Baby Bag

როგორ ვმართოთ ბავშვებში უარით გამოწვეული აგრესიული ქცევა?

როგორ ვმართოთ ბავშვებში უარით გამოწვეული აგრესიული ქცევა?

ხშირად ბავშვები აგრესიულად იქცევიან, თუ გარკვეულ სურვილს არ შეუსრულებ. როგორ ვმართოთ მათი აგრესიული ქცევა? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი, ლელი ყიფიანი.

- ხშირად ბავშვები აგრესიულად იქცევიან, თუ გარკვეულ სურვილს არ შეუსრულებ. რა დროს უნდა ვუთხრათ უარი მათ?

- აგრესია ეს არის ქმედება ან მუქარა, რომელიც მიზნად ისახავს სხვა ადამიანისთვის ფიზიკური და ფსიქოლოგიურიზიანის მიყენებას. ის ბავშვებისა და მოზარდების მნშვნელოვან სოციალურ პრობლემას წარმოადგენს. ბავშვები, რომლებიც აგრესიულად იქცევიან, შესაძლოა ზიანი მიაყენონ არამარტო საკუთარ თავს, არამედ ოჯახს თანატოლებს და მთლიანად საზოგადოებას.

კვლევები აჩვენებს რომ ბავშვები, რომლებიც გამოირჩევიან აგრესიული ქცევებით, უფრო მეტად აღენიშნებათ ფსიქიკური ჯანმრთელობის პრობლემები და მომავალში შესაძლოა ადგილი ჰქონდეს ფსიქო აქტიური ნივთიერებების მოხმარებას და ჩართული იყვნენ ძალადობრივ ქმედებებში. ბავშვებში აგრესია შესაძლოა სხვადასხვა სახით გამოვლინდეს: ტირილი, ბრაზი, ჩქმეტა, კბენა, ყვირილი, ფეხების ბაკუნი დარტყმა, სხვების ან საკუთარი ნივთების დაზიანება, შეურაცხყოფისმიყენება, დაცინვა, მუქარადა ბულინგი .

აგრესიული ქცევა შესაძლებელია იყოს 2 სახის: ინსტრუმენტული და მტრული.

ინსტრუმენტულ აგრესიას ყოველთვის აქვს გარკვეული მიზანი და საკმაოდ გავრცელებულია მცირეწლოვან ბავშვებში. ინსტრუმენტული აგრესიის ერთ-ერთი ახსნა მდგომარეობს იმაში, რომ ამ ასაკის ბავშვებს არ აქვთ ენობრივი და სოციალური უნარები, ამიტომ მიმართავენ ინსტრუმენტულ აგრესიას საკუთარი თავის დამკვიდრებისთვის. ხოლო უფრო მოზრდილ ასაკში ინსტრუმენტული აგრესიული ქცევა შესაძლებელია აიხსნას მიზანდასახულობით, საკუთარი მიზნების მიღწევა, წარმატებისკენ მისწრაფებით და სირთულეების დაძლევით.ასეთ შემთვევაში, აღზრდა მიმართული უნდა იყოს იქითკენ რომ მოხდეს კონტროლი დამანგრეველი, დამაზიანებელი ფორმების და წახალისება იმ ასპექტებისა, როგორიცაა მიზანსწრაფულობა, საკუთარი აზრის დაცვა, არას თქმაიმაზე, რაც მას არ სურს ან არ სიამოვნებს. რაც შეეხება მტრულ აგრესიას, არ არსებობს რაიმე ერთი მიზეზი იმისა თუ რატომ იქცევიან ბავშვები აგრესიულად, თუმცა არსებობს გარკვეული მახასიათებლები, რამაც შესაძლებელია გამოიწვიოს ან გაზარდოს აგრესიული ქცევის გამოვლენა. ეს შესაძლოა იყოს ემოციების რეგულაციის სირთულე და სოციალური უნარების დეფიციტი. დაუკმაყოფილებელი მოთხოვნილებები, როდესაც ბავშვმა უკვე ამოწურა ყველა სხვა გზა მოთხოვნილებების დასაკმაყოფილებლად, რომლის დროსაც აგრესიის გამოვლენა შესაძლებელია იყოს ბრძოლა გადარჩენისთვის ან უკავშირდებოდეს მშობლის მიერ აკრძალვებს, შეზღუდვებს. გარდა ამისა, ის შეიძლება გამოიწვიოს ძლიერმა ფრუსტრაციამ, ან ტრავმულმა გამოცდილებამ. რისკ ფაქტორს ასევე წარმოადგენს დასწავლილი ქცევა, მაგალითად, როგორ ურთიერთობენ ოჯახის წევრები ერთმანეთთან, როგორ აგვარებენ პრობლემებს ერთამანეთში და ბავშვთან მიმართებაში. როგორი გარემოა ოჯახში: ზედმეტად მკაცრიმიდგომა ან უგულებელყოფა, არათანმიმდევრული მიდგომები, როდესაც ბავშვს არ აქვს ემოციური მხარდაჭერა, სითბო და სიყვარული მშობლებისგან. ასევე,მნიშვნელოვანია სოციალური, ეკონომიკურიგენეტიკური, ბიოლოგიური და ბიოქიმიური ფაქტორები.

