რა უარყოფით ზეგავლენას ახდენს ბავშვზე ჯანჯღარით დაძინება და როგორი უნდა იყოს ძილის წინა რუტინა, რათა ბავშვს სწორი ძილის რეჟიმი ჩამოუყალიბდეს? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ბავშვთა ნევროლოგი ნინო თარხნიშვილი.
- ქალბატონო ნინო, ხშირად მშობლები პატარებს ჯანჯღარით აძინებენ, რამდენად მიზანშეწონილია ეს ბავშვის ჯანმრთელობისთვის?
- ბავშვების ჯანჯღარით, ზედმეტი რწევით დაძინება აბსოლუტურად მიუღებელია, განსაკუთრებით ჩვილ ბავშვთა ასაკში. აღნიშნულ ასაკში კისრის კუნთები სუსტია, ხოლო თავის ტვინი მყიფე. თუ ბავშვი ძლიერად ირყევა, მყიფე ტვინი იწყებს წინ და უკან მოძრაობას თავის ქალის შიგნით, რაც იწვევს სისხლჩაქცევის განვითარებას - ეს მდგომარეობა ცნობილია ე.წ. ნანჯღრევი ბავშვის სინდრომის სახელწოდებით ( Shaken baby syndrome). სამწუხაროდ, აღნიშნული მოქმედება ხორციელდება მშობლების ან/და აღმზრდელების მიერ, როდესაც ცდილობენ მტირალი ბავშვის გაჩუმებას და რეალურად წარმოადგენს ძალადობის ფაქტს. ამ ტიპის დაზიანება ვითარდება არა მხოლოდ მიზანმიმართული ნჯღრევა-რყევით, არამედ თავის დარტყმით ან მიჯახებით რაიმე მყარ ზედაპირზე. 6 თვემდე ასაკის ბავშვებში ტიპიურად ვითარდება სუბდურული ან/და სუბარაქნოიდული ჰემატომა და ბილატერალური რეტინული ჰემორაგია, შესაძლებელია თანხლებული იყოს სხვადასხვა ლულოვანი ძვლების მოტეხილობით.
- შესაძლოა თუ არა ჯანჯღარით დაძინებამ შეაფერხოს ბავშვის სწორი განვითარება და რაიმე დაუზიანოს?
- მშობლებს და აღმზრდელებს აუცილებლად უნდა ახსოვდეთ, რომ თუნდაც მცირე რყევამ შეიძლება გამოიწვიოს თავის ტვინის შეუქცევადი დაზიანება, შესაძლებელია ფატალური გამოსავალიც - ლეტალობა საშუალოდ 20-25 %-ია. ბავშვებს შესაძლებელია განუვითარდეთ ნაწილობრივი ან სრული სიბრმავე, ლეთარგია, აგზნება, რესპირაციული პრობლემები, ცნობიერების დათრგუნვა. საბოლოო გამოსავალი დამოკიდებულია ტვინის დაზიანების ხარისხზე და შემდგომში შესაძლებელია გამოიხატოს განვითარების შეფერხება, დასწავლისა და ქცევის პრობლემები, ეპილეფსიური გულყრები, მძიმე უნარშეზღუდულობა/ცერებრული დამბლა, ჰიდროცეფალია, სმენის დაკარგვა.
სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია აღნიშნული საკითხის შესახებ ინფორმაციის ფართოდ გავრცელება, განსაკუთრებით ახალგაზრდა მშობლებმა აუცილებლად უნდა იცოდნენ ბავშვის ძლიერი რყევის რისკებისა და საფრთხის შესახებ.
- ეტლით რწევაზე რომ ვისაუბროთ...
- რაც შეეხება ძილის დროს ეტლით რწევას, მსუბუქი რწევა დასაშვებია, თუმცა აუცილებლად უნდა გვახსოვდეს რისკების შესახებ. ძილის სწორი რეჟიმის ჩამოყალიბება ძალიან მნიშვნელოვანია, განვახორციელოთ ჩვილობის ასაკიდან და შევეცადოთ მივაჩვიოთ თანდათანობით დამოუკიდებლად დაძინებას, ძილის შებრუნებას. სასურველია ძილის განრიგი იყოს რეგულარული, დავნერგოთ ე.წ. ძილის რუტინა - თანმიმდევრული მოქმედებები, ძილის წინა პერიოდში.
