Baby Bag

„მშობლების მთავარი შეცდომა არის, რომ ბავშვის მეცადინეობას პირდაპირ იწყებენ ყველაზე რთული ნაწილით,“- ბავშვთა ნევროლოგი თამარ ედიბერიძე

ბავშვთა ნევროლოგმა თამარ ედიბერიძემ მშობლებს ბავშვის მეცადინეობისას დაშვებული შეცდომების შესახებ საინტერესო ინფორმაცია მიაწოდა:

„ნებისმიერი ინფორმაციის დამახსოვრებისთვის, ნებისმიერ შემთხვევაში მნიშვნელოვანია მოტივაცია და ემოცია. მნიშვნელოვანი კომპონენტია ყურადღების კონცენტრირება. მოტივაცია შეიძლება იყოს ბევრნაირი. სასკოლო ასაკის ბავშვის შემთხვევაში დადებითი ემოცია პრიორიტეტია და გადამწყვეტია. დადებითად მოტივირებული ბავშვი უკეთესად კონცენტრირდება ამ აქტივობაზე. შესაბამისად მას ნაკლები დრო სჭირდება კონკრეტული ინფორმაციის დამახსოვრებისთვის. უარყოფითი ემოციის წილი ნაკლები უნდა იყოს. ძალდატანების კომპონენტი ამ ემოციას აფუჭებს. თუ მხოლოდ იძულებაზეა დამოკიდებული, ბავშვი ვერ აცნობიერებს რატომ, რისთვის, თუ მეცადინეობის პროცესი ცუდ ემოციასთან ასოცირდება, ბუნებრივად იბლოკება რაღაც. გეგონება ტვინი თვითონ ებრძვის, რომ ეს ინფორმაცია არ დაიმახსოვროს.

მნიშვნელოვანია, როგორ არის მოწყობილი სამუშაო გარემო. თუ ჩვენ ცოტა არასწორად ვეხმარებით ბავშვს, ეს პრობლემაა. თუ ჩვენთვისაც ეს ისეთი მომენტია, რომ „ვაიმე, ახლა ამას სამეცადინო აქვს,“ ან მე სამზარეულოში ვარ და გეუბნები: „წადი ახლა შენ იმეცადინე იქ და არ გამოხვიდე, სანამ არ ისწავლი და მერე მოვალ და უნდა ჩამაბარო, არ ვნახო, რომ რამე შეგეშალოს,“ ეს იმდენად სტრესული მომენტია, რომ ბავშვზე პირიქით მოქმედებს. მას ემატება სტრესი, ემატება სტრესის ჰორმონები.

ჩვენ უნდა გავარკვიოთ, როგორია ბავშვის აკადემიური უნარები, ინტელექტუალური შესაძლებლობები რამდენად სრულყოფილია. რამდენად შეუძლია მას მიწოდებული ინფორმაციის გადამუშავება. შეიძლება მიწოდებული ინფორმაციის ტემპი იყოს შესაცვლელი, მოცულობა, ფორმა იყოს შესაცვლელი. მთავარი შეცდომა არის, რომ ბავშვის მეცადინეობას პირდაპირ იწყებენ ყველაზე რთული ნაწილით, რომ დროზე მოვითაოთ. წესით, ეს არ არის სწორი. როგორც კვებაში, გვჭირდება სტარტერი, მთავარი კერძი და მერე დესერტი, მეცადინეობის პროცესსაც სჭირდება უფრო მარტივი, ნაცნობი, უკვე გაშიფრული, დამუშავებული ინფორმაცია. თითქოს გონება გახურდა, უნარები გავარჯიშდა. მერე გადავიდეთ რთულ ნაწილზე და ბოლოსთვის ვიტოვებთ მარტივ, სახალისო ნაწილს,“- მოცემულ საკითხზე თამარ ედიბერიძემ საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ისაუბრა.

წყარო: ​„პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ 

შეიძლება დაინტერესდეთ

​რა ფსიქოლოგიური ზიანი შეიძლება მიაყენოს ბავშვს ადრეულ ასაკში წონაზე ყურადღების გამახვილებამ?

​რა ფსიქოლოგიური ზიანი შეიძლება მიაყენოს ბავშვს ადრეულ ასაკში წონაზე ყურადღების გამახვილებამ?

რა ფსიქოლოგიური ზიანი შეიძლება მიაყენოს ბავშვს ადრეულ ასაკში წონაზე ყურადღების გამახვილებამ? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი, ბავშვთა ადრეული განვითარების სპეციალისტი, მარი ჯოხარიძე.

- ხშირად, როდესაც ბავშვს ჭარბი წონა აქვს ან პირიქით, ძალიან გამხდარია, მშობლები წონაზე უმახვილებენ ყურადღებას. რა ფსიქოლოგიური ზიანი შეიძლება მიაყენოს ბავშვს ადრეულ ასაკში?

მშობლები შვილებს ხშირად აკრიტიკებენ იმ მოტივით, რომ მათთვის საუკეთესო სურთ, უმახვილებენ ყურადღებას იმაზე, რაც მათი აზრით შესაცვლელი, გამოსასწორებელია. ერთი შეხედვით ,,უწყინარ შენიშვნას” ძალიან დიდი ზოგავლენის მოხდენა შეუძლია ბავშვი ქცევაზე და მომავალში, ზრდასრულობისას, მის თვითშეფასებაზე. დააკვირდით ბავშვებს, როცა რამეს წარმატებით აკეთებენ, ყოველთვის მშობლის რეაქციას აკვირდებიან. ყველაზე მეტად მათგან უხარიათ შექება და ყველაზე მეტად მათ კრიტიკას განიციდან.

- შესაძლოა თუ არა, ადრეულ ასაკში, წონასთან დაკავშირებით მშობლის მიერ არასწორად გაკეთებულმა კომენტარმა, თინეიჯერობის ან მოზრდილ ასაკში კვებითი ქცევის დარღვევა გამოიწვიოს?

რაც შეეხება კვებით აშლილობას, ბულემია, ანორექსია, უკონტროლო კვება (binge eating disorder), მათი გამომწვევი მიზეზი კომპლექსურია. ძირითათად თინეიჯერობისას ვლინდება ან მოგვიანებით, თუმცა, ადრეულ ასაკში სწორად მიწოდებული ინფორმაცია, საკუთარი თავის მიმართ ჯანსაღი დამოკიდებულების ჩამოყალიბება მომავალში ბევრ მსგავს პრობლემას აგავარიდებს თავიდან.

- როგორ უნდა მივაწოდოთ ბავშვს ინფორმაცია ისე, რომ არ დავაზიანოთ მისი ფსიქიკა?

  • წონაზე საუბრისას წაახალისეთ თქვენი შვილი რომ გაგიზიაროთ თავისი აზრები, გრძნობები სხეულის შესახებ;
  • აუხსენით რომ ადამიანების სხვადასხვა ფორმის და ზომის არიან და ეს განსხვავება ნორმალურია, თქვენ კი ძალიან გიყვართ და გეყვარებათ, როგორი წონა და ფორმაც არ უნდა ქონდეს მის სხეულს;
  • არ გააკეთოთ უარყოფითი კომენტარები არც თქვენი შვილის, არც საკუთარი და არც სხვა ადამიანის წონაზე;
  • აუხსენით ბავშვს რომ თუ მის წონაზე საუბრობთ ეს ხდება იმიტომ, რომ გინდათ ჯანმრთელი გაიზარდოს და არა იმიტომ, რომ გინდათ სხვანაირად გამოიყურებოდეს;
  • ესაუბრეთ იმაზე თუ რა საოცარი რამეების გაკეთება შეუძლია სხეულს განურჩევლად ფორმებისა და ზომებისა.

გააკეთეთ აქცენტი იმაზე თუ რა შეუძლია გააკეთოს ბავშვმა საკუთარი ჯანმრთელობისთვის, ისაუბრეთ ჯანსაღი კვების და ფიზიკური აქტივობის მნიშვნელობაზე.

არასდროს უთხრათ ბავშვს რომ რამის ჩაცმა ან კეთება არ შეიძლება წონის გამო.

თუ მშობელი თავადაც ცდილობს წონის მომატება ან დაკლებას უნდა აუხსნას ბავშვს, რომ ამას აკეთებს ჯანმრთელობის, ენერგიის გაუმჯობესებისთვის და მოერიდოს საუბარს დიეტაზე და იმაზე თუ როგორ გამოიყურება.

არ გააკრიტიკოთ ბავშვი მისი კვებითი ჩვევების გამო. ,,ძალიან ბევრს ჭამ“, ან ,,საერთოდ არაფერს ჭამ“, განსაკუთრებით სხვა ადამიანების წინაშე. ამის ნაცვლად ეცადეთ, რომ მისცეთ მაგალითი და ერთად შეიძინოთ ახალი სასარგებლო კვებითი ჩვევები. შეგიძლიათ ერთად მოიძიოთ ინფორმაცია იმ საკვებზე და ფიზიკურ აქტივობებზე, რაც თავს უფრო ჯანმრთელად და აქტიურად გაგრძნობინებთ.

თუ ბავშვთან რომელიმე თემაზე საუბრის დაწყება გიჭირთ, ამის გამო თავი არ აარიდოთ. თუ მშობელი რომელიმე თემას თავს არიდებს, შეიძლება ბავშვმა ჩათვალოს რომ რამე სამარცხვინო და უხერხულია ამაში. მოიძიეთ ინფორმაცია, მომეზადეთ ამ თემისთვის, თუ საჭირო გახდა ჰკითხეთ სპეციალისტს. ბავშვები ინფორმაციას მაინც მიიღებენ, რისთვისაც მიღების უამრავი წყარო არსებობს, თუმცა ყველა მათგანი არაა უსაფრთხო. უმჯობესია მისთვის მგრძნობიარე საკითხებზე უსაფრთხო, სანდო გარემოში მიიღოს სწორი ინფორმაცია იმ ადამიანებისგან, ვისაც მასზე დიდი გავლენა აქვს.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად