რა უარყოფით ზეგავლენას ახდენს ბავშვზე ჯანჯღარით დაძინება და როგორი უნდა იყოს ძილის წინა რუტინა, რათა ბავშვს სწორი ძილის რეჟიმი ჩამოუყალიბდეს? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ბავშვთა ნევროლოგი ნინო თარხნიშვილი.
- ქალბატონო ნინო, ხშირად მშობლები პატარებს ჯანჯღარით აძინებენ, რამდენად მიზანშეწონილია ეს ბავშვის ჯანმრთელობისთვის?
- ბავშვების ჯანჯღარით, ზედმეტი რწევით დაძინება აბსოლუტურად მიუღებელია, განსაკუთრებით ჩვილ ბავშვთა ასაკში. აღნიშნულ ასაკში კისრის კუნთები სუსტია, ხოლო თავის ტვინი მყიფე. თუ ბავშვი ძლიერად ირყევა, მყიფე ტვინი იწყებს წინ და უკან მოძრაობას თავის ქალის შიგნით, რაც იწვევს სისხლჩაქცევის განვითარებას - ეს მდგომარეობა ცნობილია ე.წ. ნანჯღრევი ბავშვის სინდრომის სახელწოდებით ( Shaken baby syndrome). სამწუხაროდ, აღნიშნული მოქმედება ხორციელდება მშობლების ან/და აღმზრდელების მიერ, როდესაც ცდილობენ მტირალი ბავშვის გაჩუმებას და რეალურად წარმოადგენს ძალადობის ფაქტს. ამ ტიპის დაზიანება ვითარდება არა მხოლოდ მიზანმიმართული ნჯღრევა-რყევით, არამედ თავის დარტყმით ან მიჯახებით რაიმე მყარ ზედაპირზე. 6 თვემდე ასაკის ბავშვებში ტიპიურად ვითარდება სუბდურული ან/და სუბარაქნოიდული ჰემატომა და ბილატერალური რეტინული ჰემორაგია, შესაძლებელია თანხლებული იყოს სხვადასხვა ლულოვანი ძვლების მოტეხილობით.
- შესაძლოა თუ არა ჯანჯღარით დაძინებამ შეაფერხოს ბავშვის სწორი განვითარება და რაიმე დაუზიანოს?
- მშობლებს და აღმზრდელებს აუცილებლად უნდა ახსოვდეთ, რომ თუნდაც მცირე რყევამ შეიძლება გამოიწვიოს თავის ტვინის შეუქცევადი დაზიანება, შესაძლებელია ფატალური გამოსავალიც - ლეტალობა საშუალოდ 20-25 %-ია. ბავშვებს შესაძლებელია განუვითარდეთ ნაწილობრივი ან სრული სიბრმავე, ლეთარგია, აგზნება, რესპირაციული პრობლემები, ცნობიერების დათრგუნვა. საბოლოო გამოსავალი დამოკიდებულია ტვინის დაზიანების ხარისხზე და შემდგომში შესაძლებელია გამოიხატოს განვითარების შეფერხება, დასწავლისა და ქცევის პრობლემები, ეპილეფსიური გულყრები, მძიმე უნარშეზღუდულობა/ცერებრული დამბლა, ჰიდროცეფალია, სმენის დაკარგვა.
სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია აღნიშნული საკითხის შესახებ ინფორმაციის ფართოდ გავრცელება, განსაკუთრებით ახალგაზრდა მშობლებმა აუცილებლად უნდა იცოდნენ ბავშვის ძლიერი რყევის რისკებისა და საფრთხის შესახებ.
- ეტლით რწევაზე რომ ვისაუბროთ...
- რაც შეეხება ძილის დროს ეტლით რწევას, მსუბუქი რწევა დასაშვებია, თუმცა აუცილებლად უნდა გვახსოვდეს რისკების შესახებ. ძილის სწორი რეჟიმის ჩამოყალიბება ძალიან მნიშვნელოვანია, განვახორციელოთ ჩვილობის ასაკიდან და შევეცადოთ მივაჩვიოთ თანდათანობით დამოუკიდებლად დაძინებას, ძილის შებრუნებას. სასურველია ძილის განრიგი იყოს რეგულარული, დავნერგოთ ე.წ. ძილის რუტინა - თანმიმდევრული მოქმედებები, ძილის წინა პერიოდში.
6 თვის ასაკიდან უნდა შევეცადოთ კვება ამოვიღოთ ძილის წინ რუტინული აქტივობებიდან;
საძინებელში უნდა იყოს ხელსაყრელი გარემო - სუსტი სინათლე, სიგრილე, სიმშვიდე;
ბავშვი დასაძინებლად უნდა დაწვეს მაშინ, როდესაც ეძინება, მაგრამ ფხიზელ მდგომარეობაში;
შევეცადოთ ბავშვმა დამოუკიდებლად დაიძინოს;
საჭიროა დილით დღის სინათლის შეღწევადობა საძინებელ ოთახში;
თუ მშობლისთვის რთულია ბავშვის ტირილისა და პროტესტის მიმართ იყოს ტოლერანტული, თანდათან უნდა შეაჩვიოს ბავშვი დამოუკიდებლად დაძინებას;
საჭიროების შემთხვევაში შესაძლებელია ფსიქოლოგის ჩართულობაც.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური
გააზიარეთ პოსტი
არ დაგავიწყდეთ !!!
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
„ცხრათავიანი მითი არის მაღალი ტემპერატურის დროს ძმრიანი წინდების გამოყენება და სპირტით დაზელვა,“ - თერაპევტი ლანა ლაგვილავა
თერაპევტი ლანა ლაგვილავა ცნობილი სამედიცინო მითების შესახებ საუბრობს და აღნიშნავს, რომ ვირუსების მოკვლის მიზნით ადამიანისთვის მაღალი ტემპერატურის შენარჩუნება დაუშვებელია. ლანა ლაგვილავას თქმით, ბევრი მშობელი ბავშვს ტემპერატურას არ უგდებს, რადგან ვირუსის დამარცხებას ამ მეთოდით ცდილობს, რაც კატეგორიულად მიუღებელია:
„ბავშვებს და ადამიანებს აწამებენ მაღალი სიცხით, რადგან ითვლება, რომ მაღალ ტემპერატურაზე ყველა ვირუსი უნდა მოკვდეს. პაციენტს ისედაც მისი გაჭირვება აქვს, როდესაც ცუდად არის და უფრო ტანჯავენ. ჩემთვის გასაოცარია, რომ ბავშვებთან მიმართებაშიც იყენებენ ამ მიდგომას. დაახლოებით 41 გრადუსი უნდა იყოს ტემპერატურა, რომ ვირუსების გარკვეული კატეგორია მოკვდეს, თუმცა ეს არ ნიშნავს, რომ მაღალი ტემპერატურა სხვა პრობლემებს არ იწვევს. მაღალი ტემპერატურა ძალიან საშიშია, გულზე დატვირთვა ორჯერ იზრდება. 42 გრადუსზე ცილები განიცდის დენატურაციას და სავალალო შედეგამდე მივდივართ. ამიტომ 38,5 არის ტემპერატურის ის მაქსიმუმი, რომელიც უნდა ავიტანოთ.“
ლანა ლაგვილავა აღნიშნავს, რომ მითებს შორის ყველაზე მეტად გავრცელებული ტემპერატურის დროს ძმრიანი წინდების გამოყენებაა. მისი თქმით, მშობლებმა აღნიშნული მეთოდი არ უნდა გამოიყენონ, რადგან ის ჯანმრთელობის რისკებს შეიცავს:
„მითების დედოფალი და ცხრათავიანი მითი არის მაღალი ტემპერატურის დროს ძმრიანი წინდების გამოყენება და სპირტით დაზელვა. ეს მეთოდი ყველა ოჯახში აქვთ გამოყენებული. პედიატრები ნამდვილად არ გვირჩევენ ამის გაკეთებას. ეს შეიძლება იყოს ალერგიული რეაქციის მიზეზი, შესაძლოა, იქცეს დამწვრობის მიზეზად, რომელიც ძმრით არის გამოწვეული. ალკოჰოლით ჩვილი ბავშვის დაზელვა არ არის მიზანშეწონილი. კანიდან გარკვეული რაოდენობა მაინც შეიწოვება. გარწმუნებთ, ბავშვი ჩვეულებრივად ნელთბილი წყლით პირსახოცით რომ დავზილოთ, იმავე ეფექტს მივიღებთ, თან ეს იქნება უსაფრთხო ჯანმრთელობისთვის.“
ლანა ლაგვილავას თქმით, ადამიანებს არასწორად ჰგონიათ, რომ სიმსივნის პრევენცია შეუძლებელია. ესეც ერთ-ერთი მითია, რომელიც უნდა დავამსხვრიოთ:
„სიმსივნის პრევენცია შესაძლებელია და აუცილებელიცაა. მნიშვნელოვანია, ვიცხოვროთ სწორად, ავირიდოთ კარცენოგენები, უარი ვთქვათ მოწევაზე, დავიცვათ ჯანსაღი ცხოვრების წესი და რა თქმა უნდა, დროულად ჩავიტაროთ პროფილაქტიკური გამოკვლევები, რათა გამოვიკვლიოთ ე.წ. კიბოსწინარე დაავადებები. კიბოსწინარე დაავადებები სხვადასხვაა, გააჩნია, რომელ ორგანოზე ვსაუბრობთ. მათი დიაგნოსტირება შესაძლებელია, აუცილებელია და ბევრ პრობლემას აგვარიდებს თავიდან."