იმისათვის რომ შეამციროთ ან აღმოფხვრათ აგრესიული ქცევის გამოვლენა, მნიშვნელოვანია: უფროსებმა დაამყარონ მყარი ურთიერთობები და შეუქმნან უსაფრთხო სტაბილური და სტრუქტურირებული გარემო.

- როგორ ვასწავლოთ უარის მშვიდად მიღება?

გთავაზობთ რამდენიმე რჩევას, როგორ მართოთ აგრესიული ქცევა:

  1. მკაფიოდ განსაზღვრული წესები და მოლოდინები;
  2. ბავშვი უნდა გრძნობდეს მხარდაჭერას და რომ მისი გესმით;
  3. შეაქეთ და წაახალისეთ მისი კარგი ქცევა;
  4. რაც შეიძლება მეტ აქტივობებში ჩართეთ, რომ მისი ენერგიები წარიმართოს სასარგებლო საქმიანობისკენ;
  5. პრობლემის გადაჭრა უნდა მოხდეს მაშინვე ,როგორც კი ის წარმოიშობა;
  6. მნიშვნელოვანია გამომწვევი მიზეზის დადგენა, რა სიტუაცია ან მოვლენები იწვევს ბავშვის აგრესიულ ქცევას;
  7. დაეხმარეთ ემოციების მართვაში და მისთვის აუციელებელი უნარჩვევების გამომუშავებაში;
  8. დაუწესეთ შეზღუდვები და სანქციები (მაგალითად, მისთვის ყველაზე სასურველი აქტივობის ან ნივთის აკრძალვა გარკვეული დროით) იმისათვის, რომ სასურველ ქცევას მიაღწიოთ. აუციელებელია დაიცვათ, ზედმიწევნით წინააღმდეგ შემთხვევაში ქცევა გახდება მანიპულატორული;
  9. მართეთ საკუთარი ემოციები, თუ აგრესიაზე აგრესიით უპასუხებთ ბავშვი/ მოზარდი ჩათვლის რომ სასურველს მიაღწია.

- რას ურჩევდით მშობლებს?

მიუხედავად ყველაფრისა აგრესიული ქცევის მართვის ყველაზე მნიშვნელოვანი გზაა ბავშვისთვის, უსაფრთხო, სტაბილური და მოსაიყვარულე გარემოს შექმნა. 

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

ჯადოსნური ფრაზა, რომელიც გაღიზიანებული ბავშვის დამშვიდებაში დაგეხმარებათ
​ბავშვებს ხასიათი სწრაფად ეცვლებათ. ორი წუთის წინ ბედნიერი და მხიარული ბავშვი მოულოდნელად ღიზიანდება, ისტერიკას აწყობს, რაც მშობლების განწყობაზეც ნეგატიურად მოქმედებს. ბავშვის გაღიზიანების მიზეზი ყოვე...
„მშობლების მიდგომებიდან გამომდინარე ხდება ბავშვის გაზარმაცება და ვღებულობთ ზრდასრულ ბავშვს...
​ფსიქოლოგმა ლელი ყიფიანმა დამოუკიდებელი ადამიანის ჩამოსაყალიბებლად ოჯახის ფაქტორის მნიშვნელობის შესახებ ისაუბრა:„პიროვნების ჩამოყალიბებაში ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორი არის ოჯახი. ადამიანის დამოუკიდ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ქალწული ბავშვები ძალიან აწვალებენ მშობლებს ჭამის კუთხით, უყვართ საჭმლის დაყნოსვა,“- როგორები არიან ბავშვები ზოდიაქოს ნიშნის მიხედვით?

„ქალწული ბავშვები ძალიან აწვალებენ მშობლებს ჭამის კუთხით, უყვართ საჭმლის დაყნოსვა,“- როგორები არიან ბავშვები ზოდიაქოს ნიშნის მიხედვით?

ასტროლოგმა სოფია ბზეკალავამ „მთავარი არხის“ გადაცემაში „შენი დილა“ ზოდიაქოს ნიშნის ბავშვებისა და მათთან სწორი მიდგომების შესახებ ისაუბრა.

როგორები არიან ბავშვები ზოდიაქოს ნიშნის მიხედვით? თქვენ, როგორც მშობელს როგორი მიდგომა გამოგადგებათ, რომ კომპრომისზე წამოიყვანოთ თქვენი შვილი? რა სირთულეები შეიძლება შეგხვდეთ კონკრეტული ზოდიაქოს ნიშნის ბავშვთან?

ვერძი

ვერძი არის ძალიან აგრესიული ნიშანი. პატარა ვერძი თუ გყავთ, ის ძალიან პატარა ასაკიდან არის პიროვნება „მე თვითონ.“ უნდა, რომ თვითონ ჭამოს, თავისით აიღოს კოვზი. ეს ის ბავშვია, რომელიც თქვენ რომც არ გინდოდეთ, დამოუკიდებლობას მაინც მოიპოვებს. ნუ შეზღუდავთ მას. სიყვარულის გამოხატვა იციან უცნაურად. მოგვარდებათ უცებ და შეიძლება წაგაქციოთ. პატარა ვერძები ძალიან ხშირად ურტყამენ თავს ყველაფერს. მშობლების გასაგონად ვიტყვი, რომ აზრი არ აქვს ვერძს რამე აუკრძალოთ. მას ძალიან მოკლე მეხსიერება აქვს. ერთხელ რომ იტკენს რამეს, მეორედაც იმავეს იმეორებს. ის არ არის ბუნებით ფრთხილი. ბავშვობაში რაც უფრო მეტ ტრავმას იღებს, ხშირად წამოაყენეთ და წააქეზეთ. ნუ შეიცოდებთ ვერძს. მას არ უყვარს, რომ იცოდებენ. მან უნდა ისწავლოს თავიდანვე ტრავმებთან გამკლავება. ვერძები იშვიათად ავადმყოფობენ. თუ ავადმყოფობენ, საწოლში ვერ გააჩერებთ. დიდი ენერგია აქვს და რაღაცით დააკავეთ, სპორტზე, ცეკვაზე ატარეთ. თუ სახლში გამოკეტავთ, აგრესიული გახდება და ყველგან იპოვის შარს. ნუ შეადარებთ ვერძს სხვებს. თუ ეტყვით, რომ ცუდია, ეცდება, რომ უფრო ცუდი იყოს. თუ შეაქებთ, ყველაფერს გააკეთებს, რომ თქვენი სიყვარული და ნდობა გაამართლოს.

კურო

კურო ბავშვი არის სიმშვიდის მოყვარული, დაკვირვებული, წყნარი. ითვლება, რომ ერთ-ერთი ადვილი გასაზრდელი ბავშვია. ძალიან ჯიუტია, ამიტომ ყველაფერი უნდა აუხსნათ. თუ მშვიდად აუხსნით, წივილ-კივილის გარეშე, ძალიან კარგად გაიგებს. მნიშვნელოვანია, რომ დედა და მამა იყვნენ მშვიდი ადამიანები. კუროს სჭირდება დრო. კურო ბავშვს ხშირად არ უნდა შეუცვალოთ საცხოვრებელი. კურო ვერ იტანს მკვეთრ ცვლილებებს. თუ რამე უნდა შეიცვალოს ცხოვრებაში, დიდი ხნით ადრე უნდა დასვათ, აუხსნათ. კურო ბავშვებმა ნივთების აჩემება იციან. თუ თქვენ კუროს ნიშნით დაბადებული ბავშვი გყავთ, მას აუცილებლად ექნება აჩემებული სათამაშო. არასდროს არ გადაუგდოთ ეს სათამაშო. მისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია მიჩვევა.

