რა უარყოფით ზეგავლენას ახდენს ბავშვზე ჯანჯღარით დაძინება და როგორი უნდა იყოს ძილის წინა რუტინა, რათა ბავშვს სწორი ძილის რეჟიმი ჩამოუყალიბდეს? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ბავშვთა ნევროლოგი ნინო თარხნიშვილი.
- ქალბატონო ნინო, ხშირად მშობლები პატარებს ჯანჯღარით აძინებენ, რამდენად მიზანშეწონილია ეს ბავშვის ჯანმრთელობისთვის?
- ბავშვების ჯანჯღარით, ზედმეტი რწევით დაძინება აბსოლუტურად მიუღებელია, განსაკუთრებით ჩვილ ბავშვთა ასაკში. აღნიშნულ ასაკში კისრის კუნთები სუსტია, ხოლო თავის ტვინი მყიფე. თუ ბავშვი ძლიერად ირყევა, მყიფე ტვინი იწყებს წინ და უკან მოძრაობას თავის ქალის შიგნით, რაც იწვევს სისხლჩაქცევის განვითარებას - ეს მდგომარეობა ცნობილია ე.წ. ნანჯღრევი ბავშვის სინდრომის სახელწოდებით ( Shaken baby syndrome). სამწუხაროდ, აღნიშნული მოქმედება ხორციელდება მშობლების ან/და აღმზრდელების მიერ, როდესაც ცდილობენ მტირალი ბავშვის გაჩუმებას და რეალურად წარმოადგენს ძალადობის ფაქტს. ამ ტიპის დაზიანება ვითარდება არა მხოლოდ მიზანმიმართული ნჯღრევა-რყევით, არამედ თავის დარტყმით ან მიჯახებით რაიმე მყარ ზედაპირზე. 6 თვემდე ასაკის ბავშვებში ტიპიურად ვითარდება სუბდურული ან/და სუბარაქნოიდული ჰემატომა და ბილატერალური რეტინული ჰემორაგია, შესაძლებელია თანხლებული იყოს სხვადასხვა ლულოვანი ძვლების მოტეხილობით.
- შესაძლოა თუ არა ჯანჯღარით დაძინებამ შეაფერხოს ბავშვის სწორი განვითარება და რაიმე დაუზიანოს?
- მშობლებს და აღმზრდელებს აუცილებლად უნდა ახსოვდეთ, რომ თუნდაც მცირე რყევამ შეიძლება გამოიწვიოს თავის ტვინის შეუქცევადი დაზიანება, შესაძლებელია ფატალური გამოსავალიც - ლეტალობა საშუალოდ 20-25 %-ია. ბავშვებს შესაძლებელია განუვითარდეთ ნაწილობრივი ან სრული სიბრმავე, ლეთარგია, აგზნება, რესპირაციული პრობლემები, ცნობიერების დათრგუნვა. საბოლოო გამოსავალი დამოკიდებულია ტვინის დაზიანების ხარისხზე და შემდგომში შესაძლებელია გამოიხატოს განვითარების შეფერხება, დასწავლისა და ქცევის პრობლემები, ეპილეფსიური გულყრები, მძიმე უნარშეზღუდულობა/ცერებრული დამბლა, ჰიდროცეფალია, სმენის დაკარგვა.
სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია აღნიშნული საკითხის შესახებ ინფორმაციის ფართოდ გავრცელება, განსაკუთრებით ახალგაზრდა მშობლებმა აუცილებლად უნდა იცოდნენ ბავშვის ძლიერი რყევის რისკებისა და საფრთხის შესახებ.
- ეტლით რწევაზე რომ ვისაუბროთ...
- რაც შეეხება ძილის დროს ეტლით რწევას, მსუბუქი რწევა დასაშვებია, თუმცა აუცილებლად უნდა გვახსოვდეს რისკების შესახებ. ძილის სწორი რეჟიმის ჩამოყალიბება ძალიან მნიშვნელოვანია, განვახორციელოთ ჩვილობის ასაკიდან და შევეცადოთ მივაჩვიოთ თანდათანობით დამოუკიდებლად დაძინებას, ძილის შებრუნებას. სასურველია ძილის განრიგი იყოს რეგულარული, დავნერგოთ ე.წ. ძილის რუტინა - თანმიმდევრული მოქმედებები, ძილის წინა პერიოდში.
6 თვის ასაკიდან უნდა შევეცადოთ კვება ამოვიღოთ ძილის წინ რუტინული აქტივობებიდან;
საძინებელში უნდა იყოს ხელსაყრელი გარემო - სუსტი სინათლე, სიგრილე, სიმშვიდე;
ბავშვი დასაძინებლად უნდა დაწვეს მაშინ, როდესაც ეძინება, მაგრამ ფხიზელ მდგომარეობაში;
შევეცადოთ ბავშვმა დამოუკიდებლად დაიძინოს;
საჭიროა დილით დღის სინათლის შეღწევადობა საძინებელ ოთახში;
თუ მშობლისთვის რთულია ბავშვის ტირილისა და პროტესტის მიმართ იყოს ტოლერანტული, თანდათან უნდა შეაჩვიოს ბავშვი დამოუკიდებლად დაძინებას;
საჭიროების შემთხვევაში შესაძლებელია ფსიქოლოგის ჩართულობაც.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური
გააზიარეთ პოსტი
არ დაგავიწყდეთ !!!
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
როგორ მოვიქცეთ, თუ ბავშვმა უცხო სხეული გადაყლაპა? - ევგენი კომაროვსკის რეკომენდაციები მშობლებს
რა გავაკეთოთ თუ ბავშვმა უცხო სხეული გადაყლაპა ან გარემოს შეცდომის მიზნით ისეთი რამ მიირთვა, რისი ჭამაც არ შეიძლება? ამ დროს ყველაზე მნიშვნელოვანია, რომ პანიკაში არ ჩავარდეთ.
დაიმახსოვრეთ და გააცნობიერეთ: თუ ბავშვის მიერ გადაყლაპული უცხო სხეული კუჭში მოხვდა, ეს იმას ნიშნავს, რომ მან ყველაზე ვიწრო ადგილი - საყლაპავი უსაფრთხოდ გაიარა. უცხო სხეული საყლაპავ მილში რომ მოხვედრილიყო, ეს ძალიან სერიოზული სიმპტომებით გამოვლინდებოდა, როგორებიცაა: ღებინება, მუდმივი ხველა, ტკივილი, შფოთვა სასმელისა და საკვების მიღების დროს. თუ მსგავსი სიმპტომები არ არის, ე.ი. უცხო სხეული უკვე კუჭშია.
ნებისმიერ უცხო სხეულს, რომელიც საყლაპავს გაივლის, უმეტეს შემთხვევაში თავისუფლად შეუძლია კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის მეორე ბოლომდე მიღწევა. საფენში უცხო სხეულის გამოჩენა მოსალოდნელია მისი გადაყლაპვიდან 2-4 დღის შემდეგ.
თუ ბავშვის მიერ გადაყლაპული უცხო სხეული პატარა და გლუვია, შესაძლოა, ის საფენში ვერც კი შენიშნოთ. თუ ის დიდი ზომისაა და სახიფათოა, უნდა დარწმუნდეთ, რომ მან ბავშვის სხეული უსაფრთხოდ დატოვა.
კონტროლის მთავარი მეთოდი განავლის ყურადღებით შესწავლაა, რათა მასში უცხო სხეულის პოვნა შეძლოთ. თუ მეოთხე დღის ბოლოს უცხო სხეულის ძებნა წარუმატებლად დასრულდა, ექიმთან კონსულტაციის რეალური საფუძველი გაქვთ.
მკურნალობა საჭირო არ არის. ოყნისა და საფაღარათო საშუალებების გამოყენება არ შეიძლება. თქვენ უნდა დაელოდოთ, მოითმინოთ და განავალს დააკვირდეთ.
ნებისმიერი ეჭვის შემთხვევაში, რომ საყლაპავში უცხო სხეული მოხვდა, დაუყოვნებლივ მიმართეთ ექიმს.
ექიმს უნდა მიმართოთ იმ შემთხვევაშიც თუ ბავშვმა გადაყლაპა: ბასრი საგანი (ქინძისთავი, ნემსი, ღილი, კბილის ჩხირი და ა.შ.), 3 სანტიმეტრზე უფრო გრძელი საგანი, ელემენტი, ორი ან მეტი მაგნიტი.
სასწრაფოდ მიმართეთ ექიმს, თუ: ბავშვს დაეწყო მუცლის ძლიერი ტკივილი, გულისრევა და ღებინება, ან განავალში შენიშნეთ სისხლი.