Baby Bag

,,უმეტეს შემთხვევაში ბავშვებში აგრესიის მაპროვოცირებელი კომუნიკაციის სირთულეები და ყურადღების უკმარისობაა''

,,უმეტეს შემთხვევაში ბავშვებში აგრესიის მაპროვოცირებელი კომუნიკაციის სირთულეები და ყურადღების უკმარისობაა''

უკმაყოფილება მშობლების მიმართ, გაღიზიანება, დეპრესია - რა შეიძლება იყოს მიზეზი და როგორ უნდა მოიქცეს ასეთ დროს? - აღნიშნულ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ფსიქოლოგი ქრისტინე კარანაია ესაუბრა. 

- დაწყებით კლასის მოსწავლეებზე რომ ვისაუბროთ, ამ ასაკში ყველაფრის მიმართ უკმაყოფილება, აგრესია მშობლების მიმართ. რა წარმოშობს ასეთ ქცევას?

- უმეტეს შემთხვევაში ბავშვებში აგრესიის მაპროვოცირებელი კომუნიკაციის სირთულეები და ყურადღების უკმარისობაა. როგორც წესი, სკოლაში წასვლამდე ბავშვი თავს სამყაროს ცენტრად გრძნობს, მთელი ოჯახი თავს ევლება და გარშემომყოფთათვის ცხოვრების მთავარი საზრისია. უცებ ხვდება გარემოში, სადაც დანარჩენების თანასწორია, არავისგან გამორჩეული, აქვს ყველასთან თანაბარი უფლებები და მასწავლებლების ყურადღებასაც სხვების მსგავსად იღებს. ზოგ ბავშვს ამ ფაქტთან შეგუება უჭირს, მითუმეტეს თუ საბავშვო ბაღში არ უვლია, უფრო მეტად უჭირს კომუნიკაციის დამყარება. ამავე დროს, უნდა გავითვალისწინოთ, რომ თამაშის ეტაპიდან სასკოლო ეტაპზე გადასვლა, სადაც მეტად სთხოვენ დისციპლინას, რეჟიმში ყოფნას და აქვს მეტი ვალდებულება, რთული შესაგუებელია და ეს სირთულეები აგრესიული ფორმებით ვლინდება. მშობლებთან ბავშვები მეტად ბუნებრივები არიან და უფრო თამამად შეუძლიათ გამოამჟღავნონ საკუთარი ემოციები, თუმცა უნდა აღინიშნოს, რომ კლასშიც საკმაოდ ხშირად ავლენენ აგრესიულ ქცევას.

- როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი ასეთ დროს?

- პირველ რიგში, გავარკვიოთ რა დგას ამ აგრესიული ქცევის მიღმა, ბავშვს სკოლა არ მოსწონს, სწავლა უჭირს, ურთიერთობებს ვერ ამყარებს, მასწავლებელთან შეგუება უჭირს, თუ სხვა მიზეზი აწუხებს. აგრესიული ქცევის მიღმა ყოველთვის კონკრეტული მიზეზები არსებობს ხოლმე, რომელსაც ბავშვი ვერ გვაგებინებს, რადგან ან თავადაც ვერ ხვდება, ან ვერბალური მარაგი არა აქვს, ან არ იცის როგორ გაგვაგებინოს. როგორც კი მიზეზს გავარკვევთ, მერე უფრო ადვილი ხდება სირთულეების მოგვარება.

- შეიძლება ამ ასაკში დეპრესია ჰქონდეთ, რა ნიშნებით ხასიათდება დეპრესია ბავშვებში?

- 6 წლამდე ბავშვებშიც ისმევა დეპრესიის დიაგნოზი, თუმცა ეს ხანგრძლივი დაკვირვების შედეგად ხდება და აუცილებლად სპეციალისტმა უნდა შეაფასოს. თუმცა, დეპრესიისკენ მიდრეკილება მოზარდობის ასაკში უფრო ვლინდება. სიმპტომები, როგორც ზრდასრულებში, ასევე პატარა ასაკშიც არის უმადობა, ძილის დარღვევები, უხასიათობა, უენერგიობა, მუდმივი ტირილი, სუიციდური აზრები, კომუნიკაციის სურვილის დაკარგვა, ინტერესების დაქვეითება, მუდმივი გაღიზიანება, დაღლილობა და ა.შ. თუ სიმპტომები გაგრძელდა 2 კვირაზე მეტ ხანს, აუცილებელია მიმართოთ სპეციალისტს.

- რა შეიძლება იყოს დეპრესიის მიზეზი ბავშვებში?

- მიზეზი მრავალნაირი შეიძლება იყოს. დეპრესიისკენ განსაკუთრებით მიდრეკილები არიან ბავშვები, რომლებიც კონფლიქტურ ოჯახებში იზრდებიან, ხშირად ხედავენ მშობლების ჩხუბს, ან მათ ეჩხუბებიან ხშირად. შესაძლოა ოჯახში არსებობდეს ნარკოტიკების ან ალკოჰოლის მომხარების პრობლემები. ასევე, დეპრესიული მშობლების შვილები და სომატური დაავადებების მქონე ბაშვები უფრო მეტად არიან მიდრეკილები.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური 

შეიძლება დაინტერესდეთ

უნდა იყოს თუ არა მშობელი მკაცრი შვილთან ურთიერთობისას?

უნდა იყოს თუ არა მშობელი მკაცრი შვილთან ურთიერთობისას?

მშობლების ნაწილი თვლის, რომ ბავშვის სწორად აღსაზრდელად სიმკაცრის გამოჩენა აუცილებელია. ისინი ფიქრობენ, რომ თუ შვილებთან კომპრომისზე ნაკლებად წავლენ, მათ უკეთეს ადამიანებად ჩამოყალიბებაში დაეხმარებიან. მშობლების ნაწილმა არ იცის, რომ სიმკაცრეს ძალიან ბევრი უარყოფითი შედეგი მოაქვს. ბავშვები მეტისმეტად მკაცრ მშობლებს მეგობრებად არ განიხილავენ, რაც მათ შორის ურთიერთობას აფუჭებს. შვილები მშობლებთან გულახდილები აღარ არიან, ოჯახური კავშირი კი მტკიცე აღარ არის.

რამდენად სწორად იქცევიან მშობლები, რომლებიც შვილებთან ურთიერთობისას სიმკაცრეს ავლენენ? პირველ რიგში, მშობელმა უნდა იცოდეს, თუ რა ზიანს აყენებს მის შვილს მკაცრი დამოკიდებულებით. სიმკაცრე მშობელსა და შვილს შორის უნდობლობას იწვევს. ბავშვი არ ენდობა მშობელს, რომელიც მისდამი სიმკაცრეს იჩენს. ყოველთვის, როდესაც თქვენს შვილს პრობლემები ექნება, ის ეცდება, რომ მათ დამოუკიდებლად გაუმკლავდეს. ის იფიქრებს, რომ სიმართლის თქმის შემთხვევაში, მას მშობლები დასჯიან. მკაცრი მშობლები შვილებს აშინებენ. ეს ყველაზე ცუდი რამ არის, რაც ბავშვს შეიძლება დაემართოს.

მკაცრი მშობლები ბავშვის თვითშეფასებაზეც ნეგატიურად ზემოქმედებენ. ისინი მეტისმეტად კრიტიკულები არიან შვილებისადმი, რადგან თვლიან, რომ შვილმა მათი მოლოდინი ყოველთვის უნდა გაამართლოს. თუ ასე არ ხდება, მშობლები მას სჯიან. მკაცრი მშობლები შვილს ძალიან ზღუდავენ, რაც ბავშვს სულს უხუთავს. ის ყველაფრის ფასად ცდილობს თავისუფლება მოიპოვოს. არაერთი კვლევით დასტურდება, რომ თინეიჯერების ამბოხის უმთავრეს მიზეზს მშობლების მხრიდან გამოჩენილი სიმკაცრე წარმოადგენს. მოზარდებს სურთ, რომ საკუთარი აზრი და იდეები ჰქონდეთ, რის შესაძლებლობას მათ მშობლები ნაკლებად აძლევენ, რაც ბავშვების გაბრაზებას და ბუნტს იწვევს.

მკაცრი მშობლები შვილების ფსიქიკაზე გარკვეულ ნეგატიურ ზეგავლენას ახდენენ, თუმცა მათი სიმკაცრე ბავშვებისთვის დადებითი შედეგების მომტანიც არის. მკაცრი მშობლების შვილები დისციპლინას მიჩვეულები არიან. მათ სკოლაში კარგი შედეგები აქვთ. მკაცრი მშობლების შვილებს სოციუმში ინტერგაცია არ უჭირთ. ზრდილობიანი და მოწესრიგებული ადამიანები ყველას უყვარს. მკაცრი მშობლები სწორედ ასეთ შვილებს ზრდიან, რის გამოც, ისინი ყველას სიყვარულს და მოწონებას მარტივად იმსახურებენ.

შვილის მიმართ გამოჩენილ სიმკაცრეს თავისი დადებითი და უარყოფითი მხარეები აქვს. ბავშვთან უფრო დისტანცირებული, ცივი ურთიერთობის წყალობით მშობელი მას წესრიგს და დისციპლინას აჩვევს, თუმცა რამდენად მართებულია მსხვერპლის გაღება მსგავსი შედეგის მიღების მიზნით? საქმე იმაშია, რომ მშობელი ვალდებული არ არის არჩევანი გააკეთოს. აუცილებელი არაა, რომ თქვენ ბავშვთან ყოველთვის მკაცრი ან ყოველთვის ლოიალური იყოთ. ოქროს შუალედის გამონახვა საუკეთესო არჩევანია.

მშობელმა თითოეულ საკითხზე განსხვავებული მიდგომა უნდა გამოამჟღავნოს. ძალიან რთულია, რომ ის შვილის მასწავლებელიც იყოს და მეგობარიც, თუმცა ეს სავსებით მიღწევადი მიზანია. საუკეთესო შემთხვევაში, მშობელმა საკუთარი მკაცრი ქცევის მიზეზები ბავშვს დეტალურად უნდა განუმარტოს, რათა მისი ნდობა არ დაკარგოს. მეგობრული და მენტორული მიდგომების გაერთიანება წარმატებული და დისციპლინირებული ბავშვის აღზრდაში ძალიან დაგეხმარებათ.

მომზადებულია ​paikesekilluperekeskus.ee - ს მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა 

წაიკითხეთ სრულად