აშშ-ში მოღვაწე ქართველი ექიმი დავით მრელაშვილი სოციალურ ქსელში კორონავირუსისა და ვაქცინაციის შესახებ პოსტს აქვეყნებს, რომელსაც MomsEdu.ge უცვლელად გთავაზობთ:
,,საინტერესო ნიშნულს მიაღწია ქვეყანამ. მთელი საქართველოს მოსახლეობის 1%-ს ოფიციალურად აქტიური, მიმდინარე კოვიდ ინფექცია აქვს (39,000 ადამიანი). ეს ტესტით დადასტურებული და დამტკიცებული. დაუდასტურებელი და დაუტესტავი - რა თქმა უნდა უფრო გაზრდის მაგ ციფრს.
ეს ნიშნავს რომ 100-ში ერთი ქართველი საავადმყოფოში ან სახლშია (ბევრი მათგანი ოჯახის წევრებთან ერთად) და კოვიდს ებრძვის - ფსიქოლოგიურად და ფიზიკურად. მინიმუმ ნახევარს შედარებით მსუბუქი ფორმა აქვს, თუმცა ფსიქოლოგიურად მძიმეა თითქმის ყველა მათგანისთვის.
რომ გავიაზროთ ეს რამდენია - ეს 39,000 ინფიცირებული რომ თანაბრად გადავანაწილოთ ქვეყანაში (ვიდრე სიმპტომები გამოუვლინდება და გაიგებდეს დიაგნოზს), ნიშნავს რომ
- ყოველ მეტროს ვაგონში (პიკის საათებში) - თითო კოვიდ-ინფიცირებულია მიჭყუნული და ცხვირში ასუნთქებს გარშემო მინიმუმ რამდენიმე ადამიანს.
- ყოველ მე-3, მე-4 ავტობუსში სადაც ახვალთ - თითო კოვიდ-ინფიცირებულია ნიკაპზე ჩამოწეული ნიღაბით, დასიცხული.
- ყოველ კონცერტზე, მიტინგზე, ქორწილში, ქელეხში - მინიმუმ რამდენიმე ინფიცირებულია მოძრაობს - გეცეკვებათ, გეხუტებათ, გისამძიმრებთ.
შარშან ნოემბრის შუაში რომ დავპოსტე ცუდადაა საქმე - მსიფლიოში პირველი ადგილისკენ მივდივართ თქო მრავალი პარამეტრით - და ახდა. ახლაც იგივეს მოგახსენებთ.
დღეს, ბოლო კვირის ინფიცირებითაც და სიკვდილიანობის (ორივე!) მაჩვენებლით მთელს მსოფლიოში მესამე ადგილზე ვართ ფიჯის კუნძულების და აფრიკის ერთი სახელმწიფოს მერე.
რაც ყველაზე საგანგაშოა - შემთხვევების მატების სისწრაფით (ე.წ. "რაზგონით") გაცილებით ვუსწრებთ ორივეს, ასე რომ დიდი ალბათობით სულ მალე პირველ ადგილზე გავალთ.
არ ვიცი სხვა ქვეყანა თუ არის რომელმაც ერთი პანდემიის განმავლობაში ორი ყველაზე დიდი ტალღის დროს მოახერხა პირველობა - ორჯერ. შეიძლება არის, მარა ალბათ ბევრი არა. სხვათა შორის ეს კონკრეტული ფაქტი უფრო მოსახლეობის ეთნო-გენეტიკურ-კულტურული თავისებურებით მგონია იყოს გამოწვეული, იმასთან ერთად რომ საქართველო ნაკლებ-რესურსიანი ქვეყანაა (ეკონომიურ-პოლიტიკურად).
ეხლა ნამდვილად ვამტკიცებთ რომ ქართველები ვართ "უშიშარი ვითარცა უხორცო" რადგან ყველაზე ნაკლებად გვეშინია სიკვდილის, თუმცა განსხვავებით ომებისაგან, კორონათი სიკვდილით ვერც აფხაზეთს დავიბრუნებთ, ვერც სამხრეთ ოსეთს. პირიქით - ქვეყანას უფრო ვაუძლურებთ (მინიმუმ ეკონომიურად და სოციალურად) და ადვილად დაპყრობადს ვხდით.
დეკემბრის პიკთან განსხვავებით უფრო შეშფოთებული ვარ რამდენიმე მიზეზის გამო:
1) ლოქდაუნს არ ვაპირებთ - არ ვაპირებ იმაზე კამათს გამართლებულია თუ არა, უბრალოდ ფაქტია რომ მკაცრი შეზღუდვების (და მათი აღსრულების) გარეშე შემთხვევები მნიშვნელოვნად გაიზრდება.
2) აგვისტოს მერე ტემპერატურა კიდევ უფრო იკლებს (სიცივეში ვირუსი როგორც წესი მინიმუმ უფრო მეტად ვრცელდება).
3) დელტა შტამია - უფრო ჩქარა და ბევრ ადამიანზე ვრცელდება, ეს უკანასკნელი მცირე ნაწილით "მუხრუჭდება" პოპულაციაში ნაწილობრივი იმუნიტეტის არსებობის გამო (ნოემბრისგან გასხვავებით თითქმის 30%-ს აღენიშნება სეროპოზიტიურობა), თუმცა ეს უკანასკნელი საკმარისი არ არის.
4) საწოლ-ფონდი კრიტიკულ ზღვარზეა, თუმცა დეკემბერთან განსხვავებით ჰოსპიტალიზაცია რადგან დაახლოებით 15%-ია (25-30%-ის ნაცვლად), ეგ ნიშნავს რომ სახლში ორჯერ მეტი უფრო მძიმე პაციენტებს უწევთ მკურნალობა ვიდრე მათთვის ადგილი გამოჩნდებოდეს.
ჭიქა სანამ წყლით გაივსება - წყალი არ გადმოდის. რომ გაივსება - მერე თვითოეული დამატებითი წვეთი იღვრება. ასე ხდება გადასვსებული საავადმყოფოების შემთხვევაშიც. წყლის წვეთები - ადამიანებია.
დღესვე რომ ყველამ პიბადე გაიკეთოს - თვის ბოლომდე მზარდ სიკვდილიანობას თითქმის ვერანაირად შევცვლით რადგან სიკვდილიანობა 2-3 კვირის მერე აღწევს პიკს.
სახუმაროდ ნამდვილად არ გვაქვს საქმე, მაგრამ ამერიკელებს აქვთ ერთი კარგი გამოთქმა ასეთ სიტუაციებში და ეს ყველაზე მეტად ჩემ კოლეგებს და ჯანდაცვის მუშაკებს ეხებათ:
Brace for impact!
პ.ს. აცრა ალბათ ცალკე პოსტს იმსახურებს, მაგრამ ვისაც ჩემი აზრი გაინტერესებთ (და მნიშვნელობა აქვს) - ვფიქრობ ყველა ადამიანი უნდა აიცრას საქართველოში დღეს-დღეისობით არსებული ნებისმიერი ვაქცინით. გარდა იმისა ვისაც ***კონკრეტულად*** ამ ვაქცინის კომპონენტებზე გქონდათ ალერგია. სხვა რამეებზე ალერგია (ჭინჭრის ციება, ურტიკარია, და ასე შემდეგ) - არაა უკუჩვენება, ისევე როგორც არანაირი ქრონიკული დაავადება (გულის, ფილტვის, ღვიძლის, თირკმლის, სიმსივნური, ავტოიმუნური და ასე შემდეგ).
თუ თქვენმა ექიმმა გითხრათ რომ აცრა თქვენთვის არ შეიძლება ან საშიშია, ის 99.9% ალბათობით არასწორია (ძირითადად არასაკმარისი ცოდნის გამო) - მინიმუმ ერთ სხვა (უფრო გამოცდილ) ექიმთან გადაამოწმეთ).
თუ მაინც და მაინც ახალი ტექნოლოგია (ფაიზერი) გაშინებთ - მაშინ ტრადიციული (ჩინური) ვაქცინით მაინც აიცერით, რომელიც იგივე პრინციპითაა დამზადებული როგორც ბევრი სხვა თქვენთვის ცნობილი - მაგალითად პოლიომიელიტის, ყივანახველას, და ცოფის ვაქცინები - რომლითაც (ერთ-ერთი მათგანით მაინც) დიდი ალბათობით თითქმის ყველა ხართ აცრილი ბავშობაში,'' - აღნიშნავს დავით მრელაშვილი.
