„ჯგუფური იმუნიტეტის მიღწევა კორონავირუსის შემთხვევაში აცრით აბსოლუტურად შეუძლებელია“, - ამის შესახებ გერმანიაში მომუშავე ქართველი ექიმი იაგო ფრანგიშვილი სოციალურ ქსელში წერს. MomsEdu.ge გთავაზობთ მის პოსტს სიტყვა-სიტყვით:
,,2000-იანი წლებიდან მოყოლებული გერმანულენოვან ქვეყნებში დიდი აჟიოტაჟი იყო ატეხილი „ტკიპათი“ გამოწვეული ენცეფალიტის, ე.წ. „ადრეზაფხულის ენცეფალიტის“ ელიმინაციაზე, აღმოფხვრაზე.
ისევე როგორც ჩუტყვავილა, წითელა, აი, ასე უნდოდათ ამ ენცეფალიტის ამოძირკვა, რომელიც განსაკუთრებით 40 წლის გარშემო ასაკის და ბუნების მოყვარულ, ბუნებაში მოსეირნე ადამიანებს უჩნდებათ ამ „ტკიპას“ კბენის შემდეგ.
2015 წელს გამოქვეყნდა ავსტრიის დიდი კვლევა ამ გამომწვევზე.
მანამ კი, ავსტრიამ სამაგალითოდ აცრა თითქმის ყველა ასაცრელი და აცრის მაჩვენებელი იყო 85%.
ინფექციით დაავადებულთა რაოდენობა თითქმის 30-ჯერ შემცირდა, თუმცა, ვერც წითელასა და ჩუტყვავილას ქვოტებს ვერ მიაღწია.
ეს კვლევა მაშინ ამ სახელით გამოქვეყნდა - „Frühsommer-Meningo-Enzephalitis (FSME) und FSME-Schutzimpfung in Österreich: Update 2014“.
აი ესაა სუმარული, დასკვნითი აზრი და მესიჯი ამ კვლევისა:
ციტატა:
„ავსტრიის წარმატებული ვაქცინაციის კამპანიის შედეგად შესაძლებელი გახდა ენცეფალიტის გაკონტროლება. უკვე რამდენიმე წელია ყოველწლიური ავადმყოფობის რაოდენობა 50-დან 100-მდეა.
ვაქცინაციის პროცენტი მოსახლეობაში 85-ია.
ენცეფალიტისათვის, ისევე როგორც ტეტანუსისათვის, მოქმედებს დაავადების კონტროლის, დაავადების ელიმინირების პრინციპი. გამომწვევის ელიმინირება, მისი მოსპობა შეუძლებელია. აცრას გააჩნია მხოლოდ ინდივიდუალური დაცვა, მაგრამ არა ჯოგური, კოლექტიური იმუნიტეტი.
„Durch die erfolgreiche österreichische Impfstrategie konnte die FSME weitgehend unter Kontrolle gebracht werden. Seit vielen Jahren gibt es 50 bis 100 Erkrankungsfälle pro Jahr.
Die Durchimpfungsrate der Bevölkerung liegt derzeit bei 85%.
Für die FSME gilt, wie bei Tetanus, das Prinzip der Krankheitskontrolle bzw. Krankheitseliminierung: Der Erreger kann nicht ausgerottet werden und die Impfung bewirkt einen Individualschutz, aber keine Herdenimmunität.
„TBE is a public health problem well under control in Austria because of a mass vaccination programme. There have been 50–100 registered cases per year for many years, the vaccination rate of the population is currently 85%.
For TBE applies the same as for Tetanus, namely the principle of disease control or disease elimination: The virus cannot be eliminated and vaccination provides individual protection.“
არის დაავადებები და გამომწვევები, როცა აცრას საკმაოდ კარგი ჯგუფური, კოლექტიური იმუნიტეტი აქვს. ამგვარი აცრებია ე.წ. დასუსტებული ვირუსით ან მკვდარი ვირუსით აცრები.ამგვარი აცრების დროს ორგანიზმი ინფიცირდება ძალიან სუსტად და ხდება ამ გზით, ანუ ინფექციის მსუბუქი ფორმით გადატანის გზით, იმუნიზირება. ეს კი ადამიანს ახალი ინფექციისაგან იცავს და ამით პროფიტაბელური, მომგებიანია მისი თანამოქალაქისათვისაც, რამეთუ ინფექციის გადაცემისა და გავრცელების ჯაჭვი წყდება.
ეს პროცესი ხდება კორონას თუ ადრეზაფხულის ენცეფალიტის დროს მხოლოდ და მხოლოდ იმ ადამიანებში, რომლებმაც ეს დაავადება გადაიტანეს.
ეს ენცეფალიტის ვაქცინაც ითვლება „მკვდარ ვაქცინად“ ოღონდაც, არ მოქმედებს ისე, როგორც სხვა მკვდარი ვაქცინები. ეს რეალობაა და სანამ რაიმე უფრო ეფექტური არ იქნება, გვიწევს თანაცხოვრება.
ჯგუფური იმუნიტეტის მიღწევა კორონავირუსის შემთხვევაში აცრით აბსოლუტურად შეუძლებელია.
ჯერ ერთი და კი ითვლება ბაიონტექ ფაიზერის აცრა და მოდერნა „მკვდარ აცრად“, მაგრამ, ყველამ იცის, რომ ეს არაა მკვდარი ვირუსიდან დამზადებული აცრა, არამედ მოდელირებულია და დიზაინირებულია, რნმ ვაქცინაა.
ვექტორული ვაქცინებიც არ აკმაყოფილებენ ამ კრიტერიუმს.
ამიტომაც, კორონას შემთხვევაში აცრა რჩება ინდივიდუალურ დაცვად, მძიმე ავადმყოფობისაგან დაცვად და არა ინფექციის გამომწვევის მიღებისაგან დაცვად.
ერთადერთი ჯგუფი, ვინც ამ ინფექციის მიღებისაგან დაცულია და ჯერჯერობით, ამ განვლილი 18 თვის მანძილზე დაცულად რჩება 99,84%-ის ალბათობით, ესაა ვირუსგადატანილი და არამძიმედ სხვა დაავადებებით დაავადებული ადამიანი.
აი, ესაა ჯგუფური იმუნიტეტისათვის მნიშვნელოვანი რგოლი და ასეთი ყველა ქვეყანაში თითქმის, სადღაც 5%-დან 8%-მდეა.
ამიტომაც, როცა ვამბობთ, რომ „კორონას დროს კოლექტიური იმუნიტეტი არ მოქმედებსო“ უნდა დავამატოთ, არ მოქმედებს იმიტომ, რომ აცრა არ გიცავს ინფექციის მიღებისაგან და ამიტომაც არ გააჩნია რაიმე ეფექტი კოლექტიურ იმუნიტეტზე. აცრა გიცავს ინდივიდუალურად და პიროვნულად.
აცრილი არის დაახლოებით 80%-დან 90%-მდე უფრო დაცული მძიმე დაავადებისაგან, ვიდრე აუცრელი. აცრილი აუცრელს ბევრად ვერაფრით არგებს და აუცრელი აცრილს ვერაფერს ვერ ავნებს.
აუცრელი ვნებს ჯანდაცვის სისტემას, ასუსტებს მის ინტაქტურობას და ბოჭავს სამედიცინო პერსონალს, თუკი მძიმე ფორმით დაავადდა.
ამიტომაა აუცილებელი მსუბუქი ფორმით ინფიცირებულთა სწორი მართვა და არა აქციონიზმი, არა იზოლატორებში ჯგუფად შერეკვა სადღაც სასტუმროებში, არამედ მოძრაობა, სუფთა ჰაერი, სუფთა გარემო.
აცრილი ნაკლებადაა ავად, ხანმოკლედაა ავად და ამით რგებს საკუთარ თავსაც და ჯანდაცვის სისტემასაც. აი, ესაა ფქტები.
მე მესმის, რომ ისეთმა ქვეყნებმა, როგორებიცაა:
ისრაელი
ავსტრალია
ტაივანი
ახალი ზელანდია
და ალბათ ჩინეთიც, თუმცა ჯერ არ გაუმხელია ასე აშკარად, გადაწყვიტეს ვირუსის მოსპობა, ელიმინირება, გაქრობა. ახლო მომავალში ეს შეუძლებლად მიმაჩნია, ამაზე მზერის გაყინვა და ამ თემის გაფეტიშება, ამ თემის ყველაფრის საზომად აღზევება მიმაჩნია ადამიანის წინაშე დანაშაულად.
ისრაელს რომ ქვეყანა იმუნიზირებული ეგონა და ახალი ინფექციები როცა დადგინდა, იქ 40%-ზე მეტი უკვე ორჯერ აცრილი ადამიანი იყო ავადმყოფთა შორის. მათ მოახერხეს ასე დაბალი სიკვდილიანობის მიღწევა ოპტიმალურად ავადმყოფის მოვლით.
ამ 18 თვის პანდემიის მერე, როგორმე ხომ უნდა შეიგნონ განსაკუთრებით იმ ქვეყნებმა, რომელთა სიკვდილიანობის მაჩვენებლის 50%-დან 60%-ს კორონათი გარდაცვლილი შეადგენს, რომ უმთავრესია დაავადებისა და მძიმე შემთხვევების მართვა.
არაა გამოსავალი, რომ „ავიყვანე მართვით სუნთქვაზე და მეტი რა ვქნაო“. არასწორია ასე საქმის გამარტივება. ამ პრობლემას არა გამარტივება, არამედ მარტივ მამრავლებად დაშლა და თითოეულ კომპონენტზე რეაგირება უნდა. არ არსებობს ერთი იდეალური და უნივერსალური მიდგომა თუ გამოსავალი, აი, ეს უნდა შევიგნოთ ყველამ ერთად. ექიმმაც და უბრალო მოქალაქემაც და ხელისუფალმაც.
უნდა დადგინდეს კლინიკებში ჰიგიენის და პაციენტის მართვის სტანდარტები და ეს სტანდარტები უნდა შემოწმდეს.
უნდა დადგინდეს დიაგნოსტიკის სტანდარტები და არა ისე, გააკეთე ტესტი, დადებითია, კორონაა, მიუწერე ფილტვს რაღაცა ქულები და მერე მიაწვები სტეროიდებს და ჟანგბადის მიცემას ისე, რომ სხვა კვლევას არ ატარებ, არ ფიქრობ სხვაზე.
არ შეიძლება ადამიანი აიყვანო ინტუბაციაზე და არ იფიქრო მისი იმ სიტუაციიდან გამოყვანის გზაზე. ინტუბაცია მარტივი გზაა, დააძინე, ჩართე აპარატი, ასუნთქე და მიეცი რემდესევირი და კორტიზონი. არაა ასე მარტივი და კლავს ასეთი გამარტივება,“ - წერს იაგო ფრანგიშვილი.
„ადამიანებს აქვთ ლეგიტიმური კითხვები, არის თუ არა ეს უსაფრთხო. დარწმუნებული ვარ, ეს კითხვები თანდათან გაბათილდება.“ - ბიძინა კულუმბეგოვი
ალერგოლოგ-იმუნოლოგმა ბიძინა კულუმბეგოვმა ვაქცინაციის საკითხებთან დაკავშირებით საზოგადოებასთან კომუნიკაციის მნიშვნელობაზე ისაუბრა. მისი თქმით, საქართველოში ძლიერი ანტივაქსერული მოძრაობა არ არსებობს:
„კომუნიკაციის გეგმა არსებობს და გაწერილია. გეგმები მნიშვნელოვანია, მაგრამ განხორციელება და იმპლემენტაცია კიდევ უფრო მნიშვნელოვანია. ერთი რამ მინდა ვთქვა პირდაპირ, საქართველოში ცალსახად ანტივაქსერული მოძრაობის პროცენტული წილი მაღალი არ არის. ანტივაქსერული მოძრაობა ნიშნავს, რომ არანაირი ვაქცინისადმი მიმღებლობა მათ არ აქვთ და კატეგორიულად ეწინააღმდეგებიან კაცობრიობისთვის მნიშვნელოვან სამედიცინო ინტერვენციას. ვაქცინების მიმართ, რომლებიც დროში ძალიან სწრაფად შეიქმნა, ადამიანებს აქვთ ლეგიტიმური კითხვები, არის თუ არა ეს უსაფრთხო.“
ბიძინა კულუმბეგოვმა აღნიშნა, რომ ვაქცინაცია ნებაყოფლობითია და არავინ არავის ვაქცინის გაკეთებას არ დააძალებს:
„როგორ სვამენ საკითხს? მესმის, რომ ეს ვაქცინები არის გადაუდებელი გამოყენების ავტორიზაციით და დამტკიცებული არცერთი არ არის, ხომ არ შეიძლება, რომ დაველოდო, სანამ დამტკიცდება საბოლოოდ?! მათ ჩვენ ვეუბნებით, რომ ნებაყოფლობითია ეს არჩევანი. არავინ არავის არ დააძალებს ვაქცინას. პრიორიტეტული ჯგუფები აქედან გამოიყო. ასაკოვანი ადამიანები, ადამიანები, რომლებსაც აქვთ ერთი ან მეტი ქრონიკული დაავადება, ადამიანები, რომლებიც მუდმივად არიან კოვიდთან შეხებაში, ანუ ექიმები, ესენი არიან პრიორიტეტული ჯგუფები. ჯანმრთელ პოპულაციას არავინ არ სთავაზობს თავიდან ვაქცინას. ძალიანაც რომ უნდოდეს ვინმეს, სად არის?!“
ბიძინა კულუმბეგოვის თქმით, საქართველოში მოსახლეობის დიდი ნაწილი სწორად აზროვნებს და დასაბუთებული შეთავაზების შემთხვევაში ვაქცინას აუცილებლად გაიკეთებს:
„ჩვენ გვყავს უბრალოდ ადამიანების ნაწილი, რომლებსაც ლეგიტიმური კითხვები აქვთ. დარწმუნებული ვარ ეს კითხვები თანდათან გაბათილდება. ჩვენზე გაკეთებული დასკვნები მათ დაეხმარება, რომ გადმოვიდნენ აქეთ რიგებში. მე ამას არ ვუყურებ ძალიან ტრაგიკულად. ჩვენ ამაზე უნდა ვიმუშაოთ, ბევრი უნდა ვისაუბროთ, რასაც ვაკეთებთ კიდეც. დარწმუნებული ვარ, რომ საქართველოში კრიტიკული ნაწილი სწორად აზროვნებს და აუცილებლად გაიკეთებს ამ ვაქცინას, როდესაც ის დასაბუთებული და სწორად შეთავაზებული იქნება.“
„ყველას უნდა გვესმოდეს, რომ დადებით დინამიკას სჭირდება შენარჩუნება. ვირუსი არსად წასულა, შესუსტებაზეც არავინ არ საუბრობს. არის მოლოდინი, რომ ეს ვირუსი უფრო მეტად გადავიდეს ადამიანიდან ადამიანზე. როგორც კი ადამიანები მოვდუნდებით და დავიჯერებთ, რომ პირბადეც არ ყოფილა თურმე საჭირო, რომ გვგუდავენ და გვახრჩობენ, აუცილებლად იქნება დაანონსებული მესამე ტალღა. ჩვენს ქვეყანაში სახელმწიფოსაც ვანიჭებ პასუხისმგებლობას. ადამიანების ინდივიდუალურმა პასუხისმგებლობამ სადამდეც მიგვიყვანა ეს ვნახეთ ნოემბერ-დეკემბერში. სახელმწიფომ, რასაკვირველია, კონტროლის მექანიზმები უნდა გაამკაცროს, უმკაცრესი იყოს ის ღონისძიებები, რომლებიც რეგულაციების დარღვევაზე იქნება. მარტო ფარატინა ქაღალდზე გამოქვეყნებული რეგულაციები არ მუშაობს. ადამიანებს სჭირდებათ ცოტა მკაცრი კონტროლი,“ - აღნიშნულ თემებზე ბიძინა კულუმბეგოვმა საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „ახალი დღე“ ისაუბრა.