რა უარყოფით ზეგავლენას ახდენს ბავშვზე ჯანჯღარით დაძინება და როგორი უნდა იყოს ძილის წინა რუტინა, რათა ბავშვს სწორი ძილის რეჟიმი ჩამოუყალიბდეს? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ბავშვთა ნევროლოგი ნინო თარხნიშვილი.
- ქალბატონო ნინო, ხშირად მშობლები პატარებს ჯანჯღარით აძინებენ, რამდენად მიზანშეწონილია ეს ბავშვის ჯანმრთელობისთვის?
- ბავშვების ჯანჯღარით, ზედმეტი რწევით დაძინება აბსოლუტურად მიუღებელია, განსაკუთრებით ჩვილ ბავშვთა ასაკში. აღნიშნულ ასაკში კისრის კუნთები სუსტია, ხოლო თავის ტვინი მყიფე. თუ ბავშვი ძლიერად ირყევა, მყიფე ტვინი იწყებს წინ და უკან მოძრაობას თავის ქალის შიგნით, რაც იწვევს სისხლჩაქცევის განვითარებას - ეს მდგომარეობა ცნობილია ე.წ. ნანჯღრევი ბავშვის სინდრომის სახელწოდებით ( Shaken baby syndrome). სამწუხაროდ, აღნიშნული მოქმედება ხორციელდება მშობლების ან/და აღმზრდელების მიერ, როდესაც ცდილობენ მტირალი ბავშვის გაჩუმებას და რეალურად წარმოადგენს ძალადობის ფაქტს. ამ ტიპის დაზიანება ვითარდება არა მხოლოდ მიზანმიმართული ნჯღრევა-რყევით, არამედ თავის დარტყმით ან მიჯახებით რაიმე მყარ ზედაპირზე. 6 თვემდე ასაკის ბავშვებში ტიპიურად ვითარდება სუბდურული ან/და სუბარაქნოიდული ჰემატომა და ბილატერალური რეტინული ჰემორაგია, შესაძლებელია თანხლებული იყოს სხვადასხვა ლულოვანი ძვლების მოტეხილობით.
- შესაძლოა თუ არა ჯანჯღარით დაძინებამ შეაფერხოს ბავშვის სწორი განვითარება და რაიმე დაუზიანოს?
- მშობლებს და აღმზრდელებს აუცილებლად უნდა ახსოვდეთ, რომ თუნდაც მცირე რყევამ შეიძლება გამოიწვიოს თავის ტვინის შეუქცევადი დაზიანება, შესაძლებელია ფატალური გამოსავალიც - ლეტალობა საშუალოდ 20-25 %-ია. ბავშვებს შესაძლებელია განუვითარდეთ ნაწილობრივი ან სრული სიბრმავე, ლეთარგია, აგზნება, რესპირაციული პრობლემები, ცნობიერების დათრგუნვა. საბოლოო გამოსავალი დამოკიდებულია ტვინის დაზიანების ხარისხზე და შემდგომში შესაძლებელია გამოიხატოს განვითარების შეფერხება, დასწავლისა და ქცევის პრობლემები, ეპილეფსიური გულყრები, მძიმე უნარშეზღუდულობა/ცერებრული დამბლა, ჰიდროცეფალია, სმენის დაკარგვა.
სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია აღნიშნული საკითხის შესახებ ინფორმაციის ფართოდ გავრცელება, განსაკუთრებით ახალგაზრდა მშობლებმა აუცილებლად უნდა იცოდნენ ბავშვის ძლიერი რყევის რისკებისა და საფრთხის შესახებ.
- ეტლით რწევაზე რომ ვისაუბროთ...
- რაც შეეხება ძილის დროს ეტლით რწევას, მსუბუქი რწევა დასაშვებია, თუმცა აუცილებლად უნდა გვახსოვდეს რისკების შესახებ. ძილის სწორი რეჟიმის ჩამოყალიბება ძალიან მნიშვნელოვანია, განვახორციელოთ ჩვილობის ასაკიდან და შევეცადოთ მივაჩვიოთ თანდათანობით დამოუკიდებლად დაძინებას, ძილის შებრუნებას. სასურველია ძილის განრიგი იყოს რეგულარული, დავნერგოთ ე.წ. ძილის რუტინა - თანმიმდევრული მოქმედებები, ძილის წინა პერიოდში.
