რა უარყოფით ზეგავლენას ახდენს ბავშვზე ჯანჯღარით დაძინება და როგორი უნდა იყოს ძილის წინა რუტინა, რათა ბავშვს სწორი ძილის რეჟიმი ჩამოუყალიბდეს? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ბავშვთა ნევროლოგი ნინო თარხნიშვილი.
- ქალბატონო ნინო, ხშირად მშობლები პატარებს ჯანჯღარით აძინებენ, რამდენად მიზანშეწონილია ეს ბავშვის ჯანმრთელობისთვის?
- ბავშვების ჯანჯღარით, ზედმეტი რწევით დაძინება აბსოლუტურად მიუღებელია, განსაკუთრებით ჩვილ ბავშვთა ასაკში. აღნიშნულ ასაკში კისრის კუნთები სუსტია, ხოლო თავის ტვინი მყიფე. თუ ბავშვი ძლიერად ირყევა, მყიფე ტვინი იწყებს წინ და უკან მოძრაობას თავის ქალის შიგნით, რაც იწვევს სისხლჩაქცევის განვითარებას - ეს მდგომარეობა ცნობილია ე.წ. ნანჯღრევი ბავშვის სინდრომის სახელწოდებით ( Shaken baby syndrome). სამწუხაროდ, აღნიშნული მოქმედება ხორციელდება მშობლების ან/და აღმზრდელების მიერ, როდესაც ცდილობენ მტირალი ბავშვის გაჩუმებას და რეალურად წარმოადგენს ძალადობის ფაქტს. ამ ტიპის დაზიანება ვითარდება არა მხოლოდ მიზანმიმართული ნჯღრევა-რყევით, არამედ თავის დარტყმით ან მიჯახებით რაიმე მყარ ზედაპირზე. 6 თვემდე ასაკის ბავშვებში ტიპიურად ვითარდება სუბდურული ან/და სუბარაქნოიდული ჰემატომა და ბილატერალური რეტინული ჰემორაგია, შესაძლებელია თანხლებული იყოს სხვადასხვა ლულოვანი ძვლების მოტეხილობით.
- შესაძლოა თუ არა ჯანჯღარით დაძინებამ შეაფერხოს ბავშვის სწორი განვითარება და რაიმე დაუზიანოს?
- მშობლებს და აღმზრდელებს აუცილებლად უნდა ახსოვდეთ, რომ თუნდაც მცირე რყევამ შეიძლება გამოიწვიოს თავის ტვინის შეუქცევადი დაზიანება, შესაძლებელია ფატალური გამოსავალიც - ლეტალობა საშუალოდ 20-25 %-ია. ბავშვებს შესაძლებელია განუვითარდეთ ნაწილობრივი ან სრული სიბრმავე, ლეთარგია, აგზნება, რესპირაციული პრობლემები, ცნობიერების დათრგუნვა. საბოლოო გამოსავალი დამოკიდებულია ტვინის დაზიანების ხარისხზე და შემდგომში შესაძლებელია გამოიხატოს განვითარების შეფერხება, დასწავლისა და ქცევის პრობლემები, ეპილეფსიური გულყრები, მძიმე უნარშეზღუდულობა/ცერებრული დამბლა, ჰიდროცეფალია, სმენის დაკარგვა.
სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია აღნიშნული საკითხის შესახებ ინფორმაციის ფართოდ გავრცელება, განსაკუთრებით ახალგაზრდა მშობლებმა აუცილებლად უნდა იცოდნენ ბავშვის ძლიერი რყევის რისკებისა და საფრთხის შესახებ.
- ეტლით რწევაზე რომ ვისაუბროთ...
- რაც შეეხება ძილის დროს ეტლით რწევას, მსუბუქი რწევა დასაშვებია, თუმცა აუცილებლად უნდა გვახსოვდეს რისკების შესახებ. ძილის სწორი რეჟიმის ჩამოყალიბება ძალიან მნიშვნელოვანია, განვახორციელოთ ჩვილობის ასაკიდან და შევეცადოთ მივაჩვიოთ თანდათანობით დამოუკიდებლად დაძინებას, ძილის შებრუნებას. სასურველია ძილის განრიგი იყოს რეგულარული, დავნერგოთ ე.წ. ძილის რუტინა - თანმიმდევრული მოქმედებები, ძილის წინა პერიოდში.
