Baby Bag

​რა შეიძლება იყოს ბავშვის აგრესიული ქცევის გამომწვევი მიზეზი და რა რეაგირება უნდა ჰქონდეთ გარშემომყოფებს?

​რა შეიძლება იყოს ბავშვის აგრესიული ქცევის გამომწვევი მიზეზი და რა რეაგირება უნდა ჰქონდეთ გარშემომყოფებს?

რა შეიძლება იყოს ბავშვის აგრესიული ქცევის გამომწვევი მიზეზი და რა რეაგირება უნდა ჰქონდეთ გარშემომყოფებს? - ამ საკითხზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი, ქცევითი თერაპევტი მაკო გაგნიძე.

- რა შეიძლება იყოს ბავშვის აგრესიული ქცევის გამომწვევი მიზეზი?

- ბავშვები განვითარების სხვადასხვა ეტაპზე არც თუ ისე იშვიათად მიმართავენ აგრესიულ ქცევას. ხშირად გარშემომყოფთა ქცევაზე დაკვირვების შედეგად დაისწავლიან აგრესიულ ქცევას, შესაბამისად, მათ განვითარებაში მნიშვნელოვან როლს თამაშობს ოჯახის, სამეზობლოს, სკოლის, ზოგადად, სოციუმის ფაქტორი, რადგან სწორედ იქ და მათზე დაკვირვებით იღებს ქცევის პირველ გამოცდილებას. აგრესიით კომუნიკაცია შესაძლოა, ბევრად უფრო რთულ და სიღრმისეულ პრობლემებზე მიუთითებდეს, ვიდრე მხოლოდ დასწავლილი ქცევა, ის ხშირად სოციალური და ემოციური პრობლემების მანიშნებელია.

ასევე გარემოს სხვადასხვა მახასიათებელი, რომელშიც ადამიანი იმყოფება, ზრდის ან ამცირებს აგრესიული ქმედებების ალბათობას. გარდა ამისა, ადამიანის ინდივიდუალური მახასიათებლები მნიშვნელოვან როლს თამაშობს აგრესიული ქცევის გამოვლინებაში. ბავშვის აგრესიული ქცევის ჩამოყალიბებაზე შესაძლოა, გავლენა მოახდინოს უამრავმა ფაქტორმა, როგორც სამედიცინო დიაგნოზმა, ასევე სოციალურმა ფაქტორებმა.

აღსანიშნავია, რომ ბოლო დროს იზრდება იმ სამედიცინო კვლევების რაოდენობა, რომლებიც ადასტურებენ ტელეეკრანებზე ნანახი ძალადობის სცენების ხელშეწყობას და აუდიტორიის აგრესიის დონის ამაღლებას.

- რა ფორმებით შეიძლება გამოვლინდეს აგრესიული ქცევა?

- არსებობს აგრესიული ქცევის სხვადასხვა ფორმა, თუმცა ალბათ მნიშვნელოვანია ყურადღების გამახვილება ფიზიკურ და ვერბალურ აგრესიაზე. ფიზიკური აგრესია არის ფიზიკური ძალის გამოყენება სხვა ადამიანის მიმართ (მაგალითად, დარტყმა, საგნების სროლა). ვერბალური აგრესია, მაგალითად, ყვირილი, გინება, ლანძღვა, მუქარა, სიტყვიერი შეურაცხყოფა. პატარა, კერძოდ, სკოლამდელ ასაკში აგრესიულ ქცევას შესაძლოა ჰქონდეს გარკვეული ფუნქცია, იყოს არასასურველის არიდებით გამოწვეული, ან სასურველის მისაღებად განხორციელებული. ამ შემთხვევაში, მნიშვნელოვანია ურთიერთშეთანხმება და სწორი ფორმის სწავლება.

- რა უნდა იცოდეს გარშემომყოფმა იმისთვის, რომ სწორად გაუმკლავდეს გამოვლენილ აგრესიას?

- აბსოლუტურად გასაგებია, რომ „ბუნებრივი“ აგრესიული პოტენციალი არსად არ ქრება, უბრალოდ ბავშვმა უნდა ისწავლოს საკუთარი იმპულსების კონტროლი, ან მათი გამოხატვა საზოგადოებაში მისაღები ფორმით. სწორედ აქ, მნიშვნლოვანია სოციუმი, რაზეც ზემოთ ვისაუბრეთ - ოჯახი, აღზრდის ტიპი, მშობლის და შვილის ემოციური ფონი. გავიმეორებ და კიდევ ერთხელ აღვნიშნავ, რომ ბავშვისთვის ყველაზე მნიშვნელოვანი მაგალითი, მშობლის ქცევა და დამოკიდებულებაა, ამიტომ აგრესიული ქცევის პრევენციის ერთ-ერთი მთავარი პირობაა მშობლის სიზუსტე საკუთარ თავთან და შვილთან მიმართებაში. ის (მშობელი)  უნდა ეცადოს, რომ არა მხოლოდ შეგონებით, არამედ საკუთარი ქცევითი მაგალითით ბავშვი პატარა ასაკიდანვე მიაჩვიოს პრობლემების აგრესიული მეთოდების გარეშე გადაჭრას, გამოსავლის მშვიდად ძიებას და პოვნას. ყველა ბავშვი არის ინდივიდუალური, თუკი მშობლის ძალისხმევის მიუხედავად პრობლემა მაინც დაუძლეველია, დაიხმარეთ სპეციალისტი (ფსიქოლოგი, ქცევითი თერაპევტი). კომპეტენტური სპეციალისტის რეკომენდაციით, სხვადასხვა ტექნიკით შესაძლებელია აღმოვფხვრათ პრობლემა.

- რა შემთხვევაში შეიძლება გამწვავდეს მდგომარეობა?

- არავითარ შემთხვევაში არ შეიძლება აგრესიაზე აგრესიითვე პასუხი. ასეთ დროს მდგომარეობა ნამდვილად გამწვავდება, შესაძლოა გაჩნდეს დამატებითი სირთულეებიც. მშობელი-შვილის ურთიერთობის სირთულე, დამატებითი ქცევითი სირთულეები, ამიტომ თუკი მშობელი ვერ უმკლავდება გარკვეულ გამოწვევებს, სჯობს მიმართოს სპეციალისტს.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძლება დაინტერესდეთ

„4 კილო და 600 გრამი დავიბადე, სახელიც ექიმებმა დამარქვეს,“ - აფხაზეთის ომის დროს ჭუბერის გზაზე დაბადებული გოგონას დაუჯერებელი ისტორია

ომის დროს ჭუბერის გზაზე დაბადებულმა ნინი აფრასიძემ თოქ-შოუ „პროფილში“ მადლობა გადაუხადა იმ ექიმს, რომელმაც მას სიცოცხლე აჩუქა:

„დედა, მამა და ბებო ომის დროს დრანდაში იყვნენ. დედას მალე უნდა ემშობიარა. დრანდიდან მანქანით სვანეთში წავიდნენ. ცოტა ხანს გვანდრაში იყვნენ. მერე გაიგეს, რომ ფრენები იყო საკენიდან ჭუბერში, სადაც დედა ნათესავის სახლში უნდა მისულიყო. საკენში რომ მივიდა დედა, უჰაერობა აწუხებდა. თვითმფრინავში ბევრი ხალხი იყო და არ ჩაჯდა. 10 წუთში ის თვითმფრინავი ჩამოვარდა. ჭუბერში მეორე თვითმფრინავით გადაფრინდნენ. იქ მამაჩემის ბიძის სახლს ეძებდნენ. ძალიან ბევრი იარეს ფეხით, როგორც დედა ამბობს, დაახლოებით 10 კილომეტრი გაიარეს ფეხით. ამ დროს მამა არ იყო მასთან ერთად. დედა მას ჭუბერში უნდა დალოდებოდა, რომ მერე ერთად წამოსულიყვნენ. როგორც ბებო ამბობს, 10 დღის განმავლობაში ჭუბერში ყოფილან. დედას მალე ტკივილები დაეწყო. ჭუბერის ცენტრში გადაიყვანეს, დანგრეულ შენობაში მიუყვანიათ, უთქვამთ, რომ ექიმები იქ ელოდებოდნენ. დედას კარი რომ გაუღია, დაუნახავს, რომ ოთახში მარტო მამაკაცები იყვნენ. დედამ კარი გამოიხურა და გამოვიდა. ამ დროს გარეთ ერთი ექიმი გამოსულა, რომელსაც მე დღემდე ვეძებ. მიუხედავად იმისა, რომ დედა კაცი ექიმის წინააღმდეგი იყო, მან საბოლოოდ მაინც დაითანხმა მშობიარობაზე. მართალია, შენობაში პირობები არ იყო, მაგრამ ყველაფერი სწრაფად მოუწესრიგებიათ.“

ნინი აფრასიძე ომის დროს გზაზე დაბადებულ ახალშობილებს შორის ერთადერთი ბავშვი იყო, რომელიც გადარჩა, რაც, მისი თქმით, ექიმების დამსახურება იყო:

„4 კილო და 600 გრამი დავიბადე, დედას მშობიარობა ცოტა გაურთულდა. სახელიც ექიმებმა დამარქვეს. თვალები ვერ გამიხელია, იმდენი გააკეთეს, რომ ჭუბერიდან ქუთაისში გადმოგვაფრინეს. დღეს ასეთი ექიმები ძალიან იშვიათია. ამიტომ მინდა ის ადამიანი ვიპოვო, ვინც დედა ამშობიარა. მან ბევრი გააკეთა დედასთვის და ბებიასთვის. რომ არა ის ექიმი, მე ცოცხალი არ ვიქნებოდი. ვიცი, რომ გინეკოლოგის სახელი და გვარი დავით ქაჯაიაა.“

„პროფილში“ ნინი აფრასიძეს იმ ექიმის პირადად ნახვის შესაძლებლობაც მიეცა, რომელმაც მისი სიცოცხლე იხსნა. დავით ქაჯაიამ აღნიშნა, რომ მას ნინის დაბადების ამბავი არასდროს დავიწყებია:

„ეს ის შემთხვევაა, რომელიც არათუ მე, არცერთ იქ მყოფ ადამიანს არ დაავიწყდება. მე ომის მონაწილე ვარ, სამხედრო ექიმი ვიყავი, მოხალისედ წავედი. როდესაც დევნილების ნაკადი წამოვიდა, ჩვენ მათ სამედიცინო დახმარებას ვუწევდით. მაშინ 25 წლის ვიყავი. მართალია ახალგაზრდა ვიყავი, მაგრამ გამოცდილება მქონდა.

„პირობები, რა თქმა უნდა, არასახარბიელო იყო. ეს მშობიარობა ჭუბერის სასოფლო ამბულატორიაში მივიღეთ. ძალიან გამიხარდა, როდესაც გავიგე, რომ ნინო მეძებდა. სამაშველო სამსახურის წარმომადგენლებმა ერთი ახალგაზრდა გოგონა ვერ გადაარჩინეს, რომელსაც ნინო ერქვა. გოგონა გაიყინა. მათ მთხოვეს, რომ თუ გოგო დაიბადებოდა, ნინო დაგვერქვა. ჩვენ მათი თხოვნა შევასრულეთ და იმ შეწყვეტილი სიცოცხლის გასაგრძელებლად ახალშობილს ნინო დავარქვით.“ - აღნიშნა დავით ქაჯაიამ.

წაიკითხეთ სრულად