Baby Bag

როგორ მოქმედებს ბავშვის ფსიქიკაზე, როდესაც ოჯახის ერთი წევრი უკრძალავს რაიმე ქმედებას, ხოლო მეორე უწონებს?

როგორ მოქმედებს ბავშვის ფსიქიკაზე, როდესაც ოჯახის ერთი წევრი უკრძალავს რაიმე ქმედებას, ხოლო მეორე უწონებს?
როგორ მოქმედებს ბავშვის ფსიქიკაზე, როდესაც ოჯახის ერთი წევრი უკრძალავს რაიმე ქმედებას, ხოლო მეორე უწონებს? - ამ საკითხზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პრაქტიკოსი ქცევითი თერაპევტი, სუპერვაიზერი, ფსიქოლოგიის მაგისტრი, მაკო გაგნიძე.
„ბავშვის აღზრდა თანამედროვე ოჯახისთვის ყველაზე მნიშვნელოვანი ამოცანაა. ბავშვის პიროვნებად განვითარების პროცესი მნიშვნელოვანწილად არის დამოკიდებული იმაზე, თუ რა აღზრდის სტილს იყენებს ოჯახი. აღზრდის სტილი არის ის მეთოდი, რომლის გამოყენებითაც მშობელი ზრდის შვილს. აღნიშნული გულისხმობს შვილებისადმი დამოკიდებულებას, გარკვეული ტექნიკების და მეთოდების გამოყენებას, დაწყებული სიტყვიერი მოპყრობიდან, დამთავრებული სხეულებრივით. მშობლის, ოჯახის წევრების დამოკიდებულებას, მნიშვნელოვანი გავლენა აქვს ბავშვის ფიზიკურ და ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე, ასევე ის აუცილებლად იქონიებს გავლენას მის მომავალზე, ამიტომ გამოყენებული აღზრდის მეთოდი მოითხოვს დიდ პასუხისმგებლობას. მნიშვნელოვანია ბავშვის ინდივიდუალიზმის, ტემპერამენტის, მოთხოვნილებების და საჭიროებების გათვალისწინება.“
- ხშირად, ოჯახის წევრების მოსაზრებები ერთმანეთს არ ემთხვევა. შესაბამისად, როდესაც ერთი უხსნის ბავშვს, რომ ეს არასწორია, ხოლო მეორე, პირიქით, მოუწონებს, ბავშვი გაურკვევლობაში რჩება. როგორ აისახება ეს სამომავლოდ ბავშვის ქცევაზე?
- მოგეხსენებათ, რომ აღზრდის ყველა სტილი ერთმანეთისგან განსხვავდება. თითოეული მათგანი ოჯახის წევრების მხრიდან განსხვავებულ დამოკიდებულებას და მიდგომას მოითხოვს. შესაბამისად, როდესაც არ არსებობს ერთიანი თანმიმდევრული მიდგომები, კონკრეტულად განსაზღვრული მკაფიო შეთანხმებული მოთხოვნები ოჯახის წევრების მხრიდან, მაგალითად, როდესაც ოჯახის ერთი წევრი უკრძალავს ბავშვს რაიმე ქმედებას და განუმარტავს, როგორც არასწორ საქციელს, მეორე კი მიუხედვად აკრძალვისა, ნებას რთავს და უწონებს აღნიშნულს. ასეთ შემთხვევაში საქმე გვაქვს აღზრდის ქაოტურ სტილთან, ოჯახის წევრების არაპროგნოზირებადი ქმედებები და რეაქციები ართმევს ბავშვს სტაბილურობის განცდას, ყოველივე ეს კი პროვოცირებას უწევს იმპულსურობას, დაბნეულობას, გაურკვევლობას, შფოთვას, აგრესიულობას, უკონტროლოობას.
ყველა ბავშვს გარკვეულწილად სჭირდება სტაბილურობა და მასში არსებული კონკრეტული მითითებების არსებობა ქცევასთან და სიტუაციის შეფასებასთან დაკავშირებით. ოჯახის წევრების განსხვავებული დამოკიდებულება და მიდგომები კი იწვევს აღნიშნულის დეფიციტს, ეს კი ბავშვს აყალიბებს დაუცველ, იმპულსურ, ზოგიერთ შემთხვევაში აგრესიულ, უკონტროლო პიროვნებად.
ასეთი აღზრდის სტილის დროს, ბავშვს ნაკლებად უვითარდება თვითკონტროლი, პასუხისმგებლობის გრძნობა საკუთარ თავთან, სხვებთან მიმართებაში, რაც უწიფრობას და დაქვეითებულ თვითშეფასებას გამოიწვევს.
- რას ურჩევდით, როგორ მიუდგნენ ამ საკითხს, რომ ბავშვს არ ჰქონდეს განცდა - მისი ოჯახი არ არის ერთიანი და ერთმანეთს არ სცემენ პატივს?
- ოჯახი მნიშვნელოვან როლს ასრულებს პიროვნების ფორმირებაში. სწორედ ოჯახზეა დამოკიდებული, თუ როგორ წარიმართება ბავშვის ფიზიკური, ემოციური, ინტელექტუალური და სოციალური განვითარება.
კვლევებმა ცხადყო, რომ ავტორიტეტული აღზრდის სტილი განაპირობებს ბავშვის უკეთეს ფიზიკურ და ფსიქიკურ განვითარებას.
ბავშვის ფსიქოლოგიური განვითარებისათვის დიდი მნიშვნელობა აქვს იმ გარემოს გავლენას, რომელშიც ის იზრდება. პასუხისმგებლობის და ადეკვატური სოციალური ქცევის მქონე პიროვნებად შედგომას კი მშობელთა დამოკიდებულებები განსაზღვრავს - ზრუნვა, სიმტკიცე, დისციპლინა. რა თქმა უნდა, აკრძალვები ყველა ბავშვის ცხოვრებაში არსებობს, ეს ბუნებრივი და საჭიროც კია, თუმცა უნდა იყოს წესების განსაზღვრული რაოდენობა და აუცილებელია მათ ეს მივაწოდოთ მოქნილად. ვეცადოთ, რომ მშობელთა მოთხოვნები არ ეწინააღმდეგებოდეს ბავშვის მოთხოვნებს, ხოლო უფროსებმა წესები შეათანხმონ ერთმანეთთან, რათა ბავშვს არ გაუჩნდეს ოჯახის არაერთიანობის განცდა და არ იფიქროს, რომ ოჯახის წევრები პატივს არ სცემენ ერთმანეთს და ერთმანეთის მოსაზრებებს. აღნიშნული წესების მიწოდება უნდა მოხდეს მეგობრული განმარტებითი ტონით (ბავშვის საჭიროების და ინდივიდუალიზმის გათვალისწინებით). „დასჯის“ შემთხვევაში სჯობს, მოვაკლოთ სასიამოვნო სტიმული, ვიდრე დავუმატოთ უსიამოვნო.

გარკვეული მოთხოვნების დროს იყავით მათ მიმართ ემპათიურნი. უთხარით, რომ ხვდებით  რა უნდა და თავს როგორ გრძნობს, ამა თუ იმ სიტუაციაში. დაეხმარეთ გამოსავლის ძიებაში, გარკვეული სირთულის დროს ჩაუნერგეთ რწმენა, დააიმედეთ (არა გადამეტებულად) მხარი დაუჭირეთ, გაამხნევეთ საკუთარი შვილები. ამასთან ერთად, არ დაგავიწყდეთ საკუთარი ფიზიკური და ფსიქიკური ჯანმრთელობა.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების​ ჯგუფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

7 მითი ბავშვის აღზრდის შესახებ, რომელიც არ უნდა დავიჯეროთ

7 მითი ბავშვის აღზრდის შესახებ, რომელიც არ უნდა დავიჯეროთ

ბავშვის აღზრდა უდიდესი პასუხისმგებლობაა. როდესაც შვილთან ურთიერთობაზე ვფიქრობთ, ჩვენ ხშირად ჩვენი მშობლების გამოცდილებას ვეყრდნობით. ბავშვის აღზრდასთან დაკავშირებით ხედვები დროთა განმავლობაში იცვლება და ის მიდგომები, რომლებიც წარსულში სწორად მიგვაჩნდა, აწმყოში არ ამართლებს. ჩვენს სტატიაში ​ბავშვის აღზრდის შესახებ გავრცელებულ 7 მოსაზრებას გაგაცნობთ, რომელიც თანამედროვე მშობლებს ნაკლებად გამოადგებათ.

1. ბავშვის ჰიპერაქტივობის მიზეზი შაქრის შემცველი პროდუქტების მიღებაა

მშობლების დიდი ნაწილი ამტკიცებს, რომ ბავშვების ჭარბი აქტივობის მიზეზი შოკოლადის ბატონი ან ნაყინია. სისხლში შაქრის დონის მატება ენერგიით გვავსებს, თუმცა, კვლევებით დგინდება, რომ შაქრის ზომიერად მიღება ბავშვების ქცევაზე დიდ ზეგავლენას არ ახდენს. ჰიპერაქტივობას სხვა მიზეზები აქვს. ბავშვის ჰიპერაქტივობის ​ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი გადაღლა და ძილის ნაკლებობაა.

2. მშობლებმა ბავშვების თანდასწრებით არ უნდა იკამათონ

ცხადია, აღნიშნულ მოსაზრებას აქვს თავისი საფუძველი, რადგან მშობლების ჩხუბის შემსწრე ბავშვს, შესაძლოა, შეეშინდეს, რაც მას ემოციურ ტრავმას აყენებს. თუ თქვენს მეუღლესთან კამათის დროს ყვირილზე არ გადადიხართ და კონფლიქტის მოგვარებას ორივე ერთად ცდილობთ, ბავშვს თქვენი კამათი ცხოვრებისეული გამოცდილების შეძენაში დაეხმარება. მშობლების ჯანსაღი კამათის ყურება ბავშვს ემოციების რეგულაციას ასწავლის და ოჯახური ურთიერთობების თავისებურებებს უკეთ აცნობს.

3. თუ ბავშვის ცუდ ქცევას მკაცრად არ უპასუხებთ, მის ქცევაზე კონტროლს დაკარგავთ

ბავშვის ყველა შეცდომაზე მკაცრი რეაქცია ვერ გექნებათ. თუ ზოგჯერ ბავშვის ნეგატიურ ქცევაზე მკაცრი რეაქცია არ გაქვთ, ეს მასზე დადებითად ზემოქმედებს. ​ბავშვებს მშობლების ყურადღების მიქცევა უნდათ. თუ მის ნეგატიურ ქცევას უყურადღებოდ დატოვებთ, ბავშვი ეცდება მსგავსი ქცევა აღარ გამოავლინოს.

4. ორი წლის ასაკში ბავშვს კრიტიკული ეტაპი აქვს, რასაც ვერ შევცვლით

ორი წლის ასაკში ბავშვებს ხასიათი და ქცევა მოულოდნელად ეცვლებათ. მშობლები ფიქრობენ, რომ ისინი შვილს ვეღარ უმკლავდებიან. ორი წლის ასაკში გამოვლენილი ცვლილებები სავსებით ნორმალურია და მშობელი აღნიშნულ სიახლეს მოთმინებით უნდა შეხვდეს. ბავშვთან თანამშრომლობა სავსებით შესაძლებელია, თუ მის ყურადღებას თამაშზე ან მისთვის საინტერესო სხვა აქტივობებზე გადაიტანთ.

5. მკაცრი მშობლები კარგი ყოფაქცევის მქონე შვილებს ზრდიან

თუ ძალიან მკაცრი მშობელი ხართ, თქვენი შვილი მოსაწონ ქცევას იმის გამო არ ავლენს, რომ აღნიშნული ქცევის უპირატესობები ესმის, არამედ იმიტომ, რომ თქვენი ეშინია. შეზღუდვები და მკაცრი აკრძალვები ბავშვს თვითრეგულაციას ვერ ასწავლის და ის საკუთარ თავზე პასუხისმგებლობის აღებასაც ძნელად ახერხებს.

6. შექება ბავშვს უფრო გონიერს და წარმატებულს ხდის

შექება ზოგჯერ ბავშვს უბიძგებს, რომ სწავლაზე ნაკლები ენერგია დახარჯოს. ​თუ ბავშვს კა​რგი ნიშნების გამო აქებთ, ის საკუთარი იმიჯის შენარჩუნებაზე ზრუნვას იწყებს, ხოლო სწავლა და განათლება მისთვის მეორეხარისხოვანი ხდება. ის ეცდება მომავალშიც მოახდინოს თქვენზე შთაბეჭდილება და წარმატების მისაღწევად მარტივი გზა აირჩიოს, თუმცა სერიოზულ გამოწვევებთან შეჭიდებას თავს აარიდებს.

7. პატარებს თქვენი ემოციები არ ესმით, ამიტომ განწყობის დამალვა აუცილებელი არ არის

მშობლები ზოგჯერ ფიქრობენ, რომ მხოლოდ მათ ესმით პატარების ემოციები და განწყობები, ხოლო ბავშვებს მშობლების განცდებზე წარმოდგენაც არ აქვთ. ბავშვი არამხოლოდ გრძნობს თქვენს განწყობას, ის დამოკიდებულია ამ განწყობაზე. მაშინაც კი, როდესაც ​გარკვეული მიზეზით გაღიზიანებული და გაბრაზებული ხართ, ბავშვთან მხოლოდ დადებითი ემოციები უნდა გამოავლინოთ.

მომზადებულია ​brightside.me -ს მიხედვით

წაიკითხეთ სრულად