Baby Bag

„მიმდინარეობს სასამართლო დავა იმასთან დაკავშირებით, რომ ეს ტკბილეული გავლენას ახდენს ადამიანის დნმ-ზე და საკვებად უვარგისია,“- ენდოკრინოლოგი ქეთი ასათიანი

ენდოკრინოლოგმა ქეთი ასათიანმა ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „იმედის დღე“ პოპულარული საბავშო ტკბილეულის Skittles-ის ირგვლივ ატეხილი აჟიოტაჟის შესახებ ისაუბრა:

„ინგლისელმა ბიოლოგმა, ნობელის პრემიის ლაურეატმა პიტერ მედავარმა განაცხადა: „გენეტიკა გულისხმობს, ხოლო ეპიგენეტიკა - განაგებს." წარმოიდგინეთ, რა რაოდენობის გენი არის წარმოდგენილი თითოეულ ჩვენგანში. თითოეული მათგანი მუდმივ მუშა მდგომარეობაში არ არის. ეპიგენეტიკას შესწევს უნარი გააქტიუროს განსაზღვრული რაოდენობა გენების და დანარჩენი რაოდენობა დათრგუნოს. გარე ფაქტორები არის კვება, სტრესი, ფიზიკური დატვირთვა. სწორედ ამ ფაქტორებს შესწევს უნარი ნაწილი გენებისა გააქტიუროს, ხოლო განსაზღვრული გენები კი მოსვენებულ მდგომარეობაში ამყოფოს.

კიდევ უფრო ნათელი რომ გახდეს ის, თუ რაზე ვსაუბრობთ და რა როლი აქვს ამაში კვებას, ეს მკაფიოდ შეიძლება ავხსნათ ფუტკრის ოჯახის მაგალითზე. წარმოიდგინეთ ფუტკრის ოჯახი, სადაც არის დედა ფუტკარი და მუშა ფუტკრები. მათ აქვთ აბსოლუტურად იდენტური გენეტიკური მასალა, თუმცა მუშა ფუტკრები უნაყოფოები არიან. ისინი მხოლოდ რამოდენიმე კვირას ცოცხლობენ. დედა ფუტკარი მუდმივად არის სკაში. იქიდან არ გამოდის, გამუდმებით დებს კვერცხებს, არის ნაყოფიერი. სხვაობა არის იმაში, რითი საზრდოობს დედა ფუტკარი და რითი მუშა ფუტკარი. მუშა ფუტკარი იკვებება ყვავილების მტვერით და ნექტარით, დედა ფუტკარი კი - მუშა ფუტკრების მიერ გამომუშავებული ე.წ. „სადედე რძით.“ დედა ფუტკრის რეპროდუქციული შესაძლებლობა განპირობებული არის იმით, თუ რას მიირთმევს ის.

ჩვენ მოვამზადეთ სიუჟეტი ერთ-ერთი ცნობილი ტკბილეულის გარშემო შექმნილი აჟიოტაჟის შესახებ. ამერიკის შეერთებულ შტატებში მიმდინარეობს სასამართლო დავა იმასთან დაკავშირებით, რომ ეს ტკბილეული გავლენას ახდენს ადამიანის დნმ-ზე და საკვებად უვარგისია,“- აღნიშნა ქეთი ასათიანმა.

საუბარი ეხება ბავშვებში პოპულარულ ტკბილეულს Skittles-ს, რომლის შესახებაც არსებობს ეჭვი, რომ ის საფრთხის შემცველია და დნმ-ის შეცვლის უნარი აქვს. გავლენიანი ამერიკული გამოცემის Today-ის ინფორმაციით, ჩატარებული კვლევებით დგინდება, რომ ტკბილეული დიდი რაოდენობით ტიტანის დიოქსიდს შეიცავს, რაც აღემატება ამერიკის სურსათის სააგენტოს მიერ დადგენილ ნორმას. ტიტანის დიოქსიდი გენოტოქსიკურად არის მიჩნეული. მისი ნაწილაკები ორგანიზმში გროვდება და შესაძლოა, უჯრედებში გენეტიკური მასალა დააზიანოს. მას, შესაძლოა, კიბოს გამომწვევი ეფექტიც ჰქონდეს და რეპროდუქციულ სისტემაზეც ნეგატიური გავლენა მოახდინოს.

წყარო: ​„იმედის დღე“ 

შეიძლება დაინტერესდეთ

„როდესაც ბავშვი თამაშობს და ჩვენ უბრალოდ იქვე ვიმყოფებით, ეს არ არის კომუნიკაცია,“ - ენისა და მეტყველების თერაპევტი ანკა შამათავა

„როდესაც ბავშვი თამაშობს და ჩვენ უბრალოდ იქვე ვიმყოფებით, ეს არ არის კომუნიკაცია,“ - ენისა და მეტყველების თერაპევტი ანკა შამათავა

ენისა და მეტყველების თერაპევტმა ანკა შამათავამ ის აუცილებელი პირობები დაასახელა, რომელიც ენისა და მეტყველების განვითარებისთვის არის საჭირო:

„რა არის აუცილებელი პირობა ენისა და მეტყველების განვითარებისთვის? ჩვენ ვიცით, რომ ადამიანი არის ერთადერთი ცოცხალი არსება, რომელიც ენისა და მეტყველების საშუალებით ამყარებს ურთიერთობას გარშემომყოფებთან. ენის ათვისება ძალიან რთული და კომპლექსური პროცესია, რომელიც უკვე მუცლადყოფნის პერიოდში იწყება, როდესაც ბავშვს ესმის მშობლების მეტყველება.“

ანკა შამათავას თქმით, ბავშვი მშობლიურ ენას გარემოსთან ურთიერთობით და თამაშით სწავლობს:

​დაბადებიდან ორ წლამდე ძალიან მნიშვნელოვანი პერიოდია ენის დასწავლისთვის. როგორ დაისწავლის ბავშვი მშობლიურ ენას? ეს ხდება კომუნიკაციის საშუალებით. მხოლოდ გარემოსთან ურთიერთობით, თამაშით ხდება ენის ათვისება. მნიშვნელოვანია ბავშვის ორმხრივი ჩართულობა კომუნიკაციურ პროცესში მშობელთან ან თანატოლთან.“

„აუცილებელია მზერითი კონტაქტის არსებობა. აუცილებელია ჯერის დაცვა ურთიერთობაში. ასევე აუცილებელია, რომ ბავშვმა აქტივობის შინაარსი იცოდეს და ესმოდეს, რა აქტივობაშია ის ჩართული. მხოლოდ ამის შემდეგ ხდება შესაძლებელი ენის დასწავლა. რა არ არის კომუნიკაცია? კომუნიკაცია არ არის ტელევიზორის ყურება, როდესაც ბავშვი მხოლოდ ცალმხრივად იღებს გარედან შემოსულ ინფორმაციას. ​როდესაც ბავშვი თამაშობს და ჩვენ უბრალოდ იქვე ვიმყოფებით, ეს არ არის კომუნიკაცია, რადგან არ არის ორმხრივი და ცოცხალი პროცესი. იმისთვის, რომ ბავშვს დავეხმაროთ ენის ათვისებაში, აუცილებელია, რომ ის იყოს ჩართული აქტივობებში. აუცილებელია, რომ ბავშვს ესმოდეს ამ აქტივობის შინაარსი, აინტერესებდეს, რასაც აკეთებს,“ - აღნიშნა ანკა შამათავამ.

წყარო: ​მენტალური ჯანმრთელობის ცენტრი

წაიკითხეთ სრულად