რა უარყოფით ზეგავლენას ახდენს ბავშვზე ჯანჯღარით დაძინება და როგორი უნდა იყოს ძილის წინა რუტინა, რათა ბავშვს სწორი ძილის რეჟიმი ჩამოუყალიბდეს? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ბავშვთა ნევროლოგი ნინო თარხნიშვილი.
- ქალბატონო ნინო, ხშირად მშობლები პატარებს ჯანჯღარით აძინებენ, რამდენად მიზანშეწონილია ეს ბავშვის ჯანმრთელობისთვის?
- ბავშვების ჯანჯღარით, ზედმეტი რწევით დაძინება აბსოლუტურად მიუღებელია, განსაკუთრებით ჩვილ ბავშვთა ასაკში. აღნიშნულ ასაკში კისრის კუნთები სუსტია, ხოლო თავის ტვინი მყიფე. თუ ბავშვი ძლიერად ირყევა, მყიფე ტვინი იწყებს წინ და უკან მოძრაობას თავის ქალის შიგნით, რაც იწვევს სისხლჩაქცევის განვითარებას - ეს მდგომარეობა ცნობილია ე.წ. ნანჯღრევი ბავშვის სინდრომის სახელწოდებით ( Shaken baby syndrome). სამწუხაროდ, აღნიშნული მოქმედება ხორციელდება მშობლების ან/და აღმზრდელების მიერ, როდესაც ცდილობენ მტირალი ბავშვის გაჩუმებას და რეალურად წარმოადგენს ძალადობის ფაქტს. ამ ტიპის დაზიანება ვითარდება არა მხოლოდ მიზანმიმართული ნჯღრევა-რყევით, არამედ თავის დარტყმით ან მიჯახებით რაიმე მყარ ზედაპირზე. 6 თვემდე ასაკის ბავშვებში ტიპიურად ვითარდება სუბდურული ან/და სუბარაქნოიდული ჰემატომა და ბილატერალური რეტინული ჰემორაგია, შესაძლებელია თანხლებული იყოს სხვადასხვა ლულოვანი ძვლების მოტეხილობით.
- შესაძლოა თუ არა ჯანჯღარით დაძინებამ შეაფერხოს ბავშვის სწორი განვითარება და რაიმე დაუზიანოს?
- მშობლებს და აღმზრდელებს აუცილებლად უნდა ახსოვდეთ, რომ თუნდაც მცირე რყევამ შეიძლება გამოიწვიოს თავის ტვინის შეუქცევადი დაზიანება, შესაძლებელია ფატალური გამოსავალიც - ლეტალობა საშუალოდ 20-25 %-ია. ბავშვებს შესაძლებელია განუვითარდეთ ნაწილობრივი ან სრული სიბრმავე, ლეთარგია, აგზნება, რესპირაციული პრობლემები, ცნობიერების დათრგუნვა. საბოლოო გამოსავალი დამოკიდებულია ტვინის დაზიანების ხარისხზე და შემდგომში შესაძლებელია გამოიხატოს განვითარების შეფერხება, დასწავლისა და ქცევის პრობლემები, ეპილეფსიური გულყრები, მძიმე უნარშეზღუდულობა/ცერებრული დამბლა, ჰიდროცეფალია, სმენის დაკარგვა.
სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია აღნიშნული საკითხის შესახებ ინფორმაციის ფართოდ გავრცელება, განსაკუთრებით ახალგაზრდა მშობლებმა აუცილებლად უნდა იცოდნენ ბავშვის ძლიერი რყევის რისკებისა და საფრთხის შესახებ.
- ეტლით რწევაზე რომ ვისაუბროთ...
- რაც შეეხება ძილის დროს ეტლით რწევას, მსუბუქი რწევა დასაშვებია, თუმცა აუცილებლად უნდა გვახსოვდეს რისკების შესახებ. ძილის სწორი რეჟიმის ჩამოყალიბება ძალიან მნიშვნელოვანია, განვახორციელოთ ჩვილობის ასაკიდან და შევეცადოთ მივაჩვიოთ თანდათანობით დამოუკიდებლად დაძინებას, ძილის შებრუნებას. სასურველია ძილის განრიგი იყოს რეგულარული, დავნერგოთ ე.წ. ძილის რუტინა - თანმიმდევრული მოქმედებები, ძილის წინა პერიოდში.
6 თვის ასაკიდან უნდა შევეცადოთ კვება ამოვიღოთ ძილის წინ რუტინული აქტივობებიდან;
საძინებელში უნდა იყოს ხელსაყრელი გარემო - სუსტი სინათლე, სიგრილე, სიმშვიდე;
ბავშვი დასაძინებლად უნდა დაწვეს მაშინ, როდესაც ეძინება, მაგრამ ფხიზელ მდგომარეობაში;
შევეცადოთ ბავშვმა დამოუკიდებლად დაიძინოს;
საჭიროა დილით დღის სინათლის შეღწევადობა საძინებელ ოთახში;
თუ მშობლისთვის რთულია ბავშვის ტირილისა და პროტესტის მიმართ იყოს ტოლერანტული, თანდათან უნდა შეაჩვიოს ბავშვი დამოუკიდებლად დაძინებას;
საჭიროების შემთხვევაში შესაძლებელია ფსიქოლოგის ჩართულობაც.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური
გააზიარეთ პოსტი
არ დაგავიწყდეთ !!!
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
„თუ ტყუილი სადღაც ოთხი წლის ასაკში გაჩნდა, როგორც ფენომენი, ტიპიური განვითარების დროს ეს აუცილებელია,“ - ფსიქოლოგი ქეთევან მაყაშვილი
ფსიქოლოგმა ქეთევან მაყაშვილმა ტყუილის ფენომენის შესახებ ისაუბრა. მან აღნიშნა, რომ ბავშვის ცხოვრებაში ამ ფენომენის გამოჩენა მშობელს უნდა უხაროდეს:
„ბავშვი ამის გაკეთებას საკმაოდ ადრე იწყებს. თუ ამაზე ვიმსჯელებთ, თავდაპირველად ტყუილის ფენომენის გაჩენა უნდა გაგვიხარდეს. უნდა გაგვიხარდეს, იცით რატომ?! იმიტომ, რომ ტყუილი სოციალური ფენომენია. ის ძალიან ფაქიზი ფენომენია. რატომ ვამბობ მე ტყუილს? იმიტომ, რომ მე ვიცი შენ რა რეაქცია გექნება ჩემს ნათქვამზე. პატარა ბავშვი ეგოცენტრულია, მან არ იცის ეს ყველაფერი. ის პირდაპირ, გულწრფელად ამბობს ყველაფერს. „ბავშვური გულწრფელობით“ - ხომ არსებობს ასეთი გამოთქმა. ბავშვი არ ფიქრობს იმაზე, რა შედეგები მოჰყვება მის ამ ნათქვამს, თუ გაკეთებულს.“
ქეთევან მაყაშვილის თქმით, ბავშვებს არ შეუძლიათ სხვა ადამიანის რეაქციები წინასწარ განსაზღვრონ, რადგან სხვა ადამიანის სუბიექტური რეალობა მათთვის ღია არ არის:
„ბავშვს არ აქვს იმის უნარი, რომ წინასწარ განსაზღვროს სხვა ადამიანისგან რეაქცია. მას არ შეუძლია განსაზღვროს სხვა ადამიანის შინაგანი სამყარო რა რეაგირებას მოახდენს მის ქცევაზე. ბავშვი თავის თავშია, მას ჰგონია, რომ ყველაფერი მის გარშემოა. მეორე ადამიანის სუბიექტური რეალობა მისთვის არ არის ღია.“
„თანდათანობით მას უჩნდება ეს უნარი. თუ ტყუილი სადღაც ოთხი წლის ასაკში გაჩნდა, როგორც ფენომენი, ბავშვმა რაღაც დაგიმალათ და ცუდად გრძნობს თავს, იმიტომ, რომ იცის, შენ ეს არ მოგეწონება. აუცილებელია, რომ ეს იყოს. აუტიზმის პრობლემაც ზოგადად ეს არის. ამ ბავშვებს მეორე ადამიანის შინაგანი სამყაროს დანახვა უჭირთ. ტიპიური განვითარების დროს ეს აუცილებელია,“ - აღნიშნული საკითხის შესახებ ქეთევან მაყაშვილმა საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ისაუბრა.