის?
- ბავშვების ჯანჯღარით, ზედმეტი რწევით დაძინება აბსოლუტურად მიუღებელია, განსაკუთრებით ჩვილ ბავშვთა ასაკში. აღნიშნულ ასაკში კისრის კუნთები სუსტია, ხოლო თავის ტვინი მყიფე. თუ ბავშვი ძლიერად ირყევა, მყიფე ტვინი იწყებს წინ და უკან მოძრაობას თავის ქალის შიგნით, რაც იწვევს სისხლჩაქცევის განვითარებას - ეს მდგომარეობა ცნობილია ე.წ. ნანჯღრევი ბავშვის სინდრომის სახელწოდებით ( Shaken baby syndrome). სამწუხაროდ, აღნიშნული მოქმედება ხორციელდება მშობლების ან/და აღმზრდელების მიერ, როდესაც ცდილობენ მტირალი ბავშვის გაჩუმებას და რეალურად წარმოადგენს ძალადობის ფაქტს. ამ ტიპის დაზიანება ვითარდება არა მხოლოდ მიზანმიმართული ნჯღრევა-რყევით, არამედ თავის დარტყმით ან მიჯახებით რაიმე მყარ ზედაპირზე. 6 თვემდე ასაკის ბავშვებში ტიპიურად ვითარდება სუბდურული ან/და სუბარაქნოიდული ჰემატომა და ბილატერალური რეტინული ჰემორაგია, შესაძლებელია თანხლებული იყოს სხვადასხვა ლულოვანი ძვლების მოტეხილობით.
- შესაძლოა თუ არა ჯანჯღარით დაძინებამ შეაფერხოს ბავშვის სწორი განვითარება და რაიმე დაუზიანოს?
- მშობლებს და აღმზრდელებს აუცილებლად უნდა ახსოვდეთ, რომ თუნდაც მცირე რყევამ შეიძლება გამოიწვიოს თავის ტვინის შეუქცევადი დაზიანება, შესაძლებელია ფატალური გამოსავალიც - ლეტალობა საშუალოდ 20-25 %-ია. ბავშვებს შესაძლებელია განუვითარდეთ ნაწილობრივი ან სრული სიბრმავე, ლეთარგია, აგზნება, რესპირაციული პრობლემები, ცნობიერების დათრგუნვა. საბოლოო გამოსავალი დამოკიდებულია ტვინის დაზიანების ხარისხზე და შემდგომში შესაძლებელია გამოიხატოს განვითარების შეფერხება, დასწავლისა და ქცევის პრობლემები, ეპილეფსიური გულყრები, მძიმე უნარშეზღუდულობა/ცერებრული დამბლა, ჰიდროცეფალია, სმენის დაკარგვა.
სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია აღნიშნული საკითხის შესახებ ინფორმაციის ფართოდ გავრცელება, განსაკუთრებით ახალგაზრდა მშობლებმა აუცილებლად უნდა იცოდნენ ბავშვის ძლიერი რყევის რისკებისა და საფრთხის შესახებ.
- ეტლით რწევაზე რომ ვისაუბროთ...
- რაც შეეხება ძილის დროს ეტლით რწევას, მსუბუქი რწევა დასაშვებია, თუმცა აუცილებლად უნდა გვახსოვდეს რისკების შესახებ. ძილის სწორი რეჟიმის ჩამოყალიბება ძალიან მნიშვნელოვანია, განვახორციელოთ ჩვილობის ასაკიდან და შევეცადოთ მივაჩვიოთ თანდათანობით დამოუკიდებლად დაძინებას, ძილის შებრუნებას. სასურველია ძილის განრიგი იყოს რეგულარული, დავნერგოთ ე.წ. ძილის რუტინა - თანმიმდევრული მოქმედებები, ძილის წინა პერიოდში.