6 თვის ასაკიდან უნდა შევეცადოთ კვება ამოვიღოთ ძილის წინ რუტინული აქტივობებიდან;
საძინებელში უნდა იყოს ხელსაყრელი გარემო - სუსტი სინათლე, სიგრილე, სიმშვიდე;
ბავშვი დასაძინებლად უნდა დაწვეს მაშინ, როდესაც ეძინება, მაგრამ ფხიზელ მდგომარეობაში;
შევეცადოთ ბავშვმა დამოუკიდებლად დაიძინოს;
საჭიროა დილით დღის სინათლის შეღწევადობა საძინებელ ოთახში;
თუ მშობლისთვის რთულია ბავშვის ტირილისა და პროტესტის მიმართ იყოს ტოლერანტული, თანდათან უნდა შეაჩვიოს ბავშვი დამოუკიდებლად დაძინებას;
საჭიროების შემთხვევაში შესაძლებელია ფსიქოლოგის ჩართულობაც.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური
გააზიარეთ პოსტი
არ დაგავიწყდეთ !!!
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
„მშობლები ხშირად ბედნიერი შვილის სკულპტურის ძერწვაში იკარგებიან, ამ დროს ბავშვის რეალური განცდები იგნორირდება,“ - ფსიქოთერაპევტი ნინო ახალაია
ფსიქოთერაპევტი ნინო ახალაია გადაცემაში „იმედის დღე“ ბავშვებში ემოციური ინტელექტის განვითარების შესახებ საუბრობს:
“ემოციური ინტელექტის განვითარება ბავშვობის ასაკიდან იწყება, თუმცა ცვლილებები არასდროს არის გვიან. ჩვენ მუდმივად ვიცვლებით. ემოციური ინტელექტის განვითარებაში ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი მიმართულება მოდის თვითგანვითარებაზე, თვითგანათლებაზე. სანამ პატარა თვითგანათლებას დაიწყებს, ის თვითგანვითარების პროცესში უკვე ჩართულია იმით, რომ მოძრაობს, მას აინტერესებს, ის სვამს ბევრ კითხვას, ტეხავს, აფუჭებს, ტირის, ბრაზობს. მშობლის მხრიდან უმთავრესია ბავშვის ემოციების შემჩნევა და დანახვა. პირველ რიგში, მნიშვნელოვანი არის ის, რომ მე შენ შეგამჩნიე შენი ბრაზით, შენი სიხარულით.“
ნინო ახალაიას თქმით, მშობლებს ხშირად არ სურთ შვილების ნამდვილი ემოციების გაგება, რაც ბავშვისადმი მათი ეგოცენტრული დამოკიდებულებით აიხსნება:
„ძალიან ადვილია ბედნიერი ადამიანის მიღება. მშობლები ხშირად ბედნიერი შვილის და ბედნიერი ოჯახის სკულპტურის ძერწვაში იკარგებიან. ასეთ დროს იგნორირდება რეალური განცდები. როდესაც პატარა ტირის, პირველი რა ხდება? მაშინვე იწყება ნუგეში, ან კანფეტით, ან შოკოლადით. ბავშვს ეუბნებიან, რომ სადმე წაიყვანენ, გაართობენ. შეიძლება ჩემთვის ძალიან მტკივნეულია ჩემი შვილი რომ ტირის, მაგრამ ეგოცენტრული გადაწყვეტილებაა ბავშვის გაჩუმება. ნუგეში თუ იმას გულისხმობს, რომ მე შენ გაგაჩუმებ, როდესაც ჩხუბობ, ტირი, ექსპრესიული ხარ, ეს ეგოიზმია. პირველი არის მხარდაჭერა იმით, რომ ვკითხოთ ბავშვს: როგორ გრძნობ თავს? როგორ ხარ? რას გრძნობ? რა ემოციები გაქვს?“
„მე, როგორც პრაქტიკოსი თერაპევტი, მოზრდილებთან მუშაობის დროს ხშირად ვაწყდები პრობლემას, როდესაც მათ ვეკითხები: რას გრძნობთ? მათ არ იციან რა მიპასუხონ. ეს იმიტომ ხდება, რომ არ არის კონტაქტი საკუთარ სხეულთან, საკუთარ ემოციებთან,“ - აღნიშნავს ნინო ახალაია.