რა უარყოფით ზეგავლენას ახდენს ბავშვზე ჯანჯღარით დაძინება და როგორი უნდა იყოს ძილის წინა რუტინა, რათა ბავშვს სწორი ძილის რეჟიმი ჩამოუყალიბდეს? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ბავშვთა ნევროლოგი ნინო თარხნიშვილი.
- ქალბატონო ნინო, ხშირად მშობლები პატარებს ჯანჯღარით აძინებენ, რამდენად მიზანშეწონილია ეს ბავშვის ჯანმრთელობისთვის?
- ბავშვების ჯანჯღარით, ზედმეტი რწევით დაძინება აბსოლუტურად მიუღებელია, განსაკუთრებით ჩვილ ბავშვთა ასაკში. აღნიშნულ ასაკში კისრის კუნთები სუსტია, ხოლო თავის ტვინი მყიფე. თუ ბავშვი ძლიერად ირყევა, მყიფე ტვინი იწყებს წინ და უკან მოძრაობას თავის ქალის შიგნით, რაც იწვევს სისხლჩაქცევის განვითარებას - ეს მდგომარეობა ცნობილია ე.წ. ნანჯღრევი ბავშვის სინდრომის სახელწოდებით ( Shaken baby syndrome). სამწუხაროდ, აღნიშნული მოქმედება ხორციელდება მშობლების ან/და აღმზრდელების მიერ, როდესაც ცდილობენ მტირალი ბავშვის გაჩუმებას და რეალურად წარმოადგენს ძალადობის ფაქტს. ამ ტიპის დაზიანება ვითარდება არა მხოლოდ მიზანმიმართული ნჯღრევა-რყევით, არამედ თავის დარტყმით ან მიჯახებით რაიმე მყარ ზედაპირზე. 6 თვემდე ასაკის ბავშვებში ტიპიურად ვითარდება სუბდურული ან/და სუბარაქნოიდული ჰემატომა და ბილატერალური რეტინული ჰემორაგია, შესაძლებელია თანხლებული იყოს სხვადასხვა ლულოვანი ძვლების მოტეხილობით.
- შესაძლოა თუ არა ჯანჯღარით დაძინებამ შეაფერხოს ბავშვის სწორი განვითარება და რაიმე დაუზიანოს?
- მშობლებს და აღმზრდელებს აუცილებლად უნდა ახსოვდეთ, რომ თუნდაც მცირე რყევამ შეიძლება გამოიწვიოს თავის ტვინის შეუქცევადი დაზიანება, შესაძლებელია ფატალური გამოსავალიც - ლეტალობა საშუალოდ 20-25 %-ია. ბავშვებს შესაძლებელია განუვითარდეთ ნაწილობრივი ან სრული სიბრმავე, ლეთარგია, აგზნება, რესპირაციული პრობლემები, ცნობიერების დათრგუნვა. საბოლოო გამოსავალი დამოკიდებულია ტვინის დაზიანების ხარისხზე და შემდგომში შესაძლებელია გამოიხატოს განვითარების შეფერხება, დასწავლისა და ქცევის პრობლემები, ეპილეფსიური გულყრები, მძიმე უნარშეზღუდულობა/ცერებრული დამბლა, ჰიდროცეფალია, სმენის დაკარგვა.
სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია აღნიშნული საკითხის შესახებ ინფორმაციის ფართოდ გავრცელება, განსაკუთრებით ახალგაზრდა მშობლებმა აუცილებლად უნდა იცოდნენ ბავშვის ძლიერი რყევის რისკებისა და საფრთხის შესახებ.
- ეტლით რწევაზე რომ ვისაუბროთ...
- რაც შეეხება ძილის დროს ეტლით რწევას, მსუბუქი რწევა დასაშვებია, თუმცა აუცილებლად უნდა გვახსოვდეს რისკების შესახებ. ძილის სწორი რეჟიმის ჩამოყალიბება ძალიან მნიშვნელოვანია, განვახორციელოთ ჩვილობის ასაკიდან და შევეცადოთ მივაჩვიოთ თანდათანობით დამოუკიდებლად დაძინებას, ძილის შებრუნებას. სასურველია ძილის განრიგი იყოს რეგულარული, დავნერგოთ ე.წ. ძილის რუტინა - თანმიმდევრული მოქმედებები, ძილის წინა პერიოდში.
6 თვის ასაკიდან უნდა შევეცადოთ კვება ამოვიღოთ ძილის წინ რუტინული აქტივობებიდან;
საძინებელში უნდა იყოს ხელსაყრელი გარემო - სუსტი სინათლე, სიგრილე, სიმშვიდე;
ბავშვი დასაძინებლად უნდა დაწვეს მაშინ, როდესაც ეძინება, მაგრამ ფხიზელ მდგომარეობაში;
შევეცადოთ ბავშვმა დამოუკიდებლად დაიძინოს;
საჭიროა დილით დღის სინათლის შეღწევადობა საძინებელ ოთახში;
თუ მშობლისთვის რთულია ბავშვის ტირილისა და პროტესტის მიმართ იყოს ტოლერანტული, თანდათან უნდა შეაჩვიოს ბავშვი დამოუკიდებლად დაძინებას;
საჭიროების შემთხვევაში შესაძლებელია ფსიქოლოგის ჩართულობაც.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური
გააზიარეთ პოსტი
არ დაგავიწყდეთ !!!
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
როგორ მოვიქცეთ, თუ ბავშვი ცუდ ნიშნებს იღებს? – 5 საინტერესო რჩევა მშობლებს
თუ ბავშვი ცუდ ნიშნებს იღებს, ყვირილი გამოსავალი არ არის და პრობლემის მოგვარებაში არ დაგეხმარებათ. მნიშვნელოვანია, რომ შვილს სირთულეების აღმოჩენასა და ცვლილებების განხორციელებაში დაეხმაროთ.
შეინარჩუნეთ სიმშვიდე
ბავშვმა უნდა ისწავლოს და აკადემიურ მოსწრებაზე უნდა იზრუნოს. სწორედ ამიტომ, შვილების ცუდ ნიშნებზე მშობლები აგრესიულად რეაგირებენ. საკუთარ ემოციებზე კონტროლის დაკარგვა გამოსავალი არ არის. ყვირილი, ბავშვის შეურაცხყოფა და მუქარა თქვენ შორის ურთიერთობას გააფუჭებს და ბავშვის ემოციურ მდგომარეობას დაამძიმებს. ამის საპირისპიროდ, სიმშვიდის შენარჩუნება, ბავშვთან საუბარი და ცუდი ნიშნების მიღების გამომწვევი მიზეზების დადგენა სამომავლოდ პრობლემის მოგვარებაში დაგეხმარებათ. პრობლემის გადაჭრის გზის მოძიება გაცილებით მნიშვნელოვანი და სასარგებლოა, ვიდრე კონფლიქტური გარემოს შექმნა.
გამოყავით და წაახალისეთ პოზიტიური ასპექტები
არ დაგავიწყდეთ იმ საგნების გამოყოფა, რომელშიც ბავშვი კარგ ნიშნებს იღებს. მისი მიღწევები უნდა აღიაროთ. ხშირად წარუმატებლობა წარმატებას ჩრდილავს, რაც ძალიან დიდი შეცდომაა. თუ თქვენმა შვილმა მათემატიკაში მაღალი ქულა მიიღო, ხოლო ინგლისურ ენაში დაბალი, მათემატიკაში მისი მიღწევები უყურადღებოდ არ დატოვოთ. მისი მიღწევების აღიარება ბავშვის თვითშეფასებას გააუმჯობესებს, რაც მას მისთვის რთულ საგნებში წარმატების მიღწევას გაუადვილებს.
გამოააშკარავეთ შესაძლო პრობლემები, რომლებიც დაბალი ნიშნების მიღმა დგას
ზოგიერთ ბავშვს დასწავლის პრობლემები და სირთულეები აქვს, რასაც სპეციალისტის ჩართულობა და დახმარება ესაჭიროება. გარდა ამისა ოჯახური სირთულეები, თანატოლებთან ურთიერთობის პრობლემები, ბავშვის ემოციური ინტელექტის დონე მნიშვნელოვან გავლენას ახდენს მის აკადემიურ მოსწრებაზე. შესაძლოა, თქვენს შვილს ისეთი პრობლემები აქვს, რომლის შესახებ არაფერი იცით. მნიშვნელოვანია, რომ მსგავსი საკითხები ყურადღების მიღმა არ დატოვოთ.
გააუმჯობესეთ ბავშვის დასწავლის ჩვევები და დაეხმარეთ მას დღის განრიგის დაგეგმვაში
სწავლა მხოლოდ სკამზე ჯდომა და წიგნის კითხვა არ არის. დასწავლის ჩვევები და ტექნიკები ძალიან დიდ გავლენას ახდენს კოგნიტური რესურსების სწორად გამოყენებასა და აკადემიურ მოსწრებაზე. ასწავლეთ თქვენ შვილს როგორ გადაანაწილოს დრო სწავლისთვის სწორად, როგორ დაგეგმოს მეცადინეობა და როგორ გამოიყენოს სწორი მეთოდები მასალის ასათვისებლად.
შეაქეთ ბავშვი მონდომებისთვის და არა შედეგისთვის
ბავშვი ყოველდღიურად მეცადინეობს, სწავლობს, ნიშნებს კი მას სემესტრის განმავლობაში მხოლოდ რამოდენიმეჯერ უწერენ. მნიშვნელოვანია, მეცადინეობს თუ არა ბავშვი სახლში, ამზადებს თუ არა საშინაო დავალებას. ბავშვს მოტივაცია უნდა გაუჩინოთ, რომ ყოველდღიურად იმუშაოს, იშრომოს და მიზნების მისაღწევად იბრძოლოს. დააფასეთ ბავშვის მონდომება და შრომა. ყურადღებას ნუ გაამახვილებთ მის შედეგებზე. ამით მას მძიმე ტვირთისგან გაათავისუფლებთ და სწავლის პროცესისადმი დადებითად განაწყობთ.