რა უარყოფით ზეგავლენას ახდენს ბავშვზე ჯანჯღარით დაძინება და როგორი უნდა იყოს ძილის წინა რუტინა, რათა ბავშვს სწორი ძილის რეჟიმი ჩამოუყალიბდეს? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ბავშვთა ნევროლოგი ნინო თარხნიშვილი.
- ქალბატონო ნინო, ხშირად მშობლები პატარებს ჯანჯღარით აძინებენ, რამდენად მიზანშეწონილია ეს ბავშვის ჯანმრთელობისთვის?
- ბავშვების ჯანჯღარით, ზედმეტი რწევით დაძინება აბსოლუტურად მიუღებელია, განსაკუთრებით ჩვილ ბავშვთა ასაკში. აღნიშნულ ასაკში კისრის კუნთები სუსტია, ხოლო თავის ტვინი მყიფე. თუ ბავშვი ძლიერად ირყევა, მყიფე ტვინი იწყებს წინ და უკან მოძრაობას თავის ქალის შიგნით, რაც იწვევს სისხლჩაქცევის განვითარებას - ეს მდგომარეობა ცნობილია ე.წ. ნანჯღრევი ბავშვის სინდრომის სახელწოდებით ( Shaken baby syndrome). სამწუხაროდ, აღნიშნული მოქმედება ხორციელდება მშობლების ან/და აღმზრდელების მიერ, როდესაც ცდილობენ მტირალი ბავშვის გაჩუმებას და რეალურად წარმოადგენს ძალადობის ფაქტს. ამ ტიპის დაზიანება ვითარდება არა მხოლოდ მიზანმიმართული ნჯღრევა-რყევით, არამედ თავის დარტყმით ან მიჯახებით რაიმე მყარ ზედაპირზე. 6 თვემდე ასაკის ბავშვებში ტიპიურად ვითარდება სუბდურული ან/და სუბარაქნოიდული ჰემატომა და ბილატერალური რეტინული ჰემორაგია, შესაძლებელია თანხლებული იყოს სხვადასხვა ლულოვანი ძვლების მოტეხილობით.
- შესაძლოა თუ არა ჯანჯღარით დაძინებამ შეაფერხოს ბავშვის სწორი განვითარება და რაიმე დაუზიანოს?
- მშობლებს და აღმზრდელებს აუცილებლად უნდა ახსოვდეთ, რომ თუნდაც მცირე რყევამ შეიძლება გამოიწვიოს თავის ტვინის შეუქცევადი დაზიანება, შესაძლებელია ფატალური გამოსავალიც - ლეტალობა საშუალოდ 20-25 %-ია. ბავშვებს შესაძლებელია განუვითარდეთ ნაწილობრივი ან სრული სიბრმავე, ლეთარგია, აგზნება, რესპირაციული პრობლემები, ცნობიერების დათრგუნვა. საბოლოო გამოსავალი დამოკიდებულია ტვინის დაზიანების ხარისხზე და შემდგომში შესაძლებელია გამოიხატოს განვითარების შეფერხება, დასწავლისა და ქცევის პრობლემები, ეპილეფსიური გულყრები, მძიმე უნარშეზღუდულობა/ცერებრული დამბლა, ჰიდროცეფალია, სმენის დაკარგვა.
სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია აღნიშნული საკითხის შესახებ ინფორმაციის ფართოდ გავრცელება, განსაკუთრებით ახალგაზრდა მშობლებმა აუცილებლად უნდა იცოდნენ ბავშვის ძლიერი რყევის რისკებისა და საფრთხის შესახებ.
- ეტლით რწევაზე რომ ვისაუბროთ...
- რაც შეეხება ძილის დროს ეტლით რწევას, მსუბუქი რწევა დასაშვებია, თუმცა აუცილებლად უნდა გვახსოვდეს რისკების შესახებ. ძილის სწორი რეჟიმის ჩამოყალიბება ძალიან მნიშვნელოვანია, განვახორციელოთ ჩვილობის ასაკიდან და შევეცადოთ მივაჩვიოთ თანდათანობით დამოუკიდებლად დაძინებას, ძილის შებრუნებას. სასურველია ძილის განრიგი იყოს რეგულარული, დავნერგოთ ე.წ. ძილის რუტინა - თანმიმდევრული მოქმედებები, ძილის წინა პერიოდში.
6 თვის ასაკიდან უნდა შევეცადოთ კვება ამოვიღოთ ძილის წინ რუტინული აქტივობებიდან;
საძინებელში უნდა იყოს ხელსაყრელი გარემო - სუსტი სინათლე, სიგრილე, სიმშვიდე;
ბავშვი დასაძინებლად უნდა დაწვეს მაშინ, როდესაც ეძინება, მაგრამ ფხიზელ მდგომარეობაში;
შევეცადოთ ბავშვმა დამოუკიდებლად დაიძინოს;
საჭიროა დილით დღის სინათლის შეღწევადობა საძინებელ ოთახში;
თუ მშობლისთვის რთულია ბავშვის ტირილისა და პროტესტის მიმართ იყოს ტოლერანტული, თანდათან უნდა შეაჩვიოს ბავშვი დამოუკიდებლად დაძინებას;
საჭიროების შემთხვევაში შესაძლებელია ფსიქოლოგის ჩართულობაც.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური
გააზიარეთ პოსტი
არ დაგავიწყდეთ !!!
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
,,გადაცდენის პირველი ნიშანი არის ხველა" - როგორ უნდა მოვიქცეთ, თუ ბავშვს საკვები გადაცდება
როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი, მომვლელი იმ შემთხვევაში, როდესაც ბავშვს საკვები გადაცდება და რამდენად მნიშვნელოვანია, ასეთ დროს მან პანიკას თავი აარიდოს - ამის შესახებ პედიატრმა, მედიცინის მეცნიერებათა დოქტორმა, თემურ მიქელაძემ გადაცემაში ,,იმუნიტეტი" ისაუბრა.
,,გადაცდენის პირველი ნიშანი არის ხველა. საკმაოდ ხშირად, ამ დროს იწყება მშობლის პანიკა, იწყებენ ბავშვის ე.წ. დაკიდებას, ამ დროს კი შეიძლება, პირიქით - ამონაღები საკვების გადაცდენა მოხდეს. ამიტომ, ჩვენი რეკომენდაციაა, რომ ადრეული ასაკის, 2 წლამდე ბავშვთან თუ გვაქვს შეხება, შევეცადოთ, ის 30-გრადუსიანი კუთხით დავხაროთ და ბიძგისებური მოძრაობით ვცადოთ, რომ მან წამოახველოს. შემდეგ გადმოვატრიალებთ და ვაგრძელებთ იმავე პროცედურას (იხ. ვიდეო). მაქსიმალურად ნაზად, ორი თითით უნდა გავაკეთოთ ეს. ამ კონკრეტულ შემთხვევაში, პირველი, რაც უნდა გააკეთოს მშობელმა თუ მომვლელმა, არის ეს პროცედურა და აუცილებლად დარეკოს 112-ში ან საკუთარ პედიატრთან. თუ ბავშვს ცნობიერება დაკარგული აქვს, ვიწყებთ ე.წ. გულ-ფილტვის რეანიმაციას. ესეც არის გავრცელებული სოციალურ ქსელში. ვიწყებთ დაახლოებით 30 მასაჟით და შემდეგ ორი ჩასუნთქვა პირში. ამიტომ, ყველა მომვლელმა თუ მშობელმა უნდა იცოდეს ეს პირველადი დახმარების წესები.
ეს არ ეხება მხოლოდ საკვებს. ძალიან ბევრი შემთხვევა ყოფილა, როდესაც არ იცავენ იმ ელემენტარულ წესებს, რაც დაკავშირებულია სათამაშოებთან - რომ, მაგალითად, 3 წლამდე არ შეიძლება ამ კონკრეტული სათამაშოს გამოყენება. ის მწარმოებლები, რომლებიც ორიენტირებულნი არიან, რომ ბავშვს სწორი სათამაშო მიაწოდონ, აუცილებლად ბუნებრივ საღებავებს უმატებენ ამ სათამაშოში, რაც რენდგენოკონტრასტულია. განსაკუთრებით არარენდგენოკონტრასტული სათამაშოების გადაცდენა არის საშიში, რადგან შეიძლება, გამოიწვიოს კუჭის კორწოვანის დაზიანება, საყლაპავ მილში გაჭედვა და ა.შ". - განმარტავს მიქელაძე.