​რა შეიძლება იყოს ბავშვის აგრესიული ქცევის გამომწვევი მიზეზი და რა რეაგირება უნდა ჰქონდეთ გარშემომყოფებს?

​მშობლების უდიდესი ნაწილი თვლის, რომ მისი შვილი სათანადოდ კარგად არ იკვებება, საჭირო რაოდენობის ბოსტნეულს არ იღებს და ჯანსაღი პროდუქტები არ უყვარს. როდესაც ბავშვი საკვების მიღებაზე უარს აცხადებს და თეფშს ხელს კრავს, უფროსები მას ყოველთვის ერთსა და იმავე ფრაზას ეუბნებიან: „კიდევ ერთი ლუკმა შეჭამე.“ მიუხედავად ამისა, ბავშვი მაინც უარზეა და საბოლოოდ მშობლები იძულების მეთოდს მიმართავენ. ბავშვისთვის საკვების დაძალება სასურველ შედეგს არასდროს იძლევა, სამაგიეროდ ის თქვენს შვილს კონტროლს აკარგვინებს, ისტერიკაში აგდებს და აღიზიანებს. როდესაც ბავშვს ეუბნებით, რომ ის საკვები მიირთვას, რომელიც მას არ უყვარს, თქვენ მის ფსიქიკას აზიანებთ.

ბავშვი საკვებს მხოლოდ მაშინ მიირთმევს, როდესაც შია, ჭამას კი იმ შემთხვევაში ასრულებს, თუ დანაყრებულია. მშობლებს ხშირად ეჩვენებათ, რომ მათი შვილი ვერ დაკმაყოფილდებოდა რამდენიმე ლუკმით, რომელიც მიირთვა, თუმცა ეს ასე არ არის. ბავშვის ორგანიზმში შინაგანი სენსორია გააქტიურებული, რომელიც ტვინს დანაყრების შეგრძნების შესახებ ინფორმაციას აწვდის. უფროსების შემთხვევაში აღნიშნული სენსორი გამართულად არ მუშაობს, რაც ბავშვობის ასაკში არასწორი კვებით არის გამოწვეული. თუ ბავშვს ვაიძულებთ, რომ დანაყრების მიუხედავად საკვები მაინც მიირთვას, მის ტვინს დანაყრების სიგნალი გვიან მიეწოდება, რაც მას ჭარბი კალორიების მიღებას აიძულებს.

მშობლები საკუთარ ემოციებს ვერ აკონტროლებენ, როდესაც საქმე შვილის ჯანმრთელობას და კეთილდღეობას ეხება. ყველა დედას ეშინია, რომ მისი შვილი მშიერი დაიძინებს, რომ ის სათანადოდ ვერ დანაყრდება, რაც სავსებით გასაგებია. დედები მთელი გულით ამზადებენ სადილს, რომელით, მათი აზრით, ბავშვს ძალიან უნდა მოეწონოს. როდესაც ბავშვი საკვების მიღებაზე უარს ამბობს, ისინი იმედგაცრუებას განიცდიან. მშობლებო, უმჯობესია, შეწყვიტოთ ღელვა იმაზე, ასუფთავებს თუ არა ბავშვი თეფშს, რომელიც მიართვით. საკვების მოცულობა პატარას დანაყრების ხარისხზე ზეგავლენას საერთოდ არ ახდენს.

საკვების დაძალებას ბავშვისთვის უფრო მეტი ზიანი მოაქვს, ვიდრე სარგებელი. პატარები ბუნებრივ რეცეპტორებზე დაყრდნობით იკვებებიან. ისინი არასდროს იღებენ ზედმეტ კალორიებს. თუ თქვენ მათ კვებას აიძულებთ, შესაძლოა, ჭარბი კალორიების მიღებისკენ უბიძგოთ, რაც მათ წონაზე ნეგატიურად აისახება. ზედმეტად ბევრი საკვების მირთმევის შემდეგ ბავშვს მუცლის ტკივილი და სიმძიმეც შეაწუხებს, რაც მისთვის სასიამოვნო ნამდვილად არ იქნება.

ბავშვი, რომელსაც საკვების მიღებას ხშირად აიძულებენ, ზედმეტად ბევრს მიირთმევს და ეს მისთვის ნორმად იქცევა. კვლევებით დგინდება, რომ საკვების დაძალება ბავშვებში ჭარბწონიანობის პრობლემებს იწვევს, რაც მათ თვითშეფასებაზე ნეგატიურად აისახება. კვლევებით ასევე დგინდება, რომ ბავშვებს აღარ მოსწონთ ის პროდუქტები, რომლებსაც იძულებით აჭმევენ, მაგ. ბოსტნეული.

ბავშვები, რომლებიც საკვებს ყოველთვის არჩევენ და ჭირვეულები არიან, წონაში ისევე იმატებენ, როგორც ნორმალურ კვებაზე მყოფი პატარები. ამასთან, მშობლების იძულება ბავშვის ჭირვეულობაზე ზეგავლენას ვერ ახდენს. თუ მას გარკვეული ტიპის საკვები არ მოსწონს, უფროსებისგან ზეწოლა მის გადაწყვეტილებას ვერ ცვლის. მართალია, ბავშვის ჭირვეულობა მშობლებს აღიზიანებს, მაგრამ საკვების შერჩევით მირთმევა ჯანმრთელობის პრობლემებს არ იწვევს. მშობლებმა ბავშვისთვის საკვების დაძალებაში დრო არ უნდა დაკარგონ, ეს სასურველ შედეგს მაინც არ გამოიღებს.

ბავშვებს ხემსის სახით ჯანსაღი პროდუქტები უნდა შესთავაზოთ. თქვენს შვილს ხშირად მიეცით ხილი, ბოსტნეული, არაქისის კარაქი, კრეკერები, თხილი და სხვა ჯანსაღი საკვები. გირჩევთ, პატარებს ხემსი დილის საათებში, საღამოს და კვებამდე 2 საათით ადრე შესთავაზოთ. ხემსი დიდი მოცულობის არ უნდა იყოს. თუ ბავშვს ჩიფსებს, პოპკორნს და სხვა არაჯანსაღ ხემსს შესთავაზებთ, ის ვერ დანაყრდება და მალე კვლავ იმავე პროდუქტებს მოგთხოვთ.

არასდროს შესთავაზოთ ბავშვს საჩუქარი საკვების მირთმევის ნაცვლად. ამ გზით თქვენ მას კონკრეტული პროდუქტისადმი ნეგატიურად განაწყობთ. თუ თქვენს შვილს ეტყვით, რომ მწვანე ლობიოს მირთმევის შემთხვევაში მას დესერტით დააჯილდოვებთ, ის იფიქრებს, რომ მწვანე ლობიო უგემური საჭმელია. დესერტისთვის სპეციალური დღეები გამოყავით, მაგ. ორშაბათი, ოთხშაბათი და პარასკევი. ბავშვმა ტკბილეული მირთმეული კერძების მიუხედავად გარკვეული რეჟიმით უნდა მიიღოს.

ბავშვს ახალი პროდუქტის მოწონებისთვის გარკვეული დრო სჭირდება. მას ერთი და იგივე საკვები რამდენჯერმე უნდა გაასინჯოთ, რათა მიხვდეს, რომ ის ნამდვილად მოსწონს. შესაძლოა, ამისთვის თვეებიც კი დაგჭირდეთ. ეს მეთოდი იძულებაზე ბევრად უკეთ მუშაობს და ბავშვზე სტრესულად არ ზემოქმედებს.

ბავშვისთვის სპეციალური საკვები არასდროს მოამზადოთ. თუ ის ჭირვეულობს და განსაკუთრებულ კერძებს მოითხოვს, მის მახეში ნუ გაებმებით. კერძები ყოველთვის ოჯახისთვის მოამზადეთ. სადილად აუცილებლად მოამზადეთ ერთი კერძი, რომელსაც ბავშვებიც სიამოვნებით მიირთმევენ. დანარჩები კერძები კი ოჯახისთვის უნდა იყოს. შესაძლოა, ისინი ბავშვს თავდაპირველად არ მოსწონდეს, მაგრამ რამდენიმე გასინჯვის შემდეგ მოეწონოს. თუ თქვენს შვილს სახლში მომზადებული ყველიანი მაკარონი არ მოსწონს, ის ბოსტნეულთან ერთად გარნირის სახით მიართვით. გასინჯავს თუ არა ბავშვი მაკარონს ეს მის კეთილ ნებაზეა დამოკიდებული. თუ ბავშვს მაგიდაზე ყოველთვის აქვს ერთი კერძი, რომელიც მას უყვარს, ის უფრო თავისუფლად გასინჯავს სხვა პროდუქტებს.

ბავშვებს მკაცრად აუხსენით, რომ მაგიდიდან ადგომის შემდეგ ისინი დამატებით საკვებს ვეღარ მიირთმევენ. ბავშვს განუმარტეთ, რომ თუ ის მაგიდიდან დანაყრებული არ ადგება, საჭმელს ვეღარ მიიღებს, რის გამოც კარგად უნდა მიირთვას. ამგვარად ბავშვი თავად გადაწყვეტს, უნდა თუ არა დამატებით საკვების მიღება. მშობლის უმთავრესი მოვალეობაა ბავშვს ჯანსაღი პროდუქტები მიართვას, მაგრამ ბავშვმა თავად უნდა გადაწყვიტოს რა მოცულობის ულუფის მირთმევა სურს.

თქვენი შვილი საკვების მირთმევაზე უარს თუ ხშირად გეუბნებათ და გამუდმებით ჭირვეულობს, გირჩევთ დამშვიდდეთ და შემდეგი რჩევები გაითვალისწინოთ:

• იმის ნაცვლად სასოწარკვეთაში ჩავარდეთ, საკუთარ თავს უთხარით: „ეს პროცესის ნაწილია.“
• ნაცვლად იმისა, რომ მომზადებული საკვები უსარგებლოდ ჩათვალოთ, ის მეორე დღისთვის გადაინახეთ და ბავშვებს ხელახლა გაასინჯეთ.
• არასდროს დანებდეთ და ბავშვისთვის კერძების მომზადება განაგრძეთ. ისინი თქვენს ნახელავს აუცილებლად შეიყვარებენ.
• ნაცვლად იმისა, რომ ბავშვებისგან გაწეული შრომის სანაცვლოდ მადლიერებას ელოდეთ, ეცადეთ, ყურადღება მათ სურვილზე გადაიტანოთ. ბავშვებმა საკვები არა თქვენი ხათრით, არამედ საკუთარი მოთხოვნილების გამო უნდა მიირთვან.

ჩვენ მიერ შემოთავაზებული რჩევების გათვალისწინება ბავშვის კვებითი ჩვევების გაუმჯობესებაში აუცილებლად დაგეხმარებათ.

მომზადებულია​ thepragmaticparent.com-ის მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა