Baby Bag

რამდენად მართებულია მოსაზრება, რომ განაყოფიერება არ ხდება მშობიარობის შემდგომ, სანამ ციკლი აღდგება? - ამ და სხვა საკითხებზე ამ თემაზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა მეან-გინეკოლოგი დიანა ჭანუყვაძე

რამდენად მართებულია მოსაზრება, რომ განაყოფიერება არ ხდება მშობიარობის შემდგომ, სანამ ციკლი აღდგება? - ამ და სხვა საკითხებზე ამ თემაზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა მეან-გინეკოლოგი დიანა ჭანუყვაძე

არსებობს მოსაზრება, რომ განაყოფიერება არ ხდება მშობიარობის შემდგომ, სანამ ციკლი აღდგება. რამდენად მართებულია და რამდენი უნდა იყოს ორსულობებს შორის შუალედი? - ამ და სხვა საკითხებზე ამ თემაზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა მეან-გინეკოლოგი, რეპროდუქტოლოგი დიანა ჭანუყვაძე.

- არსებობს მოსაზრება, რომ განაყოფიერება არ ხდება მშობიარობის შემდგომ, სანამ მენსტრუაციული ციკლი აღდგება, ლაქტაციის პერიოდში. რამდენად მართებულია?

- დიახ, არსებობს ასეთი მითი, რომ სანამ ჩვილს ძუძუთი კვებავთ, ორსულობა არ დადგება, თუმცა სიმართლე ის არის, რომ თქვენ შეგიძლიათ დაორსულდეთ ბავშვის დაბადებიდან 3 კვირის შემდეგ, მაშინაც კი, თუ ძუძუთი კვებავთ და მენსტრუაცია არ დაგწყებიათ. თუ არ გსურთ მშობიარობის შემდეგ მალევე დაორსულება, მნიშვნელოვანია გამოიყენოთ რაიმე სახის კონტრაცეფცია, ყოველი სქესობრივი კავშირის დროს, მათ შორის, პირველის ჩათვლით.

ძუძუთი კვება ხშირად თრგუნავს ოვულაციას, მაგრამ ეს ყოველთვის ასე არ არის. ქალებს, რომლებიც ექსკლუზიურად ძუძუთი კვებავენ ჩვილს, 6 თვის განმავლობაში, ნაკლებად აქვთ ოვულაცია ამ პერიოდში, ვიდრე ქალებს, რომლებიც ძუძუთი არ კვებავენ თავიანთ ჩვილს - კონტრაცეფციის ამ მეთოდს უწოდებენ ლაქტაციურ ამენორეას. ამ მეთოდის ერთ-ერთი მთავარი გამოწვევაა მისი სწორად გამოყენება, ჩვილის კვება 3-4 საათში ერთხელ. თუ კვებათა შორის შუალედს არ დაიცავთ, მეთოდი ნაკლებად ეფექტური იქნება.

Planned Parenthood-ის მიხედვით, ლაქტაციური ამენორეა დაახლოებით 98%-ით ეფექტურია, როდესაც ამ მეთოდს ბავშვის დაბადებიდან პირველი 6 თვის განმავლობაში სწორად იყენებთ. მშობიარობიდან 6 თვის შემდეგ ის ნაკლებად ეფექტური ხდება.

- თავდაცვის საშუალებებზე რომ ვისაუბროთ...

- აღსანიშნია, რომ 100%-ით არცერთი კონტრაცეფციული საშუალება არ იცავს ორსულობისგან, მნიშვნელოვანია თითოეული მეთოდის სწორად შერჩევა და გამოყენება, რომ მისი კონტრაცეფციული მოქმედება მაქსიმალურად იყოს გამოყენებული. მშობიარობის შემდეგ ნებისმიერ დროს, შეგიძლიათ გამოიყენოთ შემდეგი კონტრაცეფციული საშუალებები:

• მამაკაცის პრეზერვატივი;
• ქალის პრეზერვატივი;
• იმპლანტი;
• მხოლოდ პროგესტოგენის შემცველი აბები - მინი პილი;
• შეგიძლიათ აირჩიოთ IUD (საშვილოსნოს შიდა საშუალება), ბავშვის დაბადებიდან 48 საათის განმავლობაში. თუ IUD არ ჩაიდგმევა 48 საათის განმავლობაში, რეკომენდებულია დაელოდოთ მშობიარობიდან დაახლოებით 4 კვირის გასვლას.

თუ ბავშვს არ კვებავთ ძუძუთი და თქვენმა გინეკოლოგმა ჩაგიტარათ კონსულტაცია, რის საფუძველზეც გაიგეთ, რომ არ გაქვთ უკუჩვენება კომბინირებულ ჰორმონალურ პრეპარატებზე, შეგიძლიათ დაიწყოთ:

• კომბინირებული აბები;
• ვაგინალური რგოლი;
• კონტრაცეპტული პლასტირი.
ხოლო თუ ძუძუთი კვებავთ, ჯანმრთელობის გარკვეული დარღვევები გაქვთ ან სისხლის შედედების მომატებული რისკი, ჩვეულებრივ გირჩევთ გადადოთ კომბინირებული აბების, რგოლის ან პლასტირის გამოყენება.

- ახდენს თუ არა ზეგავლენას ორგანიზმზე მშობიარობიდან მოკლე პერიოდში ხელახალი ორსულობა და რა მხრივ?

- მშობიარობის შემდგომ ხელახალი დაორსულება, რა თქმა უნდა, შესაძლებელია, თუმცა ასოცირდება გაზრდილ რისკებთან, როგორებიც არის:

• ნაადრევი მშობიარობა;
• თანდაყოლილი პათოლოგიები;
• ნაყოფის ზრდაში ჩამორჩენა და მასის დეფიციტი;
• დედის ანემია;
• მშობიარობის წინ პლაცენტის ნაწილობრივი ან სრული აცლა.

გარდა ამისა, CDC-ის ბოლო დროინდელი მონაცემებით, მშობიარობიდან 18 თვეზე ადრე და 60 თვეზე მეტი ინტერვალის შემთხვევაში დაორსულება შეიძლება ასოცირებული იყოს აუტიზმის განვითარების გაზრდილ რისკთან. კავშირი უფრო გამოკვეთილია აუტიზმის მძიმე ფორმების დროს (​https://www.cdc.gov/ncbddd/autism/features/time-between-births.html).

მშობიარობის შემდგომ მალევე ორსულობამ შესაძლოა ქალს არ მისცეს საკმარისი დრო, რომ მოხდეს ორგანიზმის აღდგენა, როგორც ფიზიკურად, ასევე ფსიქოლოგიურად. მაგალითად, ორსულობამ და ძუძუთი კვებამ შეიძლება გამოიწვიოს ქალის ორგანიზმში სხვადასხვა ვიტამინების და მიკროელემენტების დეფიციტი (რკინა, ფოლიუმის მჟავა, კალციუმი და ა.შ), მშობიარობის შემდგომი დეპრესია და ა.შ.

- რამდენი უნდა იყოს ორსულობებს შორის შუალედი?

- ორსულობის და ჯანმრთელობის რისკის გართულებების შესამცირებლად, კვლევების მიხედვით გვირჩევენ, რომ ორსულობებს შორის შუალედი იყოს 18-დან 24 თვემდე, მაგრამ 5 წელზე ნაკლები. დედის ასაკი 35 წლის ზევით ასოცირდება გაზრდილ რეპროდუქციულ რისკებთან, მათ შორის, უნაყოფობასთან, ქრომოსომულ ანომალიებთან და მშობიარობის არასასურველ შედეგებთან. საჭიროა რისკის და სარგებლის დაბალანსება 35 წელზე მეტი ქალების ორსულობის გადადებასა და ორსულობათა შორის შემცირებულ შუალედებს შორის.

რისკები და რეკომენდაციები არ ვრცელდება წყვილებზე, რომლებსაც ჰქონდათ სპონტანური აბორტი. თუ ჯანმრთელი ხართ და მზად ხართ, არ არის საჭირო ხანგრძლივი შუალედი ორსულობებს შორის.

ბავშვის გაჩენის დროის არჩევა წყვილის პირადი გადაწყვეტილებაა. შემდეგი ორსულობის დაგეგმვისას თქვენ და თქვენმა პარტნიორმა შეიძლება გაითვალისწინოთ სხვადასხვა ფაქტორი, ჯანმრთელობის რისკებისა და სარგებელის. სანამ არ მიიღებთ გადაწყვეტილებას, როდის გააჩინოთ შემდეგი შვილი, ექიმის რეკომენდაციით გამოიყენეთ თქვენთვის მისაღები ჩასახვის საწინააღმდეგო საშუალებები.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძლება დაინტერესდეთ

​ორსულობა, მშობიარობა, მეძუძურობა და Covid-19

​ორსულობა, მშობიარობა, მეძუძურობა და Covid-19

დღეს ხუთშაბათია და მედიაპორტალი MomsEdu.ge ტრადიციულ რუბრიკას - მეან-გინეკოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. ამჯერად მეან-გინეკოლოგი და ქირურგი ეკა ბუკია მოგაწვდით კომპეტენტურ ინფორმაციას ისეთ აქტუალურ თემებზე, როგორებიცაა: რამდენად საშიშია ორსულისთვის კორონავირუსით ინფიცირება, გადაეცემა თუ არა ვირუსი ნაყოფს ორსულობის ან მშობიარობის დროს და გადადის თუ არა კორონავირუსი დედის რძით?

​ორსულობისას ძალიან ბევრი კითხვა უჩნდება ორსულს. დღევანდელი პანდემიის პირობებში ბევრ ქალს აინტერესებს, რა ზეგავლენას მოახდენს Covid-19-ით დაინფიცირების შემთხვევაში ვირუსი ორსულობაზე, ნაყოფზე. აუცილებლად უნდა შეატყობინოთ თქვენს მკურნალ ექიმს ტემპერატურის მატების შესახებ, ვინაიდან ზოგიერთი ვირუსული დაავადება ზეგავლენას ახდენს თქვენი ნაყოფის განვითარებაზე. ასეთ ვირუსულ დაავადებებს მიეკუთვნება: ციტომეგალოვირუსი, წითელა, ჩუტყვავილა, ჰერპეს ვირუსი.

​2019 წელს მსოფლიოში გამოჩნდა ახალი ვირუსი - კორონავირუსი, რომელიც სასუნთქ გზებზე მოქმედებს.

​Covid
-19 ისევ რჩება ახალ დაავადებად და ჯერ კიდევ ბოლომდე არ არის შესწავლილი. ასევე ბოლომდე არ არის დადგენილი, როგორ მოქმედებს ის ორსულ ქალებსა და ნაყოფზე.

​რა უნდა იცოდეთ კორონავირუსზე?

​კორონავირუსი არის ვირუსების ოჯახი, რომელიც ვრცელდება როგორც ადამიანებში, ასევე ცხოველებში და შესაძლოა, გამოიწვიოს როგორც მარტივი გაციება, ასევე მძიმე რესპირატორული დაავადებები. სიმპტომები ვლინდება ინფიცირებულ ადამიანთან კონტაქტიდან 2-14 დღეში.

ყველაზე ხშირი სიმპტომებია:

  • ხველა
  • მაღალი ტემპერატურა
  • ქოშინი
  • დაღლილობა
ასევე:

  • შემცივნება
  • ყელის ტკივილი
  • თავის ტკივილი
  • გემოსა და ყნოსვის დაკარგვა
  • კუნთების ტკივილი

​არიან თუ არა ორსულები მეტად მგრძნობიარე ვირუსის მიმართ?

​ჯერჯერობით ვირუსი ბოლომდე შესწავლილი არ არის, ამიტომ დაბეჯითებით ამ კითხვაზე პასუხი ამ ეტაპისთვის არ არსებობს. თუმცა სასუნთქი გზების ინფექციების მიმართ ორსულები მეტად მგძნობიარენი არიან, ვინაიდან ერთი მხრივ, ორსულებში ქვეითდება იმუნური სისტემა, მეორე მხრივ, ორსულობა მოქმედებს ფილტვებისა და გულის დატვირთვაზე.

​მკურნალობის რომელი მეთოდებია უსაფრთხო ორსულებში?

​კოვიდის მკურნალობა ჰგავს სხვა რესპირატორული დაავადების მკურნალობის მეთოდებს. ორსულებში მაღალი ტემპერატურის დროს გამოიყენება სიცხის დამწევი - პარაცეტამოლი, სითხეებით დატვირთვა. თუ ვერ ხერხდება ტემპერატურის დაწევა, გეწყებათ ქოშინი ან ღებინება, სასწრაფოდ მიმართეთ ექიმს.

​რამდენად საშიშია ორსულისთვის კორონავირუსით ინფიცირება?

​ისევ და ისევ, ვინაიდან ვირუსი არ არის ბოლომდე შესწავლილი, ზუსტი და კონკრეტული პასუხები არ არის. მაგრამ, ორსულობის გამოსავალი კოვიდინფიცირებულ ქალებში შესაძლოა, უფრო მძიმე იყოს, ვიდრე არაინფიცირებულ ორსულებში. შესაძლებელია იყოს თვითნებითი აბორტები, ნაადრევი მშოიარობა, მკვდარშობადობა.

​ორსულობის პირველ ტრიმესტრში მაღალმა ტემპერატურამ, მიუხედავად მისი გამომწვევი მიზეზისა, შესაძლოა, გამოიწვიოს ნაყოფის განვითარების ანომალია. ეს ყველაფერი შემაშინებლად ჟღერს, თუმცა საქმე არც ისე ცუდადაა. არის დადასტურებული კვლევები, რომ 147 გამოკვლეული ორსულიდან 8% იყო ინფიცირებული მძიმე ფორმით და მხოლოდ 1% იყო კრიტიკულ მდგომარეობაში.

​გადაეცემა თუ არა ვირუსი ნაყოფს ორსულობის ან მშობიარობის დროს?

​ეს ნაკლებ სავარაუდოა. ვინაიდან კოვიდით ინფიცირების გზა ჰაერწვეთოვანია (ინფიცირებული ადამიანის ხველა, დაცემინება). თქვენი ბავშვის ამ გზით დაინფიცირება შესაძლოა, მოხდეს მხოლოდ მშობიარობის შემდეგ.

​მცირე ექსპერიმენტში, რომელშიც მონაწილეობდა ორსულობის მე-3 ტრიმესტრში დაინფიცირებული 9 ჩინელი ქალბატონი, სანაყოფე წყლებსა და ჭიპლარის სისხლში არ იქნა ნანახი ვირუსი. ასევე ახალშობილის ყელის ნაცხიდან აღებულ მასალაშიც არ იქნა ნანახი ვირუსი.

​ასევე არის ცნობები შედარებით უფრო მასშტაბური კვლევიდან. კვლევაში მონაწილე კოვიდინფიცირებული ქალებიდან, რომელთაც იმშობიარეს, 3 ახალშობილი აღმოჩნდა კოვიდდადებითი, დანარჩენი 30 ახალშობილი კოვიდუარყოფითი. ამიტომ არ არის დაზუსტებული ნამდვილად ინფიცირებულები დაიბადნენ ახალშობილები, თუ დაბადებიდან მალევე დაინფიცირდნენ.
სჭირდება თუ არა ქალს საკეისრო კვეთა მშობიარობის მომენტისისთვის ინფიცირების შემთხვევაში?
ფიზიოლოგიურად იმშობიარებთ თუ საკეისრო კვეთის გზით, ეს დამოკიდებულია ბევრ ფაქტორზე და არა მხოლოდ კოვიდინფიცირებაზე. ისევ და ისევ, თუ თქვენ არ გაქვთ საკეისრო კვეთის ჩვენება, მხოლოდ კოვიდინფიცირების გამო საკეისრო კვეთის ჩატარება არ არის რეკომენდებული.
როგორ მოვიქცეთ თუ დაგეგმილია საკეისრო კვეთა ან მშობიარობის აღძვრა არაინფიცირებულ ორსულებში?
მიუხედევად იმისა, ხართ თუ არა ინფიცირებული კლინიკაში მისვლამდე 24-28 საათით ადრე უნდა ჩააბაროთ Pჩღ-ტესტი ცოვიდ-ზე, ვინაიდან შესაძოა დაავადება უსიმპტომოდ მიმდინარეობდეს. გარდა ამისა, ოპერაციული ჩარევა არის რისკი არა მხოლოდ თქვენთვის, არამედ მედ პორსანილისთვის. ამიტომ აუცილებელია გეგმიური შემთხვევების დროს მედ პერსონალისა და სხვა ორსულთა ან მელოგინეების დაცვის მინით გავლილი გქონდეთ შესაბამისი კვლევა.
გადადის თუ არა კორონავირუსი დედის რძით?


​რამდენიმე ჩატარებული კვლევის შედეგად დადასტურდა, რომ დედის რძით კოვიდინფექცია არ გადადის. თუმცა, საბოლოო პასუხის მისაღებად მაინც აუცილებელია კიდევ კვლევების ჩატარება. მეძუძური დედის კოვიდინფიცირების შემთხვევაში აუცილებელია დედამ ატაროს პირბადე (ნიღაბი), კარგად დაიბანოს ხელები კვების დაწყებამდე და, რა თქმა უნდა, დღეში რაც შეიძლება ხშირად.
გისურვებთ ჯანმრთელობას!
წაიკითხეთ სრულად