რა უარყოფით ზეგავლენას ახდენს ბავშვზე ჯანჯღარით დაძინება და როგორი უნდა იყოს ძილის წინა რუტინა, რათა ბავშვს სწორი ძილის რეჟიმი ჩამოუყალიბდეს? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ბავშვთა ნევროლოგი ნინო თარხნიშვილი.
- ქალბატონო ნინო, ხშირად მშობლები პატარებს ჯანჯღარით აძინებენ, რამდენად მიზანშეწონილია ეს ბავშვის ჯანმრთელობისთვის?
- ბავშვების ჯანჯღარით, ზედმეტი რწევით დაძინება აბსოლუტურად მიუღებელია, განსაკუთრებით ჩვილ ბავშვთა ასაკში. აღნიშნულ ასაკში კისრის კუნთები სუსტია, ხოლო თავის ტვინი მყიფე. თუ ბავშვი ძლიერად ირყევა, მყიფე ტვინი იწყებს წინ და უკან მოძრაობას თავის ქალის შიგნით, რაც იწვევს სისხლჩაქცევის განვითარებას - ეს მდგომარეობა ცნობილია ე.წ. ნანჯღრევი ბავშვის სინდრომის სახელწოდებით ( Shaken baby syndrome). სამწუხაროდ, აღნიშნული მოქმედება ხორციელდება მშობლების ან/და აღმზრდელების მიერ, როდესაც ცდილობენ მტირალი ბავშვის გაჩუმებას და რეალურად წარმოადგენს ძალადობის ფაქტს. ამ ტიპის დაზიანება ვითარდება არა მხოლოდ მიზანმიმართული ნჯღრევა-რყევით, არამედ თავის დარტყმით ან მიჯახებით რაიმე მყარ ზედაპირზე. 6 თვემდე ასაკის ბავშვებში ტიპიურად ვითარდება სუბდურული ან/და სუბარაქნოიდული ჰემატომა და ბილატერალური რეტინული ჰემორაგია, შესაძლებელია თანხლებული იყოს სხვადასხვა ლულოვანი ძვლების მოტეხილობით.
- შესაძლოა თუ არა ჯანჯღარით დაძინებამ შეაფერხოს ბავშვის სწორი განვითარება და რაიმე დაუზიანოს?
- მშობლებს და აღმზრდელებს აუცილებლად უნდა ახსოვდეთ, რომ თუნდაც მცირე რყევამ შეიძლება გამოიწვიოს თავის ტვინის შეუქცევადი დაზიანება, შესაძლებელია ფატალური გამოსავალიც - ლეტალობა საშუალოდ 20-25 %-ია. ბავშვებს შესაძლებელია განუვითარდეთ ნაწილობრივი ან სრული სიბრმავე, ლეთარგია, აგზნება, რესპირაციული პრობლემები, ცნობიერების დათრგუნვა. საბოლოო გამოსავალი დამოკიდებულია ტვინის დაზიანების ხარისხზე და შემდგომში შესაძლებელია გამოიხატოს განვითარების შეფერხება, დასწავლისა და ქცევის პრობლემები, ეპილეფსიური გულყრები, მძიმე უნარშეზღუდულობა/ცერებრული დამბლა, ჰიდროცეფალია, სმენის დაკარგვა.
სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია აღნიშნული საკითხის შესახებ ინფორმაციის ფართოდ გავრცელება, განსაკუთრებით ახალგაზრდა მშობლებმა აუცილებლად უნდა იცოდნენ ბავშვის ძლიერი რყევის რისკებისა და საფრთხის შესახებ.
- ეტლით რწევაზე რომ ვისაუბროთ...
- რაც შეეხება ძილის დროს ეტლით რწევას, მსუბუქი რწევა დასაშვებია, თუმცა აუცილებლად უნდა გვახსოვდეს რისკების შესახებ. ძილის სწორი რეჟიმის ჩამოყალიბება ძალიან მნიშვნელოვანია, განვახორციელოთ ჩვილობის ასაკიდან და შევეცადოთ მივაჩვიოთ თანდათანობით დამოუკიდებლად დაძინებას, ძილის შებრუნებას. სასურველია ძილის განრიგი იყოს რეგულარული, დავნერგოთ ე.წ. ძილის რუტინა - თანმიმდევრული მოქმედებები, ძილის წინა პერიოდში.
6 თვის ასაკიდან უნდა შევეცადოთ კვება ამოვიღოთ ძილის წინ რუტინული აქტივობებიდან;
საძინებელში უნდა იყოს ხელსაყრელი გარემო - სუსტი სინათლე, სიგრილე, სიმშვიდე;
ბავშვი დასაძინებლად უნდა დაწვეს მაშინ, როდესაც ეძინება, მაგრამ ფხიზელ მდგომარეობაში;
შევეცადოთ ბავშვმა დამოუკიდებლად დაიძინოს;
საჭიროა დილით დღის სინათლის შეღწევადობა საძინებელ ოთახში;
თუ მშობლისთვის რთულია ბავშვის ტირილისა და პროტესტის მიმართ იყოს ტოლერანტული, თანდათან უნდა შეაჩვიოს ბავშვი დამოუკიდებლად დაძინებას;
საჭიროების შემთხვევაში შესაძლებელია ფსიქოლოგის ჩართულობაც.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური
გააზიარეთ პოსტი
არ დაგავიწყდეთ !!!
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
რა ემართება ბავშვის ხერხემალს, როდესაც ბავშვს ხელში გამუდმებით უჭირავს გაჯეტი? - მედიცინის დოქტორი შალვა გაბადაძე
მედიცინის დოქტორმა შალვა გაბადაძემ ბავშვებში გამუდმებით გაჯეტების მოხმარებით გამოწვეული ხერხემლის პრობლემების შესახებ ისაუბრა:
„ბავშვი გამუდმებით ერთ პოზიციაშია, თავი მოხრილ მდგომარეობაში აქვს, მისი ნიკაპი თითქმის მიბჯენილია გულ-მკერდის ძვალს. ამ დროს დატვირთვას განიცდის კისრის ბოლო და გულ-მკერდის პირველი მალთაშორისი სახსარი. დატვირთვა იმდენად ძლიერია, რომ შეიძლება განვითარდეს ართრიტი, შემდგომში ართროზი, მოგვიანებით კი ადგილი აქვს კიფოზის წარმოქმნას. ბავშვებში, ახალგაზრდებში ხერხემლის ასეთი დეფორმაცია გაჯეტით გამუდმებული სარგებლობის შედეგია.
ჩვენს სამედიცინო პრაქტიკაში ხშირად მოდის პაციენტი ჩივილით: „ექიმო, კუზი გამიჩნდა. რა მეშველება?“ ეს არის სწორედ ზედმეტი ფიზიკური დატვირთვები, რომელსაც განიცდის ხერხემლის სვეტი. ამ დროს ხდება კისრის მეშვიდე და გულ-მკერდის პირველი მალთაშუა სახსრის გადაძაბვა, დაზიანება, თავდაპირველად სპონდილიტის, შემდგომ ართროზის განვითარება. შემდგომ წლებში დაზიანებული სახსრის ზევით ხდება ქსოვილების შეშუპება და წარმოიქმნება კუზი. გამოსავალი არის მკურნალობა, მაგრამ კიფოზის ბოლომდე გასწორება წარმოუდგენელია.
ამ დროს ზიანდება კისრის მალთაშორისი ფესვები, რომელიც იწვევს ტკივილს კისრის მიდამოში. ეს ტკივილი გადადის მხრებზე, კეფის მიდამოში, შუბლში, საფეთქლის მიდამოში. ამ დროს ზიანდება ყურის უკანა ნერვი. პაციენტს აქვს ყურში გამუდმებული შუილი, ხმაური, დისკომფორტი. კისრის კუზის უკუგანვითარება, რა თქმა უნდა, შეუძლებელია, თუმცა სიმპტომური მკურნალობის შედეგად შვება იგრძნობა. კისრის კუზი ბავშვთა ასაკში შეინიშნება. როდესაც ბავშვს ხელში გამუდმებით უჭირავს გაჯეტი, ამ დროს გადაიტვირთება კისრის ბოლო და გულ-მკერდის პირველ მალას შორის სახსარი და ხდება კუზის წარმოქმნა. ეს პრობლემები ვრცელდება გულ-მკერდზეც. ხერხემლის გამამაგრებელი კუნთოვანი კორსეტი სუსტდება, რაც სათავეს უდებს ისეთი დაავადებების წარმოქმნას, როგორიც არის ოსტეოქონდროზი, სქოლიოზი და უფრო მეტიც, მცირე მენჯის ღრუს ორგანოების ფუნქციის შეფერხება. ამერიკის პედიატრთა საზოგადოებამ გამოაქვეყნა კრებული, სადაც მოცემულია გაჯეტით სარგებლობის ლიმიტაცია: ნულიდან ორ წლამდე ელექტრომაგნიტური გამოსხივების ქვეშ ყოფნა დაუშვებელია, 3-დან 5 წლამდე მხოლოდ ერთი საათით შეუძლიათ ეკრანით სარგებლობა დღეში, 6-დან 18 წლამდე მაქსიმუმი გაჯეტის სარგებლობის მხოლოდ ორი საათია,“- მოცემულ საკითხზე შალვა გაბადაძემ ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „იმედის დღე“ ისაუბრა.