რა უარყოფით ზეგავლენას ახდენს ბავშვზე ჯანჯღარით დაძინება და როგორი უნდა იყოს ძილის წინა რუტინა, რათა ბავშვს სწორი ძილის რეჟიმი ჩამოუყალიბდეს? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ბავშვთა ნევროლოგი ნინო თარხნიშვილი.
- ქალბატონო ნინო, ხშირად მშობლები პატარებს ჯანჯღარით აძინებენ, რამდენად მიზანშეწონილია ეს ბავშვის ჯანმრთელობისთვის?
- ბავშვების ჯანჯღარით, ზედმეტი რწევით დაძინება აბსოლუტურად მიუღებელია, განსაკუთრებით ჩვილ ბავშვთა ასაკში. აღნიშნულ ასაკში კისრის კუნთები სუსტია, ხოლო თავის ტვინი მყიფე. თუ ბავშვი ძლიერად ირყევა, მყიფე ტვინი იწყებს წინ და უკან მოძრაობას თავის ქალის შიგნით, რაც იწვევს სისხლჩაქცევის განვითარებას - ეს მდგომარეობა ცნობილია ე.წ. ნანჯღრევი ბავშვის სინდრომის სახელწოდებით ( Shaken baby syndrome). სამწუხაროდ, აღნიშნული მოქმედება ხორციელდება მშობლების ან/და აღმზრდელების მიერ, როდესაც ცდილობენ მტირალი ბავშვის გაჩუმებას და რეალურად წარმოადგენს ძალადობის ფაქტს. ამ ტიპის დაზიანება ვითარდება არა მხოლოდ მიზანმიმართული ნჯღრევა-რყევით, არამედ თავის დარტყმით ან მიჯახებით რაიმე მყარ ზედაპირზე. 6 თვემდე ასაკის ბავშვებში ტიპიურად ვითარდება სუბდურული ან/და სუბარაქნოიდული ჰემატომა და ბილატერალური რეტინული ჰემორაგია, შესაძლებელია თანხლებული იყოს სხვადასხვა ლულოვანი ძვლების მოტეხილობით.
- შესაძლოა თუ არა ჯანჯღარით დაძინებამ შეაფერხოს ბავშვის სწორი განვითარება და რაიმე დაუზიანოს?
- მშობლებს და აღმზრდელებს აუცილებლად უნდა ახსოვდეთ, რომ თუნდაც მცირე რყევამ შეიძლება გამოიწვიოს თავის ტვინის შეუქცევადი დაზიანება, შესაძლებელია ფატალური გამოსავალიც - ლეტალობა საშუალოდ 20-25 %-ია. ბავშვებს შესაძლებელია განუვითარდეთ ნაწილობრივი ან სრული სიბრმავე, ლეთარგია, აგზნება, რესპირაციული პრობლემები, ცნობიერების დათრგუნვა. საბოლოო გამოსავალი დამოკიდებულია ტვინის დაზიანების ხარისხზე და შემდგომში შესაძლებელია გამოიხატოს განვითარების შეფერხება, დასწავლისა და ქცევის პრობლემები, ეპილეფსიური გულყრები, მძიმე უნარშეზღუდულობა/ცერებრული დამბლა, ჰიდროცეფალია, სმენის დაკარგვა.
სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია აღნიშნული საკითხის შესახებ ინფორმაციის ფართოდ გავრცელება, განსაკუთრებით ახალგაზრდა მშობლებმა აუცილებლად უნდა იცოდნენ ბავშვის ძლიერი რყევის რისკებისა და საფრთხის შესახებ.
- ეტლით რწევაზე რომ ვისაუბროთ...
- რაც შეეხება ძილის დროს ეტლით რწევას, მსუბუქი რწევა დასაშვებია, თუმცა აუცილებლად უნდა გვახსოვდეს რისკების შესახებ. ძილის სწორი რეჟიმის ჩამოყალიბება ძალიან მნიშვნელოვანია, განვახორციელოთ ჩვილობის ასაკიდან და შევეცადოთ მივაჩვიოთ თანდათანობით დამოუკიდებლად დაძინებას, ძილის შებრუნებას. სასურველია ძილის განრიგი იყოს რეგულარული, დავნერგოთ ე.წ. ძილის რუტინა - თანმიმდევრული მოქმედებები, ძილის წინა პერიოდში.
6 თვის ასაკიდან უნდა შევეცადოთ კვება ამოვიღოთ ძილის წინ რუტინული აქტივობებიდან;
საძინებელში უნდა იყოს ხელსაყრელი გარემო - სუსტი სინათლე, სიგრილე, სიმშვიდე;
ბავშვი დასაძინებლად უნდა დაწვეს მაშინ, როდესაც ეძინება, მაგრამ ფხიზელ მდგომარეობაში;
შევეცადოთ ბავშვმა დამოუკიდებლად დაიძინოს;
საჭიროა დილით დღის სინათლის შეღწევადობა საძინებელ ოთახში;
თუ მშობლისთვის რთულია ბავშვის ტირილისა და პროტესტის მიმართ იყოს ტოლერანტული, თანდათან უნდა შეაჩვიოს ბავშვი დამოუკიდებლად დაძინებას;
საჭიროების შემთხვევაში შესაძლებელია ფსიქოლოგის ჩართულობაც.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური
გააზიარეთ პოსტი
არ დაგავიწყდეთ !!!
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
რომელი წყალი უნდა დალიოს ბავშვმა: ონკანის თუ ბოთლის?
ბოთლის წყალი მშობლებში უდიდესი პოპულარობით სარგებლობს. ისინი თვლიან, რომ ონკანის წყალთან შედარებით ბოთლის წყალი ბავშვებისთვის ბევრად სასარგებლო და უსაფრთხოა. აქვს თუ არა მას რაიმე უპირატესობა სინამდვილეში, გარდა იმისა, რომ დასალევად მოსახერხებელია?!
ბოთლის წყალს ონკანის წყალთან შედარებით არანაირი უპირატესობა არ აქვს, ის არც მეტად უსაფრთხოა და არც მეტად სასარგებლო. როგორც წესი, ბოთლში ჩამოსხმული წყალი უმეტესად ონკანისაა, რომელსაც ფილტრავენ. იმ შემთხვევაში, თუ ონკანის წყლის გემო არ გსიამოვნებთ, შეგიძლიათ შედარებით ხელმისაწვდომი ფილტრი შეიძინოთ და წყალი გაფილტროთ, ან მრავალჯერადი გამოყენების ბოთლები შეიძინოთ, რომელსაც შიგნით ფილტრი აქვს ჩამაგრებული.
საბედნიეროდ, წყლის გამწმენდი და გამფილტრავი მარტივი მოწყობილობები წყლიდან ფტორს არ გამოდევნის, თუმცა მათი გარკვეული ნაწილი ფტორსაც ანადგურებს, რის გამოც ფილტრის შეძენამდე პედიატრთან გასაუბრებას გირჩევთ.
ამერიკის პედიატრთა აკადემიის რეკომენდაციით, ჩვილ ბავშვებს ექვსი თვის ასაკიდან ფტორის დანამატები ესაჭიროებათ. თუ წყალში ფტორის კონცენტრაცია ნორმალურია, მაშინ ბავშვმა ფტორი სწორედ წყლის დახმარებით უნდა მიიღოს. თუ ბავშვს ფტორის დანამატს აძლევთ, პარალელურად ფტორის შემცველი წყლის მიცემა ფლუოროზის (კბილის მყარი ქსოვილის განვითარების დარღვევა) განვითარებას გამოიწვევს. ონკანის წყალთან ერთად ბავშვს შეგიძლიათ სპეციალური საბავშვო წყლებიც მისცეთ.
ბოთლისა და ონკანის წყლის გარდა ბავშვებს შეგიძლიათ ჭის წყალიც შესთავაზოთ. თუმცა, აუცილებელია, რომ ჭის წყალი შემოწმებული იყოს. ჭის წყალი, შესაძლოა, ნიტრატებს, პესტიციდებსა და ბაქტერიებს შეიცავდეს. ჭის წყალში ფტორის შემცველობა ხშირად დადგენილ ნორმებთან შეუსაბამოა. ამერიკის პედიატრთა აკადემიის რეკომენდაციით, ვიდრე ბავშვს ჭის წყალს მისცემთ, მისი გაფილტვრა აუცილებელია.
ბავშვებს ჰიდრატაცია და ფტორის მარაგის შევსება ესაჭიროებათ, სწორედ ამიტომ, ონკანის წყალი მათთვის ძალიან სასარგებლოა. წყალი კალორიებს საერთოდ არ შეიცავს, რის გამოც ის ტკბილი გაზიანი სასმელებისა და ხილის წვენების შესანიშნავი ალტერნატივაა. გარდა ამისა, ონკანის წყალი ძალიან იაფი და უსაფრთხოა. ონკანის წყალი ბავშვს შეგიძლიათ, მრავალჯერადი გამოყენების ბოთლებით მიაწოდოთ, რომლებიც გაცილებით უსაფრთხო და ჯანსაღია, ვიდრე პლასტმასის ბოთლები.