Baby Bag

თუ ქალი და მისი ოჯახი მომზადებულები და ინფორმირებულები შეხვდებიან ორსულობას ყველა უსიამოვნების და გართულების პრევენცია შესაძლებელია

თუ ქალი და მისი ოჯახი მომზადებულები და ინფორმირებულები შეხვდებიან ორსულობას ყველა უსიამოვნების და გართულების პრევენცია შესაძლებელია

ორსულების მშობიარობისთვის მოსამზადებელ ფსიქოლოგიურ რჩევებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი რუსუდან სამხარაძე.
- რა არის მთავარი დეტალი, რისთვისაც მზად უნდა იყოს ორსული, რომ მშობიარობის შემდეგ ნაკლები ფსიქოლოგიური წნეხის ქვეშ აღმოჩნდეს?
- ორსულობა ქალის ცხოვრების განსაკუთრებული პერიოდია, სიხარულთან და ბედნიერებასთან ერთად ხშირად დაბნეულობის, შიშის, შფოთვის, უგუნებობისა და დეპრესიის პერიოდად იქცევა. ახალი სიცოცხლის ჩასახვა, დიდ მოლოდინთან ერთად, ორგანიზმისთვის დიდი გამოწვევაცაა და ეს საპასუხისმგებლო გამოცდა ქალის არა მარტო ფიზიკურ, არამედ ფსიქიკურ ჯანმრთელობასაც ელის.
მღელვარების მიზეზები შესაძლოა იყოს:

​- პასუხისმგებლობის შიში;
- მშობიარობის შიში;
- სხეულის ფორმების ცვლილება;
- ჯანმრთელობის პრობლემები;
თუ ჩვენ განვიხილავთ დედობას, როგორც ფსიქო-სოციალურ ფენომენს, რომელიც ბავშვის განვითარების ყველა პირობას უნდა უზრუნველჰყოფდეს, უნდა შევეხოთ დედის ფსიქოლოგიურ მდგომარეობას. ორსულობა და მშობიარობა საკმაოდ სტრესულია ქალის ფიზიოლოგიისა და ფსიქიკისთვის, ჰორმონალურ ცვლილებებთან ერთად იცვლება რეალობა და ხდება დედის ახალ როლთან ადაპტაცია, რომელიც შეიძლება მიმდინარეობდეს (პოსტნატალურ) მშობიარობის შემდგომი ფსიქოემოციური გართულებებით. მაგალითად, შეიძლება ახალბედა დედას არ ახარებდეს ჩვილის მოვლის პროცესი, განიცდიდეს ქრონიკულ გადაღლას და გაღიზიანებას, რაც კიდევ უფრო შეიძლება უმძაფრებდეს დანაშაულის გრძნობას, რომ ვერ აკმაყოფილებს „იდეალური“ დედის პარამეტრებს. ზოგჯერ ჩნდება ფიქრები, რომ ის ვერ აკმაყოფილებს ბავშვის მოთხოვნილებებს ხარისხიანად, თითქოს და მას არ აქვს საკმარისი ემოციური და ტაქტილური (შეხებითი) კონტაქტი ჩვილთან. აღნიშნული ფიქრები და შიშები ორსულში, ახალბედა დედაში, შესაძლოა იწვევდეს გუნება-განწყობის ცვლილებას, სისუსტეს, უმადობასა და ძილის სირთულეებს.

დედის შემაწუხებელი ფიქრები, რომ თავს ვერ ართმევს დაკისრებულ მოვალეობას, ხასიათის მუდმივი ცვალებადობა, დანაშაულის გაძლიერებული გრძნობა და ინტენსიური ემოციები, შესაძლოა კიდევ უფრო რთულ ფორმებში გადაიზარდოს და შფოთვით აშლილობამდეც კი მივიდეს. რაც თავის მხრივ გავლენას ახდენს არა მხოლოდ დედაზე, არამედ ბავშვზე და ხანდახან, ბავშვის მიმართ აგრესიის მიზეზიც შესაძლოა გახდეს.

​თუ ახლად ნამშობიარებ ქალს ზემოთ ჩამოთვლილი სიმპტომები სუსტად აღენიშნება, აქვს მსუბუქი შფოთვა, ტირილის სურვილი, ხასიათის ცვალებადობა და ეს სიმპტომები 2 კვირაზე მეტხანს არ გრძელდება, შეგვიძლია ვივარაუდოთ, რომ ქალი ნელ-ნელა რეაბილიტირდა, ხოლო თუ ეს სიმპტომატიკა არ იცვლება ან მძაფრდება დროის გასვლის მიუხედავად, მაშინ აუცილებელია სპეციალისტების (გინეკოლოგის, ფსიქოლოგის, ნევროლოგის, ფსიქიატრის) კონსულტაცია.
- როგორ უნდა მოემზადოს ორსული ან ის, ვინც ორსულობას გეგმავს ამ რთული და საინტერესო პერიოდისთვის? გვირჩიეთ რამდენიმე აქტივობა ან ფსიქოლოგიური სავარჯიშო, რითაც უფრო მეტი მზაობით შეხვდებიან ქალები მშობიარობას და მის შემდეგ განვითარებულ მდგომარეობას?
- გამოწვევები და სირთულეები ინდივიდუალურია და ისინი სხვადასხვა ფორმითა და ინტენსივობით გვხვდება. თუ კი ქალი და მისი ოჯახი მომზადებულები და ინფორმირებულები შეხვდებიან ამ უნიკალურ პერიოდს, ყველა უსიამოვნების და გართულების პრევენცია შესაძლებელია.

​პრევენციისთვის სასურველია პერინატალურ ფსიქოლოგთან (ფსიქოლოგი, რომელიც მუშაობს შვილოსნობის საკითხებზე, პრე და პოსტ სამშობიარო პერიოდში) კონსულტაცია. ფსიქოლოგის მიზანია, დაეხმაროს ქალს, მიიღოს და გააცნობიეროს საკუთარი თავი ახალ როლში, მოამზადოს მშობიარობისთვის და მიაწოდოს ინფორმაცია შესაძლო დეპრესიის, შფოთვის შესახებ. აუხსნას, თუ რაოდენ მნიშვნელოვანია მშობელი-ბავშვის ჯანსაღი ინტერაქცია.

​რეკომენდაციების სახით ახალგაზრდა დედებს მინდა ვურჩიო, რომ მაქსიმალურად დატკბნენ ამ უნიკალური პერიოდით, ორსულობა და მშობიარობა ეს ის დროა, როცა მხოლოდ საკუთარ თავსა და სურვილებზე უნდა იყვნენ ორიენტირებულნი და გაინებივრონ თავი, იყვნენ კონტაქტში საკუთარ შეგრძნებებთან და სურვილებთან - შემდეგ ჩვილთან.

​მოითხოვეთ დახმარება ოჯახის წევრებისა თუ მეგობრებისაგან, ჩართეთ პროცესში მამა, მიიღეთ მისი ზრუნვა და ყურადღება მადლიერებით, შეადგინეთ და გაიზიარეთ ბავშვზე ზრუნვის დრო და განრიგი, თავისუფალი დრო გამოიყენეთ გამოსაძინებლად და სავარჯიშოდ, ჰაერზე სასეირნოდ ან გასართობად.

​ესაუბრეთ, უმღერეთ მუცლადმყოფ ბავშვს და შემდეგ ჩვილსაც აქტიურად გაუზიარეთ თქვენი ემოციები და განცდები, ეს ტექნიკა დაგეხმარებათ ადვილად ამოიცნოთ საკუთარი და ბავშვის სიგნალები, და ამ სიგნალებს შესაბამისი მგრძნობელობით უპასუხოთ.
​პერიოდულად მიმართეთ რელაქსაციას (3-5 წუთი) - მიიღეთ კომფორტული პოზა, დახუჭეთ თვალები და წარმოიდგინეთ სიტუაცია/ადგილი, სადაც თავს იგრძნობთ მშვიდად, დაცულად და უსაფრთხოდ, ეს თქვენი „იდეალური ადგილი“ იქნება. ეს ტექნიკა ხელს უწყობს სიმშვიდისა და ბალანსის მოპოვებას, რაც დადებითად აისახება, როგორც ფიზიკურ ისე ემოციურ მდგომარეობაზე, საერთო ჯამში კი ადამიანის ჯანმრთელობაზე. რელაქსაცია/წარმოსახვა ეხმარება ადამიანს სიმშვიდე შეინარჩუნოს მთელი დღის მანძილზე.

​მოითხოვეთ სოციალური მხარდაჭერა!

​მნიშვნელოვანია, ორსულობის პერიოდის შესახებ კომუნიკაცია პარტნიორთან (თუ გყავს პარტნიორი), ოჯახის წევრებთან და/ან მეგობრებთან. ასევე, გამოცდილების გაზიარება იმ ქალებთან, რომლებიც ახლა გადიან ამ პროცესს: ორსულებთან და ახალშობილის დედებთან. ასეთი მხარდაჭერის მისაღებად, შეგიძლია სხვადასხვა ჯგუფში გაწევრიანდე, მათ შორის სოციალური ქსელების გამოყენებით.

​თუ ცოტას ნერვიულობ, იცოდე, რომ არ ხარ მარტო. შიში, შფოთვა, ახალ როლთან შეგუების სირთულე ძალიან ბუნებრივია, განსაკუთრებით პირველი ან დაუგეგმავი ორსულობის შემთხვევაში.

​- რას ურჩევდით პარტნიორებს და ოჯახის წევრებს, რომლებიც ორსულთან ერთად გადიან ამ რთულ პროცესს?

​- მშობიარობის შემდგომ ფსიქო-ემოციურ გართულებებს ხელს უწყობს ასევე, ისეთი სოციალური ფაქტორები, როგორებიცაა: ფინანსური პრობლემები და კეთილმოუწყობელი საცხოვრებელი პირობები, მხარდაჭერის არქონა ოჯახის წევრებისა და ნათესავებისაგან, პარტნიორთან დისჰარმონიული ან დაძაბული ურთიერთობები, პარტნიორის გულგრილობა ასეთ პერიოდში ძალიან მწვავედ აისახება ქალის ისედაც სენსიტიურ ფსიქიკაზე, დროებითი იზოლაცია ან სავალდებულო დეკრეტი. ქალი, რომლისთვისაც კარიერული ზრდა და სოციალური თვითრეალიზება პრიორიტეტულია, მძიმედ განიცდის ამ პერიოდს. ასევე საყურადღებოა ის ფიზიკური დისკომფორტი, რომელიც თან ახლავს ორსულობას/მშობიარობას და მშობიარობის შემდგომ ფიზიკურ რეაბილიტაციას: მცირე მენჯის ორგანოების დაწევა, ჩახევები ან საკეისრო კვეთის შემდგომი ჭრილობები, ლაქტაციის დამახასიათებელი ტკივილები და გართულებები, წონის მატება, კანის დეფორმირება, სხეულის შეცვლილი ფორმები, რაც ქალის თვითშეფასებაზე ნეგატიურად აისახება და დიდ განსაცდელში აგდებს.

​პარტნიორები და ოჯახის წევრები უნდა იჩენდნენ ყურადღებას და მაქსიმალურ მხარდაჭერას როგორც ფიზიკური დახმარების მხრივ, ასევე ემოციური კუთხითაც. ოჯახის წევრებმა კრიტიკის და ნეგატიური შეფასება/შედარებებისგან უნდა შეიკავონ თავი, გაგებით და თანაგრძნობით მოეკიდონ ქალის შეცვლილ ემოციურ მდგომარეობას. 

ესაუბრა ელენე ოვაშვილი

ქალის ორგანიზმისთვის ორსულობა ფიზიოლოგიური მოვლენაა და არ სჭირდება მკურნალობა - ინტერვიუ...
​რა სიხშირით უნდა იაროს ორსულმა ვიზიტზე მეან-გინეკოლოგთან, როგორ შეიძლება ტოქსიკოზის ჩივილების შემსუბუქება, რომელი ასაკი ითვლება გვიან ორსულობად - ამ და სხვა აქტუალურ თემებზე ცნობილი მე...

შეიძლება დაინტერესდეთ

„მეორე შვილის გაჩენა ავტომატურად ნიშნავს შიმშილს,“ - ახალგაზრდა დედის წერილი

„მეორე შვილის გაჩენა ავტომატურად ნიშნავს შიმშილს,“ - ახალგაზრდა დედის წერილი

​„აი, უიმედო მდგომარეობა ქვია როცა 5 თვის ბავშვი გყავს და სამსახურში უნდა დაბრუნდე, რათა ხელფასი აიღო და შენი შვილის სარჩენად თეთრი არ დაგრჩეს. ისიც იმიტომ რომ იქნება მოაგროვო ფული და სახლი იყიდო რომ ქირაში აღარ იხადო.. მაგრამ, როგორ გამოგივა თუ 5 თვის ბავშვის დამტოვებელი არავინ გყავს, ვერსად დატოვებ. მაშინ ძიძა უნდა აიყვანო.. რაც უფრო მეტად-არ გამოგივა. კარგ ძიძას და თან ისეთს, რომელიც შენს სამუშაო გრაფიკს დათანხმდება (9-ზე რომ იწყებ და ვეღარასდროს ამთავრებ, რადგან შენი უფროსები დროულად არ გაწვდიან სამუშაოს და ზუსტად 6 საათზე ვერასოდეს გამოდიხარ სამსახურიდან), თანაც ისე რომ შენი ხელფასი ქირას, ძიძას, კომუნალურებს, გზის ხარჯს და კვებას ეყოს (ბავშვისას რა თქმა უნდა, შენ ის სამსახურის კაფეტერიაში ნაყიდი 60 თეთრიანი ღვეზელიც გეყოფა), არ არსებობს. და თუ მაინც, დავუშვათ, არსებობს ასეთი ქველმოქმედი და ეცოდები და დაგთანხმდა.. ან თვითონაც სხვა გზა არ აქვს.. ყოველი თვის ბოლოს როცა ხელფასს აიღებ, ყველას გადაუხდი და უფროსი გეტყვის რომ დროა ტანსაცმელი შეცვალო და უფრო აკადემიურად გამოიყურებოდე, ან თუნდაც შენი გახეული ფეხსაცმლის თვითონ შეწებება ვეღარ შეძელი, ან პაკეტების ფული აღარ დაგრჩა, ან ბავშვი გაცივდა და მკურნალობა სჭირდება, ან შენი შვილის დაბადების დღე მოდის..... ხდები უიმედო... რომ ყველა, ვინც რამეს მაინც ამბობდა “შენს სასიკეთოდ”, სათავისოდ ითბობს ტრაკს და სულაც ფეხებზე კიდია შენ რომ შვილისთვის, მდიდრული კი არა, უბრალოდ სუფთა აბაზანა გინდა და არა ჭაობი.. რეალურად არც არავინ არის მხარდამჭერი და რაიმეს შემძლები, შეფუთვით ჩანს რომ აკეთებს და ისიც შენს ხარჯზე ხდება. უიმედო ხდები რადგან სახელმწიფო, რომელიც შენი ისედაც მცირე ხელფასიდან 20%-ს იღებს და ბოლო დროს არ ეყო და კიდევ 4 დაამატა, შენზე არ ზრუნავს და ფეხებზე კიდია 5 თვის ბავშვს სად ჯანდაბაში წაიყვან, თუ ხელფასი გინდა უნდა დაბრუნდე, თუ შიმშილით არ გინდა მოკვდე უარი უნდა თქვა ყველაფერზე და იმუშაო იქ სადაც, “ნორმალურ მდგომარეობაში”, არ ღირს.. მეორე შვილის გაჩენაზე ხომ საუბარიც ზედმეტია.. მეორე შვილის გაჩენა ავტომატურად ნიშნავს შიმშილს (ბავშვებისას, თორე შენ ხოომ ისედაც ეგრე ხარ პირველ შვილზე).. იმიტომ რომ ორ ბავშვს ძიძა იაფად აღარ დაიტოვებს, თანაც შენი გრაფიკი.. უმუშევრად რჩები ბავშვებს რომ მოუარო.. ბაღში 2 წლამდე ვერ შეიყვან, იქაც რიგებია, დასწრებაზეა და თუ მოხვდა ყოველი თვის რაიმე კონკრეტულ რიცხვში საჩუქრად გაციება, გრიპი ან სუპერ პრიზი ვირუსი ხვდება.. და შენ სამსახურში პრობლემები გექმნება ამის გამო, მუდმივად. ბოლოს ყველას ყელში აქვს, ცოტა ხანი ჩუმდებიან და მერე გიშვებენ..

**
ნატალი 11 მაისს ხდება 5 თვის, 13 მაისს სამსახურში უნდა დავბრუნდე.
ჩემი ხელფასის ოდენობა ზუსტად იმდენია, რამდენიც მისი ვირუსის სტაციონარში ხუთდღიანი მკურნალობა დაჯდა.
მარტოხელა დედები ნეტა რას შვებიან?!
22 აპრილს ჩემი დაბადების დღეა, შარშან უკვე აღარ მიხაროდა, წელს ვნანობ საერთოდ რომ ეს დღე დადგა..

ძალიან ვწუხვარ ყველას გამო, მითუმეტეს ჩემი თავის, რადგან ვგრძნობ რომ ჩემი შვილისთვის საკმარისი არ ვარ..

**
დასამშვიდებელ ტექსტებს ნუ მომწერთ. ნამდვილად არ მჭირდება.“

აღნიშნულის შესახებ ფეისბუქმომხმარებელმა​ თათია ღუდუშაურმა სოციალურ ქსელში დაწერა. ახალგაზრდა დედის პოსტს დიდი გამოხმაურება მოჰყვა.

წაიკითხეთ სრულად