6 თვის ასაკიდან უნდა შევეცადოთ კვება ამოვიღოთ ძილის წინ რუტინული აქტივობებიდან;
საძინებელში უნდა იყოს ხელსაყრელი გარემო - სუსტი სინათლე, სიგრილე, სიმშვიდე;
ბავშვი დასაძინებლად უნდა დაწვეს მაშინ, როდესაც ეძინება, მაგრამ ფხიზელ მდგომარეობაში;
შევეცადოთ ბავშვმა დამოუკიდებლად დაიძინოს;
საჭიროა დილით დღის სინათლის შეღწევადობა საძინებელ ოთახში;
თუ მშობლისთვის რთულია ბავშვის ტირილისა და პროტესტის მიმართ იყოს ტოლერანტული, თანდათან უნდა შეაჩვიოს ბავშვი დამოუკიდებლად დაძინებას;
საჭიროების შემთხვევაში შესაძლებელია ფსიქოლოგის ჩართულობაც.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური
გააზიარეთ პოსტი
არ დაგავიწყდეთ !!!
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
„როდესაც ბავშვის ქცევაში რაღაც არ მოგვწონს, პირველ რიგში, მიზეზი ვეძებოთ ბავშვის ახლო გარემოში,“- ფსიქოლოგი თეო გუბიანური
ფსიქოლოგმა თეო გუბიანურმა ბავშვსა და მშობელს შორის უსაფრთხო მიჯაჭვულობის ჩამოყალიბების მნიშვნელობაზე ისაუბრა:
„მიჯაჭვულობაში ვგულისხმობთ ემოციურ კავშირს. ეს კავშირი არ არის მხოლოდ ბავშვს და მშობელს შორის კავშირი, შეიძლება ეს იყოს ადამიანი, რომელიც ზრუნავს ბავშვზე. ჩვილობიდან იწყება მიჯაჭვულობის ჩამოყალიბება. რა ფორმის იქნება მიჯაჭვულობა, ეს დამოკიდებულია მზრუნველ ადამიანზე. უსაფრთხო მიჯაჭვულობისას ბავშვს აქვს განცდა, რომ ვიღაც მასზე ზრუნავს და მხარს უჭერს. მას ეს შემდგომში განუზოგადდება გარემოზე, სამყაროზე. თუ მას ბავშვობიდან ასწავლეს, რომ ეს სამყარო და შენ ირგვლივ ადამიანები უსაფრთხოა და შეგიძლია ენდო, მას ეს გაჰყვება. მეორე ტიპის მიჯაჭვულობისას საფრთხის განცდაა. ეს მაშინ ხდება, როდესაც მას უვლიან, აჭმევენ, მაგრამ არ აქვთ მასთან ემოციური კავშირი.
ბავშვს რომ ვაწყენინებთ, გვგონია, რომ არაფერია, მეორე დღეს შემოვირიგებთ. ასე არ არის. იმას დრო უნდა, რომ ისევ გვენდოს. კარგად უნდა დავფიქრდეთ და დავგეგმოთ, როგორ მოვიპოვოთ ბავშვის ნდობა. ბავშვი რომ იზრდება, მიჯაჭვულობა, რომელიც ჩამოუყალიბდა, მოზარდობაში აისახება იმაზე, როგორ ურთიერთობას ამყარებს სხვებთან. შეიძლება ადამიანმა რაღაც მომენტში გადაიაროს არასანდო მიჯაჭვულობის ტრავმა, მოაგვაროს ამ ტრავმასთან თავისი ურთიერთობა.
ბავშვი რომ იბადება, ის იბადება და მან საერთოდ არ იცის ქცევის წესები, როგორ უნდა მოიქცეს. როდესაც ბავშვის ქცევაში რაღაც არ მოგვწონს, პირველ რიგში, მიზეზი ვეძებოთ ბავშვის ახლო გარემოში. თუ იქ ყველაფერი წესრიგშია, მერე მივადგეთ ბავშვს. პრობლემა ვეძებოთ ჩვენში, უფროსებში. პიროვნული თვისებები გენეტიკურად განპირობებულია, მაგრამ ნახევარს იღებს ბავშვი გარემოდან, ამიტომ გარემოს დიდი ყურადღება უნდა მივაქციოთ,“- მოცემულ საკითხზე თეო გუბიანურმა რადიო „ფორტუნას“ ეთერში ისაუბრა.