Baby Bag

თუ ქალი და მისი ოჯახი მომზადებულები და ინფორმირებულები შეხვდებიან ორსულობას ყველა უსიამოვნების და გართულების პრევენცია შესაძლებელია

თუ ქალი და მისი ოჯახი მომზადებულები და ინფორმირებულები შეხვდებიან ორსულობას ყველა უსიამოვნების და გართულების პრევენცია შესაძლებელია

ორსულების მშობიარობისთვის მოსამზადებელ ფსიქოლოგიურ რჩევებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი რუსუდან სამხარაძე.
- რა არის მთავარი დეტალი, რისთვისაც მზად უნდა იყოს ორსული, რომ მშობიარობის შემდეგ ნაკლები ფსიქოლოგიური წნეხის ქვეშ აღმოჩნდეს?
- ორსულობა ქალის ცხოვრების განსაკუთრებული პერიოდია, სიხარულთან და ბედნიერებასთან ერთად ხშირად დაბნეულობის, შიშის, შფოთვის, უგუნებობისა და დეპრესიის პერიოდად იქცევა. ახალი სიცოცხლის ჩასახვა, დიდ მოლოდინთან ერთად, ორგანიზმისთვის დიდი გამოწვევაცაა და ეს საპასუხისმგებლო გამოცდა ქალის არა მარტო ფიზიკურ, არამედ ფსიქიკურ ჯანმრთელობასაც ელის.
მღელვარების მიზეზები შესაძლოა იყოს:

​- პასუხისმგებლობის შიში;
- მშობიარობის შიში;
- სხეულის ფორმების ცვლილება;
- ჯანმრთელობის პრობლემები;
თუ ჩვენ განვიხილავთ დედობას, როგორც ფსიქო-სოციალურ ფენომენს, რომელიც ბავშვის განვითარების ყველა პირობას უნდა უზრუნველჰყოფდეს, უნდა შევეხოთ დედის ფსიქოლოგიურ მდგომარეობას. ორსულობა და მშობიარობა საკმაოდ სტრესულია ქალის ფიზიოლოგიისა და ფსიქიკისთვის, ჰორმონალურ ცვლილებებთან ერთად იცვლება რეალობა და ხდება დედის ახალ როლთან ადაპტაცია, რომელიც შეიძლება მიმდინარეობდეს (პოსტნატალურ) მშობიარობის შემდგომი ფსიქოემოციური გართულებებით. მაგალითად, შეიძლება ახალბედა დედას არ ახარებდეს ჩვილის მოვლის პროცესი, განიცდიდეს ქრონიკულ გადაღლას და გაღიზიანებას, რაც კიდევ უფრო შეიძლება უმძაფრებდეს დანაშაულის გრძნობას, რომ ვერ აკმაყოფილებს „იდეალური“ დედის პარამეტრებს. ზოგჯერ ჩნდება ფიქრები, რომ ის ვერ აკმაყოფილებს ბავშვის მოთხოვნილებებს ხარისხიანად, თითქოს და მას არ აქვს საკმარისი ემოციური და ტაქტილური (შეხებითი) კონტაქტი ჩვილთან. აღნიშნული ფიქრები და შიშები ორსულში, ახალბედა დედაში, შესაძლოა იწვევდეს გუნება-განწყობის ცვლილებას, სისუსტეს, უმადობასა და ძილის სირთულეებს.

დედის შემაწუხებელი ფიქრები, რომ თავს ვერ ართმევს დაკისრებულ მოვალეობას, ხასიათის მუდმივი ცვალებადობა, დანაშაულის გაძლიერებული გრძნობა და ინტენსიური ემოციები, შესაძლოა კიდევ უფრო რთულ ფორმებში გადაიზარდოს და შფოთვით აშლილობამდეც კი მივიდეს. რაც თავის მხრივ გავლენას ახდენს არა მხოლოდ დედაზე, არამედ ბავშვზე და ხანდახან, ბავშვის მიმართ აგრესიის მიზეზიც შესაძლოა გახდეს.

​თუ ახლად ნამშობიარებ ქალს ზემოთ ჩამოთვლილი სიმპტომები სუსტად აღენიშნება, აქვს მსუბუქი შფოთვა, ტირილის სურვილი, ხასიათის ცვალებადობა და ეს სიმპტომები 2 კვირაზე მეტხანს არ გრძელდება, შეგვიძლია ვივარაუდოთ, რომ ქალი ნელ-ნელა რეაბილიტირდა, ხოლო თუ ეს სიმპტომატიკა არ იცვლება ან მძაფრდება დროის გასვლის მიუხედავად, მაშინ აუცილებელია სპეციალისტების (გინეკოლოგის, ფსიქოლოგის, ნევროლოგის, ფსიქიატრის) კონსულტაცია.
- როგორ უნდა მოემზადოს ორსული ან ის, ვინც ორსულობას გეგმავს ამ რთული და საინტერესო პერიოდისთვის? გვირჩიეთ რამდენიმე აქტივობა ან ფსიქოლოგიური სავარჯიშო, რითაც უფრო მეტი მზაობით შეხვდებიან ქალები მშობიარობას და მის შემდეგ განვითარებულ მდგომარეობას?
- გამოწვევები და სირთულეები ინდივიდუალურია და ისინი სხვადასხვა ფორმითა და ინტენსივობით გვხვდება. თუ კი ქალი და მისი ოჯახი მომზადებულები და ინფორმირებულები შეხვდებიან ამ უნიკალურ პერიოდს, ყველა უსიამოვნების და გართულების პრევენცია შესაძლებელია.

​პრევენციისთვის სასურველია პერინატალურ ფსიქოლოგთან (ფსიქოლოგი, რომელიც მუშაობს შვილოსნობის საკითხებზე, პრე და პოსტ სამშობიარო პერიოდში) კონსულტაცია. ფსიქოლოგის მიზანია, დაეხმაროს ქალს, მიიღოს და გააცნობიეროს საკუთარი თავი ახალ როლში, მოამზადოს მშობიარობისთვის და მიაწოდოს ინფორმაცია შესაძლო დეპრესიის, შფოთვის შესახებ. აუხსნას, თუ რაოდენ მნიშვნელოვანია მშობელი-ბავშვის ჯანსაღი ინტერაქცია.

​რეკომენდაციების სახით ახალგაზრდა დედებს მინდა ვურჩიო, რომ მაქსიმალურად დატკბნენ ამ უნიკალური პერიოდით, ორსულობა და მშობიარობა ეს ის დროა, როცა მხოლოდ საკუთარ თავსა და სურვილებზე უნდა იყვნენ ორიენტირებულნი და გაინებივრონ თავი, იყვნენ კონტაქტში საკუთარ შეგრძნებებთან და სურვილებთან - შემდეგ ჩვილთან.

​მოითხოვეთ დახმარება ოჯახის წევრებისა თუ მეგობრებისაგან, ჩართეთ პროცესში მამა, მიიღეთ მისი ზრუნვა და ყურადღება მადლიერებით, შეადგინეთ და გაიზიარეთ ბავშვზე ზრუნვის დრო და განრიგი, თავისუფალი დრო გამოიყენეთ გამოსაძინებლად და სავარჯიშოდ, ჰაერზე სასეირნოდ ან გასართობად.

​ესაუბრეთ, უმღერეთ მუცლადმყოფ ბავშვს და შემდეგ ჩვილსაც აქტიურად გაუზიარეთ თქვენი ემოციები და განცდები, ეს ტექნიკა დაგეხმარებათ ადვილად ამოიცნოთ საკუთარი და ბავშვის სიგნალები, და ამ სიგნალებს შესაბამისი მგრძნობელობით უპასუხოთ.
​პერიოდულად მიმართეთ რელაქსაციას (3-5 წუთი) - მიიღეთ კომფორტული პოზა, დახუჭეთ თვალები და წარმოიდგინეთ სიტუაცია/ადგილი, სადაც თავს იგრძნობთ მშვიდად, დაცულად და უსაფრთხოდ, ეს თქვენი „იდეალური ადგილი“ იქნება. ეს ტექნიკა ხელს უწყობს სიმშვიდისა და ბალანსის მოპოვებას, რაც დადებითად აისახება, როგორც ფიზიკურ ისე ემოციურ მდგომარეობაზე, საერთო ჯამში კი ადამიანის ჯანმრთელობაზე. რელაქსაცია/წარმოსახვა ეხმარება ადამიანს სიმშვიდე შეინარჩუნოს მთელი დღის მანძილზე.

​მოითხოვეთ სოციალური მხარდაჭერა!

​მნიშვნელოვანია, ორსულობის პერიოდის შესახებ კომუნიკაცია პარტნიორთან (თუ გყავს პარტნიორი), ოჯახის წევრებთან და/ან მეგობრებთან. ასევე, გამოცდილების გაზიარება იმ ქალებთან, რომლებიც ახლა გადიან ამ პროცესს: ორსულებთან და ახალშობილის დედებთან. ასეთი მხარდაჭერის მისაღებად, შეგიძლია სხვადასხვა ჯგუფში გაწევრიანდე, მათ შორის სოციალური ქსელების გამოყენებით.

​თუ ცოტას ნერვიულობ, იცოდე, რომ არ ხარ მარტო. შიში, შფოთვა, ახალ როლთან შეგუების სირთულე ძალიან ბუნებრივია, განსაკუთრებით პირველი ან დაუგეგმავი ორსულობის შემთხვევაში.

​- რას ურჩევდით პარტნიორებს და ოჯახის წევრებს, რომლებიც ორსულთან ერთად გადიან ამ რთულ პროცესს?

​- მშობიარობის შემდგომ ფსიქო-ემოციურ გართულებებს ხელს უწყობს ასევე, ისეთი სოციალური ფაქტორები, როგორებიცაა: ფინანსური პრობლემები და კეთილმოუწყობელი საცხოვრებელი პირობები, მხარდაჭერის არქონა ოჯახის წევრებისა და ნათესავებისაგან, პარტნიორთან დისჰარმონიული ან დაძაბული ურთიერთობები, პარტნიორის გულგრილობა ასეთ პერიოდში ძალიან მწვავედ აისახება ქალის ისედაც სენსიტიურ ფსიქიკაზე, დროებითი იზოლაცია ან სავალდებულო დეკრეტი. ქალი, რომლისთვისაც კარიერული ზრდა და სოციალური თვითრეალიზება პრიორიტეტულია, მძიმედ განიცდის ამ პერიოდს. ასევე საყურადღებოა ის ფიზიკური დისკომფორტი, რომელიც თან ახლავს ორსულობას/მშობიარობას და მშობიარობის შემდგომ ფიზიკურ რეაბილიტაციას: მცირე მენჯის ორგანოების დაწევა, ჩახევები ან საკეისრო კვეთის შემდგომი ჭრილობები, ლაქტაციის დამახასიათებელი ტკივილები და გართულებები, წონის მატება, კანის დეფორმირება, სხეულის შეცვლილი ფორმები, რაც ქალის თვითშეფასებაზე ნეგატიურად აისახება და დიდ განსაცდელში აგდებს.

​პარტნიორები და ოჯახის წევრები უნდა იჩენდნენ ყურადღებას და მაქსიმალურ მხარდაჭერას როგორც ფიზიკური დახმარების მხრივ, ასევე ემოციური კუთხითაც. ოჯახის წევრებმა კრიტიკის და ნეგატიური შეფასება/შედარებებისგან უნდა შეიკავონ თავი, გაგებით და თანაგრძნობით მოეკიდონ ქალის შეცვლილ ემოციურ მდგომარეობას. 

ესაუბრა ელენე ოვაშვილი

ქალის ორგანიზმისთვის ორსულობა ფიზიოლოგიური მოვლენაა და არ სჭირდება მკურნალობა - ინტერვიუ...
​რა სიხშირით უნდა იაროს ორსულმა ვიზიტზე მეან-გინეკოლოგთან, როგორ შეიძლება ტოქსიკოზის ჩივილების შემსუბუქება, რომელი ასაკი ითვლება გვიან ორსულობად - ამ და სხვა აქტუალურ თემებზე ცნობილი მე...

შეიძლება დაინტერესდეთ

,,თხის რქა დედა საკუთარი შვილების ინტერესებს სიცოცხლის ფასად დაიცავს'' - რომელი ზოდიაქოს წარმომადგენელი ქალბატონები არიან საუკეთესო დედები?

,,თხის რქა დედა საკუთარი შვილების ინტერესებს სიცოცხლის ფასად დაიცავს'' - რომელი ზოდიაქოს წარმომადგენელი ქალბატონები არიან საუკეთესო დედები?

ყველა დედა უნიკალური და განსაკუთრებულია. თითოეული ზოდიაქოს ნიშნის წარმომადგენელ ქალბატონებს შვილებთან ურთიერთობისას ინდივიდუალური მეთოდები და მიდგომები აქვთ. მართალია, ყველა მშობელი შვილის კომფორტზე, სიმყუდროვესა და კეთილდღეობაზე ზრუნავს, თუმცა, როგორც აღმოჩნდა, ზოდიაქოს ნიშნის მიხედვით დედები ერთმანეთისგან მნიშვნელოვნად განსხვავდებიან. ვნახოთ, რომელი ზოდიაქოს წარმომადგენელი ქალბატონები არიან საუკეთესო დედები.

  • 1.თევზები (19 თებერვალი - 20 მარტი)

თევზი დედები შვილებს ხელოვნების სიყვარულს ასწავლიან და მათ კრეატიულ ადამიანებად ჩამოყალიბებაში უწყობენ ხელს. მათი შვილები ემოციური, მდიდარი წარმოსახვის მქონე, კეთილი და სხვათა მიმართ ემპათიით აღსავსე ადამიანები არიან. თევზი დედა შვილს ბუნების სიყვარულს და გასაჭირში მყოფთა დახმარებას ასწავლის. ის ბავშვს თავისუფალ და დამოუკიდებელ ადამიანად ზრდის. შესაძლოა, თევზმა დედამ შვილს საკუთარი ოცნებების რეალობად ქცევა ვერ ასწავლოს, მაგრამ ის საკუთარი შვილის ყველა წამოწყებას მხარს დაუჭერს და მას მიზნის მიღწევაში აუცილებლად დაეხმარება.

  • 2.ვერძი (21 მარტი - 19 აპრილი)

ვერძი დედა შვილების ყოველდღიურ გრაფიკს მუსიკალური აქტივობებით და სპორტით ტვირთავს. ის ბავშვებს სოციალურად აქტიურ პიროვნებებად აყალიბებს. ამასთან, ვერძ დედას თავადაც ყოველთვის დაკავებული გრაფიკი აქვს. მისი შვილები თავგადასავლების მოყვარული ადამიანები არიან. ვერძი დედები შვილებს პრობლემებთან თავით შეჯახებას და მათ წინააღმდეგ ბრძოლას ასწავლიან. ზოგჯერ ვერძს ბავშვებთან ურთიერთობაში უხეშობა ახასიათებს, რასაც ის ძალიან სწრაფად ნანობს. ვერძ დედებს შვილებზე ზეწოლაც ახასიათებთ. მათ დიდი ენერგიის მობილიზება სჭირდებათ, რათა ბავშვებს ყურადღებით მოუსმინონ და მათი სურვილები გაითვალისწინონ.

  • 3.ტყუპები (21 მაისი - 20 ივნისი)

ტყუპები საკუთარ შვილებს ნებისმიერ თემაზე სიამოვნებით ესაუბრებიან. ისინი ბავშვებთან საუბარს ადრეული ასაკიდანვე იწყებენ. ტყუპი დედები შვილებს არაფერს უმალავენ. მათ შვილებს სამყაროზე საკმაოდ ნათელი წარმოდგენა აქვთ. ტყუპი დედები შვილებს კომუნიკაციურ უნარებს წარმატებით უვითარებენ. ტყუპების განსაკუთრებულობა იმაშია, რომ მათ საკუთარი შვილის გაგება ყოველთვის შეუძლიათ, ბავშვის სქესს და ასაკს მნიშვნელობა არ აქვს. ისინი საუკეთესო წვეულებებს აწყობენ და ბავშვებთან ერთად შესანიშნავად ერთობიან.

  • 4.თხის რქა (22 დეკემბერი - 19 იანვარი)

თხის რქა დედა საკუთარი შვილების ინტერესებს სიცოცხლის ფასად დაიცავს. ისინი ძალიან ლოიალური მშობლები არიან და ბავშვს ყოველთვის მხარდაჭერას უცხადებენ. თხის რქა დედობას ძალიან სერიოზულ პასუხისმგებლობად თვლის. ის შვილებს ეთიკურად ზრდის და მათ დისციპლინას აჩვევს. როგორც წესი, თხის რქა დედებს სამსახურიც აქვთ. ისინი ძალიან ბევრს შრომობენ და ხშირად იმის შეხსენება სჭირდებათ, რომ დრო საკუთარ თავსაც უნდა დაუთმონ.

  • 5.კურო (20 აპრილი - 20 მაისი)

კურო დედებს წმინდანის მოთმინება აქვთ. ისინი ძალიან მიწიერი არსებები არიან და სამყაროს რეალისტური პერსპექტივიდან უყურებენ. კუროებს სიჯიუტე ახასიათებთ, რაც თინეიჯერ შვილებთან ურთიერთობაში ხშირად ხელს უშლით. კურო დედა ცდილობს შვილებს სილამაზისა და ბუნების პატივისცემა ასწავლოს. იმის გამო, რომ კუროებს ჭამა ძალიან უყვართ, ისინი სურსათის შესაძენად ზედმეტად დიდ თანხებს ხარჯავენ. კურო დედები ფრთხილად უნდა იყვნენ, რადგან, შესაძლოა, შვილებს ჭარბი წონის პრობლემა შეუქმნან.

  • 6.სასწორი (23 სექტემბერი - 22 ოქტომბერი)

სასწორები შესანიშნავი დედები არიან. მათ სიმშვიდე უყვართ. სასწორი დედები ოჯახში ჰარმონიას ამყარებენ. როდესაც ბავშვები ჩხუბობენ, ისინი აუცილებლად ორივე მხარეს მოუსმენენ და მათ შერიგებასაც შეძლებენ. სასწორ დედებს დისციპლინა არ მოსწონთ. ისინი შვილებთან მეგობრობენ, თუმცა ამჯობინებენ, რომ შვილებს მაშინ დაუმეგობრდნენ, როდესაც ისინი გაიზრდებიან. სასწორი დედა შვილს სიკეთის კეთებას, სხვების თანაგრძნობას და მეგობრობას ასწავლის.

  • 7.კირჩხიბი (21 ივნისი - 22 ივლისი)

კირჩხიბი დედა შვილების მფარველი და საუკეთესო აღმზრდელია. კირჩხიბის შვილებმა ყოველთვის იციან, რომ ისინი უყვართ და მათზე ზრუნავენ. ისინი ბავშვებს ყოველთვის უსმენენ და მათ მხარდაჭერასაც უცხადებენ. კირჩხიბი დედა სახლში კომფორტულ და თბილ ატმოსფეროს ქმნის. როდესაც ბავშვები თავს ცუდად გრძნობენ, ის მათ საყვარელ ნამცხვარს გამოაცხობს, რათა შვილების გაბედნიერება შეძლოს. კირჩხიბი დედა შვილს კრეატიულობის განვითარებაში ეხმარება. ის საკუთარი შვილის ნიჭიერებასა და საოცარ უნარებზე ყველასთან ხმამაღლა საუბრობს.

  • 8.მშვილდოსანი (22 ნოემბერი - 21 დეკემბერი)

მშვილდოსან დედას ვეებერთელა გული აქვს და მთელი სამყარო საკუთარი შვილისთვის უნდა. ის ბავშვებთან ერთად ხშირად მოგზაურობს. მშვილდოსანი დედა შვილს თავისუფლების სიყვარულს, ცოდნისადმი ინტერესს და საოცარ იუმორის გრძნობას ადრეული ასაკიდანვე უვითარებს. ის მხიარული დედაა, რომელიც ყოველთვის ცდილობს ბავშვებს დადებითი განწყობა შეუქმნას. მშვილდოსანს იმპულსური ხასიათი აქვს, მას განწყობა ხშირად ეცვლება. ის შვილებს ზედმეტ შეზღუდვებს არ უწესებს. მშვილდოსანი დედა ცდილობს ბავშვი დამოუკიდებელ ადამიანად გაზარდოს.

  • 9.ქალწული (23 აგვისტო - 22 სექტემბერი)

ქალწული დედა შვილის გატეხილ თოჯინას და გატეხილ გულს ერთნაირი წარმატებით გაამთელებს. მას შვილებისადმი ყოველთვის დიდი მოლოდინები აქვს. ქალწული დედა ხშირად კრიტიკულია, თუმცა შვილი მაშინაც უყვარს, როდესაც ის მას იმედებს უცრუებს. ქალწული დედა საოცრად მშრომელია. ის შვილებს ზრდის, მუშაობს, მოხალისეობასაც არ ერიდება და სახლიც ყოველთვის მოწესრიგებული აქვს. ქალწული ბავშვს დისციპლინას აჩვევს და ცდილობს ის მებრძოლ ადამიანად ჩამოაყალიბოს. ის პერფექციონისტი დედაა, რომელიც ხშირად იმდენად მომთხოვნია, რომ შვილის ფსიქიკაზე ნეგატიურად ზემოქმედებს.

  • 10.მორიელი (23 ოქტომბერი - 21 ნოემბერი)

მორიელი საოცრად ინტუიციური დედაა. ის შვილის სატკივარს ან განსაცდელს ყოველთვის წინასწარ გრძნობს. მორიელი ლოიალური, ძლიერი და გულწრფელი დედაა. მთავარია, შვილებმა მასთან არასდროს იცრუონ. ფრთხილად იყავით, ვიდრე მორიელის შვილს რამეს აწყენინებთ, რადგან მისი შურისძიება სასტიკი იქნება. მორიელი ოჯახს საკუთარ თავზე მაღლა აყენებს. საფრთხის მოახლოების შემთხვევაში ის შვილებს თავგანწირვით იცავს.

  • 11.მერწყული (20 იანვარი - 18 თებერვალი)

მერწყული დედები ყოველთვის სიმართლეს ამბობენ და კონფორმულები არასდროს არიან. ისინი შვილებს სხვების თანაგრძნობასა და დახმარებას ასწავლიან. მერწყული დედა ბავშვებს ისეთი მნიშვნელოვანი საკითხების შესახებ ესაუბრება, როგორიცაა მაგ. გლობალური დათბობა. ის შვილების წარმოსახვას და ექსპერიმენტულ უნარებს მაქსიმალურად ავითარებს. მერწყული დედა ბავშვის ემოციური აფეთქების დროს მოუთმენელი და ფიცხია. მას ხშირად სჭირდება იმის შეხსენება, რომ შვილებს სიყვარულში უნდა გამოუტყდეს და სითბო აგრძნობინოს.

  • 12.ლომი (23 ივლისი - 22 აგვისტო)

ლომი დედა ძალიან ბავშვური და მხიარულია. ის ბავშვებთან ერთად ხშირად თამაშობს და მათ სასიამოვნო საჩუქრებით ანებივრებს. ლომი ეგოისტი ნიშანია, რის გამოც ის საკუთარ ინტერესებს ხშირად შვილების ინტერესებზე წინ აყენებს. რატომ იხდის ის ძვირადღირებულ წვეულებას, იმიტომ რომ შვილების სურვილებს ასრულებს, თუ იმიტომ, რომ სხვა დედებს საკუთარი უპირატესობა დაუმტკიცოს?! ლომს საკუთარი შვილები ძალიან უყვარს, თუმცა ნარცისისტული ახირებების გამო ზოგჯერ მათ ინტერესებს არ ითვალისწინებს. ლომი დედა სიამოვნებით გაეფლირტავება შვილის მასწავლებელს ბავშვის თანდასწრებით, თუნდაც ეს მის შვილს საერთოდ არ მოსწონდეს.

მომზადებულია yourtango.com-ის მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა


წაიკითხეთ სრულად