Baby Bag

რა იწვევს ბავშვებში დაბალ თვითშეფასებას და როგორი უნდა იყოს სწორი უკუკავშირი?

რა იწვევს ბავშვებში დაბალ თვითშეფასებას და როგორი უნდა იყოს სწორი უკუკავშირი?

რა იწვევს ბავშვებში დაბალ თვითშეფასებას და როგორი უნდა იყოს სწორი უკუკავშირი? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა თათია მჟავია, კლინიკური ფსიქოლოგი, ქცევის თერაპევტი.

- რა არის თვითშეფასება?

- თვითშეფასება ეს არის დამოკიდებულება საკუთარი თავისადმი, თუ როგორ აღიქვამს ადამიანი საკუთარ შესაძლებლობებსა და უნარებს. თვითშეფასების ჩამოყალიბება ბავშვობის პერიოდიდან იწყება, სწორედ ბავშვის ირგვლივ მყოფი ადამიანები და გარემო განსაზღვრავს, თუ როგორი დამოკიდებულება ექნება პატარას საკუთარი თავისა და შესაძლებლობების მიმართ.

ჯანსაღი სოციალური გარემო და მშობლების სწორი უკუკავშირი განაპირობებს ბავშვისადეკვატური თვითშეფასების ჩამოყალიბებას.
თვითშეფასება შეიძლება იყოს დაბალი, ადეკვატური ან მაღალი. როგორც დაბალი თვითშეფასება, ასევე, მაღალი თვითშეფასებაც არაჯანსაღი დამოკიდებულებაა.

განვითარების პროცესში მნიშვნელოვანია პატარებს სწორად მივაწოდოთ ინფორმაცია, შევაქოთ, პატივი ვცეთ მათ აზრსა და ხაზი გავუსვათ ბავშვის ძლიერ მხარეებს.

- რა იწვევს ბავშვებში დაბალ თვითშეფასებას?

- დაბალი თვითშეფასება ყალიბდება მაშინ, როდესაც პატარებს მუდმივად ვაკრიტიკებთ, როდესაც გარშემომყოფებს მათ მიმართ არაადეკვატური მოლოდინები აქვთ. ჯანსაღი თვითშეფასების ფორმირებას ხელს უშლის, როგორც მკაცრი აღზრდის სტილი (ბავშვს მშობელი არ აძლევს საშუალებას დაუშვას შეცდომა და თავად ნახოს გამოსავალი, ასეთ დროს ბავშვი ვერ გამოცდის საკუთარ შესაძლებლობებს), ასევე, ზედმეტად თავისუფალი აღზრდის სტილიც, როდესაც მშობელი ბავშვებს აძლევს უსაზღვრო თავისუფლებას, ბავშვის ქცევას არ ჰყავს მაკონტროლებელი.

როდესაც ბავშვი ფიქრობს რომ არის უნიჭო ან არ არის საკმარისად ლამაზი, ის არავის სჭირდება და ასე შემდეგ, ცხადია ეს წარმოსახვები საკუთარ თავზე, შემდგომში აისახება ბავშვის თვითრეალიზებასა და ხარისხიან ფუნქციონირებაზე.დაბალი თვვითშეფასება და არასრულფასოვნების განცდა ფსიქიკაში მყარად ილექება და მთელი ცხოვრების მანძილზე მოქმედებს ადამიანის ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე.

- როგორი უნდა იყოს სწორი უკუკავშირიბავშვთან? რას ურჩევდით მშობლებს ?

ჯანსაღი თვითშეფასების ჩამოყალიბებას ხელს უწყობს მშობლის თანმიმდევრულობა და ბავშვის საქციელის ადეკვატური შეფასება. ბავშვს უნდა ჰქონდეს ერთიანობის განცდა, უნდა გრძნობდეს და სჯეროდეს, რომ მხარს უჭერენ, აღიარებენ მის შესაძლებლობებს, ხოლო ისეთ ქცევებს, რომლებიც მიუღებელია, გარშემომყოფები ერთხმად უნდა უარყოფდნენ.

ბავშვს რომ ადეკვატური თვითშეფასება ჩამოუყალიბდეს, მნიშვნელოვანია, მშობლებმა გაითვალისწინოს შემდეგი რჩევები:

  • არ შეადაროთ თქვენი შვილი სხვა ბავშვებს;
  • ხაზი გაუსვით მათ წარმატებულ ნაბიჯებს და აგრძნობინეთ რომ ამაყობთ მისით;
  • პატივი ეცით თქვენი შვილის პირად სივრცესა და მიეცით საშუალება გარკვეულ სიტუაციებში თავად გააკეთოს არჩევანი;
  • მიეცით ბავშვებს შეცდომის დაშვების საშუალება, ამით ხელს შეუწყობთ თავად იპოვონ მსგავს სიტუაციებში გამოსავალი;
  • როდესაც თქვენს შვილს გააკრიტიკებთ, კრიტიკა მიმართული უნდა იყოს საქციელზე და არა ბავშვის პიროვნებაზე.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური​

შეიძლება დაინტერესდეთ

რა ემართება თქვენს ორგანიზმს, როდესაც გაბრაზებული იძინებთ?

რა ემართება თქვენს ორგანიზმს, როდესაც გაბრაზებული იძინებთ?

გაბრაზებული ხშირად თუ იძინებთ, თქვენს თავს უდიდეს ზიანს აყენებთ. სიფხიზლეში თქვენ ნეგატიური ემოციების გადამუშავებას და მათგან გათავისუფლებას მარტივად ახერხებთ. თუ ვინმემ გაწყენინათ და ღამით გაბრაზებული იძინებთ, შესაძლოა, მცირე უსიამოვნება მალე შექსპირის დრამას დაემსგავსოს და მოვლენები უსიამოვნოდ განვითარდეს. რა ხდება, როდესაც ადამიანი გაბრაზებული იძინებს? ვეცდებით ამ კითხვაზე ამომწურავი პასუხი გაგცეთ.

  • ბრაზი ძილს გიფრთხობთ

სტრესი და მძიმე განცდები თქვენს ორგანიზმზე ნეგატიურად ზემოქმედებს, რის გამოც ღრმად ჩაძინება გიჭირთ და დაძაბული ხართ. ამ დროს თქვენ ვერც ჩაძინებას ახერხებთ, ხოლო თვალის მოხუჭვას თუ მაინც შეძლებთ, ღრმა ძილამდე ვერაფრით მიდიხართ. დილით თქვენ დაღლილი და გაღიზიანებული იღვიძებთ. ბრაზი ძილის დარღვევებს იწვევს, ძილის დარღვევები კი კიდევ უფრო მეტ ბრაზს. ეს ყოველივე თქვენ ირგვლივ მოჯადოებულ წრეს ქმნის, რომელში მოხვედრას არცერთი ადამიანი არ ისურვებდა.

  • ბრაზი თქვენს ჯანმრთელობას ზიანს აყენებს

მეცნიერულად დამტკიცებულია, რომ ძილის ხარისხი ადამიანის ჯანმრთელობაზე უდიდეს ზეგავლენას ახდენს. ძილი ძლიერი სტაბილიზატორია, რომელიც ემოციების გაკონტროლებაში გეხმარებათ და დღის განმავლობაში საჭირო ენერგიით გამარაგებთ. ბრაზი და ინტენსიური სტრესი ამ პროცესს მნიშვნელოვნად აფერხებს. ნეგატიური ემოციები სტრესის ჰორმონის გამომუშავებას უწყობს ხელს, რის გამოც თქვენ მარტივად ღიზიანდებით და გამუდმებით შფოთავთ. თუ გაბრაზებული ხშირად იძინებთ, თქვენ ინსომნიის და დეპრესიის განვითარების რისკი გემუქრებათ, შესაძლოა, ღამის კოშმარებმაც დაგტანჯონ.

  • თქვენ წყენის დავიწყება გიჭირთ

კვლევებით დგინდება, რომ ადამიანები, რომლებიც გაბრაზებულები იძინებენ, ნეგატიური განცდების დავიწყებას ვეღარ ახერხებენ. ძილის დროს ახალი მოგონებები ჩვენს მეხსიერებაში ილექება და ისინი ძალიან დიდხანს გვახსოვს. თუ ნაწყენი იძინებთ, ბრაზი თქვენს განუყოფელ ნაწილად იქცევა და მისგან თავის დაღწევა გაგიჭირდებათ. უმჯობესია, თუ უარყოფით ემოციებს ფხიზელი გონებით გააანალიზებთ და მხოლოდ ამის შემდეგ გადაწყვეტთ დაძინებას. ძილი ნეგატიურ განცდებს უფრო გააძლიერებს, რაც თქვენს განწყობაზე უარყოფითად აისახება.

  • თქვენ გულწრფელობას კარგავთ

ყველამ კარგად ვიცით, რომ გვიანი საღამო წყვილისთვის ინტიმური დროა. თუ თქვენ დასაძინებლად გაბრაზებული წვებით, პარტნიორის მიმართ ტოქსიკური დამოკიდებულება გიჩნდებათ. თქვენ საღამოს საათებს ბრაზთან და ნეგატიურ განწყობასთან აიგივებთ, რის გამოც მეუღლის მიმართ სიახლოვეს ვერ გრძნობთ. თუ ჩხუბის შემდეგ ყოველთვის გაბრაზებულ გულზე დაიძინებთ, თქვენი ურთიერთობა სერიოზულ დარტყმას მიიღებს და შესაძლოა, დასრულდეს კიდეც.

  • მეუღლესთან ურთიერთობა გიფუჭდებათ

ჩხუბის დროს საბანს თუ დაიფარებთ და დაძინებას გადაწყვეტთ, მეუღლეს აგრძნობინებთ, რომ თქვენთვის ყველაზე მთავარი კამათში გამარჯვებაა და არა ჯანსაღი ურთიერთობის შენარჩუნება. კონფლიქტთან გამკლავების თქვენეული მეთოდები ურთიერთობას ან ამყარებს, ან ანგრევს, რის გამოც ძალიან დიდი სიფრთხილე გმართებთ.

მომზადებულია ​brightside.me - ს მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა 

წაიკითხეთ სრულად