ტყუპები

ტყუპის ნიშნით დაბადებული ბავშვი ხშირად შეიძლება გეგონოთ, რომ ერთი არ არის, არის ორი. ტყუპის ნიშნით ყველაზე მეტი ბიოლოგიური ტყუპი იბადება. ერთიც რომ იყოს ტყუპი, მაინც ორის ხარჯი აქვს. ძალიან მოძრავი, სხარტი ბავშვები არიან. მუდმივად ყურადღება უნდა მიაქციოთ, იმიტომ, რომ ყველაფერი აინტერესებთ. ტყუპები გონებრივად მოქნილი ბავშვები არიან. ისინი იძინებენ და იღვიძებენ კითხვებით. იმდენად ჩამჭრელი კითხვები აქვთ, რომ მშობლები შეიძლება დააბნიონ. აქ ერთადერთი გამოსავალი ის არის, რომ ეხუმროთ. ტყუპი იუმორს აფასებს. ეს არის ბავშვი, რომელიც შეგიძლიათ წაიყვანოთ ყველგან. სამსახურშიც შეგიძლიათ ატაროთ, თუ დამტოვებელი არ გყავთ. დედმამიშვილის გარეშე ტყუპი მოიწყენს.

კირჩხიბი

კირჩხიბი ბავშვი ძალიან არის მიწებებული დედას. კირჩხიბები ოჯახის ადამიანები არიან. ეს ბავშვები თავიანთ შესაძლებლობებს უფრო ავლენენ ოჯახის წრეში. გარეთ იქნება ძალიან მორცხვი, ამოეფარება დედის კალთას. შეიძლება არ უყვარდეს სახალხოდ გამოსვლა. ეს ისეთი ბავშვია, რომელიც ყველაზე მეტად ტრავმირებული შეიძლება გაიზარდოს, თუ მას არ ზრდის დედა. კირჩხიბისთვის ეს არის ყველაზე დიდი ტრავმა. კირჩხიბს ძალიან ნუ გაანებივრებთ. ის შეიძლება აბსოლუტურად უსუსური ადამიანი გაიზარდოს. კირჩხიბ ბავშვებს ძალიან უყვართ წყალი. ბევრი კირჩხიბი ბავშვი ვიცი, რომელიც ცხოვრობს აბაზანაში და იქ თამაშობს. უყვართ გამოგონილი პერსონაჟები. ხშირად შეიძლება გამოიგონონ ვიღაც. არ გეგონოთ, რომ რამე ნერვული პრობლემა აქვს თქვენს შვილს, უბრალოდ ძალიან განვითარებული ფანტაზიის უნარი აქვს.

ლომი

ლომი ბავშვი ძალიან შემოქმედებითია, აქტიურია და დომინირება უყვარს. ბავშვობიდან მიაჩვიეთ მასზე პატარების დაცვას და დახმარებას. დაავალეთ, რომ დედმამიშვილი ამეცადინოს, ყურადღება მიაქციოს. ლომები ძალიან თეატრალური ხალხია. ბავშვობიდან მიიყვანეთ რამე აქტივობაზე, სადაც შეუძლია თავისი თეატრალური ნიჭი აჩვენოს. ლომი ძალიან ცოდოა, თუ მას ჩაკეტავთ. აუცილებელია, რომ ლომი სხვებისთვის ანგარიშის გაწევას მიაჩვიოთ. ლომი ძალიან ეგოისტია და ხშირ შემთხვევაში ვერ ხვდება, რატომ უნდა გაუწიოს ვინმეს ანგარიში.

ქალწული

ქალწული ერთ-ერთი ყველაზე კარგად გასაზრდელი ბავშვია, მხოლოდ ერთი სირთულის გამოკლებით. ისინი ძალიან აწვალებენ მშობლებს ჭამის კუთხით. ქალწული ბავშვი არასდროს არ შეჭამს შერეულ საჭმელს. ძალიან ცუდი თვისება აქვთ და უყვართ საჭმლის დაყნოსვა. აჩემება იციან ტანსაცმლის, საჭმლის. მობილიზებული ბავშვები არიან, ადვილად ემორჩილებიან დისციპლინას. ენის მოჩლექით საუბარი ბავშვობიდანვე არ უყვართ. ქალწულებს ბავშვობიდან არ უყვართ ზღაპრები. მშობლებს ვურჩევ, რომ ქალწულებს ხშირად ელაპარაკონ დიდივით.

სასწორი

სასწორის ნიშნის ბავშვები გამოირჩევიან სილამაზით. არ არსებობს, რომ ყურადღება არ მიიქციონ. ყველას მოსწონს, ყველას უნდა, რომ მოეფეროს. გამოკვეთილი აქვთ ტუჩები, ყვავილის ფორმის ტუჩები აქვთ. სასწორი ბავშვი საკმაოდ ჯიუტია და უჭირს გადაწყვეტილების მიღება. ნუ დააყენებთ თქვენს შვილს არჩევანის წინაშე. სასწორები ყველაზე ხათრიანი ადამიანები არიან და არას თქმა უნდა ასწავლოთ.

მორიელი

მორიელის ნიშნით დაბადებული ბავშვი ერთ-ერთ ყველაზე ძნელად აღსაზრდელად ითვლება. თუ მორიელის ნიშნის ბავშვს ელოდებით, პირველ რიგში ნერვული სისტემა გაიკაჟეთ. ის არის დაბადებიდან პიროვნება. მას ჩვილობიდან ეტყობა, რომ არის გამოკვეთილი, დომინანტი პიროვნება. რაც არ უნდა, ვერ გააკეთებინებთ ვერასდროს, თუნდაც სულ თითისტოლა იყოს. მისთვის არ აქვს მნიშვნელობა თქვენ რომ დედა ხართ, ან მამა ხართ, თუ თქვენ არ ხართ იმის განსახიერება, რის პროპაგანდასაც ეწევით, მის თვალში ავტორიტეტი არ იქნებით. აკრძალვებს არ ცნობს, არ დაგემორჩილებათ. თუ გაგიბრაზდათ, შეუძლია დღეები არ გელაპარაკოთ.

მშვილდოსანი

მშვილდოსნები ხშირად ცნობილი ადამიანების ოჯახებში იბადებიან, ბავშვობიდან ბევრს მოგზაურობენ. ყველაზე რთული რაც აქვს მშვილდოსანს, არის ის, რომ ძალიან გულმართალია. მას შეუძლია დედა და მამა შეარცხვინოს საზოგადოებაში, იმიტომ, რომ გაახმოვანოს ისეთი ისტორიები, რაც მხოლოდ ოჯახში უნდა დარჩეს. მას არ შეუძლია ტყუილი. მშვილდოსანს ბავშვობიდან უნდა ასწავლოთ დიპლომატია. მას ძალიან ნუ შეზღუდავთ. უყვარს ცხოველები. შეუძინეთ მშვილდოსან ბავშვს ცხოველები. ის ძალიან მეგობრულია, ადვილად შედის კომუნიკაციაში. მშვილდოსანი ბავშვები კარგად სწავლობენ უცხო ენებს. დააკავეთ სპორტით, რადგან წონისკენ აქვთ მიდრეკილება.

თხის რქა

თხის რქები დაბადებიდან არიან დიდები. ისინი უკვე გაზრდილები იბადებიან და მერე აკლდებათ ასაკი. ხშირად არის, რომ თხის რქები ბავშვობიდან დიდურ ვალდებულებებს იღებენ. მათ თვითონ ეჩქარებათ გაზრდა. მას არ უნდა ელაპარაკოთ ენის მოჩლექით. შეგიძლიათ ძალიან თანასწორუფლებიანი ურთიერთობა გქონდეთ. თხის რქებს ბავშვობიდან ხშირად აკლიათ სითბო. პატარა ასაკში ეცადეთ მაქსიმალურად გახსნილი იყოთ მის მიმართ. დიდ ასაკში მერე მას თავად აღარ გაუჭირდება ამ ყველაფრის გამოხატვა.

მერწყული

მერწყული ბავშვი არის ჩუმი მავნებელი. ის ანგელოზის სახით გიყურებთ, მაგრამ შეუძლია ძალიან ბევრი რამ გააფუჭოს. რაც არ უნდა ზეწოლა განიცადოს, ვერანაირად აზრს ვერასდროს ვერ შეაცვლევინებთ. აჯობებს, რომ მისცეთ თავისუფლება და ისე მოქმედების უფლება, როგორც თვითონ თვლის საჭიროდ. მერწყულს არ ახასიათებს შეწინააღმდეგება. თავს დაგიქნევთ, მაგრამ წავა და მაინც იმას გააკეთებს, რაც უნდა. ძალიან უყვარს არაორდინალური ადამიანები და შეიძლება სახლში „ბომჟები“ მოგიყვანოთ.

თევზები

თევზი ბავშვი თუ გყავთ, მოგიწევთ, რომ სახლში გქონდეთ საოჯახო კინოთეატრი. ეს არის ძალიან არტისტული ბავშვი, არის ძალიან მუსიკალური. თევზი ბავშვის ნიჭს თავიდანვე სჭირდება რაღაც ყალიბში ჩასმა, იმიტომ, რომ მეოცნებეა და შეუძლია დინებას მიჰყვეს. მშობლებს ვურჩევ, ბავშვობიდან აუცილებლად წააქეზონ და დისციპლინურ რეჟიმში გადაიყვანონ პატარა თევზები.

წყარო: ​„შენი დილა“

წაიკითხეთ სრულად