6 თვის ასაკიდან უნდა შევეცადოთ კვება ამოვიღოთ ძილის წინ რუტინული აქტივობებიდან;
საძინებელში უნდა იყოს ხელსაყრელი გარემო - სუსტი სინათლე, სიგრილე, სიმშვიდე;
ბავშვი დასაძინებლად უნდა დაწვეს მაშინ, როდესაც ეძინება, მაგრამ ფხიზელ მდგომარეობაში;
შევეცადოთ ბავშვმა დამოუკიდებლად დაიძინოს;
საჭიროა დილით დღის სინათლის შეღწევადობა საძინებელ ოთახში;
თუ მშობლისთვის რთულია ბავშვის ტირილისა და პროტესტის მიმართ იყოს ტოლერანტული, თანდათან უნდა შეაჩვიოს ბავშვი დამოუკიდებლად დაძინებას;
საჭიროების შემთხვევაში შესაძლებელია ფსიქოლოგის ჩართულობაც.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური
გააზიარეთ პოსტი
არ დაგავიწყდეთ !!!
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
„აუცილებელია, მშობლებმა გადავლახოთ შინაგანი სტრესი და შფოთვა იმისა, რომ ბავშვმა შეიძლება იტიროს,“- ფსიქოლოგი ნინო ბუაძე
ფსიქოლოგმა ნინო ბუაძემ მშობლებს მოუწოდა გადალახონ შინაგანი სტრესი იმის გამო, რომ შეიძლება ბავშვმა მათთან განშორებისას იტიროს. მისი თქმით, მნიშვნელოვანია, რომ სამსახურში წასვლამდე მშობელი შვილს დაემშვიდობოს:
„აუცილებელია, მშობლებმა გადავლახოთ ეს შინაგანი სტრესი და შფოთვა იმისა, რომ ბავშვმა შეიძლება იტიროს. თუნდაც განშორების დროს, მაგალითად, როდესაც დედა სამსახურში მიდის, ურჩევნია ბავშვის ყურადღება სხვა რამეზე გადაიტანოს, ან ბებიამ გაიყვანოს ბავშვი, ვიდრე დაემშვიდობოს. სინამდვილეში, პირიქით, როდესაც მშობელი რაღაც რიტუალს ასრულებს, რომ მე სამსახურში მივდივარ და ამ დროს გეხუტები, გემშვიდობები, ეს გაცილებით მშვიდი, ეფექტიანი და ბავშვისთვის სასარგებლოა, ვიდრე იმ მიზნით მისი მოტყუება, რომ სტრესი არ მიიღოს.“
ნინო ბუაძის თქმით, ბავშვებს, რომლესაც მშობლები სახლიდან ეპარებიან, მუდმივი შიში აქვთ იმისა, რომ დედა მოულოდნელად წავა სახლიდან:
„მშობლები ხშირად საუბრობენ: „როდესაც სახლში ვარ, სულ დამსდევს, დამყვება, მეკითხება: ხომ არ წახვალ?“ მას არ აქვს განცდა, რომ დედა შეიძლება იყოს სტაბილურად მასთან, ვინაიდან დედა მოულოდნელად მიდის. მთელი დღის განმავლობაში ბავშვს აქვს შფოთვა იმისა, რომ დედა არ გავიდეს მოულოდნელად სახლიდან. მნიშვნელოვანია, ბავშვს დავემშვიდობოთ, მიუხედავად იმისა, რომ შეიძლება ეს ჩვენთვისაც და ბავშვისთვისაც იყოს მატრავმირებელი, იტიროს და ამან გული აგვიჩუყოს.“
„ბავშვს ეცოდინება, რომ მხოლოდ ამ დამშვიდობების ხელის დაქნევით წყდება ჩვენს შორის ხანმოკლედ კავშირი. როდესაც დედა ბრუნდება, ის არის სრულად ჩემი,“- აღნიშნულ საკითხზე ნინო ბუაძემ „აზროვნების აკადემიაში“ ისაუბრა.