Baby Bag

ყურადღება, როგორც სხვა კოგნიტური უნარები გავარჯიშებადია, რაც იმას ნიშნავს, რომ სწორი მიდგომებითა და სტრატეგიებით შესაძლებელია მისი გაუმჯობესება

ყურადღება, როგორც სხვა კოგნიტური უნარები გავარჯიშებადია, რაც იმას ნიშნავს, რომ სწორი მიდგომებითა და სტრატეგიებით შესაძლებელია მისი გაუმჯობესება
ბავშვებში ყურადღების კონცენტრაციის პრობლემაზე და მათი გადაჭრის ხერხებზე ​MomsEdu​.ge-ს ესაუბრა განათლების ფსიქოლოგი ბაია კუბლაშვილი.
​- რაში ვლინდება ყურადღების კონცენტრაციის უნარი?
სანამ უშუალოდ ყურადღების კონცენტრირებაზე ვისაუბრებთ, ვფიქრობ, მნიშვნელოვანია, ზოგადად განვმარტოთ რა არის ყურადღება. ეს არის ერთ-ერთი კოგნიტური უნარი, რომლის საშუალებითაც ყოველდღიურად ძალიან ბევრ სხვადასხვა აქტივობას ვასრულებთ. გარესამყაროში მიმდინარე მოვლენებს ყურადღება შეიძლება მივაქციოთ უნებლიეთ. მაგალითად, დიდი ალბათობით, ქუჩაში სეირნობისას ზედმეტად განათებული სარეკლამო ბანერი ჩვენი მიზნის მიუხედავად მიიქცევს ყურადღებას. მეორე შემთხვევაში ადამიანი მიზანმიმართულად ახორციელებს გარკვეული მიმართულებით ყურადღების მიპყრობას. სწორედ ყურადღების ეს უკანასკნელი ფორმა სჭირდება მოსწავლეს იმისათვის, რომ ჩაერთოს სწავლა-სწავლების პროცესში. როდესაც მასწავლებელი ან მშობელი ბავშვს აძლევს ინსტრუქციას, ისმენს ჩვენს საუბარს, თამაშობს, კითხულობს, წერს და ა.შ. ყველა ამ მოქმედებაში ყურადღება მნიშვნელოვან როლს თამაშობს. სწორედ ყურადღების ერთ-ერთი მახასიათებელია კონცენტრაცია, რაც ვლინდება რაიმე აქტივაზე ყურადღების ფოკუსირებით იმდენი ხნით, რამდენიც საჭიროა მისი წარმატებულად შესრულებისათვის.
- რა სირთულეები შეიძლება არსებობობდეს ყურადღების კონცენტრირების კუთხით?
- როგორც აღვნიშნე, თუ ბავშვი კონცენტრირებულია კონკრეტულ მოქმედებაზე მანამ, სანამ ის არ დაასრულებს მის შესრულებას, ამ შემთხვევაში სირთულეები სახეზე არ გვაქვს. მაგრამ თუ ბავშვი არ ასრულებს დაწყებულ მოქმედებას/აქტივობას ბოლომდე, წყვეტს მას პროცესში, ან შესრულებისას ხშირად ჩერდება, აკვირდება გარემოში სხვა საგნებს, სვამს თემასთან დაუკაშირებელ კითხვებს და სხვა, ამ შემთხვევაში შეგვიძლია ვთქვათ, რომ მას უჭირს ყურადღების კონცენტრირება. მაგალითად, როდესაც თქვენი შვილი ასრულებს რაიმე აქტივობას, შესაძლოა ეს იყოს გაფერადება ან ხატვა, დააკვირდით, ახერხებს თუ არა, დაიწყოს ეს პროცესი, კონცენტრირებული იყო იმაზე, რაშიც კონკრეტულ მომენტშია ჩართული და მიყვეს მას ბოლომდე. თუ ბავშვს აქვს ყურადღების კონცენტრაციის სირთულეები, მას გაუჭირდება აქტივობის დასრულება, მარტივად რომ ვთქვათ, გაეფანტება ყურადღება და შესაძლოა დაწყებული საქმიანობა ბოლომდე არ დაასრულოს.
- რამდენად უკავშირდება ყურადღების კონცენტრირების სირთულეები სასწავლო პროცესის ეკრანთან გადანაცვლებას?
- როგორც ჩემს მოყვანილ მაგალითებში ჩანს, ყურადღების კონცენტრაციის სირთულეები პირდაპირპროპორციულად არაა დაკავშირებული დისტანციური სწავლა-სწავლების პროცესთან, რადგან ის ყოველდღიური, ეკრანს მიღმა არსებული აქტივობების შესრულების დროსაც შეიძლება გამოვლინდეს. თუმცა ამ შემთხვევში შესაძლოა, უფრო მკვეთრად იჩინოს თავი სირთულეებმა, რადგან ეკრანი არის დამატებითი ბარიერი მასწავლებელსა და მოსწავლეს შორის, რომლის არსებობის შემთხვევაში მასწავლებელმა შეიძლება, ისე ეფექტიანად ვერ დაამყაროს კომუნიკაცია მოსწავლესთან, როგორც ამას იზამდა საკლასო ოთახში. ასევე შესაძლოა მასწავლებელმა ვირტუალურად მიმდინარე პროცესის გამო ვერ შეამჩნიოს, რამდენად ჩართულია მოსწავლე დავალების შესრულების პროცესში და ა.შ. ამ კუთხით, თუ მოსწავლეს აქვს ყურადღების კონცენტრირების სირთულეები, რეკომენდებულია ის გაკვეთილს დაესწროს მხარდამჭერ უფროსთან ერთად.
- რა ტიპის აქტივობების განხორციელება დაეხმარება მშობლებს, ხელი შეუწყონ ბავშვებში ყურადღების კონცენტრირების უნარის განვითარებას?

- აღსანიშნავია, რომ ყურადღება, როგორც სხვა კოგნიტური უნარები გავარჯიშებადია, რაც იმას ნიშნავს, რომ სწორი მიდგომებითა და სტრატეგიებით შესაძლებელია მისი გაუმჯობესება. პირველ რიგში, მნიშვნელოვანია, როდესაც ბავშვს მივმართავთ და ვესაუბრებით დავამყაროთ მასთან პირისპირი კომუნიკაცია, მივმართოთ სახელით, დავამყაროთ თვალით კონტაქტი, შესაძლოა შევეხოთ მხარზე და ა.შ. გარდა ამისა, ძალიან მნიშვნელოვანია გარემოში, სადაც ბავშვს უწევს მეცადინეობა ან რაიმე გარკვეულ ძალისხმევასთან დაკავშირებული აქტივობის შესრულება, მაქსიმალურად შევამციროთ ფონური ხმაური, რაც შესაძლოა მისი ყურადღების გაფანტვის ერთ-ერთი მიზეზი ყოფილიყო. მნიშვნელოვანია სწორად მოვაწყოთ ფიზიკური სივრცე, სადაც ბავშვი ასრულებს აქტივობებს, ეს უნდა იყოს კარგად განათებული და არა ზედმეტად გადატვირთული სამუშაო გარემო. გამორთეთ ტელევიზორი, როდესაც ბავშვი მეცადინეობს, წიგნებს კითხულობს და ეცადეთ, მის სამუშაო გარემოში იყოს სიწყნარე. მშობლებმა ყურადღების კონცენტირების უნარის განვითარებას შესაძლოა ხელი შეუწყონ ბავშვთან ერთად ისეთი თამაშების შესრულებით, რომლებიც სწორედ რომ ყურადღების კონცენტრირებას მოითხოვს. ასეთია სხვადასხვა სამაგიდო თამაში, მათ შორის, ლოტო და დომინო. ასევე შესაძლოა ერთად ითამაშოთ სხვადასხვა მოძრავი თამაში, მაგალითად ყველასთვის ცნობილი გაშეშობანა.

ესაუბრა ელენე ოვაშვილი

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯ​გუფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ძალიან ვეცადოთ, რომ ბავშვი არ დავტოვოთ ბაღში ატირებული,“- ფსიქოლოგ ნინო ბუაძის რჩევები ბავშვის საბავშვო ბაღთან ადაპტაციისთვის

ფსიქოლოგმა ნინო ბუაძემ მშობლებს ის წესები გააცნო, რომელიც საბავშვო ბაღში მიყვანისას ბავშვს ბაღთან ადაპტაციაში დაეხმარება:

„როდესაც ბავშვი მიგვყავს საბავშვო ბაღში, მნიშვნელოვანია, გვქონდეს ინფორმაცია, რა მოცემულობაა ეს ბაღი. უკეთესია, თუ ბავშვს მანამდე ექნება შესაძლებლობა დაათვალიეროს სივრცე და გარემო, გაიცნოს პედაგოგი. ბავშვს მანამდე ვუზიარებ ზღაპრებს. მაგალითად, „ტოპო-ტიპი ბაღში მიდის.“ ეს ძალიან კარგი გამოცდილებაა. კონკრეტული კითხვები და შიშები, რომელიც ამ გმირს აქვს, ბავშვსაც იგივე კითხვები უჩნდება და ამისთვის განწყობა იქმნება.

მნიშვნელოვანია ასევე წინა შვილის გამოცდილება, თუ გვყავს. სხვა შემთხვევაში მშობელმა უთხრას, თვითონ რისი ეშინოდა, მერე იქ რა დახვდა, როგორ იქცევიან ბავშვები, რომ ყველა ერთნაირი არ არის. მნიშვნელოვანია, რომ ინფორმაცია, რომელსაც ბავშვს ვუზიარებთ, ახლოს იყოს იმ რეალობასთან, რომელის მას ბაღში ხვდება. რასაც ბავშვს ვეუბნებით. ის უნდა შევუსრულოთ. მაგალითად, ვეუბნებით, რომ ახლა უნდა წავიდე, ამ აქტივობების შემდგომ მე შენთან დავბრუნდები.

„მალე მოვალ, ორ საათში მოვალ,“- ეს ბავშვს არ ესმის. აქტივობებს ვეუბნებით: „დილას რომ იქნება საუზმე, ზღაპარს რომ წაიკითხავთ, ეზოში რომ ჩახვალ და მერე კიდევ სადილი რომ გექნება, ამ სადილის მერე მოვალ.“ ასე უფრო აღქმადია ბავშვისთვის, როდის მოვა მშობელი. ადაპტაციისთვის პირველ ეტაპზე ბავშვი ბაღში რჩება 1 საათი, 2 საათი და მერე ნელ-ნელა უნდა გაიზარდოს დრო. მნიშვნელოვანია, რომ პირველ ეტაპზე მშობელი შეჰყვეს ჯგუფში ბავშვს, რათა შეიქმნას განცდა, რომ ეს არის ის უსაფრთხო გარემო, სადაც მშობელიც არის ჩემთან ერთად.

შეცდომაა მუქარა, რომ ახლა ამას თუ არ გააკეთებ, წაგიყვან ბაღში, ახლა დავურეკავ შენს მასწავლებელს და ვეტყვი, როგორ იქცევი. აქ უკვე ავტომატურად შემოდის, რომ ბაღი არის სადამსჯელო გარემო. სეპარაცია ძალიან მტკივნეულია ბავშვისთვის. როდესაც ტირის და ხანგრძლივად ტირის, ხშირ შემთხვევაში არის დამოკიდებულება „იტირებს და გაუვლის.“ ძალიან ვცდილობთ, რომ ბავშვი არ დავტოვოთ ატირებული. ყველანაირად ვეცადოთ, რომ მისთვის გასაგებ ენაზე ავუხსნათ, რა გარემოშია, რატომ გავდივარ, რომ აუცილებლად მოვალ. არიან ბავშვები, რომლებიც ხშირად კითხულობენ: „დედა ხომ მოვა?“ მნიშვნელოვანია, ორივე მხარე ზრუნავდეს იმაზე, რომ ბავშვისთვის რაც შეიძლება მარტივი გახადოს გადასვლის პროცესი ერთი საფეხურიდან მეორეზე,“- მოცემულ საკითხზე ნინო ბუაძემ საქართველოს პირველ არხზე „ტელესკოლის“ ეთერში ისაუბრა.

წყარო: ​„ტელესკოლა“ 

წაიკითხეთ სრულად