Baby Bag

5 ყველაზე გავრცელებული მითი მაიმუნის ყვავილის შესახებ - არჩილ მარშანია

5 ყველაზე გავრცელებული მითი მაიმუნის ყვავილის შესახებ - არჩილ მარშანია

ანესთეზიოლოგ-რეანიმატოლოგმა არჩილ მარშანიამ სოციალურ ქსელში პოსტი გამოაქვეყნა, რომელშიც მაიმუნის ყვავილის შესახებ გავრცელებულ მითებზე ისაუბრა:

მითები მაიმუნის ყვავილის შესახებ:

მითი: მაიმუნის ყვავილის საწინააღმდეგო მედიკამენტი არ არსებობს''; რეალობა: არსებობს, მაგალითად ტეკოვირიმატი, რომელიც ლიცენზირებულია მაიმუნის ყვავილის სამკურნალოდ.

მითი: „მაიმუნის ყვავილის საწინააღმდეგოდ ეფექტურია ჩუტყვავილას ვაქცინა''; რეალობა: მაიმუნის ყვავილი და ჩუტყვავილა სხვადასხვა დაავადება და ჩუტყვავილას ვაქცინა არ არის ეფექტური მის წინააღმდეგ. მის წინააღმდეგ ეფექტურია ყვავილის ვაქცინა. დაბნეულობა გამოიწვია არასამედიცინო განათლების მქონე ადამიანებში ტერმინების არევამ: მაიმუნის ყვავილი - Monkeypox; ჩუტყვავილა - Chickenpox; ყვავილი - Smallpox.

მითი: „მაიმუნის ყვავილი სექსუალური უმცირესობების და ფერადკანიანი ადამიანების დაავადებაა''; რეალობა: არა, ის უბრალოდ ენდემურია აფრიკაში და ზოგადად კი პათოგენი არ ანსხვავებს მასპინძელს სექსუალური ორიენტაციით, მისი გადაგების გზა არის ახლო/პირდაპირი კონტაქტი და შესაძლოა გადაედოს ყველას, სექსუალური ორიენტაციის, კანის ფერის, მუსიკალური მონაცემებისა თუ პოლიტიკური იდეოლოგიის მიუხედავად.

მითი: „მნიშვნელობა ენიჭება სექსუალური ორიენტაციის დადგენას''; რეალობა: არანაირი მნიშვნელობა სექსუალური ორიენტაციის კვლევას და დადგენას არ ენიჭება. ჯერ მხოლოდ საუბარია რამდენიმე ათეულ შემთხვევაზე მთლიანად. მიუხედავად იმისა, რომ მწვავე შემთხვევებში სიკვდილიანობა მაღალია, ზოგადად დაავადება როგორც წესი თვითგანკურნებადია შესაბამისად ის, რომ უმეტესობა (და არა ყველა) შემთხვევების ჯერჯერობით* დაფიქსირებულია გეი ან ბისექსუალებში, ეს შეიძლება განპირობებული იყოს იმით, რომ მაგალითად სექსუალური უმცირესობები უფრო მეტად იჩენენ ყურადღებას ჯანმრთელობის სკრინინგის და/ან ექიმთან ვიზიტის მიმართ და არ ნიშნავს, რომ ორიენტაციის დადგენაა მნიშვნელოვანი მაიმუნის ყვავილის სამკურნალოდ ან პროფილაქტიკისთვის და არც იმას, რომ ის (კლასიკურად)სქესობრივად გადამდები დაავადებაა. ეს არის რისკების კომუნიკაციის წესების დარღვევა და ოფიციალური დოკუმენტების არასწორი თარგმანი, ჯანმოს ოფიციალურ დოკუმენტში სადაც სტატისტიკაა მოცემული, იქვე ხაზგასმით არის ნათქვამი რომ ეს „უმეტესობა'' არ ნიშნავს „ექსკლუზივობას'' და ინფორმაციის გავრცელების მანერა უნდა იყოს ზუსტი და რისკების კომუნიკაციის დაცვით, რათა თავიდან ავირიდოთ ნებისმიერი ფორმის სტიგმატიზაცია და დეზინფრომაცია.

მითი: „ეს ახალი პანდემიაა და ისევ ჩაგვკეტავენ, მეორე კოვიდი იწყება''. რეალობა: ამის ალბათობა უკიდურესად მინიმალურია, რადგან მაიმუნის ყვავილის საწინააღმდეგოდ არსებობს ვაქცინაც, მკურნალობაც, ის არც ისე სწრაფად ვრცელდება როგორც კოვიდი და არ ისე სწრაფად განიცდის მუტაციას. ის დნმ ვირუსია, რაც გამოირჩევა სტაბილურობით. ცხადია ეს არ ნიშნავს იმას, რომ ზოგადად მაიმუნის ყვავილი არ არის საყურადღებო. თუმცა ნამდვილად ნიშნავს იმას რომ Do not panic. ჯანმრთელობას გისურვებთ!

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ახალშობილებს ახასიათებთ გახანგრძლივებული ტირილი, ეს არ არის ჩაბჟირება - მშვიდად იყავით, დედიკოებო“ - ინტერვიუ ნეონატოლოგ მაკა ჭიღლაძესთან

„ახალშობილებს ახასიათებთ გახანგრძლივებული ტირილი, ეს არ არის ჩაბჟირება - მშვიდად იყავით, დედიკოებო“ - ინტერვიუ ნეონატოლოგ მაკა ჭიღლაძესთან
რომელ კვირამდე დაბადებული ბავშვი ითვლება დღენაკლულად, როგორ დავუმუშავოთ ჭიპი ახალშობილს და რომელი დღიდან შეიძლება მისი სუფთა ჰაერზე გასეირნება? -  MomsEdu.g​e-ს ამ და სხვა კითხვებს ნეონატოლოგმა მაკა ჭიღლაძემ უპასუხა. 

- ქალბატონო მაკა, რომელ კვირამდე დაბადებული ბავშვი ითვლება დღენაკლულად და თქვენი პრაქტიკიდან, ყველაზე მცირე წონის ახალშობილი რამდენი გრამი იყო და როგორ განვითარდა?

- ოცდაჩვიდმეტ კვირამდე დაბადებულები ითვლებიან დღენაკლ ახალშობილებად. 400 გრ.-დან 700 გრ.-მდეც დაბადებულან ბავშვები. ასეთ დროს, ისინი სამშობიაროდან რეანიმაციაში გადაგვყავს. ვითარდებიან საკმაოდ წარმატებულად და აღწევენ საჭირო, დამაკმაყოფილებელ წონას. მათი ჯანმრთელობა, ჩვეულებრივ, უმჯობესდება და სრულიად ჯანმრთელები ეწერებიან ბინაზე. მშობლები უნდა ეცადონ, რომ ორსულობა მიიტანონ ბოლომდე და გააჩინონ დროული ახალშობილები, მაგრამ თუ ნაადრევად მოხდება ეს ყველაფერი, ჰქონდეთ ჩვენი, კვალიფიცირებული კადრების და იმ სათანადო მატერიალურ-ტექნიკური აღჭურვილობის იმედი, რომელიც გაგვაჩნია. დღენაკლული ბავშვების მდგომარეობა გაუმჯობესდება, განვითარდებიან აბსოლუტურად ნორმალურად და გახდებიან საზოგადოების სრულფასოვანი წევრები.

- რა დახმარება ეწევა ნაადრევად დაბადებულ ახალშობილს, რა პირობების შექმნაა საჭირო მათთვის?

- აუცილებელია სათანადო მოვლა, სითბური რეჟიმი, ნაკლები ინვაზიური პროცედურები, დროული ენტერალური კვება, მშობლებთან სიახლოვე და მაქსიმალური მზრუნველობა.

- რა რჩევებს მისცემთ ახალბედა დედებს?

- ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ ახალშობილს ეცვას თავისუფლად. საჭიროების თვალსაზრისით, ყველაზე მეტად მათ მშობლების სითბო, დედასთან სიახლოვე სჭირდებათ. ისინი დროულად მიგვყავს დედასთან, კანით კანთან კონტაქტი ხორციელდება, ხდება ხელშეწყობა და პირველი საათიდან იწყებენ ძუძუთი კვებას, რაც ძალიან მნიშვნელოვანია, ვინაიდან დროულად დაწყებული ძუძუთი კვება არის იმის გარანტი, რომ დედას და შვილს ექნებათ ხანგრძლივი ურთიერთობა. ძუძუთი კვება გრძელდება 6 თვემდე და სასარგებლო და მიზანშეწოლილია თუ კვება გაგრძელდება 2 წლამდე. აქვე აღვნიშნავ, რომ სამშობიარო სახლში ხელოვნური საკვების დანიშვნა არის კატეგორიულად გამორიცხული. როგორც უკვე გითხარით, ახალდაბადებულები პირველი საათიდანვე იმყოფებიან დედასთან და პირველივე საათიდან ეჭიდებიან დედის ძუძუს. ისინი იღებენ მხოლოდ დედის რძეს.

- რადგან კვებაზე ვსაუბრობთ რომ გვითხრათ, რამდენ საათში ერთხელ არის კვება აუცილებელი ჩვილებში და ბუნებრივია თუ არა, როდესაც ახალშობილი პირველი სამი დღის განმავლობაში წონაში იკლებს?

- ჩვილები იკვებებიან თავიანთი სურვილის მიხედვით, უსისტემოდ, უდოზოდ. რაც შეეხება წონაში კლებას პირველი სამი დღის განმავლობაში, ეს რა თქმა უნდა, ბუნებრივია. პატარების საწყისი წონა აღდგება მე-8, მე-9, მე-10 დღიდან. ამაზე დედიკოებმა არ უნდა ინერვიულონ.

- თუ ჩვილი გამუდებით ტირის, მიუხედავად იმისა, რომ საკვებს საჭირო რაოდენობით იღებს, რა მიზეზი შეიძლება იყოს ამ დროს?

- შეიძლება, მიზეზი იყოს მშობლების ყურადღების დეფიციტი ან მათი განწყობა, რომელსაც ძალიან გრძნობენ პატარები. ამას არამარტო ჩვილები, არამედ ნაყოფიც გრძნობს მუცლადყოფნის პერიოდში.

- ახალშობილის დაბანის წესებზეც რომ გვესაუბროთ. დაბადებიდან მერამდენე დღეს უნდა დავბანოთ პატარა და რა უნდა გავითვალისწინოთ ამ დროს?

- ახალშობილის დაბანა დაბადებიდან 12 საათის შემდეგ არის მიზანშეწონილი. ამ დრომდე საჭიროა სითბური რეჟიმის შექმნა. წყლის ტემპერატურა უნდა იყოს 37 გრადუსი. აუცილებელია, დაბანა ყოველდღიურ რუტინად ჩამოყალიბდეს და  სასურველია, რომ პატარები მივაჩვიოთ რეჟიმს და დავბანოთ ერთსა და იმავე დროს.

- როგორ დავუმუშავოთ ჭიპი ახალშობილს და დაბადებიდან რომელ დღეს უნდა მოძვრეს?

- ჭიპის დამუშავება ხდება დაბადებისთანავე. მის ნარჩენზე უნდა დაიდოს მომჭერი, უნდა მოვუაროთ მშრალად და დავამუშავოთ ბეტადინით. ჭიპლარის ნარჩენის მოცილება არის ინდივიდუალური. საშუალოდ, მეექვსე-მეშვიდე დღეს ახალშობილს სცილდება ჭიპლარის ნარჩენი და გრძელდება ჭიპის ჭრილის დამუშავება ბეტადინით ან ქლორჰექსიდინის ხსნარით.

- რომელი დღიდან შეიძლება ახალშობილის გარეთ გაყვანა, გასეირნება?

- აუცილებელია, რომ ახალშობილი სამშობიაროდან გაწერისთანავე გავიდეს გარეთ, თუნდაც იმავე დღიდან. წელიწადის დროს არ აქვს მნიშვნელობა. მათ ისევე ესაჭიროებათ ჟანგბადი, სუფთა ჰაერი, როგორც ჩვენ-მოზრდილებს. ბავშვები, რომლებიც მშობლებთან ძალიან ახლოს არიან, აქვთ ძალიან მაღალი IQ. 

- ჩვილების ჩაბჟირებაზეც რომ გვესაუბროთ - გვეშინოდეს თუ არა და როგორ მოვიქცეთ ამ დროს?


- ჯანმრთელი და დროული ახალშობილის გახანგრძლივებული ტირილი ხშირად მშობლებს ერევათ ჩაბჟირებაში. ახალშობილებს ახასიათებთ გახანგრძლივებული ტირილი. ეს არ არის ჩაბჟირება, მშვიდად იყავით, დედიკოებო. და თუ თქვენ ეს ძალიან გაშინებთ და ატყობთ, რომ ბავშვს კანის ფერი ეცვლება ან პათოლოგიურ სიმპტომატიკას ავლენს, აუცილებლად უნდა მიმართოთ ბავშვთა ნევროლოგს.

ესაუბრა თამუნა კიკალიშვილი

წაიკითხეთ სრულად