Baby Bag

რა განსხვავებაა ცელქ და ჰიპერაქტიურ ბავშვს შორის? - ნევროლოგ გვანცა არველაძის განმარტება

რა განსხვავებაა ცელქ და ჰიპერაქტიურ ბავშვს შორის? - ნევროლოგ გვანცა არველაძის განმარტება

ბავშვთა ნევროლოგმა გვანცა არველაძემ ბავშვის სიცელქესა და ჰიპერაქტივობის სინდრომს შორის არსებული განსხვავებების შესახებ ისაუბრა:

„ყურადღების დეფიციტისა და ჰიპერაქტივობის სინდრომი გახლავთ განვითარების აშლილობა. ის ქცევის დარღვევით ვლინდება. ეს სინდრომი დაახლოებით 3-დან 9%-მდე ბავშვებში არის გამოხატული. პროცენტი საკმაოდ მაღალია. მნიშვნელოვანია მოვახდინოთ დიფერენცირება, არის ეს სიცელქე თუ საქმე გვაქვს სინდრომთან, რომელსაც სჭირდება სპეციალისტის ჩარევა. რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? აუცილებელია, რომ ეს ნიშნები გამოხატული იყოს ორ გარემოში. თუ ბავშვი სახლში არაადეკვატურად იქცევა და სკოლაში მას არ აქვს არანაირი პრობლემა, ე.ი. ეს არ არის ყურადღების დეფიციტისა და ჰიპერაქტივობის სინდრომი.

სპეციალისტისთვის ძალიან ადვილად გასარჩევია, სიცელქე რა არის და რა არის ჰიპერაქტივობა. ყურადღების დეფიციტისა და ჰიპერაქტივობის სინდომის მქონე ბავშვს არ შეუძლია მოსვენება, ვერ ჩერდება გაკვეთილზე. პირველი, რასაც მშობელს ვეკითხებით: „დადის გაკვეთილზე? აქვს ეს ჩივილი?“ ხშირად ბავშვი დგება გაკვეთილზე, გადის. ეს იმიტომ კი არ ხდება, რომ მას ასე უნდა, ის ამას ვერ აკონტროლებს. ამის ერთ-ერთი მიზეზი არის ის, რომ თავის ტვინში არის გარკვეული უბნები, რომლებიც პასუხისმგებლები არიან ყურადღების კონცენტრაციაზე, კონტროლზე, რეაქციაზე, სტიმულზე. მათი არასრულფასოვანი განვითარება იწვევს ამ ნიშნებს ბავშვებში.

ადრეულ ასაკში ჰიპერაქტივობის სინდრომის გამოვლინებაა, რომ მოტორული აქტივობა არის საკმაოდ მკვეთრი, ვერ ხდება ბავშვის გაჩერება, მშობელს არ შეუძლია კონტროლი, არის მეტყველებასთან დაკავშირებული სირთულეები. ასეთი ბავშვი გაუჩერებლად ლაპარაკობს, სვამს კითხვებს, ძალიან კომუნიკაბელურები არიან, მათ ძალიან მაღალი მოსწრების უნარიც აქვთ. ეს არ არის სიცელქე. ეს უკონტროლო მოტორული აქტივობაა, რომელიც შემაწუხებელია მშობლისთვის. ბაღში ბავშვს არ შეუძლია აქტივობებში ჩართვა, ინსტრუქციის დამახსოვრება. ამით მშობელი უნდა მიხვდეს, რომ მიმართოს სპეციალისტს. დიაგნოზი უნდა დაისვას მულტიდისციპლინური გუნდის ჩართულობით. პირველი რგოლი არის პედიატრი, შემდეგ - ნევროლოგი, შეიძლება დაგვჭირდეს მეტყველების სპეციალისტი, ოკუპაციური თერაპევტი. რამოდენიმე ხნის დაკვირვების შემდეგ უნდა დაისვას დიაგნოზი,“- აღნიშნულ საკითხზე გვანცა არველაძემ ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „იმედის დილა“ ისაუბრა.

