რა უარყოფით ზეგავლენას ახდენს ბავშვზე ჯანჯღარით დაძინება და როგორი უნდა იყოს ძილის წინა რუტინა, რათა ბავშვს სწორი ძილის რეჟიმი ჩამოუყალიბდეს? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ბავშვთა ნევროლოგი ნინო თარხნიშვილი.
- ქალბატონო ნინო, ხშირად მშობლები პატარებს ჯანჯღარით აძინებენ, რამდენად მიზანშეწონილია ეს ბავშვის ჯანმრთელობისთვის?
- ბავშვების ჯანჯღარით, ზედმეტი რწევით დაძინება აბსოლუტურად მიუღებელია, განსაკუთრებით ჩვილ ბავშვთა ასაკში. აღნიშნულ ასაკში კისრის კუნთები სუსტია, ხოლო თავის ტვინი მყიფე. თუ ბავშვი ძლიერად ირყევა, მყიფე ტვინი იწყებს წინ და უკან მოძრაობას თავის ქალის შიგნით, რაც იწვევს სისხლჩაქცევის განვითარებას - ეს მდგომარეობა ცნობილია ე.წ. ნანჯღრევი ბავშვის სინდრომის სახელწოდებით ( Shaken baby syndrome). სამწუხაროდ, აღნიშნული მოქმედება ხორციელდება მშობლების ან/და აღმზრდელების მიერ, როდესაც ცდილობენ მტირალი ბავშვის გაჩუმებას და რეალურად წარმოადგენს ძალადობის ფაქტს. ამ ტიპის დაზიანება ვითარდება არა მხოლოდ მიზანმიმართული ნჯღრევა-რყევით, არამედ თავის დარტყმით ან მიჯახებით რაიმე მყარ ზედაპირზე. 6 თვემდე ასაკის ბავშვებში ტიპიურად ვითარდება სუბდურული ან/და სუბარაქნოიდული ჰემატომა და ბილატერალური რეტინული ჰემორაგია, შესაძლებელია თანხლებული იყოს სხვადასხვა ლულოვანი ძვლების მოტეხილობით.
- შესაძლოა თუ არა ჯანჯღარით დაძინებამ შეაფერხოს ბავშვის სწორი განვითარება და რაიმე დაუზიანოს?
- მშობლებს და აღმზრდელებს აუცილებლად უნდა ახსოვდეთ, რომ თუნდაც მცირე რყევამ შეიძლება გამოიწვიოს თავის ტვინის შეუქცევადი დაზიანება, შესაძლებელია ფატალური გამოსავალიც - ლეტალობა საშუალოდ 20-25 %-ია. ბავშვებს შესაძლებელია განუვითარდეთ ნაწილობრივი ან სრული სიბრმავე, ლეთარგია, აგზნება, რესპირაციული პრობლემები, ცნობიერების დათრგუნვა. საბოლოო გამოსავალი დამოკიდებულია ტვინის დაზიანების ხარისხზე და შემდგომში შესაძლებელია გამოიხატოს განვითარების შეფერხება, დასწავლისა და ქცევის პრობლემები, ეპილეფსიური გულყრები, მძიმე უნარშეზღუდულობა/ცერებრული დამბლა, ჰიდროცეფალია, სმენის დაკარგვა.
სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია აღნიშნული საკითხის შესახებ ინფორმაციის ფართოდ გავრცელება, განსაკუთრებით ახალგაზრდა მშობლებმა აუცილებლად უნდა იცოდნენ ბავშვის ძლიერი რყევის რისკებისა და საფრთხის შესახებ.
- ეტლით რწევაზე რომ ვისაუბროთ...
- რაც შეეხება ძილის დროს ეტლით რწევას, მსუბუქი რწევა დასაშვებია, თუმცა აუცილებლად უნდა გვახსოვდეს რისკების შესახებ. ძილის სწორი რეჟიმის ჩამოყალიბება ძალიან მნიშვნელოვანია, განვახორციელოთ ჩვილობის ასაკიდან და შევეცადოთ მივაჩვიოთ თანდათანობით დამოუკიდებლად დაძინებას, ძილის შებრუნებას. სასურველია ძილის განრიგი იყოს რეგულარული, დავნერგოთ ე.წ. ძილის რუტინა - თანმიმდევრული მოქმედებები, ძილის წინა პერიოდში.
6 თვის ასაკიდან უნდა შევეცადოთ კვება ამოვიღოთ ძილის წინ რუტინული აქტივობებიდან;
საძინებელში უნდა იყოს ხელსაყრელი გარემო - სუსტი სინათლე, სიგრილე, სიმშვიდე;
ბავშვი დასაძინებლად უნდა დაწვეს მაშინ, როდესაც ეძინება, მაგრამ ფხიზელ მდგომარეობაში;
შევეცადოთ ბავშვმა დამოუკიდებლად დაიძინოს;
საჭიროა დილით დღის სინათლის შეღწევადობა საძინებელ ოთახში;
თუ მშობლისთვის რთულია ბავშვის ტირილისა და პროტესტის მიმართ იყოს ტოლერანტული, თანდათან უნდა შეაჩვიოს ბავშვი დამოუკიდებლად დაძინებას;
საჭიროების შემთხვევაში შესაძლებელია ფსიქოლოგის ჩართულობაც.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური
გააზიარეთ პოსტი
არ დაგავიწყდეთ !!!
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
აღზრდის ოთხი სტილი და მათი გავლენა ბავშვის მომავალზე
მშობლის შვილისადმი დამოკიდებულება ბავშვის მომავალზე უდიდეს ზეგავლენას ახდენს. აღზრდის ოთხი ცნობილი სტილიდან თითოეული მათგანი ბავშვზე განსხვავებულად ზემოქმედებს. მათ შორის ერთ-ერთი სხვებთან შედარებით დადებით გავლენას ახდენს ბავშვის მომავალზე.
1.მშობელი ბავშვთან ურთიერთობაში მკაცრია და მას ყოველთვის აკონტროლებს
ავტორიტარი მშობლები ძალიან მკაცრები არიან. მათი შვილები ბრმად ემორჩილებიან ოჯახში დადგენილ წესებს. ისინი შვილის გრძნობებსა და ემოციებს სერიოზულად არ უდგებიან. ავტორიტარი მშობლები დისციპლინაზე დიდ მნიშვნელობას დასჯას ანიჭებენ. ისინი შვილისადმი სიყვარულს სიმკაცრით გამოხატავენ და თვლიან, რომ მკაცრი აღზრდა ბავშვს ცხოვრებისეული სირთულეების გადალახვაში დაეხმარება. ავტორიტარი მშობლების შვილები თავს ხშირად დაუცველად გრძნობენ, დაბალი თვითშეფასება აქვთ, სოციალური ურთიერთობები უძნელდებათ და დამოუკიდებლად მოქმედებაც უჭირთ. რაც ყველაზე სამწუხაროა, ავტორიტარი მშობლების შვილები ზრდასრულობაში ხშირად თავადაც აგრესიულები და ავტორიტარები ხდებიან. მათ ცუდისა და კარგის ერთმანეთისგან გარჩევა უჭირთ, რადგან მშობლებისგან ახსნა-განმარტებებს არასდროს იღებდნენ. მათ ემოციების კონტროლი უძნელდებათ და ტყუილის თქმისკენ მიდრეკილებას ავლენენ.
2.მშობელი ყურადღებიანი და დემოკრატიულია
ავტორიტეტი მშობლები ავტორიტარების მსგავსად საზღვრებსა და კანონებს აწესებენ. ისინი შვილებს საკუთარი ქმედებების მიზეზებს კარგად უხსნიან. ავტორიტეტი მშობლები შვილების განცდებს დიდ მნიშვნელობას ანიჭებენ და მათ ყოველთვის ყურადღებით უსმენენ. ავტორიტეტი მშობლებისთვის დასჯაზე უფრო ეფექტიანი საშუალება ბავშვის ქცევის მართვისთვის დისციპლინაა. ბავშვებს მშობლებთან დისკუსიისა და საკუთარი აზრის გამოხატვის საშუალება ეძლევათ. მათ შეცედომების დაშვების უფლება აქვთ და მშობლები ჭარბი კონტროლით არ აწუხებენ. ავტორიტეტი მშობლების შვილები მომავალში დამოუკიდებელი და თავდაჯერებული ადამიანები არიან. ისინი დამოუკიდებლად იღებენ გადაწყვეტილებებს და კომუნიკაციის კარგი უნარი აქვთ, კარგად აკონტროლებენ ემოციებს, ემპათიის გამოვლენაც არ უძნელდებათ. ეს ყოველივე ავტორიტეტი მშობლების შვილებს წარმატების მიღწევაში ეხმარება.
3.მშობელი ბავშვის მიმართ ზედმეტად შემწყნარებელია
ლმობიერი მშობლები გარკვეულ წესებს ადგენენ, თუმცა მათ არასდროს მისდევენ. ლმობიერ მშობლებს შვილებისთვის უარის თქმა უძნელდებათ და დისციპლინა მათთვის უცხოა. ისინი მარტივად პატიობენ ბავშვებს ცუდ ქცევას. ზედმეტად ლმობიერი მშობლები შვილებს უფრო მეგობრობას უწევენ, ვიდრე მშობლობას. მათთვის შვილების ემოციები და განცდები ზედმეტად მნიშვნელოვანიც კია, რაც ბავშვის ჩამოყალიბებაზე ნეგატიურად ზემოქმედებს. ზრდასრულობაში ლმობიერი მშობლების შვილებს თვითკონტროლი და წესების მორჩილება უჭირთ. ისინი მიჩვეულები არიან, რომ ყველაფერი მიიღონ, რაც სურთ. როგორც წესი, ზედმეტად ლმობიერი მშობლების შვილები ცუდად სწავლობენ და მათ დაბალი თვითშეფასება აქვთ.
4.მშობელი ბავშვს უგულებელყოფს და უყურადღებოა
უყურადღებო მშობლები შვილების ცხოვრებაში თითქმის არ ერევიან და წარმოდგენა არ აქვთ, როგორ ვითარდება ბავშვი. ისინი არასდროს ადგენენ წესებს, არ ეხმარებიან შვილებს ცხოვრების გზის გაკვალვაში. უყურადღებო მშობლებს სწამთ, რომ ბავშვი თავად ჩამოყალიბდება. ზოგჯერ ეს მშობლისგან დამოუკიდებლადაც ხდება. როდესაც მშობელს ბევრი პრობლემა აქვს, სამსახურში ზედმეტად დატვირთულია და გამუდმებით სტრესშია, მას შვილისთვის დრო არ რჩება. უყურადღებო მშობლების შვილებს სწავლაში პრობლემები ხშირად ექმნებათ. მათ დაბალი თვითშეფასება აქვთ და ემოციების გაკონტროლება უჭირთ. იმის გამო, რომ ბავშვებს ყურადღება და სიყვარული აკლიათ, მომავალში მათ უჭირთ ადამიანებთან ახლო ურთიერთობების დამყარება და კომუნიკაცია.