Baby Bag

„საზღვრებს ვერავინ ვერ იცავს... არღვევენ საზღვრებს შვილების, რძლების, სიძეების მიმართ,“ - ფსიქოლოგი მარინა კაჭარავა

ფსიქოლოგმა მარინა კაჭარავამ მშობლების მხრიდან შვილებისადმი გამოვლენილი ჰიპერმზრუნველობის მავნე შედეგებზე ისაუბრა:

„კომფორტის ზონიდან გამოსვლა არავის არ გვიყვარს. თუ მე კომფორტს შემიქმნი, რატომ არ გამოვიყენებ ამ კომფორტს იმისთვის, რომ დიახ, გამიკეთეთ ყველაფერი, მაჭამეთ, დამახვედრეთ, მომიტანეთ. კომფორტის ზონა არის საფრთხის შემცველი. რომ გაისარჯო და რაღაც გააკეთო, ამ კომფორტის ზონიდან უნდა გამოხვიდე. სიზარმაცე არ არის დამახასიათებელი ბავშვისთვის. ამას ჩვენ ვასწავლით და ვაჩვევთ. თუ მუდმივად წამოწოლილი მამაა, თან მოჯუჯღუნე, არაფერი რომ არ მოსწონს, ბებია ჰყავს წასული საზღვარგარეთ და აგზავნის ფულს. საჭმელი აქვთ, სასმელი აქვთ, არავის არ სჭირდება მუშაობა. წუწუნებენ ადამიანები, უნდათ მენეჯერად და დირექტორად მუშაობა. ამას არ სთავაზობს სამყარო და არის გაბრაზებული ყველაზე და ყველაფერზე.

ბავშვს უნდა შევუქმნათ პირობები, რომ მან თვითონ გააკეთოს, თვითონ ჭამოს, თვითონ ისწავლოს დალაგება, თვითონ ისწავლოს წაკითხვა და გაგება. მეშვიდე კლასელ შვილთან რომ დაჯდები, აღმოჩნდება, რომ საერთოდ არ შეუძლია ამოცანა წაიკითხოს, მათემატიკა უჭირს. განა აზროვნების პრობლემა აქვს, წაკითხვა არ იცის, იმიტომ, რომ სულ სხვა უკითხავს. თუ სხვამ არ წაუკითხა, მერე აღარ ესმის.

თუ ეკონომიკური მდგომარეობით არ არის განპირობებული და იძულებითი არ არის, მშობლებთან ცხოვრებას ირჩევენ ისევ კომფორტის ზონიდან გამომდინარე. შვილი დედამ და მამამ უნდა გაზარდოს. ბებიასა და ბაბუაზე ძვირფასი არაფერია, მაგრამ შვილი მშობლებმა უნდა გაზარდონ. არის საზღვრების პრობლემა. საზღვრებს ვერავინ ვერ იცავს. არღვევენ საზღვრებს შვილების, რძლების, სიძეების მიმართ. შვილთან ხომ მიჩვეულია მშობელი, რომ მის მაგივრად ცხოვრობს, შესაბამისად იჭრება უხეშად წყვილის საუბარში, მათ გადაწყვეტილებაში. თუ ფინანსურად არჩენს, თვლის, რომ მოვალეა, ასწავლოს. „ფულს გაძლევ და დამიჯერე“- ასეთი დამოკიდებულება აქვთ. ადამიანის ჭიპლარი არასდროს არ გადაიჭრება. დიახ, უნდა გაუშვა შვილი,“- მოცემულ საკითხზე მარინა კაჭარავამ რადიო „ფორტუნას“ ეთერში ისაუბრა.

წყარო: ​„რადიო ფორტუნა“

შეიძლება დაინტერესდეთ

რა იწვევს ბავშვებში დაბალ თვითშეფასებას და როგორი უნდა იყოს სწორი უკუკავშირი?

რა იწვევს ბავშვებში დაბალ თვითშეფასებას და როგორი უნდა იყოს სწორი უკუკავშირი?

რა იწვევს ბავშვებში დაბალ თვითშეფასებას და როგორი უნდა იყოს სწორი უკუკავშირი? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა თათია მჟავია, კლინიკური ფსიქოლოგი, ქცევის თერაპევტი.

- რა არის თვითშეფასება?

- თვითშეფასება ეს არის დამოკიდებულება საკუთარი თავისადმი, თუ როგორ აღიქვამს ადამიანი საკუთარ შესაძლებლობებსა და უნარებს. თვითშეფასების ჩამოყალიბება ბავშვობის პერიოდიდან იწყება, სწორედ ბავშვის ირგვლივ მყოფი ადამიანები და გარემო განსაზღვრავს, თუ როგორი დამოკიდებულება ექნება პატარას საკუთარი თავისა და შესაძლებლობების მიმართ.

ჯანსაღი სოციალური გარემო და მშობლების სწორი უკუკავშირი განაპირობებს ბავშვისადეკვატური თვითშეფასების ჩამოყალიბებას.
თვითშეფასება შეიძლება იყოს დაბალი, ადეკვატური ან მაღალი. როგორც დაბალი თვითშეფასება, ასევე, მაღალი თვითშეფასებაც არაჯანსაღი დამოკიდებულებაა.

განვითარების პროცესში მნიშვნელოვანია პატარებს სწორად მივაწოდოთ ინფორმაცია, შევაქოთ, პატივი ვცეთ მათ აზრსა და ხაზი გავუსვათ ბავშვის ძლიერ მხარეებს.

- რა იწვევს ბავშვებში დაბალ თვითშეფასებას?

- დაბალი თვითშეფასება ყალიბდება მაშინ, როდესაც პატარებს მუდმივად ვაკრიტიკებთ, როდესაც გარშემომყოფებს მათ მიმართ არაადეკვატური მოლოდინები აქვთ. ჯანსაღი თვითშეფასების ფორმირებას ხელს უშლის, როგორც მკაცრი აღზრდის სტილი (ბავშვს მშობელი არ აძლევს საშუალებას დაუშვას შეცდომა და თავად ნახოს გამოსავალი, ასეთ დროს ბავშვი ვერ გამოცდის საკუთარ შესაძლებლობებს), ასევე, ზედმეტად თავისუფალი აღზრდის სტილიც, როდესაც მშობელი ბავშვებს აძლევს უსაზღვრო თავისუფლებას, ბავშვის ქცევას არ ჰყავს მაკონტროლებელი.

როდესაც ბავშვი ფიქრობს რომ არის უნიჭო ან არ არის საკმარისად ლამაზი, ის არავის სჭირდება და ასე შემდეგ, ცხადია ეს წარმოსახვები საკუთარ თავზე, შემდგომში აისახება ბავშვის თვითრეალიზებასა და ხარისხიან ფუნქციონირებაზე.დაბალი თვვითშეფასება და არასრულფასოვნების განცდა ფსიქიკაში მყარად ილექება და მთელი ცხოვრების მანძილზე მოქმედებს ადამიანის ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე.

- როგორი უნდა იყოს სწორი უკუკავშირიბავშვთან? რას ურჩევდით მშობლებს ?

ჯანსაღი თვითშეფასების ჩამოყალიბებას ხელს უწყობს მშობლის თანმიმდევრულობა და ბავშვის საქციელის ადეკვატური შეფასება. ბავშვს უნდა ჰქონდეს ერთიანობის განცდა, უნდა გრძნობდეს და სჯეროდეს, რომ მხარს უჭერენ, აღიარებენ მის შესაძლებლობებს, ხოლო ისეთ ქცევებს, რომლებიც მიუღებელია, გარშემომყოფები ერთხმად უნდა უარყოფდნენ.

ბავშვს რომ ადეკვატური თვითშეფასება ჩამოუყალიბდეს, მნიშვნელოვანია, მშობლებმა გაითვალისწინოს შემდეგი რჩევები:

  • არ შეადაროთ თქვენი შვილი სხვა ბავშვებს;
  • ხაზი გაუსვით მათ წარმატებულ ნაბიჯებს და აგრძნობინეთ რომ ამაყობთ მისით;
  • პატივი ეცით თქვენი შვილის პირად სივრცესა და მიეცით საშუალება გარკვეულ სიტუაციებში თავად გააკეთოს არჩევანი;
  • მიეცით ბავშვებს შეცდომის დაშვების საშუალება, ამით ხელს შეუწყობთ თავად იპოვონ მსგავს სიტუაციებში გამოსავალი;
  • როდესაც თქვენს შვილს გააკრიტიკებთ, კრიტიკა მიმართული უნდა იყოს საქციელზე და არა ბავშვის პიროვნებაზე.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური​

წაიკითხეთ სრულად