წყარო: ​„იმედის დილა“

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ბავშვთან ურთიერთობის მთავარი პრინციპი არის თავისუფალი არჩევანი კონკრეტულ პირობებში,“ - ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„ბავშვთან ურთიერთობის მთავარი პრინციპი არის თავისუფალი არჩევანი კონკრეტულ პირობებში,“ - ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ბავშვთან ურთიერთობის მთავარი პრინციპის შესახებ ისაუბრა და თავისუფალი არჩევანის მნიშვნელობას გაუსვა ხაზი:

„შეიძლება ჩვენ ვერ შევაფასოთ, ​რა არის ცუდი და კარგი, ამიტომ ცუდიც კარგი გვეგონოს და ჩვენი ბავშვები ასეთ ქცევაში წავახალისოთ. მეორეა, როგორ მოვახერხოთ მიუღებელი ქცევის ელიმინირება. მე პირადად ძალადობის წინააღმდეგი ვარ. ჩვენგან იგებს ბავშვი ამას. ჩვენგან ხედავს როგორ შეიძლება მანიპულირება, ფსიქოლოგიური ძალადობა, ​არ არის სავალდებულო, რომ დაარტყა ადამიანს. ბავშვთან ურთიერთობის მთავარი პრინციპი არის თავისუფალი არჩევანი კონკრეტულ პირობებში. კონკრეტული პირობები არასდროს არის უსაზღვრო. მას აქვს ჩარჩო. ეს ჩარჩო ისედაც არსებობს, მაგრამ მშობელი ამატებს პირობას. აკრძალვა არ ხდება. უნდა შევუთანხმდეთ ბავშვს, რამდენი ხანი დასჭირდება სამეცადინოდ, რამდენი კიდევ რაღაც საქმის გასაკეთებლად და ამდენი ხანი გაატაროს კომპიუტერთან. ეს უნდა შეთანხმდეს შვილსა და მშობელს შორის. ეს შეთანხმება უნდა იყოს დაცული.“

თამარ გაგოშიძის თქმით, ბავშვის წახალისება ძალიან სასარგებლოა და ის კარგი ქცევის განმტკიცებას უწყობს ხელს:

„ცხადია, ჩვენ შეგვიძლია წავახალისოთ მცირეწლოვანი ბავშვები, მათ შორის, ცხრა წლის ასაკისაც. ჯილდო არ არის ცუდი რამ ჩვენი ტვინისთვის. ის შესაბამისი ქცევის ალბათობას ზრდის. გარკვეული პერიოდის შემდეგ წახალისება ბავშვს აღარ დასჭირდება. ​ჩვენი ქცევით ბავშვს ვაჩვევთ იმას, რომ მან არაძალადობრივი გზით მოახერხოს თავისი იმპულსის შეკავება, დაგეგმვა და თავისი ქცევის მართვა.“

თამარ გაგოშიძემ ადამიანის ტვინის განვითარების და კონკრეტული უნარების ჩამოყალიბების პროცესებზეც ისაუბრა. მისი თქმით, აღმასრულებელი ფუნქციების შეძენას განსაკუთრებული მნიშვნელობა ენიჭება:

„მე ვარ ნეიროფსიქოლოგი და ჩემთვის ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს,​ როდესაც აღზრდაზე ვსაუბრობთ, რა ემართება ჩვენს ტვინს. ჩვენი ტვინი ძალიან სწრაფად განვითარებადია, თუმცა ზოგიერთი უნარი და თვისებები ძალიან გვიან ვითარდება. მოტორიკა ძალიან სწრაფად ვითარდება. შვიდი წლის ასაკში ბავშვს იგივე მოტორული უნარები აქვს, რაც შემდეგ 30 წლის ასაკში ექნება. არსებობს ერთი ადამიანური უნარი, რომელიც ჩვენ ადამიანობას გვანიჭებს - ეს არის ე.წ. აღმასრულებელი ფუნქციები. რა არის აღმასრულებელი ფუნქცია? იმისთვის, რომ მე ქცევა შევასრულო, ჩემ გარშემო არსებული ყველა გამღიზიანებელი უნდა შევაკავო და მიზნის შესაბამისად ვიმოქმედო. ჩემი ქცევა უნდა დავგეგმო, რაღაცები გადავავადო, თუ საჭიროა ეს მიზნის მისაღწევად.“

„აღმასრულებელი ფუნქცია არის მიზნის მიღწევა, მიზნის დასახვა, იმპულსის შეკავება, გადავადება, გადაწყვეტილების მიღება.​ ახლა შევხედოთ ჩვენს საზოგადოებას, ვიკავებთ იმპულსს, გადაწყვეტილებას ადეკვატურად ვიღებთ? ძალიან საინტერესოა მიკერძოებული აზროვნება, რომელიც ყველას გვახასიათებს. გვაქვს მენტალური მოდელი, რომელშიც ყველაფერს ჩასვამ, მაგრამ ადამიანი იმიტომ ხარ, რომ შენი მენტალური მოდელის კრიტიკული ანალიზი მოახდინო. შენ შეგიძლია ყველაფერი მოაქციო შენს მენტალურ მოდელში, მაგრამ ეს არ იქნება რეალობა და არც სამართლიანი იქნება,“ - აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ პირადი ექიმი - მარი მალაზონია

წაიკითხეთ სრულად