Baby Bag

ქალის ორგანიზმისთვის ორსულობა ფიზიოლოგიური მოვლენაა და არ სჭირდება მკურნალობა - ინტერვიუ მეან-გინეკოლოგ ზაზა სინაურიძესთან

ქალის ორგანიზმისთვის ორსულობა ფიზიოლოგიური მოვლენაა და არ სჭირდება მკურნალობა -  ინტერვიუ მეან-გინეკოლოგ ზაზა სინაურიძესთან

რა სიხშირით უნდა იაროს ორსულმა ვიზიტზე მეან-გინეკოლოგთან, როგორ შეიძლება ტოქსიკოზის ჩივილების შემსუბუქება, რომელი ასაკი ითვლება გვიან ორსულობად - ამ და სხვა აქტუალურ თემებზე ცნობილი მეან-გინეკოლოგი ზაზა სინაურიძე გვესაუბრა. ​Momsedu.ge-ს ინტერვიუდან მომავალი დედები შეიტყობთ ყველაფერს, რაც ორსულობისას დაგეხმარებათ.

- ბატონო ზაზა, რა სიხშირით უნდა იაროს ორსულმა ვიზიტზე მეან-გინეკოლოგთან?

- ძალიან საინტერესო და სწორი კითხვაა. ორსულთა დაახლოებით 85% ფიზიოლოგიური ორსულები არიან (აბსოლუტურად ყველანაირი გართულების გარეშე მიდის ორსულობა), ხოლო 15%-ში გვხვდება რისკფაქტორები. თუ ქალბატონი ჯანმრთელია, ორსულობა ნორმალურად მიდის, არაფერი არ აწუხებს და ასე ვთქვათ, ანალიზები აქვს კარგი, რაც ნაკლებად მივა მეან-გინეკოლოგთან ვიზიტზე, უმჯობესია. სამწუხაროდ, ხდება ზედმეტი ჩარევები. ქალის ორგანიზმისთვის ორსულობა ფიზიოლოგიური მოვლენაა და არ სჭირდება მკურნალობა, არ სჭირდება წამლები (თუ რაღაც სფეციფიკას არ აქვს ადგილი, მე ვსაუბრობ ფიზიოლოგიურ ორსულებზე). შესაბამისად, ჩვენმა სახელმწიფომ დაადგინა და ზოგადად, მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაციის რეკომენდაციაა, რომ აუცილებელი და საკმარისია 8 ვიზიტი.
- ფოლის მჟავისა და რკინის პრეპარატების მიღების წესები. რატომ არის აუცილებელი მათი მიღება ორსულობამდე და მთელი ორსულობის განმავლობაში?
- ფოლიუმ მჟავა ე.წ. ფოლიატი არის შემადგენელი ნაწილი სტრუქტურის, რომლიდანაც ორგანიზმი აწარმოებს B ჯგუფის ვიტამინების წარმოქმნას. ცივილურ ქვეყნებში ცივილური ქალები ფოლიუმის მჟავის მიღებას იწყებენ დაფეხმძიმებამდე დაახლოებით სამი თვით ადრე პარტნიორთან ერთად იმისთვის, რომ შეიქმნას შესაბამისი კონცენტრაცია ფოლიატების, ანუ B ჯგუფის ვიტამინების. რაც შეეხება ფოლიუმის მჟავის რაოდენობას, ჩვენს აფთიაქებში იყიდება 5 მგ., რაც არ არის კარგი. ორსულმა უნდა მიიღოს 4 მ.გ. ზედმეტი რაოდენობა, ნაცვლად იმისა, რომ დაიცვას ნაყოფის ნერვული ღერო, პირიქით, აზიანებს მას. როგორც აღვნიშნე, ფოლიუმის მჟავა, იდეალურ შემთხვევაში, უნდა დაიწყოთ დაორსულებამდე სამი თვით ადრე პარტნიორთან ერთად. დაუგეგმავი ორსულობისას კი პირველი სიმპტომის შემჩნევისთანავე მხოლოდ ორსულმა უნდა დაიწყოს მისი მიღება. რაც შეეხება რკინას - ვიტამინების კომპლექსი და რკინა პრაქტიკულად არ გვჭირდება გარდა იმ პერიოდისა, როდესაც ორსულს ემთხვევა 12 კვირიდან 30 კვირამდე ორსულობა ზამთრის ან გაზაფხულის პერიოდში (დაწყებული დეკემბრიდან აპრილის ჩათვით). ამ პერიოდში მიზანშეწოლილია ვიტამინის მიღება. ხოლო რკინის მიღება, ცალსახად არის მხოლოდ და მხოლოდ ჩვენებით.

არ დაგავიწყდეთ !!!

Moms.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)


- რა საკვების მიღებისგან უნდა შეიკავოს თავი ორსულმა?
- ორსულისთვის აუცილებელია ცილის მიღება, ცხოველური თუ მცენარეული - ეს მისი ასარჩევია. პირამიდის საფუძველი არის ცილა, შემდეგი ნაწილი ამ პირამიდის არის ბოსტნეული და ზედა ნაწილი, შედარებით მცირე - ხილი. რატომ ხილი ნაკლები? იმიტომ, რომ ჩვენს ქვეყანაში, განსაკუთრებით სეზონური ხილი გაჯერებულია საქაროზითა და ფრუქტოზით. შაქარი კი ორსულისთვის არ არის მიზანშეწოლილი. ორსულს სამი ძირითადი მტერი ჰყავს - შაქარი/მარილი, ცხიმი და ქიმიური გზებით მიღებული პროდუქტები. ორსულის თეფში რომ წარმოვიდგინოთ, არის ცილა, ბოსტნეული და ხილი.
- რას ეტყოდით ქალებს, რომლებიც ორსულობის პერიოდშიც ეწევიან სიგარეტს?
- 4 000-ზე მეტი კვლევა ამტკიცებს, რომ მოწევა, პირველ რიგში, სისხლის მიმოქცევის დარღვევას იწვევს დედასა და ბავშვს შორის, ანუ პლაცენტარულ სისხლის მიმოქცევას. ხატოვნად რომ ვთქვათ, თითო ნაპასის „დარტყმით“, თავში ბავშვს აგურს ურტყამს.
- რამდენად რეკომენდებულია ორსულობისას შემდეგი პროცედურების ჩატარება - სოლარიუმი, გარუჯვა, ლაზერი, თმის შეღებვა?
- სოლარიუმი არის ულტრაიისფერი გამოსხვივება და კატეგორიულად იკრძალება. არც მზის სხივებია დასაშვები. პირიქით, ჩრდილშიც რომ იყოს ორსული სანაპიროზე, მაინც თეთრი პირსახოცი უნდა დაიფაროს მუცლის არეში. ეპილაცია არ არის მავნებელი, ოღონდ ეს არ არის სარწმუნო ინფორმაცია, შეიძლება ხვალ შეიცვალოს. თმის შეღებვა არ არის არანაირი პრობლემა, თუ საღებავი არ არის ქიმიური.
- რეკომენდებულია თუ არა ორსულობისას ვარჯიში?
- მე, როგორც მეან-გინეკოლოგი, ბედნიერი ვარ, როდესაც ჩემთან მოდის ქალბატონი და მეუბნება, აქტიურად დავდივარ აქვა აერობიკაზე, იოგაზე, ფეხით, ვცურავ და ა.შ. ქალი, რომელიც ვარჯიშობს, კარგად მშობიარობს. ორსულისთვის სამი რამ არის მნიშვნელოვანი - წყალი მინიმუმ ორი ლიტრი, ძილი მინიმუმ 9 საათი და მაქსიმალური ფიზიკური აქტივობა (ვსაუბრობ ფიზიოლოგიურ ორსულებზე და არა მათზე, ვისი ორსულობაც გართულებებით მიდის). ექიმი, რომელიც ფიზიოლოგიურ ორსულს ფიზიკურ აქტივობას აუკრძალავს, თამამად შემიძლია ვთქვა, რომ გაუნათლებელია.
- ტოქსიკოზის გამომწვევ მიზეზებზეც რომ გვესაუბროთ... როგორ შეიძლება ტოქსიკოზის ჩივილების შემსუბუქება?
- გულისრევის გამომწვევი მიზეზი ძალიან მარტივია. როდესაც ორსულობა დგება, ორგანიზმი იცავს ამ ორსულობას და გამოჰყოფს ე.წ. სპეციფიკურ ჰორმონს, რომელსაც ჰქვია პროგესტერონი. ქალები ვერ ატყობენ მას, სანამ ნორმაშია, რადგან შეჩვეულები არიან. ორსულობის დროს ორგანიზი გამოჰყოფს 10-ჯერ მეტ პროგესტერონს, რათა დაიცვას ორსულობა. ტოქსიკოზი არის ე.წ. ინტოქსიკაცია, მოწამვლა. რა თქმა უნდა, ჩვენ მას არ ვებრძვით, ვერ ვებრძვით, რადგან ეს ნიშნავს, რომ ორსულობა მოიშლება. აქედან გამომდინარე, ჩვენ უნდა ვუმკურნალოთ სიმპტომებს. მკურნალობა მარტივია, თუმცა მისი პრევენცია, წინასწარ დადგენა, გამორიცხულია. მკურნალობა მოიცავს დეზინტოქსიკაციას. პირველი ეტაპი არის ორგანიზმის გარეცხვა-გადასხმები, სითხის მიღება და ცენტრალური ნერვული სისტემის დაცვა.
- და ბოლოს, არსებობს თუ არა გინეკოლოგიაში სასურველი ასაკი, რომელი ასაკი ითვლება გვიან ორსულობად და რამდენად სარისკოა იგი?
- რა თქმა უნდა არსებობს, ეს ასაკი შემოიფარგლება 15 წლიდან 45 წლამდე. თუმცა ორსულობისთვის ყველაზე კომფორტული არის 18-დან 35 წლამდე. რა თქმა უნდა, არაფერი არ დაშავდება, ვთქვათ, 17 წლის ასაკშიც, თუმცა უფრო მეტი შანსია გართულების.
ესაუბრა თამუნა კიკალიშვილი

შეიძლება დაინტერესდეთ

„სტატისტიკის თანახმად, აქტიური სექსუალური ცხოვრების პირობებში ქალების 85% პირველი ერთი წლის განმავლობაში ორსულდება, ხოლო 95% - ორი წლის განმავლობაში“

„სტატისტიკის თანახმად, აქტიური სექსუალური ცხოვრების პირობებში ქალების 85% პირველი ერთი წლის განმავლობაში ორსულდება, ხოლო 95% - ორი წლის განმავლობაში“
როდის ვსაუბრობთ უნაყოფობაზე და რა შეიძლება იყოს ძირითადი გამომწვევი მიზეზები? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს რეპროდუქტოლოგი, მეან-გინეკოლოგი ლელა ირემაძე ესაუბრა. 

​- ქალბატონო ლელა, რა არის უნაყოფობა და როდის ვსაუბრობთ მასზე?

- იმ შემთხვევაში, როდესაც ერთწლიანი, რეგულარული, დაუცველი სქესობრივი კონტაქტის ფონზე არ დგება ორსულობა, ვსაუბრობთ უნაყოფობაზე, თუ ქალის ასაკი:

  • < 35 წლამდეა
  • > 35 წელზე ზემოთ ასაკის ქალებში - ეს პერიოდი მცირდება 6 თვემდე.
  • > 40 წელზე ზემოთ - 3 თვემდე
უნაყოფობა შეიძლება იყოს პირველადი და მეორადი. პირველადია უნაყოფობა, როდესაც ქალს არცერთი ორსულობა არ ჰქონია, ხოლო მეორადია უნაყოფობა, როდესაც ქალს აქვს მინიმუმ ერთი ორსულობა ანამნეზში.

ქალის ასაკი და წყვილის სქესობრივი თანაცხოვრების პერიოდის ხანგრძლივობა მნიშვნელოვანია, უნაყოფობის დროული დიაგნოსტიკისა და შემდგომი მენეჯმენტის განსაზღვრის თვალსაზრისით.

- დღესდღეობით, პროცენტულად რამდენად გავრცელებულია წყვილებში უშვილობა?

- დღეისათვის მსოფლიოში რეპროდუქციული ასაკის 8-12% არის უნაყოფო, ანუ ყოველი 7 წყვილიდან 1 წყვილი. 48 მილიონი წყვილი. 186 მილიონი ადამიანი; (Worldwide ( Ombelet et; al)) PubMed 2019)

- ძირითადად რითია გამოწვეული უშვილობა და რომელი სქესის წარმომადგენლებში უფრო ხშირია ეს პრობლემა?

- უნაყოფობის მიზეზები შეიძლება იყოს მამაკაცისმიერი, ქალისმიერი, კომბინირებული (ქალისმიერი+მამაკაცისმიერი ფაქტორი); იმუნოლოგიური, ასევე უცნობი/გაურკვეველი ეტიოლოგიის.

  • ქალისმიერი მიზეზები გვხვდება შემთხვევათა – 40-45%-ში
  • მამაკაცისმიერი ფაქტორი - 35-40%
  • ქალისა და მამაკაცის ერთად - 15%
  • გაურკვეველი გენეზის უნაყოფობა -10%
ქალისმიერი მიზეზები შეიძლება იყოს - ფალოპის მილების, საკვერცხეების, საშვილოსნოს ორგანული და ან ფუნქციური პათოლოგიური ცვლილებები, ასევე ენდოკრინული დარღვევები.

ფალოპის მილების ანატომიური და ფუნქციური დაზიანებით გამოწვეული უნაყოფობა, ქალის უნაყოფობის 40-60%-ს შეადგენს. ფალოპის მილებს ახასიათებთ ძალზე რთული ნეიროენდოკრინული რეგულაცია, რომელიც მათ სატრანსპორტო ფუნქციას განაპირობებს. ამ ფუნქციის მოშლა საბოლოოდ იწვევს სპერმატოზოიდისა და კვერცხუჯრედის გადაადგილების, მათი შერწყმის შედეგად წარმოშობილი გამეტების, შემდგომ კი ემბრიონის საშვილოსნოს ღრუსკენ ტრანსპორტირების პროცესის რღვევას, რაც უნაყოფობის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი მიზეზია.

საშვილოსნოს პათოლოგიებით გამოწვეულ უნაყოფობაში მნიშვნელოვანია - საშვილოსნოს თანდაყოლილი პათოლოგიები (ძგიდე, ორრქიანი, ერთრქიანი), ფიბროიდები, ადენომიოზი, ენდომეტრიოზი, ენდომეტრიუმის სტრუქტურა/ ხარისხი, პოლიპები.

საკვერცხისმიერი ფაქტორი - ძირითადად ანოვულაცია, რაც უნაყოფობის გამომწვევ მიზეზებს შორის მნიშვნელოვან ადგილს იკავებ. იგი გულიხმობს ფოლიკულიდან კვერცხუჯრედის გამოთავისუფლების პროცესის რღვევას.

ჰორმონული დარღვევებიდან აღსანიშნავია - ჰიპოთალამო - ჰიპოფიზურ სისტემაში მიმდინარე პათოლოგიური ცვლილელბი.

მამაკაცისმიერი ფაქტორი - განპირობებულია სპერმაში სპერმატოზოიდების რაოდენობრივი, მოძრაობითი და მორფოლოგიური პათოლოგიური ცვლილებებით.

ასევე ძალზედ მნიშვნელოვანი და გასათვალისწინებელია - გარემო ფაქტორების (ტოქსინები), ცხოვრების წესის (მწეველობა, ალკოჰოლის მოხმარება, სიმსუქნე) გავლენა ნაყოფიერებაზე.

- აქვს თუ არა მნიშვნელობა ქალის ასაკს?

- ოვარიული რეზერვი (კვერცხუჯრედების მარაგი საკვერცხეებში) ქალის შვილოსნობის პოტენციალის მთავარი განმსაზღვრელი ფაქტორია, უფრო მეტიც, გენეტიკური შვილის ყოლის ერთადერთი წყაროა. მნიშნელოვანია ის ფაქტორი, რომ კვერცხუჯრედების მარაგი მცირდება/იხარჯება ასაკის მატებასთან ერთად. გარდა კვერცხუჯრედების რაოდენობრივი შემცირებისა, მცირდება კვერცხუჯრედების ხარისხიც (უპირატესად 35 წლის შემდეგ). სწორედ ამ ფაქტორების გამო განსხვავებულია ქალის დაორსულების სიხშირე 35 წლამდე და მის შემდეგ ასაკში, მაგალითად, ბუნებრივ ციკლებში:

  • 25 წლის ასაკში - ერთ ციკლში - საშ. - 25%;
  • 35 წლის ასაკში - 15%-ია
  • 37 წლის ასაკში 10%, 40 წლის შემდეგ 4-5%

    ​ინ ვიტრო ციკლში
  • < 35 წლამდე - საშუალოდ 45-50%-ია
  • 35-38 წწ - 30-35%
  • 40-42 წწ - 8-10%
  • < 42 წწ - 3-5%.
აღნიშნული, ქალის რეპროდუქციულ სისტემაში მიმდინარე ასაკდამოკიდებული ფიზიოლოგიური პროცესია. გასათვალისწინებელია, ფიზიოლოგიიდან გადახრის შემთხვევები ანუ ადრეულ ასაკში (35-30 წლამდე), სხვადასხვა მიზეზის (გენეტიკური, აუტოიმუნური, იდიოპათიკური და სხვ) გამო შემცირებული ფოლიკულური მარაგის არსებობა, რის გამოც ორსულობის სიხშირე ასაკის მიუხედავად მნიშვნელოვნად დაბალია.

აღნიშნულიდან გამომდინარე, საჭიროა ყველა რეპროდუქციული ასაკის ქალმა, ვინც გეგმავს ორსულობას, დროულად მიმართოს რეპროდუქტოლოგს, გამოიკვლიოს საკვერცხის მარაგი და შედეგის მიხედვით დაგეგმოს ორსულობა.

ასევე მნიშვნელოვანია, ფსიქოლოგიური ფაქტორით გამოწვეული უნაყოფობა, რაც დღეისათვის საკმაოდ ხშირად გვხვდება.

ძირითადი მიზეზები, რომლებიც იწვევენ ფსიქოლოგიურ უნაყოფობას:

  • სისტემატური სტრესი სამსახურში;
  • თავის დადანაშაულება უნაყოფობაში, ან ფიქრი იმაზე, რომ ეს არის სასჯელი თქვენი ცხოვრების წესის გამო;
  • ფინანსური თუ საყოფაცხოვრებო პრობლემები, რაც ბავშვის დაბადებას უკავშირდება;
  • ბოლო პერიოდში განცდილი სერიოზული ფსიქოლოგიური რყევა;
  • გარშემომყოფების მხრიდან გამუდმებული პრესინგი, ანუ გამუდმებული შეკითხვები: არ ხართ ორულად, არ გეგმავთ ორსულობას, რატომ არ ორსულდებით? 

ფსიქოლოგიური უნაყოფობის დროს მნიშვნელოვანია მკურნალი ექიმის მხარდაჭერა, ზოგიერთ შემთხვევაში საჭირო ხდება ფსიქოლოგის ჩართულობა.

- დედები ხშირად ეუბნებიან თავიანთ ქალიშვილებს, არ გაცივდეთ, ბავშვი არ გეყოლებათო. მითია თუ რეალურად შესაძლებელია მომავალში ამან პრობლემა გამოიწვიოს?

- რა თქმა უნდა, მითია. მცირე მენჯის ღრუს ანთებას ინფექცია იწვევს და არა ცივზე ჯდომა ან მსგავსი.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად