Baby Bag

კორონავირუსის ახალი შტამის ირგვლივ დაგროვებულ კითხვებზე პასუხები ექიმებისგან

კორონავირუსის ახალი შტამის ირგვლივ დაგროვებულ კითხვებზე პასუხები ექიმებისგან

ექიმები ნანა გეგეჭკორი და ზურაბ გურული გთავაზობთ მოკლე დაიჯესტს კორონა-19-ის ახალი, მუტანტი შტამის შესახებ. 

გთავაზობთ მათ ნათქვამს სიტყვა-სიტყვით:

,,დიდ ბრიტანეთში აღმოჩენილი კორონავირუსის ახალი ვერსია განსაკუთრებით ლონდონში და სამხრეთ-აღმოსავლეთ ინგლისშია ფართოდ გავრცელებული. ოფიციალური წყაროების თანახმად, ახალი შტამი დიდ ბრიტანეთში ჯერ კიდევ სექტემბერში დაფიქსირდა, თუმცა მისი შემდგომი გავრცელება მოგვიანებით, ნოემბერ-დეკემბერში მოხდა.

ვირუსის ახალი ვერსიის წარმოქმნა რამდენიმე მუტაციის ერთობლიობამ განაპირობა. ზოგადად მუტაცია ვირუსის ბუნებრივი თვისებაა და გარემოსთან ადაპტაციისათვის სჭირდება. დროის მცირე მონაკვეთში ვირუსებში მრავლობითი მუტაცია ხდება, თუმცა მათი უმრავლესობა „ჩუმია“ , იწვევს გენომის უმნიშვნელო კორექტირებას და არ ითარგმნება ვირუსის ცილოვანი სტრუქტურის კონფიგურაციის ცვლილებაში. ანალოგიური პრინციპები მოქმედებს კორონავირუსის შემთხვევაშიც. კოვიდ19-ის გამოჩენიდან დღემდე რამდენიმე მუტაცია უკვე დაფიქსირდა, მაგრამ მათმა უმრავლესობამ ვირუსის ბუნება ვერ შეცვალა. რაც შეეხება ბრიტანეთში გამოვლენილ ახალ შტამს, მისი სახეცვლილება რამდენიმე მუტაციის ჯამური შედეგია და გენომის ამგვარმა მოდიფიკაციამ ე.წ. „სპაიკ“ ცილის კონფიგურაციის ნაწილობრივი ცვლილება გამოიწვია. „სპაიკ“ ცილა არის ვირუსის ის ნაწილი, რომლის მეშვეობითაც ის ადამიანის ორგანიზმში არსებულ ACE2 რეცეპტორებს უკავშირდება და ასე იჭრება მისი უჯრედების ფუნქციონირებაში. აქამდე არსებული კვლევების თანახმად, კორონავირუსის ახალი შტამის „სპაიკ“ პროტეინს შეუძლია უფრო მჭიდრო კონტაქტის დამყარება ACE2 რეცეპტორებთან. - რას ნიშნავს უფრო მჭიდრო კონტაქტი კლინიკურად? - ამ კითხვაზე პასუხი ჯერჯერობით არ არის გარკვეული. შეიცვლება თუ არა კორონავირუსით გამოწვეული დაავადების სიმძიმე ვირუსის ახალი ვერსიის გამოჩენით, ამის პროგნოზირება რთულია. ჯერჯერობით არანაირი კლინიკური მონაცემები არ არსებობს დაავადების მიმდინარეობის კონკრეტული ცვლილებების შესახებ. თუმცა, დანამდვილებით ვიცით, რომ ამ შტამს გაცილებით უფრო სწრაფი გავრცელების უნარი აღმოაჩნდა, ჩვენთვის უკვე ნაცნობ და საქართველოში ამჟამად გავრცელებულ ვარიანტთან შედარებით.

ამ ეტაპისათვის, ვირუსის გავრცელების ზუსტი გეოგრაფია უცნობია. ეს მარტივი მიზეზით აიხსნება. ადამიანების ტესტირების შედეგად მიღებული ყველა ნიმუშიდან აღებული ვირუსის „სექვენირება“ (ამინომჟავების თანამიმდევრობის დადგენა) არ ხდება. სწორედ ეს ე.წ. „სექვენირება“ იძლევა საშუალებას, დავადგინოთ ვირუსის გენეტიკური კოდი და შესაბამისად აღვრიცხოთ ნებისმიერი ცვლილება, რაც მასში მოხდა. დიაგნოსტიკის ეს მეთოდი ყველა ლაბორატორიისთვის ფართოდ ხელმისაწვდომი არ არის. მაგალითად, ცნობილია რომ ამერიკაში 17 მილიონი ნიმუშიდან მხოლოდ 51 ათასი იქნება სექვენირებული. ცხადია, ეს ციფრი ვერ მოგვცემს სრულყოფილ წარმოდგენას ახალი ვარიანტების გეოგრაფიული გავრცელების შესახებ.

დიდ ბრიტანეთში აღწერილი მუტაცია განმეორდა სამხრეთ აფრიკაშიც. ეს ორი მუტაცია იდენტურია, თუმცა მეცნიერების აზრით, მათ ერთმანეთთან არანაირი ეპიდემიოლოგიური კონტაქტი არ გააჩნიათ. განსხვავებული მუტაცია დაფიქსირდა ნიგერიაშიც; მასზე წარმოდგენები ჯერაც ფრიად ბუნდოვანია.

კორონავირუსის ახალი შტამის ირგვლივ უამრავი პასუხგაუცემელი კითხვაა. მაგალითად:

1. შეუძლია თუ არა დღეს არსებულ ტესტირების მეთოდებს კორონავირუსის ახალი შტამის ადექვატურად აღმოჩენა?

დიახ. ტესტირების ჩვენს ხელთ არსებული მეთოდები საკმარისია იმისთვის, რომ ამ შტამის სრულფასოვანი დიაგნოსტიკა მოხდეს. როგორც აღვნიშნეთ, რამდენიმე მუტაციის ჯამური მოქმედების შედეგად კორონავირუსის „სპაიკ“ პროტეინის კოფიგურაცია მხოლოდ ნაწილობრივ შეიცვალა. „პსრ“ ტესტს აქვს სხვა სამიზნეებიც, გარდა ვირუსის ცილოვანი სტრუქტურის ამ კონკრეტული ნაწილისა, ამიტომაც ვირუსი ასეთ ტესტირებას ვერ დაემალება.

2. იმოქმედებს თუ არა ვირუსის მუტაცია დღეს არსებული ვაქცინების ეფექტურობაზე?

მეცნიერები ვარაუდობენ, რომ ვაქცინა თავისუფლად გაართმევს თავს კორონავირუსის ამ კონკრეტულ შტამთან ბრძოლას. ამ რწმენის საფუძველს ვაქცინების პოლიკლონალური ბუნება იძლევა. რაც ნიშნავს იმას, რომ ვაქცინასაც, ისევე როგორც ტესტს, აქვს მრავლობითი სამიზნე და ერთერთი სამიზნის ცვლილება მის ჯამურ ეფექტურობაზე ვერ იმოქმედებს.

3. ახასიათებს თუ არა კორონავირუსის ახალ შტამს განსაკუთრებული მიმდინარეობა ბავშვებში?

დღეს არსებული მონაცემებით, ბავშვებში კორონავირუსის ახალი შტამით გამოწვეული დაავადება რაიმე განსხვავებული თავისებურებებით არ გამოირჩევა. არაფერი კლინიკურად განსაკუთრებული არ შეუნიშნავთ არც ახალგაზრდების პოპულაციაში.

4. შეიცვალა თუ არა მიდგომა კოვიდ-19-ის პრევენციის, დიაგნოსტიკისა და მკურნალობის მეთოდებში ახალი შტამის გამოჩენასთან დაკავშირებით?

არა. პრევენციის, დიაგნოსტიკისა და მკურნალობის მეთოდები იგივე დარჩა, რადგან კორონავირუსის ახალი შტამი ჯერჯერობით არ არის შემჩნეული გავრცელების რაიმე უნიკალურ თავისებურებებში და არც დაავადების სიმძიმით განსხვავდება უკვე არსებული ვარიანტისგან.

5. რა უნდა გააკეთოს თითოეულმა ჩვენგანმა, რომ სწრაფად გავრცელებადმა ვირუსმა კიდევ უფრო მეტად არ დაგვაზიანოს?

არაფერი ახალი და განსაკუთრებული. სოციალური დისტანციის შენარჩუნების, ნიღაბის ტარების, პირადი და საზოგადოებრივი ჰიგიენის დაცვის წესები უცვლელია.

ყველა ზემოთჩამოთვლილი შეზღუდვა თუ რეგულაცია თანაბრად ეხებათ კოვიდ-გადატანილებსაც და ინფიცირებას დროებით გადარჩენილებსაც. კოვიდ-19-ით რეინფიცირების შემთხვევები დადასტურებულად არსებობს და ეცადეთ არ გახდეთ ერთ-ერთ ამ იშვიათ გამონაკლისთაგანი.

სამწუხაროდ, რაც არ უნდა ზედმიწევნით ზუსტად დაიცვან წესები, უშუალოდ პაციენტთან მომუშავე პერსონალის ინფიცირების რისკები წარმოუდგენლად მაღალია. შესაბამისად, კლინიკების მესვეურებმა კიდევ უფრო დიდი ყურადღება უნდა მიაქციონ პერსონალის სათანადოთ აღჭურვას და დაცვას.

კორონავირუსის მუტანტი შტამის აღმოჩენა არ წარმოადგენს საყოველთაო პანიკის შექმნის ობიექტურ საფუძველს. რაც უფრო მიიჩიხება ვირუსი ვაქცინისა და ბუნებრივად შექმნილი იმუნიტეტის მეშვეობით, მით უფრო შეეცდება ახალი, უფრო სწრაფად გავრცელებადი ვერსიების შექმნას. ასეთია ვირუსების ბუნება. შესაბამისად, ადამიანთა სამყაროც გააგრძელებს ახალი გამოწვევების მიმართ სწრაფ ადაპტაციას. თუნდაც ის ფაქტი, რომ მოდერნიზებული ტიპის, ე.წ. რნმ-ვაქცინების სწრაფი შექმნა შესაძლებელია, ნელნელა ათანაბრებს მიკროსამყაროსთან ეფექტური ბრძოლის შანსებს,'' - აღნიშნავენ ექიმები. 

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ორშაბათს კორონა გავიცანი“ - ცნობილი ლექსების ახალი ვერსიები

„ორშაბათს კორონა გავიცანი“ - ცნობილი ლექსების ახალი ვერსიები

ქუთაისელი ლაშა ბიბიჩაძე სოციალურ ქსელში იმორისტული ლექსების ციკლს აქვეყნებს - როგორ დაწერდნენ კარანტინში მყოფი პოეტები ლექსებს. 

როგორც მან ​Momseudge-ს უთხრა, მისი მიზანია, ცოტა პოზიტივი შეიტანოს დაძაბულ სიტუაციაში.

გთავაზობთ ცნობილი ლექსების ლაშა ბიბიჩაძისეულ ვერსიებს:

ოთარ ჭილაძე კარანტინში

ყველას კორონა აძინებს ბოლოს,
მაგრამ არ მინდა ვჩანდე პირფერი,
ონლაინ შენთვის ვიყავი მხოლოდ,
შენა ხარ სერჩიც და ვაიბერიც.

გადიან დღენი და ჩატით დაღლილს,
გადამივადა ბანკმა ვალები
ფანჯრიდან მოჩანს მეზობლის ძაღლი -
აუტანელი და საყვარელი.

მე არ ვკითხულობ, რად მოხდა ასე,
რამ შეაჭამა ღამურა ჩინელს,
ან რად ეზრდება პირბადეს ფასი,
ან ჩვენ ვირუსი რას შეგვაშინებს.

ალბათ ასეა განგაშის წესი,
გათლილი ჭიქა პირამდე სავსე,
პერველი უნდა მშვიდობის შევსვათ,
კორონა რომ არ დაგვატყდეს თავზე.

ახლა კი უნდა მოვიდეს მედდა,
შემოიტანოს შპრიცით ვაქცინა,
არ გაგიჭირვოთ ამაზე მეტი,
ახლა უბრალოდ გრიპმა დაგვცინა.

მე ვაღებ სარკმელს და ტურისტს ვითვლი,
ტურისტს გაქცევა მოუნდა თითქოს,
და კვლავ მზადავარ საპნიან წყლისთვის,
თუმცაღა ტანის დაბანას ვფიქრობ.

მუხრან მაჭავარიანი კარანტინში

ტა,
ტა,
ტა,
ტა!
რანაირად ბრდღვინავს კორონა!
ხო,
ხო,
ხო,
ხო! -
ვხედავ როგორ აცემინებს სხვა!
არა!
სადმე წასასვლელი არ ვართ ორ-ორად,
თუ წახვალ და თოთხმეტ დღეში შემოგწირავთ ცხვარს.

მე - პატრონმა,
მე - პატრონმა
ცხრა პირბადის, ცხრის,
მე - პატრონმა,
მე - პატრონმა
ყელიდან ნაცხის-
თუ ღმერთი გწამს,
გაიწიე...
-ა, -ა, -ა, -ა, -მცხიკ...

რა გინდა რომ აქ არ იყოს, -
ენა იტყვის რას!
სიტყვა გინდა?! -
მარტო ვირუსს
აქვს სახელი ცხრა.

მე შენ გეტყვი -
არ გეყოფა აცრის მარაგი...
არა!
სხვისი გადამდები
რა მჭირს, -
თვარა, - კი!

ლადო ასათიანი კარანტინში

რუსთველის პროსპექტზე სიარული,
ნუ მომიშალოს ღმერთმა. 

შოთა ნიშნიანიძე კარანტინში

ორშაბათს კორონა გავიცანი,
კორონა - უხანის კლანის არი,
მისი კლასტერის გადამკიდე
სამშაბათს პირბადე ავიკარი.

ოთხშაბათს სიცხემაც ამიწია
და თავს მოსაკლავად ვიმეტებდი...
ექიმს სიმპტომები ავუხსენი,
ჩემი ეჭვები და იმედები.

პარასკევს პასუხი მომივიდა
ვაიმე, ბედოო უკეთურო.....
დაგიდასტურდაო ვირუსი და
ცოლ-შვილს მოერიდე უბედურო.

თეთრად გავათენე პარასკევი,
ბოქსში გავატარე შაბათ-კვირე.
გადამტანი ვართქო დავასკვენი
ჰოდა, კარანტინიც დავაპირე.

გათენდა მეორე ორშაბათი
ისევ შემეფეთა ეს უღმერთო
თავბრუმ დამიარა კოჭებამდე
გამოჯანმრთელებას გისურვებთო.

მე ახლა წამლის დამლევი ვარ?
უნდა სხვანაირად ვსძლიო მარა...
-მე ვიცი რაცხა ოხერი ვარ
მოვიმარაგებ ჭაჭის არაყს.

ღმერთია ჩემი მწყალობელი,
მე კი ამ ჩინელის მგალობელი.

ტერენტი გრანელი კარანტინში

ავად ვიყავი, - ახლა როგორ ვარ?!
ვეღარ მიგონებს ალბათ ზოზია.
გალაკტიონში არის კორონა
და ჩემს ჭიქაში მისი კოვზია.

ყოველდღე ვიღებ ძვირფას გადასხმას,
დილით ნემსებს და ღამით ტაიქოლდს,
დღეს გალაკტიონს ნერწყვი გადასცდა
სულზე მიუსწრო მედდა დაიკომ.

სირენა ჰკივის, ახლოს გრიპია,
ახლა ღამდება, ვიხრჩობი ხველით
გალაკტიონი „გასატრუპია“
ჩემს კალმისტარს რომ მოკიდა ხელი.

ავად ვიყავი, - ლამის მოგიკვდით,
ახლა მიგონებს ალბათ იმნაძე,
გალაკტიონში არის COVID-ი
წინაზეც იყო, იმის წინაზეც...

მიხეილ ქვლივიძე კარანტინში (რაც შეეხება ამ კონკრეტულ ლექსს, მცირედად ხუმრობანარევი ნაცნობი სტროფებით, კიდევ ერთხელ უდიდესი პატივისცემა მინდა გამოვხატო ჩვენი ექიმების მიმართ)

მაშ შენ ამბობ, რომ არ ჰყოლია მტრები ამირანს,

ინფექციურში გავსებულა ყველა კამერა,

და რომ მარტოდენ ვირუსის და გრიპის ბრალია,

თუ სამსახურში კაცმა ლამის სული დალია...

ძლივს ქართველებმა ექიმები გმირად შევრაცხეთ,
ეზუგბაია, იმნაძე და
თენგიზ ცერცვაძე
ყველა ექიმი გამოეწყო ახლა სკაფანდრში,
-„უნდა გადარჩე, მეგობარო, უნდა გადარჩე“

მილანს მოსწყვიტა სამუდამოდ მამულიშვილნი,
რიგში ჩადექით, არ ამოგხდეთ სული შიმშილით,

იმათ ღამურას, ჩაქაფული ეჭამათ იქნებ,
ან ჰამბურგერი, ბოლო-ბოლო შაურმა გლდანის,
რა მოერევა ამდენ მიკრობს, მტვერსა თუ ქინქლებს,
(პურზე კარაქი გადაუსვით დასპირტულ დანით)

არა, ექიმთა გზა როდია ასე იოლი,
ინფექციაა
ჩვენში დიდი საქმის საწყისი,
ესეც მორჩება, ჩინურია თუ კორეული,
მეც ვრჩები წერას.
- მედდა მოდის ყელის ნაცხისთვის.


​გალაკტიონ ტაბიძე კარანტინში

წყალტუბოდან ქუთაისში 
მომავალო ქალო,
თუ პატრულის ეკიპაჟმა გკითხოს,
ვინა ხარო,
უპასუხე, რომ სურდო გაქვს,
გადამდები ისიც,
მაინც იგრძნობს ინფექციას,
ჩემი ქუთეისი.

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)

წაიკითხეთ სრულად