რა უარყოფით ზეგავლენას ახდენს ბავშვზე ჯანჯღარით დაძინება და როგორი უნდა იყოს ძილის წინა რუტინა, რათა ბავშვს სწორი ძილის რეჟიმი ჩამოუყალიბდეს? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ბავშვთა ნევროლოგი ნინო თარხნიშვილი.
- ქალბატონო ნინო, ხშირად მშობლები პატარებს ჯანჯღარით აძინებენ, რამდენად მიზანშეწონილია ეს ბავშვის ჯანმრთელობისთვის?
- ბავშვების ჯანჯღარით, ზედმეტი რწევით დაძინება აბსოლუტურად მიუღებელია, განსაკუთრებით ჩვილ ბავშვთა ასაკში. აღნიშნულ ასაკში კისრის კუნთები სუსტია, ხოლო თავის ტვინი მყიფე. თუ ბავშვი ძლიერად ირყევა, მყიფე ტვინი იწყებს წინ და უკან მოძრაობას თავის ქალის შიგნით, რაც იწვევს სისხლჩაქცევის განვითარებას - ეს მდგომარეობა ცნობილია ე.წ. ნანჯღრევი ბავშვის სინდრომის სახელწოდებით ( Shaken baby syndrome). სამწუხაროდ, აღნიშნული მოქმედება ხორციელდება მშობლების ან/და აღმზრდელების მიერ, როდესაც ცდილობენ მტირალი ბავშვის გაჩუმებას და რეალურად წარმოადგენს ძალადობის ფაქტს. ამ ტიპის დაზიანება ვითარდება არა მხოლოდ მიზანმიმართული ნჯღრევა-რყევით, არამედ თავის დარტყმით ან მიჯახებით რაიმე მყარ ზედაპირზე. 6 თვემდე ასაკის ბავშვებში ტიპიურად ვითარდება სუბდურული ან/და სუბარაქნოიდული ჰემატომა და ბილატერალური რეტინული ჰემორაგია, შესაძლებელია თანხლებული იყოს სხვადასხვა ლულოვანი ძვლების მოტეხილობით.
- შესაძლოა თუ არა ჯანჯღარით დაძინებამ შეაფერხოს ბავშვის სწორი განვითარება და რაიმე დაუზიანოს?
- მშობლებს და აღმზრდელებს აუცილებლად უნდა ახსოვდეთ, რომ თუნდაც მცირე რყევამ შეიძლება გამოიწვიოს თავის ტვინის შეუქცევადი დაზიანება, შესაძლებელია ფატალური გამოსავალიც - ლეტალობა საშუალოდ 20-25 %-ია. ბავშვებს შესაძლებელია განუვითარდეთ ნაწილობრივი ან სრული სიბრმავე, ლეთარგია, აგზნება, რესპირაციული პრობლემები, ცნობიერების დათრგუნვა. საბოლოო გამოსავალი დამოკიდებულია ტვინის დაზიანების ხარისხზე და შემდგომში შესაძლებელია გამოიხატოს განვითარების შეფერხება, დასწავლისა და ქცევის პრობლემები, ეპილეფსიური გულყრები, მძიმე უნარშეზღუდულობა/ცერებრული დამბლა, ჰიდროცეფალია, სმენის დაკარგვა.
სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია აღნიშნული საკითხის შესახებ ინფორმაციის ფართოდ გავრცელება, განსაკუთრებით ახალგაზრდა მშობლებმა აუცილებლად უნდა იცოდნენ ბავშვის ძლიერი რყევის რისკებისა და საფრთხის შესახებ.
- ეტლით რწევაზე რომ ვისაუბროთ...
- რაც შეეხება ძილის დროს ეტლით რწევას, მსუბუქი რწევა დასაშვებია, თუმცა აუცილებლად უნდა გვახსოვდეს რისკების შესახებ. ძილის სწორი რეჟიმის ჩამოყალიბება ძალიან მნიშვნელოვანია, განვახორციელოთ ჩვილობის ასაკიდან და შევეცადოთ მივაჩვიოთ თანდათანობით დამოუკიდებლად დაძინებას, ძილის შებრუნებას. სასურველია ძილის განრიგი იყოს რეგულარული, დავნერგოთ ე.წ. ძილის რუტინა - თანმიმდევრული მოქმედებები, ძილის წინა პერიოდში.
6 თვის ასაკიდან უნდა შევეცადოთ კვება ამოვიღოთ ძილის წინ რუტინული აქტივობებიდან;
საძინებელში უნდა იყოს ხელსაყრელი გარემო - სუსტი სინათლე, სიგრილე, სიმშვიდე;
ბავშვი დასაძინებლად უნდა დაწვეს მაშინ, როდესაც ეძინება, მაგრამ ფხიზელ მდგომარეობაში;
შევეცადოთ ბავშვმა დამოუკიდებლად დაიძინოს;
საჭიროა დილით დღის სინათლის შეღწევადობა საძინებელ ოთახში;
თუ მშობლისთვის რთულია ბავშვის ტირილისა და პროტესტის მიმართ იყოს ტოლერანტული, თანდათან უნდა შეაჩვიოს ბავშვი დამოუკიდებლად დაძინებას;
საჭიროების შემთხვევაში შესაძლებელია ფსიქოლოგის ჩართულობაც.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური
გააზიარეთ პოსტი
არ დაგავიწყდეთ !!!
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
მეცნიერების მტკიცებით, მამები უფრო ბედნიერი მშობლები არიან, ვიდრე დედები
უახლესი კვლევებით დგინდება, რომ მამები დედებთან შედარებით უფრო ბედნიერი მშობლები არიან. მეცნიერები დიდი ხნის განმავლობაში ამტკიცებდნენ, რომ ის ადამიანები, რომლებსაც შვილები ჰყავთ, გაცილებით უკეთ ცხოვრობენ, ვიდრე ისინი, ვისაც ოჯახი არ აქვს და არც ბავშვები ჰყავს. აღნიშნული მოსაზრება სრული სიმართლეა, თუმცა მშობლების ბედნიერების ხარისხი ერთმანეთისგან მნიშვნელოვნად განსხვავდება.
18 000 ადამიანზე ჩატარებულ სამ კვლევაში მეცნიერები მშობლების ბედნიერების ხარისხის შესწავლას ცდილობდნენ. მათ აინტერესებდათ, თუ რომელი მშობელი გრძნობს თავს უფრო კარგად მშობლის ამპლუაში. სამივე კვლევა სიღრმისეულად სწავლობდა მონაწილეების ემოციურ მდგომარეობას, კმაყოფილებისა და ბედნიერების დონეს. მკვლევარებს აინტერესებდათ, რამდენად ისტრესებოდნენ მშობლები დღის განმავლობაში.
ორი კვლევა ერთმანეთს ადარებდა მშობლებისა და დასაოჯახებელი, უშვილო ადამიანების ბედნიერების ხარისხს. ორივე კვლევამ გამოამჟღავნა, რომ მამები საკუთარ ამპლუაში თავს ძალიან ბედნიერად გრძნობენ, მათ გარესამყაროსთან კავშირის დამყარება არ უჭირთ და დღის განმავლობაში სტრესსაც ნაკლებად განიცდიან. მათ დღის განმავლობაში გაცილებით მეტი პოზიტიური ემოცია აქვთ, ვიდრე ნეგატიური. დასაოჯახებელ, უშვილო მამაკაცებთან შედარებით, მამებს დეპრესიული განწყობებიც ნაკლებად აწუხებთ. ამასთან, აღმოჩნდა, რომ დასაოჯახებელ ქალბატონებთან შედარებით დედები გაცილებით უფრო დეპრესიულები არიან.
მესამე კვლევა ერთმანეთს ადარებდა ბედნიერების შეგრძნებას ბავშვებთან ურთიერთობის დროს და სხვა აქტივობებით დაკავებისას. აღმოჩნდა, რომ მამაკაცები თავს გაცილებით ბედნიერად გრძნობენ ბავშვზე ზრუნვისას, ვიდრე ქალბატონები. შვილებთან ყოველდღიური ურთიერთობით დედებიც და მამებიც ბედნიერდებიან. ბავშვებთან ყოფნა მშობლებისთვის გაცილებით სასიხარულოა, ვიდრე სხვა აქტივობებით დაკავება. თუმცა, როგორც გაირკვა, ამ შემთხვევაშიც, მამები თავს გაცილებით ბედნიერად გრძნობენ, ვიდრე დედები. მამები ბავშვებთან ყოფნას და მათზე ზრუნვას თამაშად და გართობად განიხილავენ, მაშინ როდესაც დედებისთვის შვილის მოვლა ყოველდღიური რუტინის განუყოფელი ნაწილია.
მკვლევარების თქმით, მამების ბედნიერების მაღალი ხარისხი იმით არის განპირობებული, რომ ისინი შვილებთან დროს უფრო სასიამოვნოდ ატარებენ, ვიდრე დედები. ფსიქოლოგები, მშობლებს ურჩევენ, რომ შვილებთან ერთად ხშირად ითამაშონ, რადგან ეს მათ განწყობაზე ძალიან დადებითად აისახება.