„მინდა დავამშვიდო ყველა, ეს არ არის დაავადება, რომელიც წამიერად კლავს ადამიანს,“ - ინფექციონისტი მაია ზალდასტანიშვილი
ინფექციონისტი მაია ზალდასტანიშვილი კორონავირუსის დიაგნოსტირებისას ტესტის შესაძლო ცდომილების შესახებ საუბრობს და ადამიანებს ურჩევს, ტესტირება ნაადრევად არ ჩაიტარონ:
„თუ ოჯახის წევრებიდან ერთს უდასტურდება კორონავირუსი, მეორეს კი არა, სავარაუდოდ, ორივეს აქვს კორონავირუსული ინფექცია. ერთთან არ მოხდა ვირუსის იდენტიფიცირება და მეორესთან მოხდა. ძალიან მნიშვნელოვანია, როდის ვიღებთ ტესტს. დაავადების დაწყებისთანავე თუ ხდება ტესტირება, შესაძლებელია, რომ მან არ აჩვენოს სწორი პასუხი. ყველას ვთხოვ, სიმპტომების დაწყებისთანავე ნუ ჩაიტარებენ ტესტირებას. პირველი ორი-სამი დღე მათ სიცოცხლეს საფრთხე არ ემუქრება. მინდა დავამშვიდო ყველა, ეს არ არის დაავადება, რომელიც წამიერად კლავს ადამიანს. ორი დღე დაიცადეთ, შეხედეთ თქვენს მდგომარეობას და ამის შემდეგ ჩაიტარეთ ტესტირება. ამ შემთხვევაში უფრო მეტად სარწმუნოა ტესტირების პასუხი. ასე რომ, მსგავს შემთხვევებში აუცილებლად ორივეს აქვს კორონავირუსი.“
მაია ზალდასტანიშვილის თქმით, ზოგჯერ ვირუსი ცხვირ-ხახაში საერთოდ არ გვხვდება, თუმცა ის ორგანიზმში არის:
„არის შემთხვევები, რომ ცხვირ-ხახაში საერთოდ ვერ ვიჭერთ ვირუსს. ის შეიძლება იყოს ფილტვიდან ამონაღებ ლავაში, თუ პირდაპირ ფილტვში მოხვდა ვირუსი. იშვიათ შემთხვევაში, ვირუსი შეიძლება მოხვდეს კუჭ-ნაწლავის ტრაქტში და განავალში მოხდეს ვირუსის იდენტიფიცირება. თუ განმეორებით ტესტირებას ჩაიტარებს პაციენტი, ამ შემთხვევაში უკვე გამოჩნდება.“
„ექიმებს გვიჭირს პასუხის გაცემა, შესაძლებელია თუ არა ადამიანის მეორედ დაინფიცირება. იმედი გვაქვს, რომ კოვიდის გადატანიდან მომდევნო ექვსი თვე ადამიანი არ დაინფიცირდება. ამის შემდეგ უკვე რა იქნება, ამას ვერ გეტყვით. აღწერილია ექვსი თუ შვიდი შემთხვევა, როდესაც განმეორებითი დაინფიცირება მოხდა. ძალიან ხშირად ვირუსის ნარჩენები რჩება ცხვირ-ხახაში. ეს არ ნიშნავს იმას, რომ ვირუსი ცოცხალია, მაგრამ ტესტმა შეიძლება აჩვენოს დადებითი პასუხი. ეს არც ისე იშვიათია. ტესტი არის ძალიან მგრძნობიარე. ვირუსის მკვდარი ნარჩენები ხანგრძლივად რჩება ცხვირ-ხახაში. სწორედ ამიტომ, შეიძლება მიიღოთ დადებითი პასუხი. თუ ადამიანი გახდა ავად, მას აქვს ხველა, სიცხე, სხვა რესპირატორული სიმპტომები, შესაძლოა, საქმე გვქონდეს სხვა ვირუსულ ინფექციასთანაც. სხვა ვირუსები ჯერჯერობით არ გამქრალა. ჩვენ ახლა ძირითადად აქცენტირება გვაქვს კორონავირუსზე, მაგრამ სხვა ვირუსებიც არის. მე მყავდა პაციენტი, რომელსაც ჰქონდა გახანგრძლივებული ცხელება და მას დაუდასტურდა ინფექციური მონონუკლეოზი,“ - აღნიშნავს მაია ზალდასტანიშვილი.