Baby Bag

„​ზოგადად, კოვიდი არ იწვევს „უცებ სიკვდილს“, ამას იწვევს კოვიდის გამო იზოლირება“ - ექიმი იაგო ფრანგიშვილი

„​ზოგადად, კოვიდი არ იწვევს „უცებ სიკვდილს“, ამას იწვევს კოვიდის გამო იზოლირება“ - ექიმი იაგო ფრანგიშვილი

გერმანიაში მომუშავე ქართველი ექიმი იაგო ფრანგიშვილი კორონავირუსის შესახებ დაროგვილ ახალ კითხვებთან დაკავშირებით სოციალურ ქსელში წერს. გთავაზობთ ​MomsEdu.ge მის პოსტს სიტყვა-სიტყვით:

„ძალიან ბევრი ახალი კითხვა დაგროვდა. პირველია - კორონათი რეინფიცირება.
გერმანიის წამყვანი ინფექციური სახელმწიფო ინსტიტუცია, რობერტ კოხის ინსტიტუტი, ასე განსაზღვრავს რეინფექციის ანუ მეორედ კორონათი ინფექციის აუცილებელ კრიტერიუმებს:
1. უნდა არსებობდეს ძველი ვირუსის გენეტიკური სექვენცები ანუ გენომი
2. უნდა განისაზღვროს ახალი ვირუსის გენომი
3. თუ ისინი არ ემთხვევა ერთმანეთს, არის ახალი კოვიდ ინფექცია

არც თუ იშვიათია დადებითი კოვიდ ტესტი ამ კრიტერიუმების გარეშე. ასეთ შემთხვევაში ადამიანს პრობლემა არა აქვს ხოლმე. არც ახალი ინფექციის დადასტურებისას არის მძიმე შემთხვევები, თუკი ადამიანი არაა მაღალი სარისკო ჯგუფის.
დაახლოებით 0,6%-ში არის ახალი კოვიდინფექცია და თუ ამ რიცხვს გამოვაკლებთ მძიმე ქრონიკულ პაციენტებს და მხოლოდ საშუალო და ნაკლები რისკისას დავტოვებთ, მეორედ კოვიდ ინფექცია 0,15%-მდეა.
კიდევ ერთხელ - ამ არმძიმე თანადაავადებების პაციენტებში მძიმე გართულების გარეშეა. მე პირადად ჩემი პრაქტიკიდან შემიძლია გითხრათ მაგალითი. 70 წლის საკმაოდ ჯანმრთელი მამაკაცი 2020 წლის ივნისში კოვიდი და იმ დროს რახან ბელგიის შატმზე იყო საუბარი, გაუკეთდა ძვირადღირებული გენეტიკური კვლევა ვირუსის გენომს.
2020 წლის ივლისი უარყოფითი. მერე ხან დადებითი და ხან უარყოფითი. ვირუსი იგივე 2021 წლის იანვარში, პირველი კოვიდიდან 7 თვის მერე გაუკეთდა ფაიზერის ერთი დოზა. 1 კვირის მერე დადებითი, მერე ისევ უარყოფითი კოვიდზე. ვირუსი იდენტური. დამტკიცებულად, 2021 წლის აპრილიდან უარყოფითი პსრ. და ახლა, სექტემბრის დასაწყისში, იმის გამო, რომ ბოლო დადებითი ტესტიდან გავიდა 6 თვე და აცრა სურდა, გაუკეთდა ანალიზი და არის ისევ დადებითი, ისევ იგივე შტამი.

​​ახლა ალბათ იკითხავთ, თუ რას ვერჩით ამ კაცს რომ ასე ხშირად ვტესტავთ? ორი მიზეზია და პირველია მისი პანიკა, ნებისმიერ დაცემინებაზე ტესტირება სურს. მეორე ისაა, რომ მეუღლე და ოჯახის კიდევ 2 წევრი ჯანდაცვის სისტემაში მუაშაობს. ახლა კოვიდ დადებითობასთან ერთად დაუდგინდა ინფლუენცაც. 15 წელია იცრიდა გრიპზე და შარშან არ ავუცერით კოვიდის გამო. კლინიკურად უპრობლემოა. მოკლედ, მეორედ კოვიდ დასაბუთებას საჭიროებს. ეს შემთხვევა არაა „ლონგ კოვიდ სინდრომი“, სადაც პაციენტი უარყოფითად იტესტება და თვეების მერეც აქვს კლინიკური პრობლემები და ჩივილები. მოკლედ, ყველაფერს უნდა დიფერენცირება და ადამიანებს ნუ დავაპანიკებთ იმით, რომ „არაფერი გიცავს, გამოიკეტეო“.
მეორე - დიდი კითხვების კორიანტელია: „ავიცერი და ერთ კვირაში კოვიდი დამემართა, და აი, ხომ ვამბობდი“... და ასე შემდეგ.

დიახ, ნებისმიერი აცრა, იქნება ეს კოვიდი თუ ინფლუენცა თუ ჩუტყვავილა ან ცოფი, იწვევს იმუნური სისტემის გადართვას ამ ახალი ვაქცინის შესაბამის ანტისხეულების წარმოებაზე და ამიტომაც ადამიანი ერთიდან ორ კვირამდე არის ინფექციების მიმართ მგრძნობიარე. ამიტომაც აიცერი და საკუთარ დაპლასტირებულ მკლავს აჩვენებ საახლობლოს და გადაეშვები „თავისუფალ ცხოვრებაში“ არაა ასე, ერთი კვირა მაინც უნდა დაიცვა ჰიგიენის უფრო მკაცრი წესები, ვიდრე ადრე. ერთხელ აცრილიც კი არის მძიმე გართულებისაგან დაცული და ასეთ ადამიანებს მოეშვას ეგრეთ წოდებული ჯანდაცვა, ასეთი ადამიანების გაჰოსპიტალებას უნდა მოეღოს ბოლო. 

ზოგადად, კოვიდი არ იწვევს „უცებ სიკვდილს“, ამას იწვევს კოვიდის გამო იზოლირება და უმოძრაობა თრომბოემბოლიური გართულების და მისი არმიხედვის გამო. ადამიანების დაპანიკება იწვევს იმ საშინელებას, რაც საქართველოში ხდება. 38 სიცხით და ხველით იძახებენ სასწრაფო დახმარებას და სურთ ჰოსპიტალიზაცია. ამ მდგომარეობაში და დაპანიკებულნი, წნევაარეულნი იზომავენ პერიფერიულად თითზე სატურაციას და კიდევ უფრო პანიკდებიან. 
აბსოლუტური გადაჭრით უნდა ითქვას, რომ კოვიდიანის გართულება არაა მყისიერი და არის საკმაოზე დიდი დრო რეაგირებისათვის. საავადმყოფო და იმობილიზება არის დიდი რისკი საშუალო სიმძიმის კოვიდის მიმდინარეობისას. ნაადრევი სისტემური სტეროიდებიც ასევეა. არსებობს ინჰალატიური, აეროზოლი სტეროიდები და თუკი ძალიან მშრალი ხველაა სუნთქვის პრობლემატიკით, ჯერ იმის გამოყენება ჯობია.

​და ბოლოს კი,

​როგორმე უნდა მოხდეს „სასწაული“, უნდა შეიგნონ მათ, ვისაც ეს ეხება, რომ ჭარბწონიანი პაციენტის მუცელზე წოლა და ცეპაპის თუ ბიპაპის აპარატით სუნთქვითი ვარჯიშები არის უხშირესად კონტრაპროდუქტიული, მუცელი აწვება დიაფრაგმას, ხდება ხელოვნურად სისხლის მიმოქცევის მარჯვენა წრეში შეგუბება, ფილტვის არტერიის წნევის გაზრდა და ადამიანის კიდევ უფრო დაპანიკება, სუნთქვის აპარატის და გულის კიდევ უფრო გადატვირთვა.

​ამიტომაც, იქნება და სცადოთ, რომ ჭარბწონიანი წამოაჯინოთ, ფეხები დაბლა, იდაყვები მაღალი სკამის საზურგეზე და ასე ავარჯიშოთ იმ სუნთქვისდამხმარე აპარატურით.
​ყველას, აბსოლუტურად ყველას, გისურვებთ ჯანმრთელობას არამარტო ფიზიკურად, არამედ ჯანმრთელ და ლოგიკურ განსჯას,“ - წერს ექიმი იაგო ფრანგიშვილი. 

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედ​ების ჯგუფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

​4 ანალიზი, რომელიც უნდა გაიკეთოთ კოვიდინფიცირების დროს

​4 ანალიზი, რომელიც უნდა გაიკეთოთ კოვიდინფიცირების დროს

რა ანალიზების გაკეთება ხდება საჭირო კოვიდინფიცირების დროს? - აღნიშნულ თემაზე ​ექიმი რეზიდენ​ტი ნანა სხილაძე წერს. როგორც ექიმი აღნიშნავს, კოვიდინფიცირების დროს საჭიროა შემდეგი ანალიზების გაკეთება:

  • სისხლის საერთო
  • C-რეაქტიული ცილა
  • D-დიმერი
  • კოაგულოგრამა

​სისხლის საერთო:

სისხლის საერთო ანალიზში კოვიდ პანდემიასთან დაკავშირებით უმეტესად მნიშვნელოვანია:

  • ლეიკოციტური - ნორმის საზღვრები N (4.4 - 11.3 )
  • თრომბოციტური ფორმულა - ნორმის საზღვრები N (177 - 393)
ლეიკოციტები სისხლში წარმოდგენილია სხვადასხვა სახით:
ესენია:

  • ნეიტროფილებით - ნორმის საზღვრები N (50 - 70)
  • ეოზინოფილებით - ნორმის საზღვრები H (0 - 5)
  • ბაზოფილებით - ნორმის საზღვრები N (0 - 1)
  • აგრანულოციტებით (ლიმფოციტები ნორმის საზღვრები N (20 - 40) და მონოციტები ნორმის საზღვრები - N (4 - 10).
თითოეულ მათგანს თავისი ფუნქცია აქვს და სხვადასხვა დაავადების დროს მათი რაოდენობა იცვლება.

​​ნეიტროფილების მომატება ინფექციების, ანთებითი პროცესების, სისხლის დაავადებების, ოპერაციების შემდეგ შეინიშნება. მათი ახალგაზრდა ფორმების მომატებას ფორმულის მარცხნივ გადახრას უწოდებენ. რაც უფრო მწვავეა პროცესი, მით უფრო მკვეთრია გადახრა.


​ნეიტროპენიას - (ნეიტროფილების ნაკლებობას) იწვევს ვირუსული დაავადებები, თირეოტოქსიკოზი და სხვა.


​ეოზინოფილები - იმატებს ალერგიული პროცესების, ჰელმინთოზების დროს. ტრავმისა და სტრესის ფონზე ყალიბდება ანეოზინოფილია (სისხლში ეოზინოფილების არარსებობა).


​ლიმფოციტების დიდი რაოდენობით სისხლში გადმოსვლა ხდება ვირუსული პროცესების, სისხლის დაავადებების, ტუბერკულოზის დროს და სხვა.


​ლიმფოციტოპენია (ლიმფოციტების შემცირება) ვითარდება იმუნოდეფიციტური მდგომარეობის, რადიაციული ზემოქმედების შედეგად.


​მონოციტები - სისხლის ყველაზე დიდი უჯრედებია. ისინი ანადგურებენ ცოცხალ და მკვდარ მიკრობებს, ანტიგენ-ანტისხეულების კომლექსებს, რომლებიც ვირუსებთან, ბაქტერიებსა და მათ ტოქსინებთან ბრძოლისას წარმოიქმნება. მათი რაოდენობა იმატებს სეპტიკური პროცესების, ლორწოვანის გაღიზიანების დროს.

​მონოციტოპენია (მონოციტების შემცირება) ყალიბდება სიმსივნური პროცესების უკანასკნელ ეტაპზე.

​თრომბოციტები სისხლის შედედებაში მონაწილე უჯრედებია. წარმოიქმნება ძვლის ტვინში და ცოცხლობს 7-10 დღე. მონაწილეობს სისხლის შედედებაში, აქვს ანგიოტროფული ფუნქცია, ახდენს შედედების ფაქტორების ტრანსპორტირებას, უზრუნველყოფს სისხლძარღვის სპაზმს.

​თრომბოციტოპენია - (თრომბოციტების ნაკლებობა) თრომბოციტების რაოდენობის დაქვეითება.


​თრომბოციტოპათია - მათი ფუნქციის დარღვევა სისხლდენისადმი მიდრეკილებაზე მიუთითებს.


​თრომბოციტოზი არის მდგომარეობა, რომლის დროსაც ორგანიზმი წარმოქმნის ჭარბი რაოდენობით თრომბიციტებს. თრომბოციტები მონაწილეობენ სისხლის შედედებაში. თუ მდგომარეობა გამოწვეულია სხვა დაავადებით, მაგალითად ინფექციით, მას რეაქტიული თრომბოციტოზი ანუ მეორადი თრომბოციტემია ეწოდება.


​ექიმმა შეიძლება თრომბოციტოზი აღმოაჩინოს სისხლის საერთო ანალიზის შედეგად. თუ სისხლის ანალიზი გიჩვენებთ თრომბოციტოზს, მნიშვნელოვანია დადგენა რეაქტიულია თრომბოციტოზი თუ ესენციური, რომლის დროსაც უფრო დიდი რისკია თრომბების წარმოქმნის.


​C რეაქტიული ცილა (CRP)


​CRP არის მწვავე ფაზის რეაქტანტი, რომელიც სინთეზირდება ღვიძლში და გამოიყოფა ანთების დროს. ანთების დროს ორგანიზმში გამოყოფილი CRP ააქტიურებს კომპლემენტს, რასაც შემდგომში მოყვება ფაგოციტოზი მაკროფაგების მიერ.


​რატომ კეთდება CRP-ს ტესტი?


​CRP-ს ძირითადად იყენებენ ორგანიზმში ანთებითი პროცესის მიმდინარეობის დასადგენად. CRP აგრეთვე გამოიყენება სისტემური დაავადებების მიმდინარეობის შესაფასებლად (მაგ; რევმატოიდული ართრიტი, ვასკულიტები), ასევე ანთების საწინააღმდეგო მედიკამენტების ეფექტურობის დასადგენად.


​როგორ მოვემზადოთ ანალიზისთვის და რა არის საჭირო ანალიზის გასაკეთებლად?

​სპეციალური მომზადება საჭირო არ არის. ანალიზის გასაკეთებლად საჭიროა ვენური სისხლი.

​რას ნიშნავს მომატებული CRP?

​ტესტის დადებითი შედეგი ორგანიზმში ანთების მანიშნებელია.

​CRP მატულობს შემდეგი დაავადებების დროს:

  • ინფექციები
  • ნაწლავის ანთებითი დაავადებები
  • რევმატოიდული ანთება
  • რევმატოიდული ცხელება


​(საჭირო ინფორმაცია) - CRP მატულობს ორსულობის ბოლო ტრიმესტრში და კონტრაცეფტივების მიღების შემდეგ.

ნორმის საზღვრებია:

CRP mg/L H(<5)


​D-დიმერი


​D-დიმერი არის ფიბრინის დეგრადაციის პროდუქტი, პატარა ზომის ცილის ფრაგმენტი, რომელიც სისხლში კოლტის დაშლის შედეგად ჩნდება.


​D-დიმერი მიუთითებს ორგანიზმში თრომბის არსებობაზე, თუმცა არ მიუთითებს თრომბის მდებარეობას.


​რატომ კეთდება D-დიმერის ტესტი?


​D-დიმერის ტესტი კეთდება ორგანიზმში თრომბის არსებობის გამოსარიცხად.


​D-დიმერის ტესტი გამოიყენება საშუალო და დაბალი რისკის მქონე პაციენტებში (თრომბის განვითრების თვალსაზრისით) პულმონური ემბოლიისა და ღრმა ვენური თრომბოზის გამოსარიცხად.


​როგორ მოვემზადოთ ანალიზისთვის და რა არის საჭირო ანალიზის გასაკეთებლად?


​სპეციალური მომზადება საჭირო არ არის. ანალიზის გასაკეთებლად საჭიროა ვენური სისხლი.


​რას ნიშნავს მომატებული D-დიმერი?

D-დიმერი ნორმაში <400ng/ml


​მომატებული D-დიმერი მიუთითებს ორგანიზმში თრომბის არსებობაზე, თუმცა არ მიუთითებს თრომბის მდებარეობას.


​D-დიმერი მატულობს შემდეგი დაავადებების დროს:

  • ფილტვის არტერიის თრომბოემბოლია;
  • ღრმა ვენური თრომბოზი;
  • DIC - სინდრომი (დისემინებული, ინტრავასკულური კოაგულაცია) – დაავადება, რომელსაც ახასიათებს სისხძარღვებში სისიხლის მიმოქცევის დარღვევა, ფიბრინოლიტიკური და სისხლის მიმოქცევის სისტემის კომპონენტების გამოფიტვა, თრომბოზისკენ და სისხლის შედედებისკენ მიდრეკილება, ორგანოებში მიკროცირკულაციის დარღვევა, რასაც მივყავართ მისი დისტროფიისა და დისფუნქციისკენ.
  • აორტის განშრევება;
  • ღვიძლის კარის ვენის თრომბოზი

კოაგულოგრამა
  • კოაგულოგრამა მნიშვნელოვან ინფორმაციას გავწვდის:
  • სისხლდენების,
  • ქირურგიული ჩარევების,
  • თრომბოზების განვითარებისა და მათი პროფილაქტიკის, 
  • სისხლძარღვოვანი დაავადებების,
  • ღვიძლის დაავადებების,
  • ინსულტებისა და ინფარქტების დროს.

​გარდა ამისა, ანტიკოაგულანტებით მკურნალობისას ის ეხმარება ექიმს, სწორად შეურჩიოს პაციენტს ანტიკოაგულანტის დოზა. ასევე კოაგულოგრამით ფასდება თრომბოზის რისკი ორსულობისა და პერორალური კონტრაცეპტივების მიღების პერიოდში.

ამ დროს რეკომენდებულია კვლევის 3 თვეში ერთხელ ჩატარება. პროფილაქტიკის მიზნით კოაგულოგულოგრამის ჩატარების სიხშირე პაციენტის ასაკზეა დამოკიდებული: ახალგაზრდებისთვის ის რეკომენდებულია წელიწადში ერთხელ, ხანდაზმულებისთვის - 6 თვეში ერთხელ.

რა მაჩვენებლებს მოიცავს კოაგულოგრამა?

კოაგულოგრამა მოიცავს:

​აქტივირებული პარციალური თრომბოპლასტინის დრო (APTT); APTT - ერთ-ერთი ყველაზე ინფორმაციული ტესტია სისხლის შედედების სისტემაზე წარმოდგენის შესაქმნელად. ნორმის საზღვრები - L (24.3 - 36.9)
პროთრომბინის დროს (PT); (ნორმის საზღვრები) H (9.1 - 12.1)
პროთრომბინის ინდექსს (PI); ნორმის საზღვრები - L (>70)
(INR); ნორმის საზღვრები H(0.9 - 1.2)
ფიბრინოგენის კონცენტრაციას; ნორმის საზღვრები H(2.2 - 4.9).

ჯანმრთელობას გისურვებთ!

წაიკითხეთ სრულად