6 თვის ასაკიდან უნდა შევეცადოთ კვება ამოვიღოთ ძილის წინ რუტინული აქტივობებიდან;
საძინებელში უნდა იყოს ხელსაყრელი გარემო - სუსტი სინათლე, სიგრილე, სიმშვიდე;
ბავშვი დასაძინებლად უნდა დაწვეს მაშინ, როდესაც ეძინება, მაგრამ ფხიზელ მდგომარეობაში;
შევეცადოთ ბავშვმა დამოუკიდებლად დაიძინოს;
საჭიროა დილით დღის სინათლის შეღწევადობა საძინებელ ოთახში;
თუ მშობლისთვის რთულია ბავშვის ტირილისა და პროტესტის მიმართ იყოს ტოლერანტული, თანდათან უნდა შეაჩვიოს ბავშვი დამოუკიდებლად დაძინებას;
საჭიროების შემთხვევაში შესაძლებელია ფსიქოლოგის ჩართულობაც.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური
გააზიარეთ პოსტი
არ დაგავიწყდეთ !!!
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
„მნიშვნელოვანია, რომ ყველა დედამ მიაქციოს ყურადღება საკუთარ მდგომარეობას... სტრესი, რომც დამალო, იგრძნობა, ჟონავს ეს ყველაფერი,“ - ნინო მარგველაშვილი
ნეიროფსიქოლოგმა ნინო მარგველაშვილმა მშობლებს ურჩია, ორ წლამდე ასაკის ბავშვები სტრესულ ვითარებას მაქსიმალურად მოარიდონ:
„ჩვილებს და ორ წლამდე ასაკის ბავშვებს ყოველთვის ვეცადოთ, რომ ავარიდოთ მძიმე თემაზე საუბარი. სტრესის გამოხატვა, რომც დამალო, ეს ჩვენს სხეულში იგრძნობა, ჟონავს ეს ყველაფერი. მე რომ ჩემს შვილს ვეთამაშები, ამ დროს გული მიფანცქალებს და გონებით სხვაგან ვარ, ბავშვი გრძნობს ამ ყველაფერს. ის ვერ ხვდება, რა ხდება. მას ჰგონია, რომ ეს არის მისი ბრალი, რაღაცას ვერ აკეთებს კარგად, დედა ცუდად არის. შენ ხარ მისთვის მთავარი ფოკუსი. ბავშვი გრძნობს, რომ საფრთხე მოდის და მისი გონება ავტომატურად იწყებს ცვლილებას. ის იწყებს შფოთვას. შეიძლება უცებ რაღაც მოისროლოს. შენ გაოგნებული ხარ: „რატომ დააგდე ეს?“ შენ ბრაზდები, ჩხუბობთ, ის რომ ატირდება, მერე მიხვდები: „ვაი, რას ვაკეთებ?“ ჩაეხუტები შენს შვილს და შერიგდებით.“
ნინო მარგველაშვილის თქმით, ყველა დედამ უნდა მიაქციოს ყურადღება საკუთარ მდგომარეობას:
„მნიშვნელოვანია, რომ ყველა დედამ მიაქციოს ყურადღება საკუთარ მდგომარეობას. თუ გყავთ დამხმარე ადამიანი, პარტნიორი, მონაცვლეობა გააკეთეთ. თუ ხვდებით, რომ აღარ შეგიძლიათ, სთხოვეთ მეორე ადამიანს: გთხოვ, შენ იყავი დღეს. ჩამანაცვლე, სანამ მე საკუთარ თავზე ვიზრუნებ.“
ნინო მარგველაშვილმა მიმდინარე ომის პირობებში ბავშვებთან კომუნიკაციის მნიშვნელობასაც გაუსვა ხაზი.
„ფილმი მახსენდება „ცხოვრება მშვენიერია.“ იქ მამა ცდილობს თამაში იყოს ყველაფერი. ის კი არა, რომ გავჩუმდეთ. მან მნიშვნელობა მიანიჭა მოვლენებს სხვანაირი ბავშვისთვის. პირველ რიგში, ბავშვებს კითხვები დავუსვათ: „რა იცი ამის შესახებ?“ მთავარია, რომ ერთად ვართ და ვიპოვით გამოსავალს, ვეხმარებით ერთმანეთს. ადამიანებისთვის ერთმანეთი არის ძალიან დიდი ძალა. მოქმედებაში რომ ხარ, ძალა გაქვს. იქ ვერ გრძნობ რაღაცებს. მერე რომ დამთავრდება, უსაფრთხო ბუნაგს რომ იპოვით, სიტყვებიც არ გჭირდება მერე. შეიძლება, ჩახუტებულები იწვეთ ჩუმად,“- აღნიშნულ საკითხზე ნინო მარგველაშვილმა ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „იმედის დილა“ ისაუბრა.