Baby Bag

რა იწვევს ბავშვებში დაბალ თვითშეფასებას და როგორი უნდა იყოს სწორი უკუკავშირი?

რა იწვევს ბავშვებში დაბალ თვითშეფასებას და როგორი უნდა იყოს სწორი უკუკავშირი?

რა იწვევს ბავშვებში დაბალ თვითშეფასებას და როგორი უნდა იყოს სწორი უკუკავშირი? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა თათია მჟავია, კლინიკური ფსიქოლოგი, ქცევის თერაპევტი.

- რა არის თვითშეფასება?

- თვითშეფასება ეს არის დამოკიდებულება საკუთარი თავისადმი, თუ როგორ აღიქვამს ადამიანი საკუთარ შესაძლებლობებსა და უნარებს. თვითშეფასების ჩამოყალიბება ბავშვობის პერიოდიდან იწყება, სწორედ ბავშვის ირგვლივ მყოფი ადამიანები და გარემო განსაზღვრავს, თუ როგორი დამოკიდებულება ექნება პატარას საკუთარი თავისა და შესაძლებლობების მიმართ.

ჯანსაღი სოციალური გარემო და მშობლების სწორი უკუკავშირი განაპირობებს ბავშვისადეკვატური თვითშეფასების ჩამოყალიბებას.
თვითშეფასება შეიძლება იყოს დაბალი, ადეკვატური ან მაღალი. როგორც დაბალი თვითშეფასება, ასევე, მაღალი თვითშეფასებაც არაჯანსაღი დამოკიდებულებაა.

განვითარების პროცესში მნიშვნელოვანია პატარებს სწორად მივაწოდოთ ინფორმაცია, შევაქოთ, პატივი ვცეთ მათ აზრსა და ხაზი გავუსვათ ბავშვის ძლიერ მხარეებს.

- რა იწვევს ბავშვებში დაბალ თვითშეფასებას?

- დაბალი თვითშეფასება ყალიბდება მაშინ, როდესაც პატარებს მუდმივად ვაკრიტიკებთ, როდესაც გარშემომყოფებს მათ მიმართ არაადეკვატური მოლოდინები აქვთ. ჯანსაღი თვითშეფასების ფორმირებას ხელს უშლის, როგორც მკაცრი აღზრდის სტილი (ბავშვს მშობელი არ აძლევს საშუალებას დაუშვას შეცდომა და თავად ნახოს გამოსავალი, ასეთ დროს ბავშვი ვერ გამოცდის საკუთარ შესაძლებლობებს), ასევე, ზედმეტად თავისუფალი აღზრდის სტილიც, როდესაც მშობელი ბავშვებს აძლევს უსაზღვრო თავისუფლებას, ბავშვის ქცევას არ ჰყავს მაკონტროლებელი.

როდესაც ბავშვი ფიქრობს რომ არის უნიჭო ან არ არის საკმარისად ლამაზი, ის არავის სჭირდება და ასე შემდეგ, ცხადია ეს წარმოსახვები საკუთარ თავზე, შემდგომში აისახება ბავშვის თვითრეალიზებასა და ხარისხიან ფუნქციონირებაზე.დაბალი თვვითშეფასება და არასრულფასოვნების განცდა ფსიქიკაში მყარად ილექება და მთელი ცხოვრების მანძილზე მოქმედებს ადამიანის ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე.

- როგორი უნდა იყოს სწორი უკუკავშირიბავშვთან? რას ურჩევდით მშობლებს ?

ჯანსაღი თვითშეფასების ჩამოყალიბებას ხელს უწყობს მშობლის თანმიმდევრულობა და ბავშვის საქციელის ადეკვატური შეფასება. ბავშვს უნდა ჰქონდეს ერთიანობის განცდა, უნდა გრძნობდეს და სჯეროდეს, რომ მხარს უჭერენ, აღიარებენ მის შესაძლებლობებს, ხოლო ისეთ ქცევებს, რომლებიც მიუღებელია, გარშემომყოფები ერთხმად უნდა უარყოფდნენ.

ბავშვს რომ ადეკვატური თვითშეფასება ჩამოუყალიბდეს, მნიშვნელოვანია, მშობლებმა გაითვალისწინოს შემდეგი რჩევები:

  • არ შეადაროთ თქვენი შვილი სხვა ბავშვებს;
  • ხაზი გაუსვით მათ წარმატებულ ნაბიჯებს და აგრძნობინეთ რომ ამაყობთ მისით;
  • პატივი ეცით თქვენი შვილის პირად სივრცესა და მიეცით საშუალება გარკვეულ სიტუაციებში თავად გააკეთოს არჩევანი;
  • მიეცით ბავშვებს შეცდომის დაშვების საშუალება, ამით ხელს შეუწყობთ თავად იპოვონ მსგავს სიტუაციებში გამოსავალი;
  • როდესაც თქვენს შვილს გააკრიტიკებთ, კრიტიკა მიმართული უნდა იყოს საქციელზე და არა ბავშვის პიროვნებაზე.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური​

შეიძლება დაინტერესდეთ

„მოავადე ბავშვის სახლში გამოკეტვა შეცდომაა,“ - ევგენი კომაროვსკი

„მოავადე ბავშვის სახლში გამოკეტვა შეცდომაა,“ - ევგენი კომაროვსკი

ცნობილი პედიატრი ევგენი კომაროვსკი სოციალურ ქსელში ვრცელ პოსტს აქვეყნებს, რომელშიც მშობლებს მოავადე ბავშის სუფთა ჰაერზე გაყვანისკენ მოუწოდებს:

„ბავშვის სასეირნოდ გაყვანა არ შეიძლება ინფექციის მწვავე მიმდინარეობისას, როდესაც მას მაღალი სიცხე აქვს, ტკივილი და სისუსტე აწუხებს. ბავშვი გარეთ არ უნდა გაიყვანოთ, როდესაც მას მკაცრად განსაზღვრული წოლითი რეჟიმი აქვს, მაგ. დიფტერიის დროს. თუ ბავშვს გადამდები დაავადება აქვს, მაშინ ის უნდა მოარიდოთ ახლო კონტაქტს სხვა ბავშვებთან.​ სუფთა ჰაერი ბავშვის გამოჯანმრთელებას აჩქარებს, განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც საქმე გვაქვს სასუნთქი გზების დაავადებასთან. ცხადია, ბავშვის გარეთ გაყვანამდე რამდენიმე ფაქტორი უნდა გავითვალისწინოთ. თუ ბავშვს ფილტვების ანთება აქვს, ის მკურნალობის კურსს გადის, თავს უკეთ გრძნობს და ტემპერატურაც დასტაბილურდა, ამ შემთხვევაში სეირნობა სასარგებლოა, თუმცა თუ მეათე სართულზე ცხოვრობთ და ლიფტი არ მუშაობს, ბავშვის გარეთ გაყვანას არ გირჩევთ. ​ფეხით სიარულზე მეტად ბავშვს სუფთა ჰაერის ჩასუნთქვა ესაჭიროება, რათა ოთახის მტვერს გარკვეული დროით მაინც აარიდოს თავი. თუ ბავშვს გარეთ ვერ გაიყვანთ, ის აივანზე მაინც უნდა გავიდეს, რათა ჰაერი ჩაისუნთქოს.“

ევგენი კომაროვსკის თქმით, სეირნობის დროს ბავშვი თუ ხველას დაიწყებს, მშობელს არ უნდა შეეშინდეს:

„სეირნობის დროს ბავშვი ხველას თუ დაიწყებს, ეს დადებით სიმპტომად უნდა ჩათვალოთ. ​ბავშვს შესაძლებლობა ეძლევა გათავისუფლდეს ზედმეტი პრობლემებისგან. გრილი ჰაერის ზემოქმედებით სასუნთქ გზებში დაგროვილი ლორწო თხელდება. ბავშვს შეუძლია, რომ ჭარბი ლორწო ამოახველოს და თავი უკეთ იგრძნოს. ხშირად მშობლებს მაშინვე სახლში მიჰყავთ ბავშვი, როგორც კი ის ქუჩაში ხველას დაიწყებს. სეირნობის შეწყვეტის შემთხვევაში ბავშვს სახლში სუნთქვა გაუჭირდება, რადგან დაგროვილი ლორწო შეაწუხებს. მშობლები ჩათვლიან, რომ მასზე გარეთ გასვლამ ცუდად იმოქმედა და პატარას კვლავ სახლში გამოკეტავენ, რაც შეცდომაა.“

ევგენი კომაროვსკი აღნიშნავს, რომ სუფთა ჰაერს სუნთქვის გაძნელებისას გადაუდებელი პირველადი დახმარების ფუნქცია აქვს:

„ბროქნიტის, კრუპის და სხვა მსგავსი დაავადებების მკურნალობისთვის ერთ-ერთ ყველაზე მთავარ ფაქტორს სწორედ გრილი ჰაერი წარმოადგენს. ​ის უფრო მნიშვნელოვანია, ვიდრე ყველა სამკურნალო მედიკამენტი. გრილი ჰაერი სუნთქვის გაძნელებისას დადებითად მოქმედებს ბავშვის საერთო მდგომარეობაზე. ის ექიმის მოსვლამდე გადაუდებელი პირველადი დახმარების ფუნქციას ასრულებს. თუ ბავშვს სუნთქვა უჭირს, აივანზე, ქუჩაში ან ეზოში გაყვანა მისთვის შვებისმომგვრელია.“

​ბუნებაში გასვლა იმითაც არის კარგი, რომ ადამიანის ადაპტაციური უნარების გაუმჯობესებას უწყობს ხელს. ცივილიზაციის ნაყოფთან განშორება, საყვარელი საწოლის, აბაზანის და ტელევიზორის დატოვება, წყლის, სუფთა ჰაერის და ტყის სიახლოვეს ყოფნა გარკვეულ სირთულეებთან არის დაკავშირებული. სუფთა ჰაერზე სეირნობის საწინააღმდეგო არგუმენტები კრიტიკას ვერ უძლებს, ის მხოლოდ შიშს, სიზარმაცეს და მოუცლელობას ემყარება. ამიტომ, მიუხედავად ყველაფრისა, მოდი, ბევრი ვისეირნოთ,“ - აცხადებს ევგენი კომაროვსკი.

​წყარო

წაიკითხეთ სრულად