Baby Bag

„როდესაც ბავშვის აღზრდით არ ვართ დაკავებული ჩვენ, ამით დაკავებულია ტექნიკა ან სხვა ადამიანი,“- პაატა ამონაშვილი

„როდესაც ბავშვის აღზრდით არ ვართ დაკავებული ჩვენ, ამით დაკავებულია ტექნიკა ან სხვა ადამიანი,“- პაატა ამონაშვილი

ფსიქოლოგმა პაატა ამონაშვილმა ბავშვის აღზრდის უწყვეტობასა და პროცესში მშობლის ჩართულობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„ბავშვი იზრდება და ვითარდება დაბადებიდან ყოველწამიერად, დღე-ღამეში 24 საათი, კვირაში 7 დღე. პროცესს არ აქვს შესვენება. არსად არ წერია, რომ განვითარებას აქვს სადილზე შესვენება, დიდებო, დაისვენეთ, ბავშვები არ ვითარდებიან. ასეთი რამ არ არსებობს. ასევე არის აღზრდა. აღზრდაც არ ჩერდება. როგორც კი დედა იტყვის, რომ ამ წუთას მე მაქვს ჩემი საქმეები (გასაგებია, აქვს საქმეები, ოჯახის საქმეებია, გასარეცხია, დასალაგებელია, სადილია მოსამზადებელი), მაშინვე უნდა ვაღიაროთ, რომ ის ერთი საათი, როდესაც ჩვენ საქმეს ვაკეთებთ და ბავშვი დავტოვეთ ეკრანთან, ამ მომენტში ბავშვის აღზრდით დაკავებულები არიან სხვები. ის სხვები არ არიან ჩვენი ბავშვის აღზრდაში დაინტერესებული ჩვენებურად, არიან დაინტერესებული თავისებურად.

ძალიან ხშირად, ბავშვებისგან, რომლებიც ადრეული ასაკიდან რაღაც ფილმების წინაშე არიან მარტონი, ვხედავთ, რომ მულტფილმებისა და თამაშების ხატები ხდება ბავშვების პიროვნების ნაწილი. ისინი იწყებენ ასევე მოქცევას, რაღაც გამოვლინებები აქვთ და გვიკვირს, რატომ აკეთებენ ამას.

რაც უფრო ხანგრძლივად უყურებენ ბავშვები მულტფილმებს, მით ნაკლები მიდრეკილება აქვთ გააკეთონ რამე თავისი ხელით, პასიურობა ჩნდება, ინერტულობა ჩნდება. გაიტანეთ ეს ტელევიზორი! როდესაც საქმე გვაქვს, დედამთილს დავუძახოთ, დედას დავუძახოთ. გავიაზროთ, რომ ან ჩვენ ვართ დაკავებული აღზრდით, ან რაღაც შინაარსია დაკავებული ბავშვის აღზრდით, რომელიც ჩვენ ჩავურთეთ, იმიტომ, რომ არ გვცალია,“- აღნიშნა პაატა ამონაშვილმა.

წყარო: ​„ამონაშვილის აკადემია“ 

შეიძლება დაინტერესდეთ

რა არის ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა და როგორ ამოვიცნოთ ის ბავშვებში?

რა არის ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა და როგორ ამოვიცნოთ ის ბავშვებში?

რა არის ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა და როგორ ამოვიცნოთ ის ბავშვებში? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ლოგოპედი ეკატერინე კვიტაიშვილი.

- ზოგადად, რა არის ექსპრესიული მეტყველება?

- მეტყველების ექსპრესიულობა არის უნარი ნათლად, დამაჯერებლად და ამავე დროს, რაც შეიძლება მოკლედ, გამოხატოს საკუთარი აზრები და გრძნობები, ინტონაციის დაუფლების უნარი, სიტყვების არჩევა, წინადადებების აგება, ფაქტების შერჩევა, მაგალითები.

- როგორ ამოვიცნოთ რომ ბავშვს ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა აქვს? (რა ახასიათებს?)

- ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა არის მეტყველების განვითარების სპეციფიკური დარღვევის ერთ-ერთი ფორმა, რომლის დროსაც ბავშვის სასაუბრო მეტყველების გამოყენების უნარი მინიმალურ დონეზე დაბალია, რაც გამოიხატება მეტყველების ზოგადი განუვითარებლობით, არსებობს ლექსიკის სიღარიბე, სიტყვიერი განზოგადების დაბალი დონე, მეტყველების დეტალური განცხადების სირთულეები, აგრამატიზმები (სიტყვიერი დაბოლოებების გამოყენებაში შეცდომები, სიტყვების ფორმირების დარღვევა), წინადადებების, ზმნების გამოყენების სირთულეები. დამახასიათებელია არავერბალური მინიშნებების, ჟესტების ადეკვატური გამოყენება, კომუნიკაციის სურვილი.

მიუხედავად იმისა, რომ ნორმალური მეტყველების განვითარება ძალზე ინდივიდუალურია, ორი წლის ასაკში ცალკეული სიტყვების, მასთან დაკავშირებული მეტყველების წარმონაქმნების, ან სამი წლისთვის 2-3 სიტყვისგან შემდგარი მარტივი ფრაზების არარსებობა უნდა ჩაითვალოს დაყოვნების ნიშნად.

ექსპრესიული მეტყველების დარღვევის მიმანიშნებელი შეიძლება იყოს შემდეგი ნიშნები:

ბავშვს 2 წლამდე არ აქვს მეტყველება სიტყვების სახით და 3 წლისთვის მარტივი ფრაზები, მცირე ლექსიკით შემოიფარგლება, სირთულეები სინონიმების არჩევისას, თხრობა, წინადადების არასწორი სტრუქტურა, მეტყველებაში შეცდომები, სიტყვების შემოკლებული გამოთქმები, წინადადებების, ნაცვალსახელების არასწორი გამოყენება, არსებითი სახელების უარყოფის შეუძლებლობა.

- როგორ ხდება ექსპრესიული მეტყველების განვითარება და რა უნარებია ამისთვის საჭირო?

- განსაზღვრეთ რა ტემპით უნდა წაიკითხოთ ლექსი (საშუალო, სწრაფი, ნელი). ასევე, მონაცვლეობით თქვით წინადადება თხრობითი ინტონაციით, თქვით სიხარულით, სიამოვნებით, გაკვირვებით, ეჭვით. მონაცვლეობით მეტყველება ძალიან მნიშვნელოვანია ბავშვისა და დედის ცხოვრებაში, ის საშუალებას აძლევს ადამიანებს გამოხატონ თავიანთი სურვილები და საჭიროებები, აზრები და იდეები, დაიცვან თავიანთი თვალსაზრისი, განავითარონ ენის გამოყენება წერილობით და წარმატებულად იურთიერთონ სხვებთან. ბავშვებისა და მშობლების შემთხვევაში კი – ერთმანეთის გაგება და სტრესული სიტუაციების თავიდან აცილება. როდესაც ენა კარგად არის განვითარებული (ბავშვს აქვს საკმაოდ ფართო ლექსიკა, კომპეტენტურად გამოხატავს თავის აზრებს, იცის როგორ აღწეროს შეგრძნებები, მოქმედებები, მოვლენები, მკაფიოდ პასუხობს კითხვებს), ეს მნიშვნელოვნად უწყობს ხელს მის ცხოვრებას და უხსნის დიდ შესაძლებლობებს სხვადასხვა წრეში კომუნიკაციისთვის. 

მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად